فهرست مطالب

نشریه جستارهای نوین ادبی
سال چهل و هفتم شماره 1 (پیاپی 184، بهار 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/01/29
  • تعداد عناوین: 6
|
  • تداخل سطوح روایی
    سمیرا بامشکی صفحه 1
    از نظر تئوری سطوح روایی را می توان به سه سطح تقسیم کرد که درهم فرورفتن آن ها تداخل سطوح روایی (metalepsis) نامیده می شود. به عبارت دیگر، متالپسیس «هر نوع دخالت راوی یا راویت شنوی برون داستانی در سطح داستانی یا هر نوع دخالت شخصیت های سطح داستانی در دنیای راویت درونه ای یا بالعکس هر نوع دخالت شخصیت های داستان درونه ای در سطح داستانی است». از این رو، در تمامی روایت هایی که دارای داستان درونه ای هستند، استعدادی بالقوه برای آمیختگی این سطوح وجود دارد. سوالات این پژوهش عبارتند از این که: 1) تداخل سطوح روایی چیست وآیا این شیوه در داستان های پست مدرن وجود دارد یا ریشه در داستان گویی کلاسیک دارد؟ 2) کارکردها و تاثیرات استفاده از این شیوه در متون روایی چیست؟ 3) شیوه های تداخل سطوح روایی به چند نوع تقسیم می شود؟ در جستار حاضر تنها در پی تعریف و تبیین مبانی نظری این ابزار روایت شناسی هستیم.
    کلیدواژگان: تداخل سطوح روایی، روایت شناسی، داستان درونه ای
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • جنس دوم به عنوان مبنایی نظری برای تحلیل فمینیستی انتقادی گفتمان
    زینب صابرپور صفحه 27
    تحلیل فمینیستی انتقادی گفتمان یکی از شاخه های تحلیل گفتمان است که وجه ممیزه آن تمرکزش بر کشف و آشکارسازی روابط نابرابر قدرت جاری میان زنان و مردان در مناسبات و نظم های اجتماعی است. مقاله حاضر پیشنهاد می کند که نظریه سیمون دو بووار در کتاب جنس دوم در باب چگونگی شکل گیری هویت جنسیتی و سوژه مونث، زمینه نظری مناسبی برای تلفیق میان فمینیسم و تحلیل گفتمان فراهم می سازد. جنس دوم به رغم تقدم زمانی چشم گیری که بر مطالعات گفتمانی دارد، از بسیاری جهات سازگاری قابل توجهی با مفروضات فلسفی (معرفت شناختی، هستی شناختی) غالب رویکردهای تحلیل انتقادی گفتمان دارد. در این پژوهش، جنس دوم از حیث دید انتقادی، مفهوم سازی از قدرت و ایدئولوژی، نسبت آن با برساخت گرایی اجتماعی، نگاه انتقادی به دانش پذیرفته شده، ارزیابی تحول تاریخی و نقش نهادها و نظم های گفتمانی در شکل گیری سوژه بررسی شده است
    کلیدواژگان: تحلیل انتقادی گفتمان، فمینیسم، جنسیت، سیمون دوبووار، جنس دوم
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کنش خواندن و انسان شناسی ادبیات: تصویری از اندیشه ولفگانگ آیزر
    بهزاد برکت صفحه 51
    ولفگانگ آیزر، متفکر آلمانی، در نیمه دوم قرن بیستم نظریه ای را برای خوانش متن ادبی بسط داد که آفاق تازه ای را در ادراک متون ادبی ایجاد کرد. آیزر با تغییر کانون توجه مطالعات ادبی از نویسنده به خواننده، نخست به شیوه های قرائت متن پرداخت و آنگاه با گسترش بررسی هایش حوزه مطالعات ادبی را فراتر از مرزهای معهود برد و مفهومی به نام «انسان شناسی ادبی» را پدید آورد. مقاله حاضر با تکیه بر سازه های اصلی تفکر آیزر می کوشد تصویری از کلیت این تفکر ارائه کند.
    کلیدواژگان: ولفگانگ آیزر، کنش خواندن، انسان شناسی ادبی، منطق سه گانه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی متن نامه مسعود غزنوی به ارسلان خان در تاریخ بیهقی با روش تحلیل گفتمان انتقادی
    محدثه قدسی، محمدجعفر یاحقی، مه دخت پورخالقی چترودی صفحه 71

    از میان انواع آثار منثور مکاتبات درباری از جهات گوناگون شایسته تحقیق و مطالعه هستند. در این جستار یکی از مکاتبات سیاسی مسعود غزنوی به ارسلان خان قراخانی که ابوالفضل بیهقی آن را نوشته و در کتاب وی نسخه کامل آن ثبت شده است، با استفاده ازسه مولفه فرکلاف تحلیل و توانایی نویسنده در پردازش مناسبات قدرت بررسی شده است. بیهقی در این نامه با گزینش دقیق واژه ها و به کارگیری ساخت معلوم و مجهول و وجهیت اخباری سعی دارد قدرت مسعود غزنوی را - حتی در شرایط بحرانی پس از شکست دندانقان- نشان دهد. تحلیل این نامه بسیاری از شگردهای زبانی بیهقی را در تبیین روابط سیاسی روشن می سازد.

