فهرست مطالب
فصلنامه علوم اجتماعی
سال هفدهم شماره 1 (پیاپی 48، بهار 1389)
- تاریخ انتشار: 1389/03/01
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 1
گسترش شهر نشینی از یک طرف و کمبود فضا از طرف دیگر، ازدحام و تراکم بیش از حد جمعیت و فعالیت را در شهرهای امروزی سبب شده است. درهم تنیدگی و فشردگی جمعیت دارای پیامدهای گسترده ای بوده که یکی از آن ها افزایش ناهنجاری های اجتماعی است. در این فرایند کلان شهرهای کشور ما نیز با افزایش بی سابقه جرم وجنایت رو به رو هستند که این مسئله نه تنها دستگاه قضایی را با چالشی بزرگ مواجه نموده، بلکه از نظر فرهنگی، اجتماعی، روانی، اقتصادی و حتی سیاسی نیز مخاطره آمیز بوده و هزینه های مادی و معنوی فراوانی بر دوش جامعه می گذارد. از آنجا که شهر شیراز به عنوان مترو پل جنوب از این حیث در رده بالایی قرار دارد، مطالعه حاضر ضمن بررسی و مقایسه پراکنش فضایی جرم در بین مناطق مختلف شیراز، به ارزیابی شرایط محیطی شهر بر میزان جرم و جنایت نیز پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین ارتکاب جرم و کیفیت محیط مسکونی رابطه معنی داری وجود دارد، علاوه بر این، ارتکاب جرم با نوع شغل و فعالیت مناطق مختلف نیز معنی دار است. رابطه این شاخصه ها در نقاط جرم خیز شهر به خوبی مشهود است.
کلیدواژگان: اکولوژی، پراکنش فضایی، جرم شهری، شهر شیراز -
صفحه 43فرایند جهانی شدن می تواند فرهنگ های سنتی را در معرض تهدید قرار دهد و موجب اشاعه ارزش ها و هنجارهای فرهنگ جهانی یا غربی شود. این مسئله برای جامعه ایران که سه دهه قبل انقلابی را بر مبنای ارزش های اخلاقی دینی پشت سر گذاشته و داعیه ایجاد جامعه ای متمایز با فرهنگ مسلط جهانی داشته است بسیار پر اهمیت می باشد. شواهدی حاکی از آن است که گرایش به نقض هنجارهای معارض با ارزش های سنتی و دینی در بخش هایی از جامعه از جمله جوانان رو به افزایش بوده است. با توجه به اینکه روز به روز شمار بیشتری از افراد جامعه به خصوص جوانان در معرض فرایندهای جهانی شدن قرار می گیرند، پرسش های اصلی تحقیق این است که آیا قرار گرفتن در معرض فرایند جهانی شدن با گرایش به فرهنگ جهانی رابطه دارد؟ آیا کسانی که بیشتر در معرض فرایند جهانی شدن قرار دارند بیشتر هنجارهای سنتی و دینی را نقض می کنند و به اصطلاح «کجروی فرهنگی» بیشتری دارند؟
این پرسش ها با استفاده از داده های فراهم آمده از یک نمونه 376 نفری از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شهید بهشتی تهران در بهار سال 1386 مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که بین قرار گرفتن در معرض فرایند جهانی شدن، با پذیرش فرهنگ جهانی رابطه نسبتا ضعیفی (466/0gamma=، 210/0kendalls tau=) وجود دارد. همچنین قرار گرفتن در معرض فرایند جهانی شدن و کجروی فرهنگی نیز رابطه متوسطی (630/0gamma=، 313/0kendalls tau=) دارند اما بین پذیرش فرهنگ جهانی- غربی وکجروی فرهنگی رابطه نسبتا قوی (837/0gamma=، 474/0kendalls tau=) وجود دارد.
در بین ابعاد چهار گانه جهانی شدن فرهنگی، بر اساس مفهوم سازی برگر، پاسخگویان به ابعادی از فرهنگ جهانی که به اقتصاد بازار و حقوق شهروندی مربوط می شود گرایش بالا و به بعدی که شامل زندگی به شیوه و سبک جهانی- غربی است، کمترین گرایش را داشتند. بنابراین می توان گفت که در ارتباط با فرهنگ جهانی باید بین عناصر عام و انسانی آن مثل اقتصاد بازار و حقوق شهروندی و جنبه های خاص و غربی آن تمایز قائل شد.
