فهرست مطالب

کودکان استثنایی - سال نهم شماره 2 (پیاپی 32، تابستان 1388)

نشریه کودکان استثنایی
سال نهم شماره 2 (پیاپی 32، تابستان 1388)

  • 100 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1388/08/25
  • تعداد عناوین: 9
|
  • زهرا درخانی*، محمدباقر کجباف، حسین مولوی، شعله امیری صفحه 91
    هدف
    در این پژوهش، اثربخشی دو روش آموزش فرایند و آموزش تکلیف – فرایند به دانش آموزان مبتلا به ناتوانی در املانویسی بررسی و مقایسه شده است.
    روش
    از بین دبستانهای شهر مبارکه در سال تحصیلی 87-1386، 8 دبستان دخترانه و پسرانه به طور تصادفی انتخاب شدند. برای کلیه دانش آموزان پایه سوم و چهارم این 8 دبستان، ابتدا میانگین نمرات درس املا محاسبه شد و سپس براساس نمرات آزمون تشخیصی املا که دو انحراف معیار پایین تر از میانگین کلاسی بود، تعداد 30 دانش آموز که در سایر دروس در سطح دانش آموزان دیگر کلاس بودند، به طور تصادفی انتخاب و در سه گروه آموزش فرایند و آموزش تکلیف – فرایند و گواه قرار گرفتند. آزمون هوشی کتل، آزمون توالی حافظه دیداری، آزمون حافظه شنیداری، توالی شنیداری، حساسیت شنیداری و آزمون تشخیصی املا به صورت ابزار اصلی پژوهش، مورد استفاده قرار گرفتند.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان می دهند که بین میانگینهای نمرات پس آزمون گروه آزمایشی اول (روش فرایند) و گروه آزمایشی دوم (روش تکلیف – فرایند) و گواه، تفاوت معنادار است (01/0p=). همچنین یافته ها نشان دادند که بین میانگین نمرات پس آزمون گروه آزمایشی اول (روش فرایند) و گروه آزمایشی دوم (روش تکلیف–فرایند) در بهبود املاء تفاوت معنادار است (01/0p<).
    نتیجه گیری
    نتیجه پژوهش نشان می دهد که روش آموزش فرایند و روش آموزش تکلیف – فرایند به دانش آموزان مبتلا به ناتوانی در املانویسی و بهبود آن موثر بوده است(01/0p=)، همچنین نتایج آزمون تعقیبی LSD نشان می دهد که از بین دو روش آموزشی، روش آموزش تکلیف – فرایند از روش آموزش فرایند اثربخش تر است(01/0(p<.
    کلیدواژگان: ناتوانی یادگیری، ناتوانی در املانویسی، آموزش فرایند، آموزش تکلیف - فرایند
  • فرزانه میکائیلی منیع* صفحه 103
    هدف
    پژوهش حاضر مطالعه یک مدل علی برای تبیین بهزیستی روان شناختی در مادران دارای کودکان کم توان ذهنی و مقایسه آن با مادران کودکان عادی بود.
    روش
    گروه نمونه این مطالعه 75 نفر مادر دارای کودک کم توان و 75 مادر کودک عادی مدارس شهر ارومیه بود که از نظر تحصیلات و طبقه اقتصادی-اجتماعی؛ و سن، جنس و پایه تحصیلی فرزندان همتا گردیده بودند. در مدل طراحی شده هوش هیجانی ادراک شده، کنترل تفکر منفی متغیر برون زا(مستقل)، افسردگی متغیر میانجی و بهزیستی روان شناختی متغیر درون زا در نظر گرفته شدند. جهت سنجش متغیرهای مدل از آزمونهای افسردگی بک، هوش هیجانی ادراک شده مایر و سالووی(TMMS)، آزمون کنترل تفکر ولز و دیویس و بهزیستی روان شناختی ریف استفاده شد. آزمونها از نظر ویژگی های روانسنجی از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل مدل اولیه اصلاح و سپس از طریق معادلات ساختاری آزمون شد.
