مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال سی و یکم شماره 1 (پیاپی 81، بهار 1388)

شیوه زندگی و رژیم غذایی نقش مهمی در ایجاد و کنترل سندرم متابولیک دارد. به همین منظور مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت دریافت غذایی و شاخصهای چاقی در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک شهر تبریز طراحی گردید. مواد و در این مطالعه توصیفی، 65 بیمار (20 مرد و 45 زن) مبتلا به سندرم متابولیک (براساس معیار WHO) که به کلینیک غدد و متابولیسم بیمارستان سینا شهر تبریز مراجعه می کردند شرکت نمودند. شاخصهای شامل وزن، ترکیب بدن و ستبرای چین پوستی در منطقه عضله سه سر بازو اندازه گیری و وضعیت دریافت غذایی تعیین گردید. در این مطالعه میانگین نمایه توده بدن؛ 2kg/m 8/4±4/30، توده چربی1/9±2/34%، توده بدون چربی 7/9±7/65% و ضخامت چین زیر پوستی mm 7/7±4/29 بود. 2/89% شرکت کنندگان برحسب نمایه توده بدن و 1/63% برحسب درصد توده چربی دارای اضافه وزن و چاقی بودند. درصد تامین انرژی از پروتئین 5/13%، کربوهیدرات 46% و چربی 5/40% بود. از نظر کفایت دریافت انرژی، پروتئین و چربی هیچگونه کمبودی یافت نشد در حالیکه فیبرغذایی دریافتی در 97% افراد پائین تر از مقادیر توصیه شده بود. با توجه به شیوع بالای چاقی از یک سو و عدم تعادل رژیم غذایی این بیماران از سوی دیگر ارائه آموزشهای تغذیه ای به منظور بهبود شیوه زندگی این بیماران ضروری بنظر می رسد.

لوسمی لنفوسیتیک مزمن، شایعترین نوع لوسمی درکشورهای غربی بوده و به دلیل بقای طولانی، شیوع آن بالا است. شیمی درمانی در مرحله اولیه نیاز نبوده و استفاده از عوامل الکیله کننده بویژه کلرامبوسیل با یا بدون کورتیکواستروئیدها رایجترین روش درمانی می باشد. نشان داده شده است که درمان با فلودارابین می تواند منجر به رمیسیون کامل در تعداد قابل توجهی از بیماران قبلا درمان شده و یا اصلا درمان نشده گردد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی بیماران مبتلا به لوسمی لنفوسیتیک مزمن در مرکز هماتولوژی و انکولوژی تبریز و تعیین میزان تاثیر درمان فلودارابین می باشد. در این مطالعه توصیفی- مقطعی، پرونده تمام بیماران مراجعه کننده از تاریخ 1374 لغایت 1384 بررسی و توسط فرم مخصوص جمع آوری اطلاعات، داده ها گردآوری و میزان پاسخ به درمان با فلودارابین محاسبه شد.داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و تست های آماری، تجزیه و تحلیل شد. از 126 بیمار،88 نفر مرد بودند و میانگین سنی بیماران 9/8 ±7/63 سال بود. شایعترین شکایت بیماران هنگام مراجعه، ضعف و خستگی زودرس با 54%، و لنفادنوپاتی با 9/88% بود. در سیستم Binet، اکثریت بیماران (4/52%) در مرحله C و در سیستم Rai، 4/44% در مرحله IV قرار داشتند. شایعترین رژیم درمانی به کار رفته کلرامبوسیل+پردنیزولون (3/60%) بود که اکثریت با 2/49% در مرحله پسرفت نسبی بودند. 42 بیمار تحت درمان با فلودارابین قرار داشتند که 5% در پسرفت کامل، 50% در پسرفت نسبی، 35% در مرحله پایا و 10% در مرحله پیشرفته و بودند. در بررسی های به عمل آمده میانگین سورویوال بیماران تحت درمان با فلودارابین 2/27±9/43 ماه بود و در مورد کلرامبوسیل + پردنیزولون 5/26 ±45 ماه و در مورد سیکلوفسفامید + وین کریستین + پردنیزون (CVP) یا سیکلوفسفامید + وین کریستین + پردنیزون + داکسوروبیسین (CHOP) 2/32 ±3/50 ماه بود که اختلاف معنی داری بین این گروه ها مشاهده نشد. ضمنا ارتباط معنی داری بین سورویوال و پاسخ به درمان با فلودارابین وجود نداشت. با این حال اخیرا فلودارابین بطور فزاینده ای به عنوان خط اول یا دوم بکار می رود و بویژه درمان انتخابی برای بیمارانی است که از رژیم های استاندارد شکست خورده اند.

