مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام
سال سیزدهم شماره 1 (پیاپی 46، بهار 1384)

وجود سویه هایی از انگل اکینوکوکوس گرانولوزوس که با میزبان خود سازش یافته اند در نقاط مختلف جهان توسط مطالعات ژنتیکی فراوان به اثبات رسیده است. اما بررسی های اندکی جهت وجود اختلافات آنتی ژنی در بین این سویه ها صورت گرفته است. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی و مقایسه آنتی ژن مایع و پروتواسکولکس کیست هیداتید گوسفند، گاو، گاومیش،شتر و انسان صورت گرفت.
در این مطالعه آزمایشگاهی 131نمونه مایع کیست هیداتید و 42 نمونه پروتواسکولکس تهیه شده از گوسفند، گاو، گاومیش، شتر و انسان به روش الکتروفورز در ژل پلی اکریل آمید به منظور وجود باندهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین به منظور پی بردن به آنتی ژنتیک بودن باندهای مذکور از روش وسترن بلات با استفاده از نمونه های سرم انسانی افراد مبتلا به کیست هیداتید و سرم افراد سالم استفاده شد. کیستهای مورد بررسی از آزمایشگاه های اهواز، تهران و شوشتر در سال 1383 جمع آوری شدند. ارزیابی و مقایسه باندها پس از رنگ آمیزی با کوماسی بلو و آنتی ژن بودن باند و بعد از ایمنوبلاتینگ صورت گرفت.
یافته های پژوهش: بررسی مایع و پروتواسکولکس کیست هیداتید حیوانات مختلف و انسان، وجود باندهای 8 تا 162 کیلودالتون را نشان دادند. مقایسه کیست هیداتید در بین نمونه های حیوانات مختلف با همدیگر اختلاف هایی را در بین آنها پس از الکتروفورز و ایمنوبلاتینگ نشان دادند، در حالیکه در بین نمونه های بدست آمده از یک نوع حیوان، این اختلافها تنها در الکتروفورز و رنگ آمیزی ژل با کوماسی بلو مشاهده شد. نمونه های پروتو اسکولکس پس از انجام الکتروفورز الگوی یکسانی از باندها را برای نمونه های بدست آمده از یک نوع حیوان و نیز حیوانات مختلف نشان دادند، اما پس از ایمنوبلاتینگ این آنتی ژن، تنها تفاوتهایی در باندهای نمونه شتری مشاهده شد.
نتیجه گیری نهایی: وجود باندهای مشابه در نمونه های پروتواسکولکس گوسفند، گاو، شتر و انسان ممکن است ناشی از آلودگی آنها با سویه سگی- گوسفندی باشد. در حالیکه وجود باندهای با وزن مولکولی بالا در نمونه های آنتی ژن مایع و پروتواسکولکس کیست هیداتید شتری و عدم وجود آنها در نمونه های دیگر حیوانات و انسان می تواند این احتمال را مطرح سازد که سویه شتری دارای اختلافات آنتی ژنی با سویه گوسفندی میباشد.

خودکشی پدیده ای است که از دیرباز مورد توجه روانشناسان، جامعه شناسان و عالمان دینی بوده و متاثر از مجموعه ای از عوامل فردی، خانوادگی، فرهنگی و شناختی است. با توجه به بالا بودن میزان خودکشی در شهرستان اردل واقع در استان چهارمحال و بختیاری، پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مهارتهای زندگی در ارتقاء سطح آگاهی زنان این منطقه انجام پذیرفت.
پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی، تحلیلی است که به صورت مقطعی بر روی زنان و دختران شهرستان اردل با تاکید بر دختران دبیرستانی در سال 83 انجام گرفت. آموزشها به صورت 30 نفره در گروه های مختلف در دبیرستانها، مراکز بهداشتی، درمانی و خانه های بهداشت انجام شد. تعداد شرکت کنندگان در کلاسها 750 نفر بودند و جزوه های آموزشی مهارتهای زندگی شامل: روش های مقابله با استرس، تصمیم گیری صحیح، مهارت ارتباط بین فردی و خودشناسی بین آنان توزیع گردید. 360 نفر از آموزش گیرندگان به روش تصادفی ساده جهت پژوهش انتخاب و با استفاده از پرسشنامه ارزیابی آموزشی، پیش آزمون و پس آزمون برروی آنها انجام گرفت، داده ها با استفاده از آزمونهای آماری t زوجی، تحلیل واریانس یکطرفه، توکی و همبستگی مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته های پژوهش: نتایج اختلاف معنی داری بین نمره های پیش آزمون و پس آزمون را نشان داد (001/0=P). نتایج تحلیل واریانس یکطرفه تفاوت معنی داری را بین نمره های پیش آزمون نشان داد (001/0P=). همچنین تفاوت معنی داری بین نمره های پیش آزمون با توجه به وضعیت تحصیلی و شغلی مشاهده گردید. اما در مورد وضعیت تاهل اختلاف معنی داری وجود نداشت. آزمون پیگیری توکی نشانگر اختلاف معنی دار بین میانگین نمرات سطوح تحصیلی لیسانس و فوق دیپلم با سطوح پایین تر و گروه شغلی فرهنگی (معلم و کارمند) با مشاغل محصل، آزاد و خانه دار بود. آزمون همبستگی نیز ارتباط مثبت بین سن و نمرات پیش آزمون و پس آزمون را نشان داد.
نتیجه گیری نهایی: نتایج مبین تاثیر آموزش مهارتهای زندگی در ارتقای سطح بهداشت روان و پیشگیری اولیه از خودکشی می باشد و استمرار این آموزشها به خصوص با تاکید بر ایجاد تغییر در سه حیطه یادگیری(آگاهی، نگرش و عملکرد) در افراد در معرض خطر، جهت پیشگیری از اقدام به خودکشی موثر می باشد. با توجه به اینکه این مطالعه بر پایه حیطه شناختی یادگیری صورت پذیرفت انجام مطالعه ای در آینده جهت بررسی عملکرد و پیامد نهایی آن توصیه می گردد.

بسیاری از افرادی که از رایانه استفاده می کنند به بیماری رایانه مبتلا می شوند که به آن سندرم بینایی رایانه اطلاق می گردد. براساس مطالعات انجام شده90-50 درصد افراد استفاده کننده از کامپیوتر، دچار درجاتی از علائم این سندرم می شوند. بهمین منظور این مطالعه با هدف تعیین فراوانی سندرم بینایی رایانه و برخی از عوامل مرتبط با آن در کاربران رایانه ای شخصی انجام گرفت.
این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی می باشد که برروی 385 نفر از کاربران رایانه های شخصی که بصورت تصادفی در سال 82 از سطح شهر همدان انتخاب شده بودند انجام پذیرفت. تمامی کاربران از نظر عیوب انکساری چشم توسط متخصصین مربوطه مورد معاینه قرار گرفتند. پس از جمع آوری داده های مورد نیاز در مورد مبتلایان و غیر مبتلایان به CVS، از آزمونهای پیرسون و کای اسکور جهت مقایسه نتایج استفاده گردید.
یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که طول مدت کار با رایانه و میزان کار روزانه با فراوانی CVS ارتباط معنی داری دارد (0001/0p=). هر چقدر میزان وضوح مانیتور بیشتر بود میزان سندرم کمتر شده بود به طوریکه پایین تر بودن مانیتور نسبت به چشم کاربر و رعایت فاصله مناسب از مانیتور (70-50 سانتیمتر) در کاهش این سندرم مؤثر بود (0001/0p=). در افرادی که دارای عیوب انکساری اصلاح نشده دوربینی، پیرچشمی و آستیگماتیسم بودند میزان فراوانی CVSبیشتر و از نظر آماری معنی دار بود(001/0p=).
نتیجه گیری نهایی: فراوانی سندرم بینایی رایانه در کاربران رایانه های شخصی در همدان 5/72% بود و با برخی عوامل از جمله عیوب انکساری چشم، مدت زمان کار با رایانه، میزان وضوح ارتفاع و فاصله مانیتور نسبت به چشم در ارتباط بود.