    یافته ها
    نتایج این بررسی نشان داد مدل پیشنهادی در گروه دارای فرزند عادی برازش مناسبی داشته و متغیرهای درون مدل بخوبی قادر به تبیین بهزیستی روان شناختی هستند ولی در گروه مادران کم توانان ذهنی مدل قادر نیست آن را تبیین کند. متغیری که در هر دو گروه دارای مسیر علی معنی دار با بهزیستی روان شناختی بوده و می توانست آن را تبیین نماید راهبردهای کنترل تفکر بود.
    نتیجه گیری
    در گروه مادران دانش آموزان عادی متغیرهای هوش هیجانی ادراک شده، توانایی کنترل تفکر منفی و افسردگی قادر به پیش بینی بهزیستی روانشناختی است اما در گروه مادران دارای کودک کم توان ذهنی این مدل فاقد کارآیی لازم است. براین اساس به نظر می رسد باید مدل دیگری برای مادران کودکان کم توان ذهنی طراحی کرد که بر اساس پیشینه پژوهشی یکی از اجزای آن شدت کم توانی ذهنی کودک و طبق یافته های پژوهش اخیر توانایی کنترل تفکر منفی باشد.
    کلیدواژگان: کم توانی ذهنی، کنترل تفکر منفی، هوش هیجانی ادراک شده، افسردگی، بهزیستی روان شناختی
  • حمید علیزاده*، ابوالفضل سعیدی، پناه علی حسین زاده صفحه 121
    هدف
    هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی دوره آموزش حین خدمت فراگیر بر نگرش آموزگاران مدارس عادی نسبت به آموزش فراگیر دانش آموزان آسیب دیده شنوایی است.
    روش
    روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود که در آن نمونه ای شامل50 نفر (25 نفر آزمایش و 25 نفر گواه) از آموزگاران پذیرای دانش آموزان آسیب دیده شنوایی شهر تبریز انتخاب و پس از جایگزینی بدون انتصاب تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه مورد مطالعه قرار گرفتند. در فرایند طرح، گروه آزمایشی تحت آموزش حین خدمت فراگیر قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد.
    یافته ها
    تحلیل کوواریانس نشان داد که نگرش کلی گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه به طور چشمگیری تغییر کرده و مثبت تر شده است (01/0>p)؛ به دیگر سخن، برگزاری دوره آموزشی حین خدمت سبب مثبت تر شدن کل نگرش آموزگاران شده است. همچنین تحلیل یافته ها نشان دادند که نگرش گروه آزمایشی در حیطه های باور به فلسفه فراگیرسازی، احساس شایستگی خود، تامین پشتیبانی های لازم، روابط دانش آموزان عادی و آسیب دیده شنوایی و نتایج حاصل از فراگیرسازی نسبت به گروه گواه به طور چشمگیری مثبت تر شده و در حیطه جو یادگیری در کلاس و مدرسه فراگیر تفاوت قابل توجهی نداشته است (01/0>p).
    نتیجه گیری
    برگزاری دوره آموزشی حین خدمت فراگیر احتمالا می تواند نگرش کلی و نگرش در حیطه های باور به فلسفه فراگیرسازی، احساس شایستگی خود، تامین پشتیبانی های لازم، روابط دانش آموزان عادی و آسیب دیده شنوایی و نتایج حاصل از فراگیرسازی آموزگاران پذیرای دانش آموزان آسیب دیده شنوایی را نسبت به فراگیرسازی مدارس برای این دانش آموزان مثبت تر کند. اما در حیطه نگرش به جو یادگیری در کلاس و مدرسه فراگیر، تغییری ایجاد نمی کند.
    کلیدواژگان: آموزش فراگیر، نگرش، آموزش حین خدمت، آسیب دیده شنوایی
  • گیلدا رجبی دماوندی*، کامبیز پوشنه، باقر غباری بناب صفحه 133
    هدف
    این پژوهش با هدف بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و راهبردهای رویارویی در والدین کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی انجام شد.