    کلیدواژگان: تاریخ بیهقی، مسعود غزنوی، ارسلان خان، نامه، فرکلاف، تحلیل گفتمان انتقادی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیلی انتقادی از مساله جنسیت و زنانگی در تفکر ابن عربی
    ملیحه علیزاده صفحه 103
    در میان منابع تصوف، آثار ابن عربی حاکی از نگاهی متعالی و مثبت به مسئله زنانگی است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد در پس نگاه استعلایی او به زن، تقابل های دوگانه ای که از نظرگاه هلن سیکسو، مبنای برخوردهای متفاوت با زن و مرد قرار گرفته و در نهایت به شکل گیری نگاهی مردسالار می انجامد، خودنمایی می کند. در بخش نخست مقاله، مبانی هستی شناسانه ای که بر نحوه برخورد ابن عربی با مسئله زنانگی موثرند مطرح شده و در بخش های بعدی، نظرگاه های منفی و مثبت او به زن که نمایانگر تفکر او درباره مشخصه های جنسیتی است مورد تحلیل قرار می گیرد. در خلال چنین تحلیلی، دگردیسی عناصر مردسالارانه به مفاهیم متافیزیکی در تفکر ابن عربی نشان داده می شود.
    کلیدواژگان: هستی شناسی عرفانی، زنانگی، استعلا، تقابل های دوگانه، مردسالاری، ابن عربی، هلن سیکسو
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • محور عمودی خیال در قصاید ناصرخسرو
    مرتضی محسنی مهدی صراحتی جویباری صفحه 125
    قصیده در تمام ادوار شعر فارسی ساختاری یک نواخت و تقلیدی داشته است و همین ویژگی نقش مهمی در ضعف محور عمودی این قالب شعری داشته و باعث شده است تا تخیل شاعر همواره در یک جهت سیر کند و زنجیره ای از تصاویر تکراری و از پیش تعیین شده را تداعی نماید. اما شگرد های ناصرخسرو (394-481 . .) برای به کارگیری تصاویر در محور عمودی قصیده هنجارشکنانه است؛ طرح هایی که او از ساختمان قصیده ارائه کرده متنوع و در عین حال بی نظیر است. در این مقاله، مجموع قصاید ناصرخسرو با اشعار سه تن از معروف ترین هم عصرانش یعنی عنصری (؟- 431 . .)، فرخی (؟- 429 . .) و منوچهری (؟- 432 . .)، از لحاظ ساختمان مورد مقایسه قرار می گیرد و در نهایت ویژگی هایی مانند توصیف مفصل، تمثیل، تشخیص، تکرار واژه های محوری در طول قصیده و پیوستگی ابیات به واسطه حروف ربط که از مهم ترین عوامل موثر در استحکام محور عمودی قصاید ناصرخسرو است و در شعر معاصران وی کم تر به کار رفته، تبیین شده است. با توجه به گرایش شاعران مداح به مخاطب و گرایش ناصرخسرو به آرمان های خود، ساختمان قصاید وی متاثر از عواطف و احساسات شخصی و مذهبی اوست. بر همین اساس، ناصرخسرو متناسب با عواطف شخصی، در محور عمودی ساختمان قصیده به نوآوری هایی همچون شروع کردن قصیده با سوال از مخاطب و یا مورد خطاب قرار دادن او، حضور شاعر در پایان اکثر قصاید، فراوانی قصاید فاقد تشبیب و شریطه و نیز استفاده از تخلص شاعری در پایان قصاید دست زده است.
    کلیدواژگان: انسجام، ساختمان قصیده، محور عمودی خیال، ناصرخسرو
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Metalepsis
    Samira Bameshki Page 1
    Theoretically، narrative modes are divided into three levels whose convergence is called metalepsis. Genette characterized it as «any intrusion by the extradiegetic narrator or narratee into the diegetic universe (or by diegetic characters into a metadiegetic universe، etc.) or the inverse. ’’ Thus، any convergence or contamination between distinct enunciative situations or diegetic levels، any movement across presumably sacrosanct borders، any violation of the frontier between story and discourse، narrating and narrated، embedding and embedded narratives constitutes a narrative metalepsis. The questions discussed in this article are: 1) what is metalepsis? 2) is it peculiar to postmodern stories or it can be traced back to classical literature? 3) what are the functions of this technique in narrative texts? 4) what are the different types of metalepsis? The goal of the current essay is to define and analyze the theoretical basis of this narratological device.
    Keywords: metalepsis, narratology, embedded narrative
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Second Sex as the Theoretical Basis for the Feminist Critical Discourse Analysis
    Zainab Saberpour Page 27
    Feminist critical discourse analysis is an approach distinguished by its focus on revealing unequal power relations between women and men in their social life. In the present paper، it is suggested that Simone de Beauvoir’s theory of the formation of gender identity and female subject in The Second Sex provides a meaningful theoretical ground to the feminist critical discourse analysis. Although The Second Sex antedates current discourse studies، it reveals a notable compatibility with the ontological and epistemological assumptions of the critical approaches to discourse studies. In this article، The Second Sex has been analyzed in regard to its critical approach، its idea of power and ideology، its relation to social constructionism، its critical approach to common sense and science، its evaluation of historical changes and the role of discourse orders in the formation of subject.
    Keywords: critical discourse analysis, feminism, gender, Simone de Beauvoir, The Second Sex
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Act of Reading and Literary Anthropology: An Outline of Wolfgang Iser's Ideas
    Behzad Barekat Page 51
    In the second half of 20th century، the German thinker Wolfgang Iser developed a theory of reading literary texts that opened up new horizons in literary studies. By focusing on the reader instead of the writer، Iser introduced new ways of reading. He subsequently extended his literary studies، went beyond the conventional domains، and developed a novel area of research which he named “Literary Anthropology”. The present article is an attempt to draw an outline of Iser’s major notions
    Keywords: Wolfgang Iser, act of reading, literary anthropology, triple logic
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Surveying the Letter of Masud I of Ghazni to Arsalan Khan in Tārīkh-i Bayhaqī Using Fairclough's Critical Discourse Analysis
    Mohaddeseh Qodsi, Dr.Mohammad, Jafar Yahaqghi, Dr.Mah, Dokht Pour Khaleghi Page 71

