فهرست مطالب

کودکان استثنایی - سال هشتم شماره 4 (پیاپی 30، زمستان 1387)

نشریه کودکان استثنایی
سال هشتم شماره 4 (پیاپی 30، زمستان 1387)

  • 72 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1388/04/01
  • تعداد عناوین: 9
|
  • محسن شکوهی یکتا، احمد به پژوه، باقر غباری بناب، نیره زمانی*، اکرم پرند صفحه 358
    هدف
    این پژوهش با هدف ارزشیابی آموزش مهارتهای مدیریت خشم به مادران کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر و دیرآموز انجام شده است.
    روش
    در این تحقیق شبه تجربی، 46 مادر به روش نمونه گیری در دسترس از دو مدرسه ویژه دانش آموزان کم توان ذهنی و دیرآموز در تهران انتخاب و از لحاظ ویژگی های جمعیت شناختی همگن شدند و در دو گروه آزمایشی و گواه جای گرفتند. مهارت های مدیریت خشم به صورت گروهی و به مدت هفت جلسه دو ساعته به گروه آزمایش آموزش داده شد. کارآیی برنامه با استفاده از اجرای پرسشنامه محقق ساخته ارزیابی خشم و مقیاس خشم چندبعدی، قبل و بعد از مداخله ارزشیابی شد.
    یافته ها
    داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد و بیان کنندهاین است که آموزش مدیریت خشم بر کاهش خشم و افزایش استفاده از راهبردهای کنترل خشم تاثیر مثبت دارد.
    نتیجه گیری
    نتایج این پژوهش مبین کارآیی کاربرد روش های مدیریت خشم در مادران دانش آموزان کم توان ذهنی و دیرآموزاست.
    کلیدواژگان: دانش افزایی مادران، کنترل خشم، دانش اوزان کم توان ذهنی آموزش پذیر، دانش آموز دیر آموز
  • علیرضا آقایوسفی، سحر بهروزیان*، اسماعیل سعدی پور صفحه 370
    هدف
    پژوهش حاضر با هدف مطالعه روابط میان ویژگی های شخصیتی و هوش هیجانی با سلامت عمومی روان شناختی در بیماران مبتلا به فنیل کتونوریای ساکن شهر تهران انجام شد. در این تحقیق، همه 41 بیمار فاقد تاخیر ذهنی و معلولیت حرکتی 15 سال به بالای مبتلا به فنیل کتونوریا که در تهران سکونت داشتند مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه مشخصات فردی، شکل کوتاه پرسشنامه پنج عاملی BFI (که دارای 44 ماده است)، پرسشنامه هوش هیجانی بار-ان و فرم 28 ماده ای پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ بود. از آنجا که طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود، داده ها به کمک نرم افزار SPSS ویراست 13 مورد پردازش قرار گرفتند و ضرایب همبستگی پیرسونی محاسبه و تحلیل رگرسیون چندمتغیری خطی نیز اجرا شد. نتایج نشان داد که هوش هیجانی با برون گرایی، گشودگی، سازگاری و وظیفه شناسی همبستگی مثبت و با روان آزردگی گرایی همبستگی منفی دارد. سلامت روان شناختی نیز با برون گرایی، گشودگی و سازگاری رابطه مثبت و با روان آزردگی گرایی رابطه منفی داشت و میان وظیفه شناسی با سلامت عمومی روان شناختی رابطه ای پیدا نشد. به علاوه، برون گرایی و سازگاری دو متغیر شخصیتی بودند که توانایی پیش بینی نمرات هوش هیجانی را داشتند. روان آزردگی گرایی نیز می توانست سلامت عمومی روان شناختی را پیش بینی کند. در نهایت، هوش هیجانی هم توانست سلامت عمومی را پیش بینی کند. تحلیل واریانس نیز نشان داد که تحصیلات والدین بر سلامت روانی آزمودنی ها تاثیری ندارد.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد از میان ویژگی های شخصیتی تنها برون گرایی و سازگاری با هوش هیجانی و سلامت روان شناختی رابطه قوی تری داشتند و روان آزردگی گرایی نیز رابطه منفی نیرومندتری با سلامت روانی در مبتلایان به فنیل کتونوریای ساکن تهران دارد.