    روش
    80 نفر از والدین (40 پدر و 40 مادر) کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی از میان مدارس استثنایی شهر تهران از طریق روش نمونه برداری تصادفی ساده، انتخاب شدند و پرسشنامه روش های مقابله ای لازاروس-فولکمن و نیمرخ- سیاهه شخصیتی گوردون در مورد آنها، اجرا شد. داده های به دست آمده از طریق روش تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون تی استودنت برای دو گروه مستقل مورد تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج نشان داد 1- بین ویژگی های شخصیتی ثبات هیجانی، مسئولیت پذیری وخستگی ناپذیری با راهبردهای مسئله محور و نیز بین ویژگی شخصیتی جامعه پذیری با راهبردهای هیجان محور در مادران رابطه معنادار وجود دارد. 2- بین راهبردهای رویارویی پدران ومادران کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی تفاوت معنادار وجود ندارد. 3- بین ویژگی های شخصیتی جامعه پذیری، تفکر ابتکاری و خستگی ناپذیری در پدران و مادران کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی تفاوت معنادار وجود دارد.
    نتیجه گیری
    این پژوهش ضرورت بررسی ویژگی های شخصیتی و راهبردهای رویارویی والدین کودکان با اختلالهای گستره اوتیسم و نیز اهمیت آنها را برای شناخت هرچه بیشتر والدین و تدوین برنامه های درمانی مناسب مطرح می کند.
    کلیدواژگان: اختلالهای گستره اوتیسم، والدین، راهبردهای رویارویی، ویژگیهای شخصیتی
  • علیرضا آقایوسفی*، احمد علی پور، نسیم شریف صفحه 145
    هدف
    این پژوهش به منظور برآورد پایایی و روایی نشانگر بهزیستی شخصی _ مقیاس نارسایی های شناختی کامینز و لاو در کودکان کم توان ذهنی اجرا شده است.
    روش
    در این مطالعه مجموعا 356 نفر از کودکان کم توان ذهنی در دو شهر تهران و همدان برای در نظر گرفتن دو نمونه نسبتا برخوردار در شمال شهر تهران و یک نمونه در خارج از مرکز کشور به عنوان نمونه کمتر برخوردار انتخاب شدند که از این تعداد 200 نفر در شمال شهر تهران مناطق (1،2،3) با روش نمونه گیری تصادفی نظام دار و 156 نفر در شهر همدان با روش سرشماری مورد آزمون قرارگرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای حصول پایایی مقیاس و رگرسیون چند متغیره خطی برای دست یابی به روایی مقیاس تحلیل شدند.
    یافته ها
    نتایج نشان داده است که نشانگر بهزیستی شخصی _ مقیاس ناتوانی های شناختی در کودکان کم توان ذهنی دارای پایایی و روایی مطلوبی می باشد و این نشانگر با ضریب آلفای کرونباخ 789/0 پایا بوده و همچنین در بررسی روایی 5/78% از پراکنش رضایت کلی از زندگی توسط حیطه های این نشانگر تبیین می شود. بر پایه توصیه سازنده مقیاس، توانایی پیش بینی واریانس رضایت کلی از زندگی توسط حیطه های 7 گانه در تحلیل رگرسیون حاکی از روایی آن است.
    نتیجه گیری
    نشانگر بهزیستی شخصی مقیاس ناتوانی های شناختی برای اندازه گیری بهزیستی شخصی در جامعه کودکان کم توان ذهنی کارایی مناسبی دارد و پیشنهاد می شود که کارشناسان مربوطه و مشاوران محترم در زمینه کودکان استثنایی از این نشانگر در برآورد بهزیستی شخصی کودکان کم توان ذهنی استفاده کنند.
