فهرست مطالب

جستارهای نوین ادبی - سال سی و هشتم شماره 2 (پیاپی 149، تابستان 1384)

نشریه جستارهای نوین ادبی
سال سی و هشتم شماره 2 (پیاپی 149، تابستان 1384)

  • 198 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1384/09/20
  • تعداد عناوین: 10
|
  • کاربرد آموزه های زبانشناسی نقشگرا در تجزیه و تحلیل متون ادبی
    فردوس آقا گل زاده صفحات 1-21
    در این مقاله، با اتخاذ روش تحلیلی - توصیفی، سعی شده با تجزیه و تحلیل یکی از غزلیات حافظ به توصیف نظریه نقشی - نظام مند (سیستمیک) نقش گرایی ام. ا. کی. هالیدی - که مبتنی بر نقش و معنا است پرداخته شود. پر واضح است که دستیابی به معنا و تحلیل و تفسیر ادبی مضامین و مفاهیم عمیق موجود در شعر حافظ بدون اشراف بر نظام ادبیاتی، یعنی فنون و صناعات ادبی همچون عروض، قافیه، بدیع، معانی و بیان و آگاهی بر پیشینه فرهنگی و اعتقادی و آموزه های عرفانی و عوامل خیالی حافظ غیر ممکن است. منظور از به کار گیری آموزه های نقشگرایی، نه این است که بخواهیم با این آموزه ها به معانی پیچیده و پر رمز و راز ادبی غزلیات حافظ پی ببریم یا درک ادبی ایجاد نمائیم، بلکه مقاله در صدد...
    کلیدواژگان: ادبیات، زبانشناسی نقشگرا، تحلیل متن
  • بررسی مشکلات آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان و ارائه چند راهکار
    احمد امیری خراسانی، مهرانگیز علی نژاد صفحات 23-50
    در این مقاله، سعی شده با توجه به اهمیت روز افزون گسترش زبان فارسی در کشورهای دیگر، مسایل و مشکلاتی که در فرآیند آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان است، مشخص و راهکارهایی برای رفع این مشکلات ارائه گردد. برای نیل به این هدف، نخست تعریف واژه های آموزش، یادگیری و تدریس، سپس عوامل دخیل در فرآیند آموزش و اینکه کدامیک از آنها از اهمیت بیشتری برخوردارند بیان شده است. سپس با توجه به عوامل اصلی تدریس، یعنی: زبان آموزان، مواد درسی و معلم، مشخص شد آیا در فرآیند آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، به این عوامل توجه لازم می شود و از نظر...
    کلیدواژگان: آموزش زبان، روش تدریس، مشکلات آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
  • کارکرد واژگان دیرین در گزارش نامه مینوی
    محمد مراد ایرانی صفحات 51-70
    متون کهن نثر فارسی، میراث ارزشمند پیشینیان دانشور و نیاکان اندیشمند ما به شمار می آیند. این آثار بازمانده، شایسته ترین نمایندگان زبان و ادبیات و حتی فرهنگ ادوار خویشند. از میان این عرایس پارسی، دسته ای شاهد پر تراز و بنازند که چون پری رویان، هنوز از پرد گیان رازند. این دفاتر قدسی که ترجمان جان جهانند، گزاره ها و تفسیر قرآنند. بر هر برگ از این نامه های نگارین، چندین و چند واژه دیرین و شیرین، خوش نشسته و به تردستی تمام، نقش بسته است. میانگران سخن در گزارش این نامه مینوی، هر واژه طرفه را با ظرافت ولطافت خاصی، به پاکدستی و امانت تمام به کار داشته اند تا از این راه حلاوت...
    کلیدواژگان: سبک شناسی، روض الجنان، واژگان دیرین، باستانگرایی، زبان کردی
  • تبدیل عدد یک به نشانه نکره در زبان فارشی
    نادر جهانگیری، اعظم استاجی صفحات 71-84
    مقاله حاضر به بررسی چگونگی پیدایش نشانه نکره در زبان فارسی می پردازد. این بررسی نشان می دهد چگونه عدد یک به تدریج از دوره باستان به این سو به صورت نشانه نکره به کار رفته است. به نظر می رسد پیدایش نشانه نکرده در دوره میانه، حاصل ساختهایی باشد که در آنها عدد یک پس از معدود مفرد قابل شمارش به کار رفته است و با تعمیم به اسمهای مفرد غیر قابل شمارش و اسمهای جمع به نشانه نکره تبدیل شده است.
    کلیدواژگان: زبانشناسی تاریخی، دستوری شدن، نشانه نکره، یای وحدت، یای موصولی
  • بررسی سلسله مراتب رده شناختی مربوط به حوزه آرایش واژه ها در زبان فارسی گفتاری
    محمد دبیر مقدم، شهلا شریفی صفحات 85-112
    یکی از راه های نشان دادن گرایشهای غالب در زبانها استفاده از سلسله مراتب رده شناسی است. سلسله مراتب رده شناسی در چهار دهه اخیر، بسیار مورد توجه قرار گرفته و حوزه های زبانی متفاوت را تحت پوشش قرار داده است. اما دو حوزه ای که بیشتر مورد توجه بوده حوزه آوایی و حوزه نحواست. رده شناسی آرایش واژه بیش از سه دهه نیست که محور توجه رده شناسان دنیا قرار گرفته و در این مد ت کوتاه، کارهای فراوانی در این زمینه ارائه شده است. ما در این مقاله قصد داریم برخی از سلسله مراتب رده شناختی مربوط به حوزه آرایش واژه ها را به اختصار معرفی و میزان تاثیرگذاری این سلسله مراتب...
