فهرست مطالب

نشریه کودکان استثنایی
سال هفتم شماره 2 (پیاپی 24، تابستان 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/05/10
  • تعداد عناوین: 7
|
  • تورج هاشمی نصرت آباد، علیرضا مرادی، ولی الله فرزاد، حسین کاویانی صفحه 129
    هدف

    این تحقیق به منظور بررسی تاثیر آموزش خودگردانی رفتارهای توجهی، خودگردانی رفتارهای انگیزشی و خودآموزی کلامی بر کاهش نشانه‌های نارسایی توجه در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی انجام شده است. 

    روش

     تعداد 60 دانش‌آموز پسر پایه سوم ابتدایی مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی به شیوه  غربالگری انتخاب شدند. برای انتخاب آزمودنیها، از مصاحبه تشخیصی مبتنی بر DSMV و پرسشنامه CSI-4 ویژه معلمان استفاده شد. پس از اعمال مداخلات آموزشی درمانی و اندازه‌گیری مجدد نشانه‌های نارسایی توجه در پس آزمون و آزمون پیگیری (دو ماه بعد از اتمام مداخلات)، نتایج استخراج شده با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه‌گیریهای مکرر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. 

    یافته‌ ها: 

    نتایج به‌دست آمده حاکی از آن بود که (1) اثر اصلی اجرای آزمونهای سه‌گانه (پیش‌آزمون پس‌آزمون و آزمون پیگیری) در سطح 001/0<p معنی‌دار است؛ در این راستا، نتایج آزمونهای تعقیبی حاکی از آن بود که نشانه‌های نارسایی توجه در پس‌آزمون و آزمون پیگیری نسبت به پیش‌آزمون، بهبود معنی‌داری پیدا کرده است (2) اثر اصلی اجرای مداخلات آموزشی درمانی سه‌گانه در سطح 001/0<p معنی‌دار است؛ در این راستا، نتایج آزمونهای تعقیبی نشان داد که کاربندی آموزش خودگردانی رفتارهای توجهی نسبت به دو مداخله دیگر (آموزش خودگردانی رفتارهای انگیزشی و آموزش خودآموزی کلامی) موجب بهبودی نشانه‌های نارسایی توجه شده است (3) اثر تعاملی اجرای آزمونهای سه‌گانه و اجرای مداخلات درمانی آموزشی سه‌گانه در سطح 001/0<p معنی‌دار است. 

    نتیجه‌گیری: 

    بررسی تاثیرات اصلی ساده نشان داد که در گذر از پیش‌آزمون به پس‌آزمون، اثر آموزش خودگردانی رفتارهای توجهی و آموزش خودآموزی کلامی بر نشانه‌های نارسایی توجه معنی‌دار بوده است و با گذر از پس‌آزمون به آزمون پیگیری، تاثیرات آموزش خودگردانی رفتارهای توجهی بر نشانه‌های نارسایی توجه تداوم معنی‌دار پیدا کرده است، اما با گذر از پس‌آزمون به آزمون پیگیری، اثر آموزش خودآموزی کلامی بر نشانه‌های نارسایی توجه معنی‌دار نبوده است و با گذر زمان، تاثیرات این مداخله، کاهش‌ معنی‌داری پیدا کرده است.

    کلیدواژگان: خودگردانی رفتارهای توجهی، خودگردانی رفتارهای انگیزشی، خودآموزی کلامی، نشانه های نارسایی توجه، بیش فعالی
  • آنیا ذوالمجد، احمد برجعلی، خدیجه آرین صفحه 155
    هدف

    بررسی تاثیر شن بازی درمانی بر روی پسران پرخاشگر 11 ساله در پایه‌های پنجم دبستان در منطقه 5 آموزش و پرورش شهر تهران است. 

    روش

    بدین منظور با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای یک دبستان به تصادف از میان دبستانهای منطقه 5 تهران انتخاب شد سپس با اجرای سیاهه پرخاشگری و تکمیل آن توسط معلمان، 14 نفر از دانش‌آموزان پرخاشگر انتخاب و به طور تصادفی در گروه‌های کنترل و آزمایش قرار گرفتند و روش شن بازی درمانی بر روی گروه آزمایش به مدت 6 جلسه بطور انفرادی اجرا شد. 

    یافته‌ها: 

    با استفاده از T تفاوت، میانگین تفاضل نمره‌های پیش‌آزمون و پس‌آزمون پرخاشگری کودکان مورد مقایسه قرار گرفت. 

    نتیجه‌گیری: 

    نتایج نشان داد که T محاسبه شده در سطح 05/0 < pمعنادار و حاکی از کاهش سطح پرخاشگری کودکان در گروه آزمایش بود.