اندازه گیری مقدار انحناهای طبیعی ستون فقرات افراد سالم در مطالعات مربوط به دردهای کمری از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. جهت اندازه گیری انحناهای کمری و زوایای بین مهره ای آنها و الگوی تغییراتشان متناسب با سن در افراد سالم این مطالعه در سال 1381 انجام گرفت. در این مطالعه توصیفی، با استفاده از گونیا، عکس های رادیوگرافیک نمای طرفی ناحیه لومبوساکرال 789 نفر (410 مرد و 379 زن)که در تشخیص از نظر ناراحتی های کمری، طبیعی گزارش گردیده بودند، در فاصله سنی 60-10 سال مورد بررسی قرار گرفتند. زوایای بین مهره های کمری و پارامترهای ارتفاع قدامی و خلفی تنه مهره ها و دیسک های کمری و همچنین پهنای قدامی خلفی دیسک های کمری اندازه گیری شد و دامنه تغییرات آن ها در ارتباط با سن با استفاده از آزمون T بررسی گردید.
یافته های پژوهش: در مطالعه رادیوگرافی از نظر تشخیص عدم وجود عارضه کمری در تمام گروه های سنی زاویه ایجاد شده بین مهره های کمری در نواحی L5/S1 و L4/L5 به ترتیب دارای ماکزیمم مقدار بودند. در زنان با احتمال 99% ازدیاد لوردوز کمری ارتباط معنی داری را با سن نشان داد(01/0P<). همچنین زوایای انحنای کمری و خمیدگی ساکرال بزرگتر و زاویه لومبوساکرال کوچک تر از مردان بود. تنها در افراد مؤنث زوایای انحنای کمری با احتمال 99% و خمیدگی ساکرال با احتمال 95% ارتباط معنی داری را با وزن نشان داد(05/0P<).
نتیجه گیری نهایی: با توجه به این که زاویه ایجاد شده بین مهره های کمری در نواحی L5/S1 و L4/L5 به ترتیب دارای ماکزیمم مقدار می باشد، لذا چنانچه در اثر ناهنجاری های مادرزادی و اسپوندیلولیزیس و اسپوندیلولیستزیس، فتق دیسک و یا لغزندگی مهره های کمری وجود داشته باشد، یقینا به دلیل دارا بودن حداکثر شیب در مهره L5 و پس از آن در مهره L4 می باشد.

آلودگی به شپش سر یک معضل بهداشتی با سابقه ای طولانی در سطح جهان می باشد. به همین منظور این مطالعه با هدف تعیین کارایی سه نوع شامپو دارویی در درمان آلودگی به شپش سر در دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی استان همدان و مقایسه اثرات آنها انجام گرفت.
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بود که در سال 80-1379 انجام گرفت. طی عملیات غربالگری در 120 دبستان دخترانه در شهرستانهای استان، تعداد 7219 دانش آموز دختر از نظر آلودگی به شپش سر مورد معاینه قرار گرفتند که در نتیجه تعداد 975 نفر آلوده به شپش سر تشخیص داده شدند. این دختران برای تعیین کارایی سه نوع شامپو حاوی سموم حشره کش و یک نوع شامپو معمولی به چهار گروه درمانی تقسیم شدند. درمان موارد بر اساس روش کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور و دستورالعمل مصرف هرکدام از شامپوها انجام و نتایج بعد از گذشت یک، دو و سه هفته پس از آغاز درمان پیگیری گردید. آنالیز نتایج توسط آزمون مجذور کای و لگاریتم خطی انجام گرفت.
