فهرست مطالب

مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان
شماره 3 (پیاپی 31، 1387)

  • ویژه نامه اقتصاد
  • تاریخ انتشار: 1387/08/11
  • تعداد عناوین: 10
|
  • نعمت الله اکبری، عباس عصاری، سید ابوالقاسم مرتضوی صفحه 1

    ارزش افزوده بخش کشاورزی در کشور همواره سهم قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است، از اینرو بررسی مزیت نسبی صادرات محصولات این بخش ضروری به نظر میرسد. باتوجه به موقعیت اقلیمی و جغرافیایی استان اصفهان و استعداد این منطقه در تولیدات محصولات کشاورزی، پژوهش حاضر بر آن است تا مزیت نسبی صادرات محصولات کشاورزی را در استان اصفهان مورد بررسی قرارداده و با استفاده از شاخصهای مناسب مزیت نسبی مانند شاخص لیزنر و بالاسا به تحلیل مزیت نسبی محصولات کشاورزی استان اصفهان در مقایسه با کشور،خاور میانه و جهان بپردازد. قلمرو زمانی در این مطالعه سالهای 78 الی 82 است. هدف اصلی این مقاله محاسبه مزیت نسبی صادرات محصولات کشاورزی استان و مقایسه آن با محصولات مشابه در کشور؛ منطقه خاور میانه و جهان میباشد.
    نتایج محاسبات شاخص بالاسا در بررسی مزیت نسبی محصولات کشاورزی استان اصفهان نسبت به کشور، خاورمیانه و جهان نشان میدهد سیب درختی دارای بیشترین مزیت نسبی در بین سایر محصولات میباشد و پس از آن به ترتیب تنباکو، سبزی های منجمد، سیر، گلرنگ، عسل، زردآلو، بادام و گوجه فرنگی دارای مزیت نسبی میباشد.

    کلیدواژگان: مزیت نسبی، محصولات کشاورزی، شاخص لیزنر، شاخص بالاسا
  • احمد رجبی صفحه 21
    در سطح (ISIC برای سنجش کارآیی فنی گروه های مختلف صنعتی(3 (DEA) در این تحقیق از روش تحلیل پوششی داده ها 1373 استفاده شده است. برای این منظور ابتدا مرز مطلوب کارآیی تولید به تفکیک هر کدام - کشور و استان فارس طی سالهای 1382 و بر اساس تابع تولید دو لگاریتمی ترانسلوگ تخمین زده شد. سپس با (SFA) از گروه های صنعتی با روش تحلیل مرزی تصادفی مقایسه میزان ارزش افزوده واقعی با ارزش افزوده مطلوب(ستانده)، کارآیی گروه های مختلف صنعتی محاسبه گردید. برای تعیین مرز مطلوب کارآیی تولید از دو فرآیند نهاده گرا و ستانده گرا استفاده شد. تا مشخص گردد که هر گروه صنعتی برای رسیدن به مرز بهینه کارآیی چه ترکیبی از نهاده ها و ستانده ها را باید بکار گیرد. 92 و / نتایج حاصل از مدل نشان داد که کارآیی فنی صنایع کارخانه ای کشور و استان در طول دوره مورد بررسی به ترتیب 9 1 درصد کاهش داشته است. همچنین کارآیی مقیاس / 1 و 3 / 90 درصد بوده است که در مقایسه با سال پایه(1373) بطور متوسط 9 /2 95 درصد بوده است. علاوه بر این شاخص کارآیی مدیریتی صنایع / 95 درصد و در سطح استان 2 / صنایع کارخانه ای کشور حدود 8 0 درصد کاهش داشته است. / کشور و استان نشان می دهد که این شاخص طی دوره مورد بررسی به طور متوسط حدود 5 یکی دیگر از نتایج مهم این تحقیق، تعیین صنایع دارای کارآیی مطلوب بعنوان صنایع الگو برای صنایع ناکارا و مشخص کردن وزن اثرگذاری صنایع الگو بر صنایع ناکارا در سطح استان و کشور است. با توجه به نتایج مدل می توان از ترکیب صنایعی که در سطح کشور و یا استان دارای کارآیی مطلوبی بوده اند به عنوان یک شاخص الگو برای صنایعی که در این زمینه موفق نبوده اند استفاده کرد تا کارآیی این صنایع را به نحو مطلوبی افزایش داد.
