نامه مکانیک شریف
پیاپی 25 (پاییز 1384)

سومین کنفرانس ملی نگهداری و تعمیرات(نت) با شعار «نگهداری و تعمیر: صیانت از سرمایه های ملی، بهبود راهبری» در روزهای پایانی تابستان در سالن اجلاس سران برگزار شد. سید مسعود میرکاظمی دبیر این کنفرانس در افتتاحیه کنفرانس گفت: بسیاری از مدیران کشور پس از راه اندازی پروژه های عظیم اقتصادی با سرمایه گذاری بالا، تجهیزات مورد استفاده در آن را با روش های سنتی نگهداری می کنند که این امر، عمر اقتصادی پروژه ها را کاهش می دهد.
دکتر معینی، دبیر علمی کنفرانس نت، در مصاحبه با نامه مکانیک شریف گفت: «شعار کنفرانس با توجه به اهمیت بحث نت و به دلیل توسعه ی سرمایه گذاری ها در ایران و این که سرمایه های ملی فراوانی در این موضوع درگیر می شوند و باید به نحو صحیحی بهره برداری گردند، به عنوان «نگهداری و تعمیر: صیانت از سرمایه های ملی، بهبود راهبری» انتخاب شده است.
در حاشیه این کنفرانس نمایشگاه تخصصی با حضور نزدیک به چهل شرکت و نهاد درگیر با موضوع نگهداری و تعمیرات تشکیل گردید.
از این میان می توان انجمن مدیریت ایران، انجمن مهندسی صنایع ایران، پژوهشکده ی حمل و نقل (وابسته به وزارت راه و ترابری) و مرکز مطالعات و پژوهش های لجستیکی را نام برد. مجله ی نامه مکانیک شریف نیز در این نمایشگاه حضوری گسترده داشت.
در این کنفرانس 208 مقاله در زمینه های مختلف مربوطه به نت ارائه گردید که در پایان از سه مقاله برتر تقدیر شد.

بزرگترین کشتی لوله گذاری دنیا سالیتیر در میانه برنامه سازی بزرگی است که قابلیت های منحصر به فردی را در میان تمامی رقیبان به او خواهد بخشید، این کشتی که رکورد کنونی عمق لوله گذاری را در سپتامبر 2002 در خلیج مکزیک برجای نهاده است دارای سیستم جدیدی به نام Rachet در عرض چند ساعت بدون مراجعه به بندر شعاع انحنای استینگر خود را تغییر دهد.
شرکت Allseas، صاحب کشتی سالیتیر توانسته است در طول هفت سالی که این کشتی شروع به کار کرده، رکوردهای بسیاری در زمینه ی لوله گذاری در دریا ثبت کند. سالیتیر پس از اتمام نصب 143 کیلومتر لوله ی 28 اینچی در دریای بارنتر، آماده نصب یک خط لوله ی 42 اینچی و دوخط لوله ی 30 اینچی شده است؛ از این رو برنامه ی کاری این کشتی تا سال آینده کاملا پر است. رکورد کنونی عمق لوله گذاری در سپتامبر 2002 در خلیج مکزیک، توسط سالیتیر 225 کیلومتر لوله ی 24 اینچی را درعمق 22500 متری قرار داد، ثبت شد. در سال آینده این کشتی قرار است لوله های 8 و 10 اینچی را در عمق 22750 متری قرار دهد.

Leadscrew ها به منظور تبدیل حرکت دورانی به خطی از یک مهره ی رزوه دار بهره می برند. به طور کلی مهره های پلاستیکی روغن کاری شده سبب می شوند قطعات نرم تر و با ضریب اصطکاک استاتیک کمتری نسبت به یکدیگر حرکت کنند و از طرفی نیاز به روغن کاری خارجی مداوم را بر طرف می سازند.
مهره هایی که از ماده استال به همراه 15 درصد تفلون (PTFE) جهت روان کاری ساخته شده اند، تنها برای بارها و دورهای کم تا متوسط مناسب اند و هنگامی که تحت دورهای زیاد قرار گیرند، بسیار داغ شده و دمای عملکرد آن ها بالا می رود. این درحالی است که مهره های Leadscrew از مواد مهندسی خاص ساخته می شوند که توانایی کار در محیط های خشن را دارا می باشند. و حرکت آزادانه بین قطعات را حذف کرده و قابلیت تکرار پذیری را افزایش می دهند.

بویلرها به علت تامین بخار مورد نیاز فرایندهای کلیدی نقش مهم و ویژه ای در پالایشگاه ها و پتروشیمی ها ایفا می کنند. با توجه به هزینه ی نسبتا بالای تولید بخار، بررسی و تلاش در جهت افزایش راندمان تولید و بهینه سازی توزیع بخار در صنایع مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق منابع اصلی اتلاف انرژی در بویلرها و روش های صنعتی بهینه سازی تولید بخار توسط بویلر بازگو شده، و نشان داده شده است که بازیافت انرژی از زیرآب بویلر، بازگرداندن میعانات به بویلر و استفاده از اکونومایزر، روش های موثر و ساده ای برای بهینه سازی مصرف انرژی در بویلرها می باشند.