    کلیدواژگان: ویژگیهای شخصیتی، هوش هیجانی، سلامت روانی، فنیل کتونوریا
  • علمدار یوسفی*، مهدی خانبانی، لیلا خواجه پور، حجت حاتمی صفحه 382
    هدف
    هدف این پژوهش، مقایسه تصویرسازی دیداری و حرکتی دانش آموزان پسر نابینای مقطع راهنمایی با دانش آموزان عادی شهر تهران در این مقطع است.
    روش
    در پژوهش پس رویدادی حاضر 60 نفر حضور داشتند، که از این تعداد30 نفر دانش آموز نابینای مادرزادی بودند و 30 نفر دیگر ازبین دانش آموزان عادی انتخاب شدند.نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ایاز بین دانش آموزان مدارس عادی و به صورت تصادفی از مدارس نابینایان شهر تهران صورت گرفت. در این پژوهش از دو پرسشنامه ارزیابی تصویرسازی حرکتی(VMIQ) و پرسشنامه ارزیابی تصویرسازی دیداری(VVIQ) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون آماری tمستقل استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که دانش آموزان نابینا به لحاظ تصویرسازی دیداری در سطح پایین تر از گروه عادی عمل کردند و تفاوت بین آنها معنادار بود.بین دو گروه از لحاظ تصویرسازی حرکتی تفاوت معناداری وجود نداشت و هر دو گروه تقریبا در یک سطح عمل کردند.
    نتیجه گیری
    در افراد نابینا نیز تصویرسازی دیداری و حرکتی وجود دارد، اما آنها عملکرد ضعیف تری در تصویرسازی دیداری نسبت به افراد عادی دارند.
    کلیدواژگان: تصویرسازی دیداری، تصویرسازی حرکتی، نابینایی
  • سهیلا گلابی صفحه 389
    هدف
    هدف از انجام این پژوهش تعیین وضعیت عادت ماهیانه، نشانگان قبل از عادت ماهیانه، عادت ماهیانه دردناک و رعایت بهداشت دوران عادت ماهیانه در معلولین ذهنی یک مرکز توانبخشی در شهرضا بوده است.
    روش
    این پژوهش به روش توصیفی بر روی 188 نفر ازدختران عقب مانده ذهنی، که در محدوده سنی 60-14 سال قرار داشتند و به طور شبانه روزی دراین مرکز نگه داری می شدند، انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر 21 سوال بود که 6 سوال مشخصات فردی و 15 سوال در مورد وضعیت عادت ماهیانه بود. پرسشنامه ها در طی 2 ماه، به وسیله مادریاران مرکز تکمیل شد و اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    در رابطه با اهداف پژوهش، یافته ها نشان دادند که اکثریت افراد (4/89درصد) وارد دوره عادت ماهیانه شده اند، اکثریت(5/65 درصد)مشخص نیست که کدام یک از علائم نشانگان قبل از عادت ماهیانه را دارند، 6/59 درصد عادت ماهیانه منظم داشتند، 2/78 درصد هیچ آگاهی در مورد رعایت بهداشت فردی در دوران عادت ماهیانه نداشتند و مادریار مراقبت آنان را به عهده داشت.
    نتیجه گیری
    نتایج حاصل از این پژوهش، تعدادی از نیازهای این افراد را مشخص کرده که بر این اساس مسئولان و مدیران می توانند راهکارهایی برای بالا بردن کیفیت زندگی این دختران بیابند.
    کلیدواژگان: عادت ماهیانه کم توان ذهنی، معلولیت
  • جلال بختیاری*، زهرا افتخاری، عطیه نوری تاجر صفحه 396
    هدف
    از این پژوهش بررسی توانایی استریوگنوز دهانی به مثابه شاخصی برای عملکرد حسهای داخل دهانی در کودکان کم شنوای 9-6 ساله در مقایسه با کودکان سالم همسن است.