    کلیدواژگان: روش تحلیل پوششی داده ها، روش تحلیل مرزی تصادفی، ارزش افزوده
  • کریم آذربایجانی، زهرا شاه محمدی صفحه 41
    افزایش استفاده از سرمایه، اقتصاد جهانی را دگرگون کرده است. به جرات میتوان گفت توجه به زیتهای نسبی سرمایهگذاری مستقیم خارجی وسیلهای است که کشورهای کمتر توسعه یافته میتوانند توسط آن به رشد اقتصادی مناسبی دست یابند. صادرات، کشور را قادر میسازد که در تولید کالایی که درآن مزیت نسبی دارد تخصص یابد، همچنین موجب بهره برداری مطلوب از ظرفیتهای - خالی تولید میشود. این مطالعه روابط بین صادرات، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی را برای ایران طی دوره 82 1369 بررسی میکند. به این منظور با استفاده از روش یوهانسن- جوسیلیوس رابطه بلندمدت، با استفاده از مکانیسم تصحیح- خطا رابطه کوتاه مدت برآورد می شود. تحلیل همجمعی نشان می دهد که بین صادرات و رشد اقتصادی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی یک رابطه بلند مدت مثبت وجود دارد.
    کلیدواژگان: الگوی تصحیح، خطا، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تولید ناخالص داخلی، صادرات
  • عبدالله خانی، داوود فراهانی صفحه 55
    بازارهای مالی برای این که بتوانند به نحو مناسب عمل نمایند و از عهده جذب سرمایه افراد و تخصیص بهینه منابع مالی برآیند، باید کارا باشند. علاوه براین، اهمیت و جایگاه اطلاعات و تحقیقات مالی و حسابداری در حوزه بورس اوراق بهادار می تواند تحت تاثیر کارایی بازار مذکور قرار گیرد. اما شرط لازم برای کارایی بازار، انعکاس سریع و کامل اطلاعات جدید در قیمت اوراق بهادار میباشد. بنابراین در این تحقیق شبه تجربی، سرعت تعدیل اطلاعات در قیمتهای سهام با استفاده از ضریب تعدیل قیمت که سرعت 1378، مورد بررسی قرار گرفته است. - و میزان انعکاس اطلاعات جدید در قیمتها را ارزیابی میکند و در دوره زمانی سالهای 1384 نتایج تحقیق نشان دهنده انعکاس اطلاعات جدید به کندی در قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران در دوره مورد مطالعه میباشد. حداقل زمان لازم برای انعکاس کامل اطلاعات در قیمتهای سهام 17 روز کاری میباشد.
    کلیدواژگان: ضریب تعدیل قیمت، ارزش ذاتی، بازار کارا، بورس اوراق بهادار تهران
  • رحیم دلالی اصفهانی، هوشنگ شجری، محسن رنانی، سهراب دل انگیزان صفحه 73
    این مطالعه شرحی بر مقدمه مقاله "انتظارات و خنثایی پول" 2 رابرت لوکاس برنده جایزه نوبل سال 1995 میلادی است. وی در گسترش نظریه اقتصاد کلان اثرگذاربوده است. این مقاله برخی از ویژگی های مقاله لوکاس را مورد شرح و تفسیر محتوایی قرار می دهد. مساله پژوهشی آن این سؤال بوده که چه نکات با اهمیتی در مقدمه "انتظارات و خنثایی پول" وجود دارد که امکان اخذ نتایج مشخص مورد نظر لوکاس را ممکن نماید؟ و هدف مقاله بیان نکات دقیق و ظریفی است که وی در قالب عباراتی کوتاه بیان نموده است. روش مطالعه تحلیل محتوی بوده و بر اساس تطبیق با نظریات و مطالعات سایرین به استناد و شرح محتویات خواهیم پرداخت. با توجه به عمیق بودن محتوی و درجه بالای رجوع مطالعات بعدی به این مقاله، نیز با توجه به این که مطالعات محدودی می توان یافت که مشخصا به شرح فرضیات، مدل و یا یافته های این مقاله پرداخته باشند؛ این مقاله با نیت معرفی بیشتر توانمندی و عمق نظری مقاله لوکاس به جامعه اقتصادی ایران - از طریق شکافت دقیق تر فرضیات و ساختار بندی مدل لوکاس- تدوین گردیده است.
    از نگاه نویسندگان مهمترین نتیجه مطالعه حاضر این است که به برخی زمینه سازی های اندیشه پردازی در اقتصاد کلان جدید از طریق تشریح محتوای مورد نظر لوکاس نزدیک می شود.