    کلیدواژگان: نشانگر بهزیستی شخصی، پایایی، روایی، ناتوانیهای شناختی
  • محمد نریمانی*، نادر محمودی، معصومه ملکشاهی فر صفحه 155
    هدف
    هدف پژوهش حاضر، مقایسه هوش هیجانی و سبک دلبستگی کودکان دارای لکنت و بدون لکنت در مدارس راهنمایی پسرانه شهر اردبیل بوده است.
    روش
    برای دستیابی به این هدف از بین مدارس راهنمایی پسرانه شهر اردبیل در سال تحصیلی 87-86 تعداد 14 مدرسه(3700 دانش آموز) به صورت تصادفی انتخاب و پس از شناسایی دانش آموزان دارای لکنت(50n=)، تعداد30 دانش آموز دارای لکنت با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و از لحاظ سن، جنس و تحصیلات با30 نفر دانش آموز بدون لکنت همتاسازی شدند. سپس پرسشنامه های هوش هیجانی شوت و پرسشنامه پیوند با والدین پارکر و همکاران را تکمیل کردند؛ همچنین روش پژوهش حاضر، تحلیلی از نوع مقطعی- مقایسه ای بوده و در تحلیل داده ها از آزمون t استفاده شده است.
    یافته ها
    نتایج پژوهش حاضر، نشان داد که شیوع لکنت در مدارس راهنمایی پسرانه شهر اردبیل برابر با 35/1 درصد می باشد و همچنین بین دانش آموزان دارای لکنت و بدون لکنت، درشش مولفه هوش هیجانی(ارزیابی هیجانات خود، ارزیابی هیجانات دیگران، ابراز هیجانی، تنظیم هیجانی، سودمندی هیجانات وحل مسئله وتنظیم هیجانی دیگران) و سبک دلبستگی، تفاوت وجود دارد.
    نتیجه گیری
    نتیجه کلی این پژوهش نشان می دهد که شیوع لکنت در جامعه مورد پژوهش حدود 35/0 درصد بالاتر از میانگین کل کشور است و در کنار دیگر علل لکنت، می توان متغیرهای هوش هیجانی و سبک دلبستگی را نیز به عوامل لکنت اضافه کرد.
    کلیدواژگان: لکنت زبان، هوش هیجانی، سبک دلبستگی
  • مهدی زمستانی*، مریم سیف نراقی صفحه 163
    هدف
    هدف کلی این پژوهش، مقایسه توالی حافظه شنوایی- بیانی، تشخیص شنوایی، درک زبانی از جملات امری همزمان و تشخیص صداها در اول، وسط و آخر کلمات کودکان ADHD و عادی است.
    روش
    این تحقیق، از نوع کاربردی و روش انجام آن زمینه ای است. جامعه آماری این پژوهش را کودکان منطقه 2 شهر تهران تشکیل می دهند که در محدوده سنی 3 تا 8 سال قرار داشتند. تعداد کل نمونه 195 نفر بود که برای انتخاب نمونه کودکان عادی، از روش نمونه گیری تصادفی ساده و برای انتخاب نمونه کودکان ADHD از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از چهار چک لیست تهیه و تنظیم شده توسط سیف نراقی و نادری بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده، از آمار توصیفی(فراوانی، فراوانی تراکمی، درصد و امثال آن) استفاده شده است. از آزمون خی دو برای بررسی فرضهای تحقیق بهره گرفته شده است.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که در فرضیه یک و در مقاطع سنی 3 تا 4، 4 تا 5 و 6 تا 7 سال تفاوت معنی داری بین کودکان ADHD و عادی در توالی حافظه شنوایی – بیانی مشاهده نشده است، اما در مقاطع سنی 5 تا 6 و 7 تا 8 سال تفاوت معنی داری بین کودکان ADHD و عادی در این زمینه، مشاهده شده است. در فرضیه دوم و در همه مقاطع سنی، تفاوت معنی داری بین کودکان ADHD و عادی در تشخیص شنوایی، مشاهده شده است. در فرضیه سوم و در همه مقاطع سنی، به غیر از 7 تا 8 سالگی تفاوت معنی داری بین کودکان ADHD و عادی در درک جملات امری همزمان مشاهده شده است. در نهایت در فرضیه چهارم در هیچ کدام از مقاطع سنی، تفاوت معنی داری بین کودکان ADHD و عادی در تشخیص صداها در اول، وسط و آخر کلمات مشاهده نشده است.