یافته های پژوهش: نتایج بدست آمده از میزان اثربخشی شامپوها در این چهار گروه در پایان هفته اول عبارت بود از 34%، 36%، 29%، 15% به ترتیب برای شامپو معمولی، دفنوترین 2/0%، لیندین 1% و پرمترین 1%. همچنین در همین فاصله زمانی، اثر بخشی شامپو دفنوترین2/.% (29%) در مقایسه با شامپو لیندین 1% (36%) کمتر بود (P<0.05). در هفته دوم این میزانها برابر 71%، 72% و72% به ترتیب برای شامپوهای دفنوترین 2/0% و لیندین 1% و پرمترین 1% بود که با یکدیگر تفاوتی معنی دار نداشتند(P>0.05). در پایان هفته سوم این میزانها به 87، 88 و 88 درصد بترتیب برای سه نوع شامپو ذکر شده رسید و مجددا مقایسه آنها با یکدیگر تفاوتی را از نظر اثربخشی و به لحاظ آماری نشان ندا د. آنالیز لگاریتم خطی نتایج نیز حاکی از عدم تفاوت در عملکرد شامپوهای مختلف (P=0.58) و در زمانهای مختلف (P=0.25) بود، اما نسبت افرادیکه در هفته های اول، دوم و سوم درمان شده بودند با یکدیگر متفاوت بود(P<0.0001).
نتیجه گیری نهایی: با توجه به نتایج بدست آمده و با لحاظ نمودن ملاحظات اقتصادی و میزان پذیرش فرمولاسیون شامپو در بین مردم، شامپو لیندین 1% بعنوان گزینه نخست در درمان موارد آلوده به شپش سر و با رعایت دستورالعمل مصرف و توام نمودن آن با روش شانه زدن مرتب موهای خیس با شانه های دندانه زیر برای برطرف نمودن تخم شپش (رشک) و آموزش والدین و مسوولین بهداشتی مدارس، توصیه می گردد.

نان گندم یکی از قدیمی ترین، متداولترین و مهمترین مواد غذایی مورد مصرف انسان می باشد که در کشورهای متعددی از جمله کشور ما قوت غالب مردم را تشکیل می دهد. توجه به وضعیت تهیه و مصرف نان هم از نظر بهداشت و تغذیه و هم از نظر اقتصاد ملی اهمیت زیادی دارد. این بررسی با هدف تعیین وضعیت بهداشتی نان و چگونگی فرآیند عمل آوری آن در مناطق شهری استان ایلام انجام گرفت.
این مطالعه ی توصیفی تحلیلی از اواخر سال 81 تا شهریور 83 در این استان انجام گردید. در این بررسی 200 نانوایی در مناطق شهری ایلام انتخاب گردیدند. متغیرهایی از قبیل وضعیت فیزیکی ساختمان نانوایی، بهداشت محیط آن و مواد عمل آوری خمیر با استفاده از پرسشنامه، چک لیست و آزمایش های اختصاصی مورد مطالعه و با استفاده از جدول فراوانی، نسبت، میانگین، انحراف معیار و آزمون 2X مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته های پژوهش: حدود 48 درصد از کارکنان فاقد کارت تندرستی معتبر بوده و فقط 7/57 درصد از آنها بهداشت فردی را رعایت می کردند. از نظر بهداشت محیط حدود 90 درصد از نانوایی ها دارای دستشویی، 46 درصد دارای توالت بهداشتی و 49 درصد دارای حمام قابل استفاده بودند و 71 درصد آنها دارای کف و دیوار قابل شست وشو بودند. برای عمل آوردن خمیر حدود 58 درصد از نانوایی ها از مخمر، 15 درصد از خمیر ترش و 27 درصد از جوش شیرین استفاده می کردند. در 20 درصد از نانوایی ها میانگین سوختگی نان بیش از 2cm38 بود. بین میزان سوختگی نان و سابقه کار شاطر ارتباط معنی دار ی وجود نداشت (47/0p<). ولی بین میزان سوختگی و میزان نمک مصرفی ارتباط معنی دار ی وجود داشت (019/0p< و 024/0p<).
نتیجه گیری نهائی: یکی از مشکلات عمده ی اصلاح ساختار وضعیت فعلی نان، سطح سواد پایین شاطران بود که این موضوع برنامه ریزی های آموزشی را برای کسب مهارت های فنی و عمل آوری نان دشوار نموده است. با توجه به نتایج می توان دریافت که تا رسیدن به وضیعت بهداشتی مطلوب و پخت نان با کیفیت مناسب تلاش مستمر و همه جانبه ای از طریق ارگانهای ذیربط موردنیاز می باشد.