    کلیدواژگان: خنثایی پول، انتظارات عقلایی، رابرت لوکاس
  • محسن مهرآرا صفحه 128
    هدف اصلی در این تحقیق بررسی و آزمون آثار نامتقارن تغییرات عرضه پول (بر حسب تکانه های مثبت و منفی) بر رشد تولید 1338- در اقتصاد ایران می باشد. برای این منظور از تحلیل های هم انباشتگی و مدل تصحیح خطا در اقتصاد ایران طی دوره 1384 استفاده شده است. در تصریح معادله رشد تولید، علاوه بر لحاظ کردن تکانه های مثبت و منفی پولی، تاثیر سایر عوامل (متغیر های کنترلی) شامل هر دوگروه عوامل طرف عرضه (مانند درآمدهای نفتی و سرمایه گذاری) و عوامل طرف تقاضا (مانند مخارج دولت) مورد توجه قرار گرفته است. نتایج حاصله در خصوص فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر عدم تقارن تکانه های مثبت و منفی دلالت بر آن دارد که تکانه های منفی اثرات به مراتب بیشتری بر کاهش رشد اقتصادی نسبت به تکانه های مثبت دارد. به علاوه نتایج مقاله عدم تقارن کلاسیکی را نیز مورد تایید قرار میدهد.
    کلیدواژگان: تکانه های پولی، اثرات غیر متقارن، رشد اقتصادی، اقتصاد ایران
  • سید کمیل طیبی، کریم آذربایجانی، روح الله بابکی صفحه 129
    یکی از مسایل عمده ای که در زمینه تجارت خارجی هر کشور مطرح می شود، موضوع آثار جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر صادرات و واردات می باشد. سرمایه گذاری مستقیم خارجی می تواند باعث افزایش ظرفیت های تولیدی به ویژه در مورد کالاهای صادراتی شود و در زمینه برقراری پیوند و ارتباط با اقتصاد بین المللی از طریق توسعه بازارهای صادراتی و پیشرفت در زمینه های تحقیق و توسعه به کشور میزبان کمک نماید. از این رو هدف این تحقیق، بررسی تاثیر این نوع سرمایه گذاری ها بر تجارت خارجی کشورهای میزبان است. الگوی مورد بررسی برای این هدف، با روش داده های تابلویی برای 24 کشور(شامل 12 کشور شرق آسیا و 1980 برآورد شده است. - اقیانوسیه و 12 کشور غرب آسیا) طی سال های 2005 نتایج، بیانگر اثر مثبت و معنی دار سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر صادرات و واردات در کشورهای مورد بررسی است، در حالی که این اثر در شرق آسیا و اقیانوسیه نسبت به غرب آسیا چشمگیرتر است. از این رو، به کشورهای در حال توسعه، به ویژه ایران پیشنهاد می شود که به سیاست تامین مالی از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی روی آورند و شرایط ورود این نوع سرمایه گذاری ها را تسهیل نمایند.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تجارت خارجی، کشورهای آسیایی و اقیانوسیه، داده های تابلویی
  • مهدی خاشعی، مهدی بیجاری صفحه 151

    فلزات قیمتی همچون طلا، نقره و پلاتین از جمله مهمترین متغیرهای موثر در سیستم های مالی بوده و پیش بینی قیمت آنها برای تصمیم گیران از اهمیت بسیار برخوردار است. تغییرات سریع در سیستم های مورد مطالعه در دنیای واقعی و بویژه بازارهای مالی سبب ایجاد مشکلاتی برای پیش بینی کنندگان از جهت تامین داده های لازم گردیده است. چرا که مدل های کمی پیش بینی همچون میانگین نیز به (ANNs) دارای محدودیت تعداد داده های گذشته بوده و شبکه های عصبی مصنوعی (ARIMA) متحرک خود رگرسیون انباشته منظور حصول نتایج دقیق احتیاج به داده های زیادی دارند. مدلهای پیش بینی فازی، مدلهایی مناسب در شرایط پیش بینی با داده های کم بوده، اما عملکرد آنها در حالت کلی رضایت بخش نمی باشد. استفاده از مدل های ترکیبی یا ترکیب مدل های مختلف یک راه معمول به منظور مرتفع نمودن محدودیت های مدلهای تکی و بهبود دقت پیش بینی ها می باشد؛ لذا در این مقاله به منظور برطرف نمودن محدودیت داده در مدلهای میانگین متحرک خود رگرسیون انباشته کلاسیک و حصول مدل دقیق تر در پیش بینی سری های زمانی، مدل به منظور پیش بینی پیشنهاد شده است. نتایج حاصله بیانگر (FARIMA) ترکیبی میانگ ین متحرک خود رگرسیون انباشته با منطق فازی کارآمدی روش پیشنهادی در پیش بینی بازه تغییرات قیمت طلا می باشد.