    کلیدواژگان: پرخاشگری، شن بازی درمانی
  • غلام علی افروز، قوام ملتفت، شهلا البرزی، مسعود غلام علی لواسانی، عباس علی حسین خانزاده، سمیه سادات ساداتی صفحه 169
    هدف

    در پژوهش حاضر هدف بررسی تاثیر آموزش مهارتهای خود نظم‌بخشی بر عملکرد درسی در دانش‌آموزان نابینا است.

    روش

    بدین منظور کل جامعه دانش آموران نابینا (120 نفر) سال اول متوسطه مدرسه نابینایان شوریده شیراز انتخاب شدند و به تصادف آنها به دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند.پرسشنامه‌های راهبردهای انگیزشی و یادگیری پینتریچM-S-L-Q) (و آزمون زیست‌شناسی به عنوان پیش‌آزمون در دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش هشت جلسه درطول یک ماه آموزش مهارتهای خودنظم‌بخشی دریافت کردند. درطول این دوره، گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. پس از خاتمه دوره آموزش مجددا آزمون MSLQ و آزمون درس زیست‌‌شناسی برای دو گروه اجرا شد. برای بررسی تاثیر پایداری آموزش پس از یک ماه فرم موازی آزمون درس زیست شناسی برای دو گروه به عمل آمد .برای تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد.

    یافته‌ها: 

    نتایج تفاوت معناداری را در نمره مهارتهای خودنظم بخشی و درس زیست‌شناسی برای دو گروه نشان داد. بدین صورت که گروه آزمایش در دو آزمون عملکرد بهتری داشتند و در درس زیست‌شناسی بعد از گذشت یک ماه باز این برتری را حفظ کرده بودند.

    نتیجه‌گیری: 

    گروه آزمایش عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل در یادگیری خود نظم بخشی و درس زیست‌شناسی نشان دادند.

    کلیدواژگان: خودنظم بخشی، راهبردهای انگیزشی، دانش آموزان نابینا، عملکرد تحصیلی، آزمون زیست شناسی
  • رقیه عسگری، فریدون یاریاری*، پروین کدیور صفحه 187
    هدف

    در این تحقیق هدف بررسی تاثیر نرم‌افزاری طراحی شده مبتنی بر نظریه عصب روان‌شناختی بینایی رنگها (ویلکینز،2003) در کاهش انحراف ادراک بینایی ناشی از عملکرد ناقص دستگاه عصب – بینایی، بوده است. 

    روش

    با بهره‌گیری از روش شبه آزمایشی، از میان دانش‌آموزان نارساخوان،پس از همتاسازی برمبنای نمرات پیش‌آزمون وپایه تحصیلی به صورت یک به یک و واگذاری تصادفی، تعداد 40 آزمودنی (20 نفر در گروه آزمایش و20 نفر در گروه کنترل) در دامنه سنی 6 سال و7 ماه تا 9 سال و10 ماه، از پایه‌های اول، دوم و سوم،سال تحصیلی 85 انتخاب شدند. در گروه آزمایش، نرم‌افزار آموزشی طراحی و در گروه کنترل، روش سنتی فرنالد جهت آموزش آزمودنیها به کار گرفته شد. با استفاده از پرسشنامه آزمون خواندن (پوراعتماد،1384) و به صورت طرح پیش‌آزمون و پس‌‌آزمون تاثیر شیوه آموزشی و نتایج حاصله با روش آماری t مستقل تحلیل شد.

     یافته‌ ها :

     تحلیل نتایج نشان داد که گروه آزمایش پس از استفاده از نرم‌افزار آموزشی، در توانایی خواندن، کاهش خطای خواندن، سرعت خواندن و درک مطلب نسبت به گروه کنترل رشد محسوسی داشته است.همچین با محاسبه اندازه اثر مشخص شد22درصداز واریانس خواندن صحیح کلمات،21درصد از واریانس خطای خواندن،27درصد از واریانس سرعت خواندن و14 درصد از واریانس درک مطلب توسط تاثیر این نرم‌افزار آموزشی تبیین می‌شود. 

    نتیجه گیری

     با استفاده ازاین نرم‌افزار آموزشی می‌توان به دانش‌آموزان نارسا خوان آموزش داد.

    کلیدواژگان: نارساخوانی، نظریه عصب روان شناختی بینایی رنگها
  • محمد نریمانی، سجاد بشرپور صفحه 211
    هدف

     تحقیق حاضر به منظور مقایسه برخی مولفه‌های حافظه دانش‌آموزان نابینا و بینا انجام شده است. 