    نتیجه گیری
    نتایج کلی این تحقیق نشان می هد که کودکان ADHD درمقایسه با کودکان عادی در زمینه های توالی حافظه شنوایی- بیانی، تشخیص شنوایی و درک جملات امری همزمان، پایین تر عمل می کنند.
    کلیدواژگان: کمبود توجه، بیش فعالی (ADHA)، توالی حافظه شنوایی، بیانی، جملات ا مری همزمان
|
  • Zahra Dorkhani*, Mohammad Bagher Kajbaf, Hossein Molavi, Sholeh Amiri Page 91
    Objective
    The purpose of this study was to compare the effectiveness of process training and taskprocess training methods on spelling ability in elementary students with learning disabilities.
    Method
    30 students identified by the teachers and the dictation pre-test were selected and assigned to three groups: process, task-process and control groups. The two experimental groups received 10 sessions of individual training. The instruments used for selecting the sample were Diagnostic Dictation Test, Cattle Intelligence Test, Visual Sequential Memory Test and Auditory Memory Test, Auditory Sequential and Auditory Attention.
    Results
    The Finding of analysis of covariance showed that the differences between the three groups were significant (p < 0.01), that is, the task process had the highest mean and the process group had the next highest mean of dictation scores (p 0/01).
    Conclusion
    This study concluded that task-process training is an effective method in improving dictation performance for elementary students with learning disabilities.
    Keywords: Learning Disability, Spelling, Process Training, Task, process Training
  • Farzaneh Michaeli Manee* Page 103
    Objective
    This research investigates a causal model for explanation of depression in mothers having children with and without intellectual disabilities ID.
    Method
    The sample group consisted of 75 mothers of children with ID, and 75 mothers of normal children from Uromia schools. The groups were matched on their education, social class, age, gender and student level of education. In the designed model perceived emotional intelligence (measured by TMMS), negative thought control abilities (measured by TCQ) exogenous variable, psychological well-being moderator variable (measured by Ryff psychological well-being scale) and depression (evaluated by Beck depression inventory) indigenous variable were considered. The scales assessed psychometric characteristics through exploratory and confirmatory factor analysis. The initial model modified according to results and tested through structural equations model.
    Results
    The findings indicated good fitness for normal children mothers and model variables are able to explain psychological well-being. Conversely, the model is not suitable for the mothers of children with ID. Furthermore, thought control strategies are able to explain depression in both groups.
    Conclusion
    Clinical implications are discussed.
    Keywords: Intellectual Disability, Thought Control, Perceived Emotional Intelligence, Psychological well, being, Depression
  • Hamid Alizadeh*, Abolfazl Saeedi, Panahali Hosseinzadeh Page 121
    Objective
    The purpose this research was to investigate the effectiveness of inclusive in service training on the regular primary teacher’s attitude toward inclusive education of students with hearing impairment.
    Methods
    The method of this research was quasi-experimental, including 50 sample people (25 experimental, 25 control group). They were selected randomly without replacement. During the study, the experimental group was exposed to the inclusive in-service training and control group did not any service.
    Results
    Covariance analysis showed that experimental group’s attitude became more positive towards control group (P<0/01). Furthermore, the analysis of results manifested that experimental group’s attitude became more positive at domains of philosophy of inclusive education, feeling of competence, security supports, relationship of normal and students with hearing impairment, and expected outcome of inclusive education, but did not show any significant difference in classroom learning climate (P>0/05).
    Conclusion
    Holding inclusive in-service training can change some related attitudinal aspects.
