فصلنامه علوم روانشناختی
پیاپی 23 (پاییز 1386)

در این پژوهش ویژگی های شخصیتی نورزگرایی، برون گردی، تجربه پذیری، همسازی، وظیفه شناسی، جامعه گرایی و خودپیروی در ورزشکاران ورزش های فردی و گروهی مقایسه شد. یکصد و سی و چهار ورزشکار داوطلب (92 گروهی، 42 فردی؛ 88 پسر، 46 دختر) از دانشجویان رشته های مختلف ورزشی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران و ورزشکاران باشگاه های ورزشی در این پژوهش شرکت کردند. از ورزشکاران خواسته شد «مقیاس شخصیتی NEOPI-R» و «مقیاس جامعه گرایی- خودپیروی» را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخص ها و روش های آماری شامل میانگین، انحراف معیار، آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که نمره ورزشکاران ورزش های فردی در متغیرهای وظیفه شناسی و خودپیروی به صورت معنی دار بیش از نمره ورزشکاران ورزشهای گروهی است و نمره ورزشکاران ورزش های گروهی در متغیرهای همسازی و جامعه گرایی به صورت معنی دار بیش از نمره ورزشکاران ورزش های فردی در این متغیر شخصیتی است. از این یافته ها می توان نتیجه گرفت که ویژگی های شخصیتی ورزشکاران ورزش های فردی و گروهی متفاوت است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی شکل گیری خودعینی و فاعلی و توصیف خود در زنان بزهکار زندانی در مقایسه با زنان عادی انجام گرفته است. نمونه این پژوهش 34 نفر شامل 17 نفراز زنان زندانی زندان رجایی شهرکرج و همان تعداد زنان عادی همتاشده با آزمودنی هایی که زندانی بوده اند به روش نمونه در دسترس انتخاب شده اند. داده های پژوهش براساس نظریه دیمون و هارت (1982) با استفاده از مصاحبه بالینی انجام پذیرفت. نتایج این تحقیق نشان دادکه شکل گیری خودپنداشت در زنان زندانی در مقایسه با زنان عادی با تاخیر بیشتری انجام پذیرفته وآنان در مقایسه با زنان عادی نمره خودپنداشت کمتری را در دو خودعینی و فاعلی کسب کرده اند. این یافته تاثیر بزهکار بودن و زندانی بودن را بر سطح و شکل گیری خودپنداشت نشان می دهد. همچنین مشخص گردید بین توصیف خود در جنبه های مادی، فعال و روانی در زنان زندانی و عادی تفاوت معنی داری وجود ندارد اما آنان درتوصیف خود به لحاظ اجتماعی متفاوت هستند. نتایج نشان می دهند که زنان بزهکارکمتر از زنان عادی خود را به صورت اجتماعی نشان می دهند.