آنزیم فسفاتیدات فسفوهیدرولاز (PAP) دارای دو فرم PAP1 و PAP2می باشد که PAP1 در سنتز تری آسیل گلیسرول و سایر فسفولیپیدهای مرکب ایفای نقش می کند در حالیکه PAP2 در پدیده انتقال پیام نقش داشته و دارای دو ایزوفرم PAP2aو PAP2b می باشد. اطلاعات اندکی پیرامون ساختمان و تنظیم فعالیت PAP2 وجود دارد. در این مطالعه به بررسی نقش اسید آمینه لیزین در فعالیت کاتالیتیکی آنزیم PAP2b پرداخته شده است.
در این مطالعه تجربی که در سال 82 انجام گرفت به کمک چندین مرحله کروماتوگرافی از کبد موش صحراییPAP2b تخلیص و جهت تعیین تعداد و وزن زیر واحد آنزیم الکتروفورز گردید. غیر فعال سازی آنزیم و مطالعات اسپکتروفتومتری PAP2b با استفاده از پیریدوکسال''5 فسفات انجام گرفت و نتایج به کمک رگرسیون خطی و نمودار Lineweaver- Burk مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته های پژوهش: آنزیم PAP2b توسط پیریدوکسال ''5 فسفات غیرفعال و مهار گردید. مطالعات اسپکتروفتومتری شواهدی بر ضرورت وجود لیزین اساسی برای فعالیت آنزیم بود. میزان مهار آنزیم بوسیله پیریدوکسال ''5 فسفات وابسته به غلظت و زمان بود. مهار آنزیم توسط پیریدوکسال ''5 فسفات نسبت به سوبسترای اسید فسفاتیدیک از نوع رقابتی بود.
نتیجه گیری نهایی: نتایج حاکی از احتمال حضور لیزین اساسی در مکان فعال آنزیم بود و تعداد مول لیزین اساسی تعدیل شده به ازاء هر مول آنزیم 6 عدد بود.

بیماری کاوازاکی یک واسکولیت حاد تب دار چند سیستمی با عامل ناشناخته می باشد که یکی از شایعترین علل ایجاد بیماری های قلبی اکتسابی در کودکان محسوب می شود. با توجه به افزایش این بیماری در جهان و حساس بودن نژاد آسیایی طبق بررسی های جهانی، این مطالعه برروی بیماران مبتلا به کاوازاکی بستری در بیمارستانهای مفید و لقمان طی سالهای 81-1375 انجام گرفت.
این مطالعه به صورت توصیفی گذشته نگر بروی 30 بیمار که با تشخیص کاوازاکی بستری شده بودند انجام گرفت و خصوصیات اپیدمیولوژیک بالینی، آزمایشگاهی و درمانی با توجه به پرونده بالینی آنان بررسی و با استفاده از آمار توصیفی اطلاعات جمع آوری شده مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته های پژوهش: متوسط سنی بیماران 40 ماه با محدوده 4 ماه تا 9 سال است. بیشترین شیوع در گروه سنی 2-1 سال بود. نسبت مذکر به مؤنث 2 و بیشترین شیوع در فصل زمستان بود. 11 نفر (6/36 درصد) ازبیماران دارای کمتر از 5 کرایتریای تشخیصی بودند. در 2 مورد (6/6 درصد) عوارض قلبی و در 80 درصد بیماران ESR بالای 60 دیده شد. 6/36 درصد از بیماران مبتلا به نوع آتیپیک بیماری بودند.
نتیجه گیری نهایی: به نظر می رسد نتایج ESR افزایش یافته یک یافته قابل توجه و کمک کننده به تشخیص باشد. همچنین شیوع فصلی با کشورهای دیگر متفاوت می باشد. با توجه به شیوع بالای موارد آتیپیک و شیوع کم عوارض قلبی، مطالعات دیگری با حجم نمونه بیشتر جهت بررسی این موارد توصیه می گردد.