    کلیدواژگان: رده شناسی، مقایسه بین زبانی، آرایش واژه ها، سلسله مرتبه، آرایش اصلی، گرایش غالب
  • حذف ضمیر فاعلی در برخی از زبانهای ایرانی
    محمد راسخ مهند صفحات 113-124
    رفتار ضمایر فاعلی و مفعولی در زبانهای مختلف متفاوت است و از این رو پارامتری به نام پارامتر ضمیر انداز، زبانها را در این مقوله از هم جدا می کند. فارسی نیز این زبانهایی است که اجازه حذف ضمیر فاعلی را دارند. در این مقاله ویژگی های زبانهایی که قابلیت حذف ضمیر فاعلی را دارند مرور می شود و سپس این پارامتر در گزیده ای از زبانهای ایرانی شامل فارسی، گیلکی، مازندرانی، لری، اورامی و سورانی بررسی می شود. در این بررسی از شش معیار رده شناسی استفاده شده است...
    کلیدواژگان: زبانهای ایرانی، ضمیر فاعلی، حذف
  • دلالتهای کلمه در زبان شعر (با گذری بر شعر و نقد معاصر عربی)
    نجمه رجایی صفحات 125-139
    بر خلاف برداشت استاتیکی کلاسیک از کلمه که آن را «وسیله تعبیر» می شناسد و به این شکل ویژگی تحرک و پویایی را از آن سلب می کند در نظریه نوین ادبی کلمه تاب آن را دارد که انعکاس معنایی چند بعدی و ژرف و غریب باشد و اندیشه یا رویایی زنده را ترسیم کند. کلمه شعری دنیایی کوچک است و رسالتش ارائه تصویری است از یکخی از ابعاد از زوایای هستی برای آنکه اندیشه یا ادراکی را از ذهنی به ذهن دیگر انتقال دهد. این تصویر، گاه چندان عمیق و بدیع است که شرحش در کتابی می گنجد. در این حال، کلمه شعری باری الهامی از معانی را حمل می کند و به...
    کلیدواژگان: زبان شعر، کلمه شعری، نقد معاصر عربی
  • نگاهی تازه به واژگان اضداد در زبان عربی
    سید حسین سیدی صفحات 141-148
    یکی از انواع روابط بین واژگان در زبان، ترادف، تشابه، اشتراک و تضاد است. آنچه زبان شناسان سنتی از تضاد دریافت کرده اند، با نگرش زبان شناسان معاصر متفاوت است. این واژگان در زبان عربی به اضداد معروفند. زبان شناسان عرب قائل به اضداد در واژگان عربی و از جمله در قرآن هستند. این مقاله می کوشد ضمن ارائه نگرش آنان در باب اضداد و ورود آن در قرآن به تحلیل و در نهایت نقد و نگرش آنان بپردازد...
    کلیدواژگان: زبان عربی، اضداد، قرآن، بافت
  • نحوه واگذاری حالت دستوری در ساختهای دو مفعولی زبان فارسی - تحلیلی بر پایه نظریه حاکمیت و مرجع گزینی
    علی علیزاده صفحات 149-166
    در زبان فارسی آرایش جمله از انعطاف پذیری نسبی برخوردار است. با وجود این در بسیاری از مطالعات مربوط به ساخت جمله، آرایش بنیادین سازه ها در این زبان به صورت فاعل - مفعول - فعل (SOV) معرفی شده است. علیرغم این توافق عام در خصوص آرایش بنیادین جمله در زبان فارسی در ارتباط با آرایش گروه های نحوی در ساخت جمله های دو مفعولی این زبان بین زبان شناسان حداقل در حوزه مطالعات مبتنی بر چهارچوب نظری حاکمیت و مرجع گزینی اختلاف نظر وجود دارد. چگونگی اختصاص حالت دستوری در ساختهای دو مفعولی زبان فارسی نشان می دهد که مفعول صریح در جایگاه...
    کلیدواژگان: مفعول صریح، گروه فعلی، ساختهای دو مفعولی، حالت دستوری مفعولی
  • تاثیر زبان عربی در واژگان زبان آلمانی
    جهانگیر فکری ارشاد صفحات 167-182
    با آغاز روابط نظامی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در میان جوامع مختلف، برخی از واژه ها به دلایل گوناگون از زبانی به زبان دیگر راه پیدا کردند و به مرور زمان موجبات آمیختگی واژگانی را فراهم آوردند. درگیری های مسلمانان به منظور گسترش دین اسلام موجب گردید که همپای این دین جدید، واژه های عربی نیز به ویژه در زمینه های دینی و القاب حکومتی وارد زبانهای دیگر کشورها بشود و زبان بومی را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی مناطق نفوذ زبان عربی به قدری قوی بود که نه تنها واژگان، بلکه صرف و نحو زبان عربی به زبان اسپانیایی راه یافت و به تدریج اکثر زبانهای اروپایی و هم کم و بیش تحت تاثیر قرار داد. اگر چه صرف و نحو آلمانی...
    کلیدواژگان: آمیختگی واژگانی، زبانهای سامی، زبانهای حامی، زبان هوسایی، زبانهای هند و اروپایی یا هند و ژرمنی، صورت قانونی واژه، تغییرات فونتیکی