فهرست مطالب

فصلنامه علوم اجتماعی
سال پانزدهم شماره 2 (پیاپی 41، تابستان 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/05/15
  • تعداد عناوین: 5
|
  • احمد میرعابدینی، کاظم معتمدنژاد صفحه 1
    در این مقاله، پژوهشگران میکوشند، به این پرسشی پاسخ دهند که نماز جمعه چه تعاملی با رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون، در نه دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران داشته است.پژوهش مربوط به این مقاله بنیادی - توصیفی است. یافته ها به یاری روش شناسیکیفی - کمی کیو (O) گردآوری و گزارش تحقیق با توجه به مطالعات نظری مربوط به «آیین» تدوین شده است. داده های تحقیق از طریق مصاحبه با 30 پژوهشگر، کارشناس و مدرس در جامعه شناسی دین، سیاست و ارتباطات، از مراکز دانشگاهی - علمی -تحقیقاتی در ایران، و به کمک 63 پرسش یا گویه گردآوری شده و مورد تحلیل قرار گرفته اند.نتایج این پژوهش نشان دادند که نماز جمعه، به عنوان مهمترین آیین عبادی سیاسی در کشور، نقش عمدهای در ایجاد زمینه برای پذیرش اقتدار حکومت نزد مردم داشته است. همچنین، این آیین توانسته است در ارشاد و هدایت رای دهندگان به سوی مراکز تایید و تحکیم قدرت سیاسی و صندوقهای رای، و جهت دهی به انتخابات به ویژه انتخابات ریاست جمهوری، یعنی مهمترین آیین سیاسی در ایران، بخشی از وظیفه اعمالحاکمیتدرکشور را اجرا کند.
    کلیدواژگان: سنت، دین، آیین، آیین سازی، ارتباطات آیینی، نماز جمعه، انتخابات، انتخابات ریاست جمهوری، رسانه های جمعی، تلویزیون، نمایشی، عرفی سازی و جهانی سازی
  • علی ربانی، محمد گنجی صفحه 43
    سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه اقتصادی و سرمایه انسانی، به تازگی به مثابه متغیری تاثیرگذار در روند توسعه یافتگی شناخته شده است و به زعم بسیاری از اندیشمندان، به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبعی با ارزش اشاره دارد و از طریق هنجارها و اعتماد متقابل، موجب تحقق اهداف اعضا میگردد. سرمایه اجتماعی، مفهومی است که در بسیاری موارد توسط تحلیلگران اجتماعی برایتوصیف طیف وسیعی از فرایندهای اجتماعی به کاربرده می شود و کمک میکند تا بهدرک این پرسش برسیم که چرا برخی افراد، گروه ها و طبقات مردم به نتایج سیاسی، اقتصادی و یا اجتماعی مثبت تری نسبت یه دیگران نایل می شوند. به نظر می رسد که در زمینه شکلگیری و تکوین سرمایه اجتماعی بررسی دین و فرهنگ دینی، بیش از هر مورد دیگری نیاز است. دین به عنوان نظامی ماورایی و برونزاد می تواند یکی از اساسی ترین عوامل در شکلگیری سرمایه اجتماعی در کشورهایی چون ایران که چشم انداز دینی توسعه ای دارند، در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر، دین به عنوان ارزشی متعالی با کارکردهایی چون انضباط بخشی، حیات بخشی، انسجام بخشی و... سازوکارهایی را فراهم می کند که موجب تحکیم پایه های سرمایه اجتماعی و نهایتا توسعه می شود. بنابراین رابطه دین و سرمایه اجتماعی، مقولهای است که به دلیل وجودچشم انداز دینی توسعه در -جامعه کنونی ایران، میتواند با اهمیت جلوه کند و بررسی ها و تحلیل هایی را برای روشن شدن آن طلب نماید.پژوهش حاضر نیز با چنین رویکردی، به مطالعه ارتباط دین و سرمایه اجتماعی در - دانشگاه اصفهان می پردازد و پس از کنکاش در مسائل تحقیق و سنجش ابعاد دینداری و شاخص های سرمایه اجتماعی، به وجود رابطه معنی دار، مستقیم و قوی بین دو مقولهفوق اذعان و اعتراف می نماید.