با پیشرفت روش های جراحی با حداقل آسیب وگسترش استفاده از لاپاراسکوپی در جراحی شکم تعداد موارد موفق جراحی آدرنال با لاپاراسکوپ رو به افزایش است. در این سری که اولین تجربه آدرنالکتومی برای فئوکروموسیتوما در بخش جراحی بیمارستان سینا تبریز است، سعی شده تا نتایج اعمال جراحی لاپاراسکوپی آدرنال گزارش گردد. در این مطالعه با حجم نمونه 11 بیمار بصورت بررسی موارد با تشخیص اولیه فئوکروموسیتوما صورت گرفته است. در این بررسی 6 مرد و5 زن با متوسط سنی 13± 36 سال قرار داشتند. در 5 مورد توده در آدرنال راست و در 6 مورد در طرف چپ قرار داشت. متوسط اندازه توده72/0±8/3 سانتی متر بود در تمامی بیماران آمادگی قبل از عمل با تجویز α بلوکرها به انجام رسید و روش عمل لاپاراسکوپی بطریق ترانس پریتونئال بود. در این سری یازده مورد موفق لاپاراسکوپی آدرنال وجود داشت که در هیچ موردی به جراحی باز تبدیل نشد. تغییرات همودینامیک در حین عمل در 5 بیمار که علائم قبل از عمل شدیدتری داشتند مشاهده شد که بطور متوسط 5/1 ± 09/1 بار افزایش فشار خون به بالاتر از 200 میلی متر جیوه و تاکیکاردی بالاتر از 120 بار در دقیقه مشاهده گردید که اکثرا" این تغییرات با تجویز دارو وبعد از بستن وریدهای اصلی آدرنال تحت کنترل در آمد. میزان خونریزی حین عمل ناچیز بود. مدت متوسط عمل جراحی 7/22 ± 161 دقیقه بود که ارتباطی با اندازه توده نداشت. در این سری غیر از یک مورد که پنوموتوراکس مشاهده شد هیچگونه عارضه ای در طی بستری مشاهده نگردید. کنترل دقیق فشار خون بعد از عمل در تمامی بیماران برقرار گردید. انجام جراحی لاپاراسکوپی آدرنال برای فئوکروموسیتوما روشی مناسب می باشد و درموارد انتخاب شده می تواند جایگزینی برای جراحی باز گردد.

جراحی لوزه یکی از شایعترین جراحی های انجام شده در سنین کودکی می باشد. درد محل عمل و درد ارجاعی به گوش یکی از ناراحت کننده ترین عوارض جراحی لوزه بوده و عدم کنترل مناسب درد منجر به امتناع کودک از شروع تغذیه دهانی و دهیدراتاسیون و افزایش طول دوره نقاهت کودک می شود. برخورد پزشکان درکنترل درد جراحی لوزه سلیقه ای بود و مراکز مختلف پروتکل های مختلفی را اجرا می کنند و هنوز دستور ثابتی در این خصوص در کتب مرجع ارائه نشده است. هدف از این مطالعه مقایسه اثرات ضد دردی شیاف استامینوفن با شیاف دیکلوفناک سدیم در جراحی لوزه کودکان است. 150 کودک 14-3 ساله کاندید جراحی لوزه در یک مطالعه آینده نگر دوسویه کور از مهر 1385 تا فروردین 1386 توسط یک تیم واحد جراحی و بیهوشی آدنوتانسیلکتومی شده و شیاف استامینوفن و یا شیاف دیکلوفناک براساس وزن دریافت کردند. درد بعد از عمل جراحی با معیار وانگ بیکر ارزیابی و نتایج آنالیز شد. اثرات ضد دردی شیاف استامینوفن با شیاف دیکلوفناک تفاوت معنی دار نداشت(05/0 P >) اثرات ضددردی ایندو دارو با سن و جنس کودکان رابطه ای نداشت (05/0 P >). عارضه خونریزی محل عمل بدنبال مصرف شیاف دیکلوفناک رویت نشد. مصرف شیاف مسکن بلافاصله بعد از قطع مصرف داروهای بیهوشی موثرتر است (05/0 P <). استامینوفن و دیکلوفناک در کنترل درد بعد از عمل به یک اندازه موثر هستند.