دکتر بهرخ خوشنویس دارای کارشناسی مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی شریف(1974) و کارشناسی ارشد و دکترا در مهندسی صنایع از دانشگاه ایالتی اوکلاهاما(1975 و 1979) می باشد. او در حال حاضر در زمینه ی سیستم های برنامه ریزی و طراحی در ساخت و تولید به کمک ادغام کامپیوتری، ساخت سریع نمونه و محیط های شبیه سازی هوشمند فعال است. مهم ترین دستاورد این مخترع ایرانی که دارای تعداد زیادی مقاله و اختراع ثبت شده می باشد. توسعه ی یک روش کاملا اتوماتیک ساخت خانه به نام Contour Crafting است. آقای دکترخوشنویس در روزهای پایانی تابستان امسانل در تهران تشریف داشتند و مصاحبه ای با ایشان ترتیب داده شد. با توجه به سابقه ی ایشان در ارائه ی طرح های نوآورانه به مراکز تحقیقاتی آمریکا و موفقیت بسیاری از این طرح ها سوالات مصاحبه را حول مدیریت تحقیق و مالکیت فکری و پتنت تنظیم کردیم.
آقای دکتر معتقد است که «انسانها به جای اینکه وقت خود را صرف کارهایی کنند که از ماشین هم برمی آید، می بایست مغز خود را به کار گیرند. او میگوید: «بعضی کارها در شان انسان نیست و باید از بین بروند».

در حل دقیق معادلات سیالات تراکم پذیر، به دلیل وجود تغییرات شدید چگالی و دمای سیال، بررسی های تئوریک با پیچیدگی های فراوانی همراه است، این امر دانشمندان را به سوی استفاده از برجسته ترین ابزار و شاید بهترین و مطمئنترین روش تحقیق و بررسی دینامیک جریان سیال یعنی تونل باد کشانده است. در این مقاله تونل باد مافوق صوت، انواع آن و اجزا و کارکرد هر نوع توضیح داده شده است.

رشد روزافزون مصرف انرژی در جهان و پایان پذیری منابع انرژی فسیلی از یک طرف و آلودگی ناشی از این سوخت ها از طرف دیگر، باعث شده که تحقیقات گسترده ای در جهان بر روی تکنولوژی های نوین انرژی صورت گیرد. این مسئله برای کشور ما که اقتصاد آن به شدت از تحولات بازار انرژی تاثیر می پذیرد، بسیار مهم و اساسی است. در این مقاله پتانسیل استفاده از پیل های سوختی به عنوان جایگزینی مناسب برای سوخت های فسیلی در بخش های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و توضیحاتی در مورد نحوه ی کاربرد و عملکرد آن بیان می شود. هم چنین برای کارکرد بهینه ی پیل سوختی به اجزای جانبی دیگری نیز نیاز است که در این نوشتار با توجه به وضعیت پیل بررسی می شوند.

کاویتاسیون یکی پدیده ی ترمودینامیکی است که فرآیند گذر از حالت مایع به حالت گازی بدون منبع خارجی را توصیف می نماید. از سوی دیگر، کاویتاسیون را اصطلاحا ناپیوستگی در پیوستگی سیال نیز می نامند که شکل حباب های بخاری را به خود گرفته اند. چنانچه هسته های اولیه در سیال وجود داشته باشد (میکروحباب ها، ذرات جامد و...) وقوع کاویتاسیون امری طبیعی خواهد بود. در این مقاله پس از معرفی کاویتاسیون و انواع آن، مکانیزم های رایج تخریب کاویتاسیونی، ارتباط بین مقاومت فرسایشی و خواص مکانیکی و سوراخ شدگی کاویتاسیونی بررسی شده اند.

نام ترفنول دی از اسامی عناصر فلزی تربیوم، آهن و نیز آزمایشگاه تابع نیروی دریایی و همچنین عنصر دیسپروزیوم بر گرفته شده است. هم اکنون شرکت «اترما» امتیاز انحصاری گواهی تولید همه ی محصولاتی که این ماده در آن ها به کار رفته است. در سراسر جهان در اختیار دارد. به علاوه این شرکت نوآوری های متعددی در زمینه¬ی تولید محصولات ترفنول – دی با هزینه ی کم داشته است.
در سال 1987 کمپانی Edge Technologies برنامه¬ی انتقال فناوری را از دانشگاه ایالتی آیووا به بازارهای تجاری آغاز نمود. این دانشگاه امتیاز این فناوری ها را به این کمپانی اعطا کرد. اولین برنامه از این گروه، تولید ترفنول-دی بود که در سال 1990 منجر به ایجاد اولین شرکت تابعه Edge یعنی اترما گردید. هدف این شرکت، گسترش تولید ماده ی خام ترفنول- دی و نیز توسعه ی کاربرد این ماده در صنایع گوناگون بود.
از زمان ابداع این موارد، تغییرات اساسی فراوانی روی آن صورت گرفته است. در دهه ی 1980، با ورود فناوری آزمایشگاهی به عرصه ی تولید، ساخت محرک های با قطر 8 میلی متر و به صورت دستی آغاز شد. این در حالی است که در 1995 با ساخت اولین سیستم تمام اتوماتیک رشد ترفنول – دی، تولید هم زمان محرک های بزرگی با قطر 65 میلی متر و محرک های کوچک با قطر 115 تا 30 میلی متر، امکان پذیر شد.