    کلیدواژگان: دینداری، بعد اعتقادی، بعد عاطفی، بعد مناسکی، بعد شناختی، بعد پیامدی، سرمایه اجتماعی
  • سیداحمد حسینی حاجی بکنده، فاطمه جعفری، عبدالصالح زر صفحه 75
    مصرف مواد، پدیدهای است که آسیبهای فراوان جسمی، روانی، خانوادگی،اجتماعی و اقتصادی به دنبال دارد. هدف این مقاله، مقایسه عوامل مرتبط در عودبیماری اعتیاد نزد دو دسته است: بیمارانی که سوء مصرف مواد داشته اند و افراد معتادی که عود نداشته اند. روش تحقیق حاضر از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه ما بیمارانی در نظر گرفته شده اند که آغاز بهبودی و سم زدایی آنها از دی ماه 1385 در نظرگرفته شده و حفظ بهبودی و سلامت آنها تا 6 ماه بعد، یعنی تا خرداد ماه 1386 مورد بررسی قرار می گیرند.با استفاده از فرمول حجم نمونه، تعداد 73 نفر به صورت نمونه گیری احتمالی و از نوع سیستماتیک برای هر یک از دو گروه مطالعه (بیماران معتاد عود کرده) و مقایسه (بیماران معتاد عود نکرده) انتخاب شدند. در این تحقیق برای جمع آوری داده ها از تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. نتایج نشان داد که به هر میزان فرد تحت درمان، در جلسات مشاوره فردی شرکت جسته، با دوستان مصرف کننده، کمترمعاشرت داشته و لذت جویی خود برای مصرف را مهارکند، میزان عود کاهش می یابد. به نظر میرسد بیماران درگیر در این مساله با توجه به سن، جنس، وضعیت تحصیلی، خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی، شغلی، جسمی و روانی، محل سکونت، چگونگی مصرف مواد، چگونگی تهیه آن، چگونگی رفتارهای اعتیاد گونه آن و... مداخلات خاصی را جهت پیشگیری، درمان و پیشگیری از عود میطلبند که لازم است با نگاه جامع تر و ژرفانگرتر، این دسته از افراد مورد مداقه و حمایت قرار گیرند.
    کلیدواژگان: اعتیاد، عوارد، سوء مصرف مواد، بیمار
  • مهرناز امین آقایی صفحه 135
    در دو دهه اخیر، معضل بیکاری همواره یکی از چالش های اصلی دولت ایران بوده است. رشد جمعیت ایران در فاصله سال های 1355 تا 1365 حدود 4 درصد برآورد شدهاست. از سال1376، متولدین دوره انفجار باروری دهه 55 تا 65 پا به سن اشتغال گذاشتند و تا به امروز آخرین گروه های آن وارد بازار کار می شوند. به دلیل انباشته شدن تعداد بیکاران از سالهای قبلی و محدودیت تولید شغل در کشور، اگر وضعیت اشتغال در کشور به همین روال ادامه یابد، احتمال دارد تا یک دهه دیگر هم کماکان این مساله جزو چالش های اصلی دولت باشد. از این روی لازم استمعضل بیکاری به عنوان یکی از مهم ترین عوامل آسیبهای اجتماعی ایران مورد توجه بیشتری قرار گیرد. از سوی دیگر نمیتوان نقش چشمگیر صنایع کوچک را در افزایش اشتغال، تولید و درآمد سرانه کشورهای توسعه یافته و برخی کشورهای در حال توسعه نادیده گرفت. اما آمارها بیانگر نقش کمرنگ بنگاه های اقتصادی کوچک ایران در ایجاد اشتغال است. بنگاه های اقتصادی کوچک ایران برای فعالیت خود با مشکلات بسیاری روبه رو هستند که میزان اشتغال زایی ایجاد شده توسط این بنگاه ها را تحت تاثیر قرار داده است. در این تحقیق سعی شده است تا عوامل موثر بر فعالیت بنگاه های اقتصادی کوچک که مانع از کاربرد قابلیت اشتغال زایی این بنگاه ها شده است، مورد بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط، اشتغال زایی، بیکاری، کار مولد
|
  • Ahmad Mir Abedini, Kazem Motamed Nejhad Page 1
    study of interrelationship between Friday Worship and Mass Media in presidency elections In this article, The authors try to answer 10 this question that what is the interrelationship between Friday Worship and mass media, specially TV, in the nine periods of presidency elections in Iran. This article is derived from a Ph.D degree dissertation research project which has been done in the Social Science Faculty of Allameh Tabatabaie University, in March2008. The research is fundamental and descriptive The dada have been gathered by Q Methodology (Quanel). 30 academic researchers, expertises and profesors in sociology of religions, petites and communications in Iran, answerd to 63 questions. The result's analisis showed that, Friday Worship has very impertant role in guiding voters to voting boxes in presidential elections whichis the biggest political ritual in Iran, Friday Worship also helps state to govern in Country.