سونوگرافی پروستات یکی از پر کاربرد ترین روش های تشخیصی در مسایل اورولوژیک می باشد که بصورت گسترده ای برای تعیین حجم پروستات و تشخیص ضایعات نئوپلاستیک مورد استفاده قرار می گیرد. در طی 2 سال شصت و نه بیمار مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی سینا تبریز که با علایم پروستاتیسم اندیکاسیون عمل جراحی داشتند انتخاب شدند تا مقایسه مقادیر تخمین زده شده حجم پروستات با سونوگرافی و حجم واقعی بعد از عمل انجام شود. ابتدا با سونوگرافی ترانس آبدومینال حجم پروستات تعیین شد و سپس در حین جراحی حجم قطعات ولوب های برداشته شده با روش جایگزینی آب تعیین گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که ارتباط معنی دار آماری بین حجم تخمینی با سونوگرافی ترانس آبدومینال و حجم واقعی حین عمل وجود دارد (95/0=r و 001/0P <) با توجه به رابطه خطی ایندو در معادله رگرسیون مربوط نشان داده شد که در مجموع سونوگرافی ترانس آبدومینال حجم غده را بیش از مقدار واقعی نشان می دهد و رابطه خطی بین این دو بصورت043/7 + حجم سونوگرافیک × 479/0 = حجم بعد از عملمیانگین حجم سونوگرافیک 8899/63 و میانگین حجم بعد از عمل 8116/33 بوده است. این مطالعه نشان میدهد که در مجموع سونوگرافی ترانس آبدومینال حجم غده را بیشتر از مقدار واقعی نشان میدهد و پایه بزرگنمایی مذکور در مسائل تشخیص و درمانی مد نظر ارولوژیستها قرار گیرد.

استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس از شایعترین باکتری های ایجاد کننده سپتی سمی در نوزادان و کودکان می باشد. مقاومت به متی سیلین در این گونه از استافیلوکوکهای کواگولاز منفی نیز همانند استافیلوکوکوس اورئوس مطرح بوده و این مقاومت از اهمیت بالینی برخوردار است. هدف این مطالعه، بررسی مقاومت به متی سیلین با استفاده از دو روش اگزاسیلین دیسک دیفیوژن و واکنش زنجیره ای پلیمر (PCR) و تعیین الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس جدا شده از کشت خون بود. از کشت خون 2943 بیمار بستری در بیمارستان کودکان تبریز با علایم تب و سپتی سمی تعداد 100 ایزوله استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس جداسازی گردید. آزمایش تعیین حساسیت به روش دیسک دیفیوژن با استفاده ازدیسک اگزاسیلین 1 میکروگرمی و 9 آنتی بیوتیک دیگرطبق دستور العمل CLSI Clinical and Laboratory Standards Institute، انجام شد، همچنین باکتری های آزمایشی با استفاده از تکنیک PCR جهت جستجوی ژن mecA مورد بررسی قرار گرفتند. حضور ژن mecA در 89 ایزوله از 100 ایزوله استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس شناسایی شد. و 11 ایزوله فاقد این ژن بودند. دیسک اگزاسیلین 85 ایزوله ی مقاوم را شناسایی کرد ولی 5 ایزوله دارای ژن mecA را حساس و یک ایزوله ی فاقد این ژن را بصورت مقاوم نشان داد. در مطالعه حاضر، حساسیت و ویژگی روش دیسک دیفیوژن برای شناسایی ایزوله های مقاوم به متی سیلین در مقایسه با PCR، بترتیب 4/94% و 9/90% بود. در بین آنتی بیوتیک های تست شده بیشترین مقاومت مربوط به پنی سیلین بود در حالی که تمام ایزوله های آزمایشی به وانکومایسین حساس بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که روش اگزاسیلین دیسک دیفیوژن دارای حساسیت و اختصاصیت کمی در شناسایی سویه های مقاوم به متی سیلین می باشد. بنا بر این جهت تشخیص صحیح مقاومت به متی سیلین در استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس ترکیبی ازروش های فنوتیپی و ژنوتیپی مورد نیاز می باشد.