    روش
    در این پژوهش مقطعی- مقایسه ای10 کودک کم شنوای شدید تا عمیق 9-6 ساله با 20 کودک سالم همسن از طریق آزمون تشخیص شکل از لحاظ توانایی استریوگنوز دهانی مورد مقایسه قرار گرفتند، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری 5/11 spssو آزمون t در سطح معناداری05/0 استفاده شد.
    یافته ها
    میانگین و انحراف معیار استریوگنوز دهانی در کودکان کم شنوا20±80/0و در کودکان سالم97/0±95/0 بود که این تفاوت معنادار بود(001/0=P) و میانگین وانحراف معیار مدت زمان صرف شده برای تشخیص اشکال برحسب ثانیه در کودکان کم شنوا54/0±027/2و در کودکان سالم 33/0±42/1 بود که در این مورد هم تفاوت معنادار بود (001/0=P).
    نتیجه گیری
    همان طور که یافته های این پژوهش نشان داد، در کودکان کم شنوا به علت استفاده کمتر از گفتار وهمچنین رشد ناقص صداهای گفتاری، گیرنده های حسی داخل دهان در آنها نیز به اندازه کافی تحریک نمی شوند و در نتیجه عملکرد این حسها نیز دچار اختلال می شود، که این خود به مثابه عامل تاثیرگذار منفی بر تولید گفتار آنها خواهد بود؛ بنابراین باید ارزیابی و تقویت حسهای داخل دهانی لمس- فشار و حرکتی در برنامه های گفتار درمانی این کودکان مد نظر قرار گیرد.
    کلیدواژگان: استریوگنوز دهانی، کم شنوایی، کودکان، اختلال تولید صدا
  • فرشته باعزت* صفحه 404
    هدف پژوهش حاضر، به منظور تعیین عوامل اختلالهای هیجانی موثر در نارساخوانی دانش آموزان مقطع ابتدایی صورت گرفته است.
    روش
    به منظور انجام این پژوهش، ابتدا تعداد 105 نفر از دانش آموزان مشکوک به نارساخوانی از میان جامعه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر تهران در پایه های سوم، چهارم و پنجم به شیوه نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای به صورت تصادفی انتخاب و سپس از میان آنها تعداد 70 دانش آموز نارساخوان پس از اجرای آزمونهای تشخیصی (از جمله آزمون هوشی وکسلر کودکان، آزمون اختلال خواندن، نصفت و همکاران، 1380) به صورت هدفمند برگزیده شدند. همچنین برای ارزیابی اختلالهای هیجانی همراه در دانش آموزان نارساخوان از پرسشنامه رفتاری راتر استفاده شد. اعتبار و رو ایی این آزمون را مهریار (1373) با به کاربردن روش دو نیمه کردن و باز آزمایی، 85/0 گزارش کرده است. در این پژوهش به منظور تعیین اینکه تمام متغیرهای پیش بین تا چه اندازه قدرت پیش بینی متغیر ملاک را دارند، از روش تحلیل رگرسیون پس رونده استفاده شده است. در این تحقیق سرعت، دقت و درک خواندن به صورت متغیر ملاک و متغیرهای اضطراب-افسردگی، بیش فعالی-پرخاشگری، نارسایی توجه، ناسازگاری اجتماعی، رفتار ضد اجتماعی به مثابه متغیرهای پیش بین وارد مدل رگرسیون شدند.
    یافته ها
    نتایج نشان می دهد که از بین مولفه های اختلالهای هیجانی، متغیر های اضطراب-افسردگی، بیش فعالی، پرخاشگری و نارسایی توجه در پیش بینی نارساخوانی و مولفه های آن (سرعت، دقت و درک خواندن) نقش تعیین کننده ای داشته اند.
    نتیجه گیری
    بر مبنای نتایج این پژوهش می توان به متخصصان اختلالهای ویژه یادگیری پیشنهاد کرد که اقدام به تدوین و اجرای برنامه های درمانی ترکیبی برای دانش آموزان نارساخوان همراه با اختلالهای هیجانی کنند.