    Keywords: Inclusive Education, Attitude, In, service training, Hearing Impairment
  • Gilda Rajabi Damavandi*, Kambiz Poushaneh, Bagher Ghobari Bonab Page 133
    Objective
    This study examines relationship between personality traits and coping strategies in parents of children with autistic spectrum disorders.
    Method
    By simple random sampling method, 80 parents (40 fathers & 40 mothers) of the children enrolled in special education schools were selected. Lazarus-Folkman coping questionnaire and Gordon Personal Profile Inventory were completed by the parents. The data were analyzed by using multiple regression and t test for independent samples.
    Results
    Results showed a significant relationship between emotional stability, responsibility and vigor with task oriented strategies in mothers and only a relationship between sociability with emotional oriented strategies in mothers. No significant difference was found between coping strategies of fathers and mothers. Meanwhile a significant difference was found in sociability, original thinking and vigor of fathers and mothers.
    Conclusion
    This research stresses on the necessity of considering the personality traits and coping strategies in parents of children with autistic spectrum disorders.
    Keywords: Autistic Spectrum Disorders, Parents, Coping Strategies, Personality Traits
  • Alireza Agha Yousefi*, Ahmad Alipour, Nasim Sharif Page 145
    Objective
    The current study was conducted to estimate reliability and validity of Index Personal Wellbeing scale - cognitive disability (McCummins & Lou, 2004) on children with intellectual disabilities.
    Method
    Sample consisted of 356 children with intellectual disabilities and their mothers in north of Tehran and Hamedan. Test includes index Personal Well-being Scale - Cognitive Disability. The data were analyzed utilizing Alpha Cronbach Coefficient for reliability test and multivariate regression for validity test.
    Results
    The findings provided support for reliability and validity in Index Personal Wellbeing Scale - Cognitive Disability on children with intellectual disabilities with 0.789 Alpha Cronbach Coefficient and 0.785 R Square.
    Conclusion
    This study shows that this scale could be applied to measure personal wellbeing in children with intellectual disabilities and their mothers.
    Keywords: Reliability, Validity, Personal Well, being, Cognitive Disability
  • Mohammad Narimani*, Nader Mahmoudi, Masoumeh Malekshahifar Page 155
    Objective
    The aim of this study was to compare emotional intelligence and attachment style in children with and without stutter in the Ardabil guidance schools.
    Method
    in this cross sectional comparative study, 14 guidance schools were randomly selected and 30 students with stuttering were randomly selected from the list, and matched with 30 students without stuttering according to age, gender and class level. Then, they completed the Shoot’s emotional intelligence questionnaire and Parker’s relation to parent’s questionnaire, obtained data were analyzed with t-test.
    Results
    Results manifested there is difference between students with and without stuttering in the emotional intelligence and attachment style items.
    Conclusion
    Overall conclusion of this study shows that students with stuttering disorder may have some problems in emotional intelligence.
    Keywords: Stuttering, Emotional Intelligence, Attachment style
  • Mehdi Zemestani Yamchi*, Maryam Seif Naraghi Page 163
    Objective
    This research compares auditory–verbal sequential memory, auditory discrimination, language comprehension of simultaneous affirmative sentences and recognizing sounds in the beginning, middle and the end of words with those with and without attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) children.
    Method
    The statistical population of this research consisted of children 3 to 8 year old children living in Tehran. 195 children were randomly selected. Four checklists developed by Seif Naraghi and Naderi were used to collect the data. Chi Square test was used to examine the research hypotheses.
    Results
    Findings showed that there was no significant difference between children with and without ADHD in the ages 3-4, 4-5 and 6-7 years-old in the auditory–verbal sequential memory. But in 5-6 and 7-8 year old children there existed a significant difference between the two groups.
    Conclusion
    The results show that children with ADHD perform poorly in the auditory–verbal sequential memory, auditory discrimination and language comprehension of simultaneous affirmative sentences compared to normal children.
    Keywords: Attention Deficit, Hyperactivity Disorder (ADHD), Auditory Memory