    Keywords: tradition, Religion, ritualization, ritual, communications, friendly worship, elections, presidency elections
  • Ali Rabani, Mohammad Gangi Page 43
    Social capital, along with of economic and human capital, is an effective variable in development. According to many theorists, social capital, pointing to the relationships and network of connections among people. helps analysis of many quastions, including: why some people, groups and social classes, achieve higher. political, economic and social development than otheres. It seems that in studying social capital, special attention is given to religion. In fact Religion is a fundamental factors in formation of social capital in a country like Iran. Therforc, the relation between religion and social capital should be studied seviously. This research studied the relationship between religion and social capital in Isfahan University, and found direct and strong relations between the two variables.
    Keywords: religiosity, Dimensions of religion, Social capital, development
  • Seyed Ahmad Hoseyni Haji Bekandeh, Fatemeh Jafari Page 75
    Drug addiction is a phenomenon which causes considerable physical, mental. social, economic and family problems. The purpose of this article is comparing the effective factors in the recurrence of addiction in two groups: patients who have had a history of drug abuse and patients who have not experienced a recurrence of addiction. The present method is of a semi-experimental type. Our society consisits of patients who underwent detoxification in January 2007, and their state of health is studied until June2008, for a period of six months. By using a sample volume formula, 73 patients were chosen through systematic statistical sampling for each of the above groups. In this research, question forms were used for gathering information. Results show that taking part in personal counseling sessions, avoiding addicted associates, and controlling the strong desire for drugs by the patients can decrease the recurrence of addiction. It seems different methods are required for the treatment of drug addiction and its recurrence in different groups of patients, where sufficient attention should be focused on age, sex, educational status, family conditions, cultural and social background, occupation, physical and mental conditions, as well as place of residence of the patients and also the methods they use to obtain drugs. Such patients should be supported and treated through application of deeper, more comprehensive methods.
    Keywords: Addiction, Recurrence, Drug Abuse, Patient
  • Mehrnaz Amin Aghai Page 135
    During the recent two decades, unemployment has been one of the important challenges in Iran. The growth of population had been estimated 4 percent from 1976 to 1986, that formed a baby boom in Iran. From 1997, children born in baby boom decade have reached thir employment age. Due to the increase of uneinployment in recent years and the limitations of job creation in the country, unemployment probably will remain one of the important challenges in the next decade. Therefore, ii is necessary to attend to the unemployment problem as one of the most important causes of social threats. On the other hand, we cannot ignore the role of small and medium enterprises in solving unemployment problem in undeveloped and some developed countries. However, statistics shows the weak role of the Iranian small and medium enterprises in creating job opportunities in recent years. In Iran, small and medium enterprises encounter several problems in performing their role in job creation. In this paper, we investigated some determinants of job creation in such enterprises.
    Keywords: Small, Medium Enterprises (SMEs), Job Creation, unemployment, Productive Work