کلیدواژگان: جهانی شدن، فرهنگ جهانی، فرهنگ غربی، کجروی فرهنگی، دانشجویان -
صفحه 73با توجه به تسلط تاریخی روش شناسی اثباتی کمی بر بخش عمده ای از نظریه و روش در علوم اجتماعی، غالبا چنین تصور شده که روش های کیفی فاقد ساختار و رویه های منظم بوده و از اصول تعریف شده و کلاسیک روش های کمی اثباتی تبعیت نمی کنند. بر این مبنا، فرض شده است که نتایج و استدلال های مبتنی بر آن چندان متقن و قابل اعتماد نبوده و این نوع روش شناسی فاقد معیارهای ارزیابی و دقت پذیری می باشد. این در حالی است که روش شناسان و محققان کیفی در خلال چند دهه اخیر راهبردها و معیارهایی را برای ارزیابی کیفیت داده ها و نتایج تحقیقات کیفی ارائه داده اند که نسبت به معیارهای تحقیق کمی بسیار متنوع تر به نظر می رسند. در این راستا، هدف از این مقاله معرفی معیارهای ارزیابی کیفیت و بررسی اصول و راهبردهای اعتباریابی و تعمیم پذیری در تحقیق کیفی است. در این مقاله، سعی شده است راهبردها و معیارهای گوناگون تعیین کیفیت، معتبرسازی و تعمیم پذیری در تحقیق کیفی مطرح و برخی از مهم ترین آنها مورد بحث قرار گیرند.
کلیدواژگان: تحقیق کیفی، ارزیابی کیفیت، قابلیت اعتماد، زاویه بندی، انتقال پذیری، برون یابی -
صفحه 107امنیت حقی بنیادین و پیش نیاز ارتقاء رفاه و سلامت مردم است، در فرایند ادراک امنیت، جنسیت به عنوان مهم ترین عامل شخصیتی محسوب می شود. امنیت یک فضا به کاربری های محاط کننده آن هم بستگی دارد. در این مطالعه پس از بررسی مبانی نظری، با توجه به جدید بودن موضوع، نمونه تجارب جهانی بررسی شده و در نهایت علاوه بر تعیین متغیر های برنامه ریزی کاربری، شاخص های لازم استخراج شده است که شامل خوانایی فضا، دسترسی داشتن به امداد، نظارت بر فضا، میزان آشنایی فضا و تامین امنیت شبانه شهری می باشد. سپس مطابق رویکرد مشارکتی پرسشنامه هایی با طیف لیکرت تنظیم شد. جهت برآورد حجم جامعه آماری، پس از آزمون اولیه، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران معادل با 300 عدد در نظر گرفته شده است. محدوده مطالعه میدانی بخشی از مرکز شهر تهران واقع در جنوب خیابان امام خمینی است. سپس داده های خام دسته بندی شده و با استفاده از نرم افزار های Excel و SPSS تحلیل شده اند. برای سنجش میانگین احساس امنیت زنان، ابتدا کاربری های همگن در قالب نقشه ای پهنه بندی شد. در نهایت با استفاده از آزمون T-test میانگین احساس امنیت در مواجهه با کاربری های مختلف مقایسه گردیدند. برای سنجش فرضیه اصلی تحقیق: «به نظر می رسد بین میزان تنوع کاربری ها و فعالیت های شهری در فضای عمومی محدوده مطالعاتی، با افزایش میزان امنیت زنان رابطه ای مستقیم وجود دارد»، از آزمون خی دو، روش همبستگی گاما و آزمون بتا استفاده شده و نتایج حاکی از اثبات فرضیه مذکور بوده و آزمون بتا نشان دهنده اثرگذاری بیشتر تنوع فعالیت ها، نسبت به کاربری ها است. سپس شاخص های مؤثر در برنامه ریزی کالبدی و احساس امنیت زنان در فضای مورد مطالعه در قالب سوالات جداگانه ای و با استفاده از آزمون T سنجیده شدند و حیات شبانه فضای مورد مطالعه بررسی و جمع بندی و پیشنهادات لازم ارائه شده است.
کلیدواژگان: امنیت، زنان، کاربری، فعالیت، فضای شهری -
صفحه 149دانش بومی به مجموعه باورها، ارزش ها، ابزارها، روش ها و تجربیات هر قوم گفته می شود که در اثر ارتباط آن قوم با محیط پیرامون و در طول سالیان دراز پدید آمده و سینه به سینه و به شیوه های گوناگون از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
در ایران کار تخصصی و ریز مردم نگاری بر روی کارابزارها، شیوه ساخت، شیوه و زمینه های کاربرد آن ها در مشاغل و پیشه ها و فنون گوناگون به نسبت کمتر به انجام رسیده است. و کار بر روی مهارت های بدنی که بدون آن نه ابزاری می توانست ساخته بشود و یا به کار گرفته آید، از آن هم کمتر شده است. با این وجود اگر همین اندازه کارهای پراکنده در این چند دهه جمع آوری و طبقه بندی شود- اعم از کارهای ایرانیان و غیر ایرانیان - می تواند نقاط ضعف و قدرت را مشخص و تا از این هم دیرتر نشده است، می توان بازمانده تجربیات در زمینه مشاغل و ابزارهای کار و مهارت های ملازم و دانش صریح و ضمنی آن را در حد امکان ثبت و ضبط کرد. گلاب یکی از محصولاتی است که نام ایران و قمصر را در جهان بلند آوازه نموده، که هنوز هم هر سال مقادیر بسیاری از آن به خارج از کشور صادر می شود. ارزش تولید و صادرات گلاب شاید بیش از جنبه اقتصادی آن، سهم جدی این صنعت در شناساندن روح لطیف عنصر ایرانی به جهانیان می باشد. درباره گلاب و گلابگیری در کشورمان کارهایی چند صورت گرفته است، اما بیشتر آن ها بصورت کلی به مقوله گلاب پرداخته اند. در مقاله حاضر سعی شده است که بصورت ریز مردم نگارانه به معرفی و کاربرد، کار ابزارهای سنتی گلابگیر ی در قمصر پرداخته شود.