درباره کارهایی که مهندسان حین طراحی انجام می دهند فکر کنید؛ تعیین وسایل لازم، مشخص کردن روش های طراحی، انتخاب اجزاء موردنیاز و بهینه سازی پارامترها. در هر یک از این مراحل، حق انتخاب میان چندین حالت مختلف در طی روند طراحی و ساخت وجود دارد که می بایست توسط مهندس طراح به درستی صورت گیرد. به بیان دیگر طراحی، شامل تصمیم گیری های بی شماری است که هر یک تاثیراتی بر کیفیت، قیمت، امنیت، و دیگر مشخصه های مهم طرح می گذارد.
برد اعتباردهی برای مهندسی وتکنولوژی (ABET)، تصمیم گیری طراحی مهندسی را یک روند تصمیم گیری می داند که در آن علوم پایه، مانند ریاضی با علوم مهندسی، تلفیق می شوند تا منابع را به صورت بهینه به حالتی تبدیل کنند، که خواسته ها را برآورده نماید. در نتیجه، برای این که فردی بتواند یک مهندس خوب باشد، ابتدا باید یک تصمیم گیرنده ورزیده باشد...

دانشگاه MIT یکی از بهترین دانشگاه های دنیا می باشد این دانشگاه در تاریخ 10 آوریل سال 1861 میلادی در سه بخش هنر و علم، موزه هنرهای صنعتی و دانشکده ی علوم صنعتی تاسیس شد. این دانشگاه در حال حاضر دارای 36 رشته اصلی دانشگاهی است و هم اکنون 3178 دانشجو در مقطع کارشناسی و 6139 دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در آن مشغول تحصیل¬اند.
این دانشگاه تا کنون موفق به کسب 59 جایزه نوبل گردیده است. در این جا ابتدا به معرفی کلی دانشگاه پرداخته ایم و به طور خاص مجموعه مهندسی و دانشکده مهندسی مکانیک را معرفی کرده ایم همچنین در مورد دو مرکز مهم تحقیقاتی دانشکده مهندسی مکانیک مطالبی ارائه شده و در ادامه مصاحبه ای با مهندس محمدرضا اعلم داشته ایم. ایشان مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه صنعتی شریف اخذ کرده اند و هم اکنون در دانشگاه MIT مشغول گذراندن دوره دکترای خود می¬باشند.

اتخاذ رویکردهای اقتصادی- صنعتی گوناگون در کشورهای مختلف، تحولات صنعتی-تکنولوژیکی متفاوتی ایجاد کرده است. کشورهای توسعه یافته و همچنین کشورهای در حال توسعه با به کارگیری سیاست های اقتصادی- صنعتی سبب توسعه¬ی صنعتی شده اند. نظریه ی سیاست صنعتی از جمله نگرش های اساسی در این زمینه است که بر هدف گیری صنایع منتخب و ایجاد ملزومات سازماندهی رقابت بنگاه های صنعتی تاکید دارد. با توجه به این رویکرد، در مورد صنعت راه آهن می توان گفت، ایجاد بنگاه های صنعتی و ساماندهی پیمانکاران و سازندگان تجهیزات در این صنعت، نحوه ی دخالت دولت در ایجاد زیر ساخت های توسعه و نیز ایجاد بازار تضمین شده برای این صنعت، از عوامل اساسی توسعه ی صنعت راه آهن خواهد بود. در این مقاله قصد داریم پس از بررسی های آماری صنعت راه آهن و مقایسه ی آن با وضعیت صنعت راه آهن در جهان به ارائه ی بحث گسترده ای درباره نحوه ی دخالت دولت در ایجاد و راه اندازی بنگاه های صنعتی، رقابت پذیری، رشد و همچنین ارتقای تکنولوژیکی آنها جهت شکوفایی صنعت راه آهن کشور بپردازیم.

یکی از آخرین و مهم ترین ابداعات و اختراعات شرکت مشاوره، طراحی و مدیریت فکرآفرینان میهن، طراحی و ابداع سیستم بالانس کننده دینامیک (Dynamic Balancing System) می باشد که به اختصار DBS نامگذاری شده است. اختراع این سیستم در تاریخ هشتم اردیبهشت سال یک هزار و سیصد و هشتاد و سه هجری شمسی، همزمان با روز جوان در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی با شماره 29597 به ثبت رسیده است. یکی از بارزترین ویژگی های سیستم DBS نصب خودکار آن، بر روی رینگ انواع خودروهای سواری می باشد و با نصب آن چرخ های خودرو بالانس دائمی می شود.