    کلیدواژگان: اختلالهای هیجانی، عوامل هیجانی، نارساخوانی، دانش آموزان ابتدایی
  • علی اکبر شریفی*، رقیه داوری صفحه 413
    هدف
    مطالعه حاضر، با هدف بررسی میزان شیوع اختلال خواندن در دانش آموزان پایه سوم و چهارم ابتدایی شهرکرد انجام شد.
    روش
    این پژوهش از نوع توصیفی- همه گیرشناسی است.400 نفر دانش آموز دختر و پسر پایه سوم و چهارم ابتدایی با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند و آزمون تشخیصی سطح خواندن برای آنها اجرا شد. داده های این پژوهش از طریق روش های آمار توصیفی و آزمون خی دو تحلیل شدند.
    یافته ها
    این پژوهش نشان داد که به طور کلی 5/10 درصد از دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی و 3/7 درصد دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی دچار اختلال خواندن هستند. در ضمن 4/8 درصد از دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی و 3/4 درصد دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی دبستانهای شهرکرد از اختلال در خواندن رنج می برند. همچنین مشخص شد که هرچند بین فراوانی اختلال خواندن در دانش آموزان پسر و دختر تفاوت معنادار وجود دارد، ولی تفاوت دانش آموزان پایه سوم و چهارم معنادار نیست.
    نتیجه گیری
    شیوع اختلال خواندن در میان دانش آموزان پایه سوم و چهارم دبستانهای شهرکرد نسبتا بالاست و اختلال خواندن در دانش آموزان پسر بیش از دانش آموزان دختر است ولی تفاوت معناداری بین فراوانی اختلال خواندن در میان دانش آموزان پایه سوم و چهارم وجود ندارد.
    کلیدواژگان: شیوع، اختلالات خواندن، دانش آموزان ابتدایی، شهرکرد
|
  • Mohsen Shoukouhi Yekta, Ahmad Beh, Pajooh, Bagher Ghobari Bonab, Nayereh Zamani*, Akram Parandv Page 358
    Objective
    The purpose of the present research is to examine instructing anger management skills on mothers of educable mentally retarded and slow learner children.
    Method
    The design of this study is quasi-experimental with pretest-posttest and control group. This study was conducted on 46 mothers who were assigned equally into experimental and control groups. The anger management training was implemented on experimental group in seven sessions, 2 hours each. Data were collected utilizing two questionnaires: Anger Evaluation Scale and Multidimensional Anger Inventory.
    Results
    An analysis of covariance was used for this research. Findings showed the benefits of anger management training as they follow: intensity and frequency of anger decreased and the use of anger control strategies increased.
    Conclusion
    The effectiveness of anger management techniques is emphasized. Finally, the implications of the study, limitations and suggestions for future research are discussed.
    Keywords: Anger Management, Educable Mentally Retarded, Slow Learner
  • Alireza Agha Yousefi, Sahar Behrouzian*, Esmaeil Saadipour Page 370
    Objective
    The purpose of this research was to study the relationships between personality characteristics and emotional intelligence with general psychological health among phenylketonuria patients under treatment living in Tehran.
    Method
    In this correlation study, 41 patients having no mental or physical disability over 15 years old were evaluated with a demographic questionnaire, Big Five Inventory (BFI, short form), Bar-On's Emotional Intelligence Questionnaire and Goldberg's General Health Questionnaire. Data analyzed by SPSS (V13) and correlation coefficients and linear multivariate regression analysis computed.
    Results
    findings showed that emotional intelligence is positively correlated with extraversion, openness, conscientiousness and agreeableness, and negatively with neurosis. Also, psychological health was correlated with extraversion, openness and agreeableness, positively and with neurosis negatively. No association was observed between psychological health and conscientiousness. Furthermore, extraversion and agreeableness were able to predict emotional intelligence scores and neurosis predicted general psychological health scores.
    Conclusion
    This study concludes that there exists a positive relationship between extraversion and agreeableness with emotional intelligence and psychological health. Neurosis had a negative relationship with psychological health in phenylketonuria patients under treatment Tehran. Clinical implications have been discussed.
    Keywords: Personality Characteristic, Emotional Intelligence, Psychological Health, phenylketonuria
  • Alamdar Yousefi*, Mehdi Khanbani Page 382
    Objective
    This study compares visual and motor imagery in male blind and normal students of guidance schools in Tehran.