جراحی دندانهای عقل نهفته یکی از رایج ترین جراحی ها در کلینیک های جراحی فک و صورت می باشد، در حالی که بیشتر بیماران به علت عوارض بعد از عمل از جراحی اجتناب می کنند. عوارض بعد از عمل مثل درد، تورم و تریسموس نیز شایع است. کاستن عوارض بعد از عمل یکی از ضرورت های بهداشتی و درمانی دندانپزشکی محسوب می شود. مطالعات فراوانی در این زمینه انجام شده اما در اکثر آنها عوامل مداخله گر بخوبی کنترل نشده، لذا نتایج مختلف بدست آمده است. به منظور یافتن پاسخ قطعی در مورد کاربرد کورتیکو استروئید ها، این مطالعه به روش متقاطع انجام شد. روش بر رسی: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بوده که به روش متقاطع و دو سو کور بر روی 38 بیمار با دو دندان نهفته عقل فک پایین (یکی به عنوان شاهد و دیگری به عنوان آزمایش) انجام شد. برای گروه آزمایش حین عمل 40 میلیگرم متیل پردنیزولون در عضله ماستر تزریق شد.اطلاعات دمو گرافیک، وضعیت بیماری سیستمیک و ارزیابی درد، تورم و تریسموس 48 ساعت بعد از عمل و هفته اول بعد از عمل در هر دو گروه از طریق معاینه، و تکمیل پرسشنامه مورد بر رسی قرار گرفت. فاصله بین دو عمل حداقل 1 ماه بود.یافته ها پس از جمع آوری و ورود به کامپیوتر از طریق برنامه آماری SPSS و با استفاده از آزمون ویلکاکسون تجزیه و تحلیل و 05/0 > P معنی دار تلقی شد. نمرات درد، تورم و تریسموس بعد از 48 ساعت و یک هفته از عمل در دو گروه آزمایش و شاهد تفاوت معنی دار داشت. برای نمرات درد (013/0=P) و برای نمرات تریسموس(003/0=P) و برای نمرات تورم (005/0=P) بود. تزریق متیل پردنیزولون در کاهش عوارض بعد از عمل جراحی دندانهای عقل نهفته پایین موثر است.