    Critical discourse analysis has proved to be of great help in analyzing the form and meaning of literary works. Certain scholars such as Norman Fairclough have greatly improved such studies. The present study deals with one of the political letters of Mas''ud I of Ghazni to Arsalan Khan written by his secretary Abul-Fazl Bayhaqi. The complete version of the letter has been recorded in Bayhaqi’s history. Using Fairclough''s method، the article tries to study power relations. In this letter، Bayhaqi carefully employs diction، grammatical structure (e. g. active and passive voices)، and modality to show the king’s power even after his Dandanghan failure.

    Keywords: Tārīkh_i Bayhaqī Masud I of Ghazni_Arsalan Khan_letter_critical discourse analysis_Fairclough
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Critical Analysis of Ibn al- Arabi's Views on Femininity and Gender Issues
    Maliheh Alizadeh Page 103
    Among the sources on Tasawwuf، the works of Ibn al-‘Arabi especially hold femininity in high regard. The present study is to illustrate that beyond the transcendental view of Ibn al-‘Arabi to woman، there are some prominent traces of binary oppositions that، according to Hélèn Cixous، culminate in different reactions to feminine and masculine roles and ultimately lead to the appearance of patriarchal atmosphere. In the first part of the article، some ontological concepts are examined to delineate Ibn al-‘Arabi’s attitude towards femininity. In the following sections، his positive and negative perspectives on woman، which are the representation of his viewpoint towards gender characteristics، are analyzed. Besides، in the analyses، the change of masculine concepts to metaphysical ones in Ibn al-‘Arabi’ s view is shown.
    Keywords: mystical ontology, femininity, transcendence, binary opposition, patriarchy, Ibn al Arabi, Hélèn Cixous
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Vertical Axis of Imagination in Nāsir Khusraw's Qasidas
    Morteza Mohseni, Mehdi Serahati Jouybari Page 125
    Throughout the history of Persian poetry، qasida has had an imitative and steady form. Such a characteristic has played a key role in the weakness of the vertical axis of this form of poetry and has always caused poet''s imagination to move in a single direction. Furthermore، this form of poetry is frequently associated with a predetermined chain of images. But Nāsir Khusraw''s (1004-1088 CE) attempts in introducing changes into the vertical axis of qasida are innovative; the patterns he had presented for the structure of qasida are varied and unique. In this essay، all Nāsir Khusraw ''s qasidas are compared in terms of structure with those of his three contemporaries: Onsori (? -1040 CE)، Farrokhi (? -1038 CE) and Manoochehri (? -1041 CE). Finally، the study focuses on certain characteristic features of Nāsir Khusraw''s qasidas such as lengthy description، allegory، personification، frequency of key words throughout the poem and the cohesion of verses by the conjunctions resulting in the stability of vertical axis of his poetry. Such features are less common in the contemporary poetry.
    Keywords: cohesion, structure, qasida, vertical axis of imagination, Nāsir Khusraw
    Abstract View Paper Original: Persian