کلیدواژگان: گلاب، کارابزارهای سنتی، گلابگیری سنتی، قمصر، انسان شناسی -
صفحه 187مقاله با بیان مختصری از تاریخچه موسیقی درمانی و تعریف و توصیف آن به شرح روش شناسی پژوهش و چگونگی استفاده از موسیقی در درمان بیماری ها می پردازد. در این بحث جنبه های عام و خاص تاثیر گذاری موسیقی در حواس انسان در سه سطح بررسی می شود. اول غالب بودن عواطف و حواس، دوم حضور عواطف و حواس و سوم آگاهی برتر که حاوی جنبه های بسیار قوی از روان درمانی می باشد. در ادامه به حوزه های رایج موسیقی درمانی در نواحی ایران شامل آیین هایی با پیشینه فرهنگ آفریقایی، آیین های متاثر از فرهنگ آسیای میانه (شامانیسم) و آیین های با منشاء ایرانی پرداخته می شود. در قسمت اصلی مقاله مطالعه میدانی پرخوانی در ترکمن صحرا مورد بررسی قرار می گیرد که با ذکر سابقه تاریخی و روایت های مختلف این مراسم آیینی در منابع مختلف به بررسی مردم شناختی این آیین در میان ترکمن ها و مشخصا به تحقیق در مورد اجرای آیین پرخوانی توسط رجب پرخوان به عنوان آخرین بازمانده آن می پردازد. با شناخت و توصیف جزء به جزء مراحل پرخوانی، ابزار و آلات، مراجعه کنندگان و شیوه های اجرا در مراحل مختلف به بیان شناخت و کارکرد های موسیقی در این آیین می پردازیم. برای تعیین این کارکرد ها مطالعات میدانی ژرفانگر با روش های خاص خود از قبیل حضور مستقیم در زمین تحقیق، مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه به همراه مطالعات کتابخانه ای و بهره جستن از نظریه کارکردگرایی (Fonctionalism) اساس کار پژوهش را تشکیل می دهند.کلیدواژگان: موسیقی درمانی، پرخوانی، ترکمن، آیین، مراسم، درمان گری، روان درمانی، کارکردگرایی
-
صفحه 223مقاله حاضر در پی بررسی عوامل موثر بر نابرابری سیاسی با محوریت فرهنگ سیاسی می باشد.در این مقاله بعد از مرور ادبیات تحقیق،فرهنگ سیاسی بعد سازی شده است. در ادبیات تحقیق نقش عوامل دیگری مانند توسعه اقتصادی، همبستگی اجتماعی عام، علقه امنیتی بر روی نابرابری سیاسی ارزیابی شد. روش مطالعه تطبیقی است و از تکنیک تحلیل ثانویه استفاده شده است. یافته ها بیان می دارند که فرهنگ سیاسی دموکراتیک در تعامل با توسعه اقتصادی و همبستگی اجتماعی عام دارای نقشی بسیار مؤثر در کاهش نابرابری سیاسی می باشد.
کلیدواژگان: فرهنگ سیاسی، نابرابری سیاسی، توسعه اقتصادی، همبستگی اجتماعی
-
Page 1
Comparing crimes in different regions of Shiraz, we try to clarify the relation of environmental and local condition to the crime commission. Generally, in this study, the crime distributions in Shiraz were investigated, and by spatial representation of crime together with local data of the place of crime commission, and socioeconomic factors of criminal act and place of it, it has become possible to recognize high criminal places in shiraz districts. The acquired information in this process could effectively help to reduce the crime commission in shiraz districts.In the study, crowd density and amount, darkness and brightness of crime places have considered as independent variable, and the kinds of the committed crimes have considered as dependent variable.The nonparametric statistic with spss software were used to evaluate the hypothesis, also for spatial representation of the crimes we used GIS software.
