نشریه شیمی کاربردی روز
پیاپی 3 (بهار و تابستان 1386)

استیک اسید با کاربردهای فراوان همواره مورد توجه بوده است. در سال های دور ترکیباتی مانند اتیلن، اتین، بوتان و پنتان برای تهیه استیک اسید استفاده می شد. کمپانی BASF برای اولین بار از گاز طبیعی (متان) به عنوان پیش ماده ی تهیه ی استیک اسید استفاده کرد. اما برای استفاده از متان به عنوان پیش ماده هزینه بالایی صرف می شد. بنابراین سنتز مستقیم استیک اسید به عنوان هدف نهایی تعریف گردید. شرکت Mobil توانست با بکار بردن کاتالیزور رودیوم و ایریدیوم و پیشنهاد روش های Monsanto و Cativa به این هدف نزدیک شود. امروزه تحقیقات برای رسیدن به روش مستقیم با بازده بالا توسط دانشمندان ادامه دارد. در این مقاله ضمن بررسی کامل روش های گذشته، سنتز یک مرحله ای استیک اسید از متان معرفی شده است. این روش جدید بیش از سایر روش ها قیمت استیک اسید را کاهش خواهد داد. این واکنش بازده پایینی دارد.

یک نوع پلیمر تهیه شده از مخلوط اپوکسی رزین و میکا برای مقاصد عایق الکتریکی تهیه شده است. هنگامی که اپوکسی رزین با پودر میکا مخلوط شود و بعد به آن عامل ترمیم کننده مناسب اضافه شود تا در دمای معین ذوب گردد؛ به دنبال آن مخلوط همگن خمیری مانندی به دست می آید که آن را می توان به صورت فیلم های نازک قالب گیری کرد. این فیلم های نازک خاصیت عایق کنندگی دارند و دوام عایقی آن ها تا 20 کیلو ولت هم می رسد.

یکی از مشکلات عمده صنعتی تمیزسازی سطوح آلوده دستگاه ها می باشد. آلودگی هایی مختلف بر روی سطوح دستگاه ها باقی مانده و اثرات نامطلوب در دراز مدت روی سطح دستگاه و کیفیت محصولات می گذارند. روش های سنتی تمیزسازی اکثرا شامل استفاده از حلالهای خورنده و مواد شیمیایی سمی یا شویش با فشار بالای آب یا سایش با مواد ساینده بوده اند که تمام روش ها دارای پتانسیل آسیب به محیط زیست، کارگران و خود سطح دستگاه می باشند. روش های نوین پالایش سطوح با قطعات یخ تشکیل شده از انجماد آب و صفحات یخ خشک با استفاده از دستگاه های مخصوص امکان تمیزسازی سطوح آلوده صنعتی بدون استفاده از مواد شیمیایی و آسیب رسیدن به سطح دستگاه و بدون ایجاد خطری برای کارگران و محصولات را ممکن می سازند. این دو روش بسیار سریعتر و کاملتر و با صرف هزینه های کمتر نسبت به روش های سنتی عمل تمیزسازی سطوح را انجام می دهند.

در این مقاله مراحل تولید نانو ذرات با روش sol-gel بررسی شده و سازوکارهای های پیشنهادی برای این فرایند، ارائه شده است. هم چنین شرایط عملیاتی و نوع حلال ها و مواد به کار رفته در این فرایند ها، برای تولید نانو پودر های مورد نیاز در صنعت آورده شده است. اثرات این حلال ها بر خصوصیات محصولات تولیدی نیز بررسی شده است. مراحل مختلف مورد نیاز برای تولید نانو متال فلوراید های AlF3 و MgF2، نانو کامپوزیت Al2O3-ZrO2، نانو متال اکساید TiO2 و TiO2 متصل شده به منیزیم و باریم، مختصر توضیح داده شده است.

با وارد کردن حلقه های آروماتیک به سیستم [5.6.7] کین آرن ترکیب 7 به عنوان یک کین آرن کاملا" پایدار بدست آمد. وجود گروه های متیل در این ساختار حلالیت ترکیب را افزایش داده و شناسائی آن را به کمک روش های اسپکتروسکوپی آسان نموده است. شناسائی این کین آرن جدید به کمک روش های مختلف CHN، MS، NMR، UV، IR صورت گرفته است. طیف UV این ترکیب طول موج ماکزیموم در حدود 460 نانومتر را نشان می دهد که حدود 100 نانومتر ازماکزیموم جذب مورد انتظار کمتر است. محاسبات PPP-MO و محاسبات نیمه تجربی با برنامه کامپیوتری HyperChem نشان داده که سه حلقه پنج، شش و هفت عضوی در یک صفحه قرار ندارند و حلقه هفت ضلع ی که دارای انعطاف پذیری بیشتر ی هست از صفحه دو حلقه دیگر خارج گشته است. با توجه به این ساختار بدست آمده برای [5.6.7] کین آرن فوق max حدود 460 نانومتر که با تغییر قطبیت حلال نیز تغییر چندانی نم ی نماید کاملا توجیه می گردد.

دی اکسید تیتانیم در طبیعت به سه صورت روتیل، آناتاز و بروکیت یافت می شود.روتیل و آناتاز بطور صنعتی تولید شده و از آنها به عنوان رنگدانه، کاتالیزور و یا در تولید سرامیک و مواد الکترونیکی استفاده می شود. دی اکسید تیتانیم بعلت ویژگی های پخش شوندگی اش (که از سایر رنگدانه های سفید برتر است) اهمیت ویژه ای بعنوان یک رنگدانه سفید دارد. پایداری شیمیایی و غیرسمی بودن از آن جمله است. تولید دی اکسید تیتانیم بعنوان مهمترین رنگدانه ی معدنی در سال 1995 به 106 × 2/3 تن می رسد. دی اکسید تیتانیم به دو روش سولفات و کلرید تولید می گردد. در این مقاله دی اکسید تیتانیم به روش سولفات، ازکنستانتره ایلمنیت با درصد خلوص %29/40 یه دست آمده است که درصد خلوص نهایی آن به %32/93 رسده و راندمان تولید آن %82/13 یه دست آمده است.