    کلیدواژگان: پیش بینی، مدل های میانگین متحرک خود رگرسیون انباشته، رگرسیون فازی، مدل میانگین متحرک خود رگرسیون انباشته فازی، قیمت طلا، مدل های ترکیبی
  • علی عطافر، محمد اسماعیل انصاری هوشنگ طالبی، سید اکبر نیلی پور طباطبایی صفحه 163
    با ابلاغ سند چشم انداز در افق 1404، مسیر تکامل توسعه در دو دهه آینده کشور ترسیم گردید. برنامه چهارم توسعه برای سالهای 1384 تا 1388، سرآغازی بر این مسیر پر چالش است. مهمترین الزام این برنامه برای دانشگاه ها در ماده 49 مشاهده می شود. مفاد ماده مذکور، انجام تحولات بنیادی در دانشگاه ها را غیر قابل اجتناب نموده است. پژوهش حاضر در صدد است تا با روش های توصیفی، پیمایشی و تحلیلی ضرورت و چگونگی تحولات مورد نیاز را با دیدگاهی راهبردی مورد بررسی قرار دهد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات نیز از روش های آماری بهرهگیری شده است. قلمرو مکانی تحقیق وزارت علوم، تحقیقات و فناور ی و دانشگاه های دول تی ایران و جامعه آماری آن نیز وزیر، معاونین و مد یران کل وزارت علوم، تحقیقات و فناور ی و کلیه 86 میباشند. - 85 و 87 - رؤسا و معاونین دانشگاه ها، رؤسا و معاونین دانشکده ها در سالهای تحصیلی 86 یافته های پژوهش نشان می دهند که تحولات بنیادی در چهار حیطه "رسالت و اهداف"،" استراتژی ها و خط مشی ها"، "ساختار و وظایف"، و " عوامل محیطی و ذینفعان " مورد نیاز دانشگاه ها می باشد. برای هرحیطه به ترتیب " بهبود کیفیت و کمیت پژوهش، جهانی شدن، ارایه خدمات تخصصی و هیاتهای امنا"، الویتهای اصلی برای انجام تحولات مورد نیاز شناخته شدند. همچنین در بین حیطه های ذکر شده، حیطه "رسالت و اهداف "به عنوان مهمترین حیطه برای تحولات بنیادی در دانشگاه های دولتی شناخته شده است.
    کلیدواژگان: تحولات بنیادی، سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، دانشگاه، قانون برنامه چهارم توسعه
  • محمد واعظ، لیلا ترکی صفحه 195
    اساس و جوهره حباب های س فته بازی 1 بر نوعی بازتاب و واکنش استوار است، واکنشی که نسبت به افزایش قیمت ها و به صورت افزایش اشتیاق سرمایه گذاران، افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش دوباره قیمتها نمود پیدا می کند. بر اساس پیشنهاد دیبا و 1988)، آزمون هم جمعی بین قیمت های سهام واقعی و سود سهام به عنوان یک آزمون اساسی برای بررسی وجود) گراسمن 2 حبابهاست. در سال های اخیر، تعدادی از مطالعات تجربی بر اساس آزمون هم جمعی بین قیمت واقعی سهام و سود سهام برای 1991) اثبات می کند) بررسی وجود یا عدم وجود حباب های قیمتی در بازار سهام انجام شده است. این در حالی است که ایوان 3 حبابهای سفته بازی از نوع اضمحلالی به وسیله روش سنتی هم جمعی کشف نخواهند شد. در این مقاله، سعی بر آن است که با و کاربرد روش شبیه سازی مونت کارلو، به بررسی وجود یا عدم وجود حباب قیمتی در بازار سهام ایران RALS استفاده از تکنیک بپردازیم. یافته های این تحقیق نشان می دهد که قیمت سهام از مسیر تعادلی بلندمدت (ارزش حال سودهای آتی مورد انتظار) منحرف شده، بنابراین در بازار سرمایه ایران وجود حباب قیمت به اثبات میرسد.
    کلیدواژگان: بازار بورس اوراق بهادار، حبابهای قیمتی، تکنیک مونت کارلو