    Method
    Through a random and cluster sampling method, 60 students (30 blind students and 30 normal students) were recruited from schools in Tehran. In this study Vividness of Visual Imagery Questionnaire (VVIQ) and Vividness of Motor Imagery Questionnaire (VMIQ) were used.
    Results
    Independent t-student analysis revealed that there exists significant differences between visual imagery in blind and normal students. No significant difference was observed between motor imagery in blind and normal students and two group were at same level.
    Conclusion
    Accordingly, we can suggest that blind persons have visual and motor imagery, but visual imagery in these persons is weaker than normal persons.
    Keywords: Visual Imagery, Motor Imagery, Blindness
  • Soheila Golabi* Page 389
    Objective
    The purpose of this study is defining the condition of menstruation period in retarded girls in a psychotherapeutic center in Shahreza.
    Method
    Through a descriptive method, 188 female retarded girls ageing 14 to 60 years, were studied. To collecting the data, a questionnaire including 21 questions on personal characteristic, and 15 questions pertaining to menstruation condition was used. Questioners were completed by nursemaid during 2 months.
    Results
    Analyses showed that majority of women (89/4%) have menstruation period and the majority is not defined whether which one of syndrome symptoms before menstruation they have. 59.6% had regular period and 78.26% did not have any information how to keep clean themselves during period, and the motherly (nursemaid) did this for them.
    Conclusion
    Women with mental retardation need training on menstruation and how to keep themselves clean.
    Keywords: Menstruation, Mental Retardation
  • Jalal Bakhtiyari*, Zahra Eftekhari, Atiye Nooritajer Page 396
    Objective
    This research studies oral stereognosis in children with and without hearing loss.
    Method
    This cross-sectional study was conducted to compare oral stereognosis in 10 children with hearing loss, and 20 normal children.
    Results
    Significant differences were found between mean scores of oral stereognosis, and mean time of recognition in children with and without hearing loss (P<0/05).
    Conclusion
    This research concludes that hearing loss decreases oral sensory.
    Keywords: Oral stereognosis, Hearing loss, Oral Sensory
  • Fereshteh Baezzat* Page 404
    Method
    Initially, through a random multi-stage cluster sampling, 105 students suspected of having dyslexia were chosen from third, forth and fifth graders in Tehran. Then, 70 students were selected after evaluation by diagnostic tests including Wechsler’s Intelligence Scale, and Reading Disorders Test. Rutter’s Behavioral Questionnaire was used to assess co-morbid behavioral disorders. Backward regression was used to determine the extend to which each predictor factor contributes to the prediction of target variables. Target variable consisted of reading accuracy, speed and comprehension while predictor variables consisted of anxiety-depression, hyperactivity-aggression, attention deficit, social maladjustment and antisocial behavior.
    Results
    Findings indicated that depression-anxiety, hyperactivity, aggression and attention deficit played a significant role in predicting dyslexia and its factors (reading speed, accuracy, and comprehension).
    Conclusion
    Accordingly, therapeutic programs for dyslexic children with co-morbid emotional disorders are stressed.
    Keywords: Emotional Disorders. Dyslexia. Elementary Students
  • Ali Akbar Sharifi*, Roghayeh Davari Page 413
    Objective
    This research studies prevalence of reading disorder in third and fourth grade primary school students in Shahrekord (Iran).
    Method
    In this cross-sectional study, 400 students were selected by cluster sampling. Reading level diagnostic scale was administered to the subjects and data analysis was carried out using descriptive statistic methods, and chisquare test.
    Results
    results indicated that 10.5 and 8.4 percent of male, and 7.3 and 4.3 percent of female in grade four and three, suffered from reading disorder respectively. Difference between prevalence of reading disorder between female and male students was significant (p<0.05), and no significant difference was observed between prevalence of reading disorder between the two grades (p>0.05).
    Conclusion
    The prevalence of reading disorder is high among primary school students in this city, and the bigger rate in males requires to be scrutinized.
    Keywords: Reading Disorder, Prevalence, Shahrekord