-
Page 43Globalization has the potential of threatening the traditional cultures and spreading the norms and values of global or Western culture. This is considered as a critical issue for Iranian society that experienced a revolution on the basis of moral and religious values and has proclaimed being distinctive from dominant global culture. Meanwhile, some evidences indicate the violation of traditional and official values by some parts of society; particularly this has been increasing among the youths. This paper addresses the question if there is a relationship between having contact with globalization process and tendency towards global culture and consequently cultural deviancy?This question has been examined by the data which were gathered from a sample of 376 students of Shahid Beheshti University in Tehran, in the spring of 2007. The data indicate having contact with globalization process has a weak positive relation with tendency toward global culture and a positive medium relation with cultural deviation. Nevertheless, the relation between tendency to global culture and cultural deviation is relatively strong. Among the four dimensions of global culture, as defined by Berger, the respondents show a strong tendency towards those which refer to market economy and citizenship rights while their tendency toward the dimension that relevant to Western life style compared to other dimensions, was low. This may support the idea that for studying the expansion of global culture there should be a distinction between its universal and human aspects (such as market economy and human rights) and its particular and Western aspects.
-
Page 73Due to the historical domination of the positivist-quantitative approach over the major part of theories and methods in social sciences, it has been often assumed that the qualitative research is based an unstructured and unorganized methodology. As a result, the qualitative arguments and findings were considered to be not so confident and well-documented. In addition, it is simply supposed that the qualitative methodology has no standards and strategies for evaluation and validation. Therefore, qualitative methodologists have recently attempted to provide a large numbers of validation and evaluation standards and strategies for qualitative research which have more variation and precision in comparison with its quantitative counterpart.In other words, the aim of this paper is to investigate the evaluation of quality in qualitative research and to introduce the strategies and principles of validation and generalization in this methodology. In this respect, while introducing a variety of validation and generalization criterions, some of the most important ones have been discussed.
-
Page 107Safety is a fundamental right and it is a prerequisite for maintaining and improvement of people welfare and health. There are various personal characteristics that affect people's perception of safety. Among them, sexuality is considered to be the key factor. Fear of urban spaces causes demission and damages citizen rights.Space safety depends on surrounding land uses and it is necessary to think about a scheme that decreases harmful influences of private and isolated land usage.Studying related theories, due to the novelty of topic and lack of the native pattern, studies based on world successful experiences (performed on London, Toronto, Dar e sallam, Coventry) have been analyzed. Also in addition to define dependent variables such as land usage and activity, necessary indices have been derived including legibility of space, access to aid services, space surveillance, acquaintance level of space and obtaining night safety.The main hypothesis of the research is if there is direct relationship among land usage and activity level with women safety in public space.
-
Page 149Native Knowledge consists of beliefs, values, tools, methods and experiences of any ethnics and is created based on their relations with environment. Native Knowledge is conveyed via generations and is accessible, cheap, holistic, oral, alive and environmentally friendly. Iran is famous for Rose Water and exports a large amount of it every year. More than its economic value, it shows Iranian tender spirit to the world. There have been a few ethnographical studies on the way of working, method of making and field of using the tools and even less studies on body skills for handling the tools. In spite of this if we gather and categorize the national and international scattered studies, their weak and power points will be manifest and can be best documented in the meantime. In this article we concentrate on ethnographical studies of Rose Water in detail and try to introduce the usage of traditional tools of making it. While an ethnographical field study is being done, this article which contains glamorous novelty points is published as the first series of the mentioned study.
-
Page 187This article after defining, describing and presenting a brief history of Music therapy, concentrating on how to manipulate music in healing and recovering from illnesses.In this study effectiveness of music on Human Senses will be discussed in three levels regarding general and specific aspects;First: Predomination of feelings and senses. Second: presence of feelings and senses Third: superior foreknowledge which has prolific aspects of Psychotherapy.Then it proceeds with introducing common realms of music therapy around Iran including ethics based on Afro-Culture, ethics effected by Middle-East culture (Shamanism) and Iranian –based ethics. The essential part of the study is based on field study of Porkhani among Turkmen People which covers a historical background. Moreover we focused on the mythology of this ritual in various sources and anthropological study of this ritual among Turkmen People and definitely the performance of this ceremony done by "Rajab Porkhan" as the last survivor of these rituals. Describing Porkhani Stages in details, required tools and instruments, the kinds of patients attending for cure and methods of performance are dealt with functions of music in this ritual. Doing this research, by referring to various theories especially functionalism the author had used deep field study, participatory observation along with interviews.
-
Page 223Regarding political culture, this article is examined the effective factors on political inequalities. After reviewing related literature, we cunstracted political culture. In literature review the role of other issues such as economic development, general social integration, sense of security on political inequality is investigated. We use comparative methodology and secondary analysis technique. Findings show that democratic political culture in relation with economic development, general social integration coalition, have vital role in reducing political inequality.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.