هدف از این مطالعه بررسی عمده ترین عوامل ایجادکننده درگیری های زناشویی بود. گروه نمونه این مطالعه شامل 400 زن و مرد متاهل بود (200 مرد و 200 زن). به منظور گردآوری اطلاعات از یک مقیاس مدرج هفت نمره ای استفاده شد. این مقیاس شامل 5 سوال در مورد ویژگی های فردی و خانوادگی و 19 سوال در مورد عمده ترین عوامل درگیری های زناشویی بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که شش عامل خصوصیات شخصیتی، عشق و علاقه، مهارت های ارتباطی، تعهد به زندگی، خصوصیات خانوادگی همسر و عدم پایبندی به اصول اخلاقی عمده ترین عوامل ایجاد درگیری میان همسران می باشد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که دو عامل کلی درگیری میان همسران فرآیندها و محتواهای خانواده می باشد که در این میان عامل فرآیندها بطور عمده تری میان همسران ایجاد درگیری می کند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش مهارت های حل مساله در کاهش میزان افسردگی دانش آموزان پسر دوره پیش دانشگاهی شهر تهران است. نمونه این پژوهش شامل 108 دانش آموز پسر دارای نمره افسردگی 10 و بیشتر (یعنی کسانی که براساس آزمون بک احتیاج به مشاوره و درمان دارند) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از مقیاس افسردگی «بک» (BDI21) دارای 21 سوال در مقیاس چهار درجه ای لیکرت برای سنجش متغیر مورد بررسی استفاده شد. آموزش مهارت های حل مساله، براساس الگوی حل مساله دزوریلا و گلدفراید طی 12 جلسه هر جلسه 2 ساعت ارائه گردید. این پژوهش آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t گروه های مستقل و آزمون t همبسته نشان داد که:1- آموزش مهارت های حل مساله در کاهش میزان افسردگی دانش آموزان پسر دوره پیش دانشگاهی تاثیر دارد.
مقایسه میانگین نمرات افسردگی دانش آموزان گروه آزمایش و گروه گواه نشان داد که میزان افسردگی دانش آموزانی که آموزش مهارت های حل مساله را دریافت کرده اند پایین تر از میزان افسردگی دانش آموزانی است که این آموزش را دریافت نکرده اند.

پژوهش حاضر با استفاده از یک مدل ساختاری نقش درگیری تحصیلی و اهداف روی آوردی- عملکردی را در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان در رشته علوم انسانی مورد بررسی قرار داده است. جهت انتخاب گروه نمونه از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. بر این اساس 260 نفر از دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در رشته علوم انسانی در دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 1384 انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور ارزیابی متغیرهای پژوهش از مقیاس اهداف پیشرفت و پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) استفاده گردید. لازم به ذکر است که این دو پرسشنامه طی یک مطالعه مقدماتی بر روی 79 نفر از دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان که در رشته علوم انسانی مشغول به تحصیل بودند و به صورت تصادفی از دبیرستان های دخترانه منطقه 3 شهر تهران انتخاب شده بودند اجرا گردید و سپس براساس نتایج بدست آمده از این مطالعه مقدماتی محتوای این پرسشنامه ها از نظر مفهومی مورد اصلاح قرار گرفت. در این پژوهش معدل دانش آموزان در پایان سال تحصیلی در پنج درس اختصاصی به عنوان شاخصی از پیشرفت تحصیلی آنان مدنظر قرار گرفت. داده ها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، تحلیل عاملی تاییدی و مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که اثر علی اهداف روی آوردی – عملکردی بر ارزش تکلیف، پایداری در تکلیف، راهبردهای پردازش سطحی و عمیق و کمک طلبی از همسالان مثبت است. هم چنین مشاهده شد که اثر علی راهبردهای پردازش عمیق، ارزش تکلیف و پایداری در تکلیف بر پیشرفت تحصیلی مثبت و اثر علی راهبردهای پردازش سطحی و کمک طلبی از همسالان بر پیشرفت تحصیلی منفی است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ابعاد کمال گرایی (مثبت و منفی) و ویژگی های شخصیتی انجام شده است. 90 نفر دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در دو گروه دختر و پسر در این بررسی شرکت داشتند. در این پژوهش از مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی و همچنین پرسشنامه بازنگری شده نئو یعنی NEOPI-R برای سنجش متغیرهای مورد بررسی استفاده گردید. پژوهش از نوع همبستگی همخوانی است. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که تنها همبستگی بین کمال گرایی مثبت و همسازی در سطح 05/0 معنادار است و در سایر عوامل همبستگی معناداری مشاهده نشده است بدین ترتیب نتیجه می شود که بین کمال گرایی مثبت و همسازی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد همچنین نتایج نشان می دهند که تنها همبستگی منفی بین کمال گرایی منفی و تجربه پذیری در سطح 05/0 معنادار است و در سایر عوامل همبستگی معناداری بین کمال گرایی منفی و سایر عوامل مشاهده نشده است.