    روش

     جامعه آماری این پژوهش همه دانش‌آموزان نابینا و همچنین دانش‌آموزان بینای 20- 16 ساله مشغول به تحصیل در دبیرستان‌های استان اردبیل در سال تحصیلی86 - 85 بوده است. 15 نفر از دانش‌آموزان نابینای پسر در گروه اصلی و 15 نفر از دانش‌آموزان بینا نیز در گروه مقایسه قرار گرفتند و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و چهار خرده‌آزمون کنترل ذهنی، حافظه منطقی، تکرار رو به جلو و معکوس و تداعی کلمات مقیاس حافظه وکسلر به صورت انفرادی و در محل آموزشگاه بر روی آنها اجرا شد. 

    یافته‌ها: 

    نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) نشان داد که افراد نابینا در خرده آزمون‌های کنترل ذهنی، حافظه منطقی و تداعی کلمات، عملکرد بهتری نسبت به گروه بینا دارند. ولی در خرده آزمون تکرار رو به جلو و معکوس هیچ تفاوت معنی‌داری بین این دو گروه مشاهده نشد. 

    نتیجه‌گیری:

     در مجموع یافته‌ها نشان دادند که افراد نابینا در مقایسه با افراد بینا، در تکالیفی که مستلزم مهارت‌های گوش دادن و تمرکز توجه است و به مقدار بیشتری به مهارت‌های اکتسابی نیاز دارد، توانایی زیادی نشان می‌دهند ولی توانایی‌های ذاتی مانند فراخنای حافظه کوتاه مدت این افراد، همانند افراد بیناست.

    کلیدواژگان: حافظه شنیداری، حافظه کوتاه مدت، دانش آموزان نابینا
  • پژمان بکیانیان وزیری، مرجانه مسچی، فرزاد مجرد، حمیدرضا عبدالصمدی صفحه 225
    هدف

     پژوهش حاضر، با هدف جمع‌آوری اطلاعات و ارزیابی میزان شاخص بهداشتی DMFT  و وضعیت دهان و دندان در بیماران مبتلا به نشانگان داون انجام شد. 

    روش

     برای انجام این پژوهش، با مراجعه به مراکز نگهداری کودکان عقب‌مانده و همچنین مدارس استثنایی همدان، همه مبتلایان به نشانگان داون ثبت و ارزیابی شدند و طبق روش استاندارد  , WHO , DMFT کودکان بررسی و در فرمهای مخصوص ثبت شد؛ همچنین از طریق پروب کردن هر دندان CPITN فرد ارزیابی شد. 

    یافته‌ها:

     در این پژوهش 18 فرد مونث (6/48%) و 19 فرد مذکر (4/51%) مبتلا به نشانگان داون بررسی شدند.62% گروه مورد پژوهش 12-9 ساله و38% آنها 17-13 ساله بودند. در مجموع 73%  نمونه‌ها دارای CPITN برابر 1 و 27% دارای CPITN برابر 2 بودند . در میان افراد مونث 72% دارای CPITN برابر 1 و 28% دارای CPITN برابر 2 و در افراد مذکر 74% دارای CPITN برابر 1 و 26% دارای CPITN برابر 2 بودند . میزان DMFT در افراد مونث و مذکر به ترتیب 7/6 و 1/6 بود . میانگین DMFT بیماران به دست آمده این پژوهش 4/6 است .

     نتیجه‌گیری:

     براساس یافته‌های پژوهش حاضر درصد بالایی ازکودکان مبتلا به نشانگان دوان همدان، ضایعات پوسیدگی و مشکلات دهان و دندان داشتند؛ لذا نیازمند درمانهای دندان‌پزشکی، آموزش دقیق و مکرر دهان ودندان و کنترلهای دوره‌ای هستند. همچنین فراهم آوردن امکانات مالی و تجهیزات لازم برای این برنامه‌ها ضروری به نظر می‌رسد.

    کلیدواژگان: DMFT، CPITN، نشانگان داون
  • صفحه 233
|
  • Touraj Hashemi Nosrat Abad, Alireza Moradi, Valiullah Farzad, Hossein Kaviani Page 129
    Objective

    A three-dimensional instructional intervention (self-regulation of attentional behaviors, self-regulation of motivational behaviors, and verbal selfinstruction) was conducted to ameliorate ADHD (attention deficit/hyperactivity disorder) symptoms.

    Method

    60 third grade male students with ADHD were screened and diagnosed using CSI-4 and DSM-4 criteria. The subjects were trained to apply the mentioned cognitive skills, and then a follow-up study was done.

    Results

    The results display a significant difference for pretest-post test, and followup treatments (P<0.01). Post hoc analysis indicates that self-regulation of attentional behaviors had a more considerable effect in comparison with the other two treatments.

    Conclusion

    These findings suggest that teaching cognitive instructions to children with ADHD can improve ADHD symptoms.

    Keywords: ADHD, Self, regulation, Attentional behaviors, Motivational behaviors
  • Ania Zolmajd, Ahmad Borjali, Khadijeh Arian Page 155
    Objective

    The purpose of the present investigation is to study the impact of sand play therapy.

    Method

    Using a multi-stage random sampling method, fourteen 11- year old students with aggressive behaviors were recruited by teachers’ reports and administrating Aggressive Behavior Checklist.

    Results

    t-student analysis revealed that sand play therapy could decrease aggressive behaviors.

    Conclusion

    some non-verbal techniques, such as sand play therapy, could be used to help children with aggressive behaviors.

    Keywords: Sand play therapy, Aggressive behaviors, Non, verbal techniques
  • Gholamali Afrooz, Ghavam Moltafet Page 169
    Objective

    This study investigates the effect of self-regulation skills on academic performance among high school students with vision loss.

    Method

    For this purpose, all of 120 students from Shorideh School for Blind Students were recruited and randomly assigned into control and experiment groups. Motivation and Learning Strategies Questionnaire (MSLQ), and a biology test were administered as the pretest for the two groups. The experiment group received 8 sessions of training for self-regulation skills. A follow-up was conducted for the groups after 1 month.

    Results

    Variance analysis with repeated measures manifested a significant difference between the two groups. This means that the experimental group performance in biology was improved. The follow-up study showed that the effect was still maintained after the time.

    Conclusion

    This study confirmed that selfregulation skills can improve the academic performance in high school students with vision loss.

    Keywords: Vision loss, Self, regulation, Academic performance
  • Roghaye Asgari, Fearydoun Yaryari Page 187
    Objective

    On the basis of Wilkins (2003) theory of dysfunction of visual pathway color perception, this quasi-experiment study attempts to assess the effect of the developed software on reduction of visual perception errors in students with dyslexia.

    Method

    40 students aging 6.7 to 9.10, from first, second and third elementary grades were selected and matched. Milaad Educational Software and Fernald traditional method were administered respectively for the experimental and control groups. Reading ability was evaluated by Reading Inventory (Pouretemad, 2001).

    Results

    t-student analysis revealed that the experimental group showed an improvement in reading comprehension, speed and reduction of errors rather than the control group. Furthermore, the size effect estimation displayed that 22% of correct word reading variance, 21% of errors of reading variance, 27% of reading speed, and 14% of comprehension variance could be explained by the effect of Milaad software.

    Conclusion

    Milaad newly developed educational software could be utilized for specific instructional purposes for students with dyslexia.

    Keywords: Milaad software, reading, dyslexia, color vision
  • Mohammad Narimani, Sajjad Basharpoor Page 211
    Objective

    This research was conducted in order to comparing some memory components in Students with and without vision loss.

    Method

    The sample consisted of 38 students aging 16 to 20, studying in Ardabil high schools. Utilizing Wechsler memory scale, mental control, logical memory, reversed repetition, and word association were evaluated.

    Results

    MANOVA analysis revealed that students with vision loss had better abilities in mental control, logical memory, and word association subtests. No significant difference was observed for reverse repetition.

    Conclusion

    We can probably conclude that students with vision loss show good capabilities on tasks requiring listening skills and attention.

    Keywords: Vision loss, Memory, Listening skills
  • Pejman Bakianian Vaziri, Marjaneh Meschi Page 225
    Objective

    The purpose of this study was to assess DMFT and periodontal (CPITN) indices of down’s syndrome patients.

    Method

    The study was carried out In Down syndrome patients by referring to MR centers of Hamadan, dental caries was scored according to evaluation criteria of WHO about DMFT and CPITN.

    Results

    18 famale (48.6%) and 19 male (51.4%) have been evaluated in our study,62% were 9- 12 y/o and 38% 13-17 y/o. CPITN was 1 in 73% and 2in 27%. In 72% of females CPITN was 1 and in 28% was 2.In 74% of males, CPITN was 1 in 26% was 2. DMFT was 6.7 and 6.1 In females and males respectively The mean DMFT of the subjects was 6.4.

    Conclusion

    The study showed that patients with Down syndrome had a high prevalence of caries and gingivitis in Hamedan. So it is nessesary to precise and repeated oral health education, periodic control and dental treatments. Also preparing financial and equipment facilities is required.

    Keywords: DMFT, CPITN, Down syndrome