زمانی که درمان دارویی نتواند فشار داخل چشم را بخوبی کنترل نماید ترابکولکتومی انجام میشود. افزایش فشار داخل چشم بعد از جراحی نشان دهنده، فیلتراسیون ناموفق و بلب آنکپسوله است. هدف از این بررسی تعیین تاثیر و عوارض تزریق میتومایسین سی در مجاورت محل بازسازی بلب فیلترینگ ناموفق است. در این کارآزمائی بالینی بدون شاهد در 22 بیمار (22 چشم) مقدار 1/0 میلی لیتر میتومایسین سی با غلظت 2/0 میلیگرم در میلی لیتر به زیر ملتحمه پس از بازسازی بلب فیلترینگ ناموفق تزریق شد. اگر فشار داخل چشم به کمتر از 21 میلیمتر جیوه با یا بدون دارو برسد، موفقیت محسوب می شود. فشار داخل چشمی و حدت بینائی و عوارض و تعداد داروهای ضد گلوکومی مورد استفاده قبل و بعد از آخرین معاینه ثبت شد. میانگین فشار داخل چشمی قبل از عمل از 64/8 04/29 میلیمتر جیوه با کاهش فشار داخل چشمی 59/271/8 به 98/7 36/20 میلیمتر جیوه بعد از عمل رسید (0005/0> P). میانگین زمان پیگیری 27/4 40/6 ماه بود. میزان موفقیت 2/68% بود. شایعترین عوارض بعد از عمل دکولمان کوروئید 6/13% و کم عمق شدن اتاقک قدامی (5/4%) بود. عمل بازسازی بلب ناموفق بعد از جراحی ترابکولکتومی و تزریق زیر ملتحمه ای میتومایسین سی بطور معنی داری باعث کاهش فشار داخل چشم شده و عوارض مهم و قابل توجهی به دنبال نداشت. این عمل می تواند جایگزینی برای عمل مجدد فیلترینگ در بلب های ناموفق بیمارانی باشد که قبلا تحت عمل جراحی فیلترینگ قرار گرفته اند.

وجود بیرون زدگی پروگزیمالی در ترمیمهای آمالگام اثرات سوء بسیاری روی سلامت نسوج دندانی و پریودنشیوم دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان فراوانی بیرون زدگی پروگزیمالی در ترمیمهای آمالگام انجام شده توسط دانشجویان بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی تبریز در سال 86-85 بود. در این مطالعه توصیفی، مقطعی 400 نفر از بیماران مراجعه کننده به بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی تبریز در سال تحصیلی 86-1385 که توسط دانشجویان ترم 7و10و11 ترمیم های آمالگام خلفی برای آنها انجام شد به صورت تصادفی انتخاب و اطلاعات در زمینه وجود بیرون زدگی پروگزیمالی بر اساس نوع ترمیم و مقطع تحصیلی دانشجو ابتدا توسط سوند تیز و سپس به وسیله رادیوگرافی بایت وینگ، جمع آوری گردید. برای آنالیز داده ها از آزمون مجذور کای استفاده شد(05/0= α). بر اساس نتایج مطالعه، فراوانی کلی بیرون زدگی 75/25% به دست آمد. 6/15%، 32% و 28% از ترمیمهای انجام شده به ترتیب توسط دانشجویان ترم 7، ترم 10و ترم 11 دارای بیرون زدگی بود. 5/23% از ترمیمهای مزیواکلوزال/دیستواکلوزال، 23% از ترمیمهای مزیواکلوزودیستال و 4/29% از بیلداپها دارای بیرون زدگی بودند. درصد بیشتری از بیرون زدگی ها (94/68%) توسط بررسی توام کلینیکی و رادیوگرافیک تشخیص داده شد. رابطه آماری معنی داری بین مقاطع تحصیلی دانشجویان و وجود بیرون زدگی وجود داشت (031/0= P)، ولی رابطه بین نوع ترمیم و وجود بیرون زدگی معنی دار نبود(39/0= P). تحقیق نشان دهنده فراوانی نسبتا کم بیرون زدگی پروگزیمالی در ترمیمهای انجام شده توسط دانشجویان دانشکده دندانپزشکی تبریز بود. همچنین دقیقترین روش جهت بررسی بیرون زدگی، استفاده از ترکیب معاینات کلینیکی توسط سوند و رادیوگرافی بایت وینگ بود.
وجود بیرون زدگی پروگزیمالی در ترمیمهای آمالگام اثرات سوء بسیاری روی سلامت نسوج دندانی و پریودنشیوم دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان فراوانی بیرون زدگی پروگزیمالی در ترمیمهای آمالگام انجام شده توسط دانشجویان بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی تبریز در سال 86-85 بود. در این مطالعه توصیفی، مقطعی 400 نفر از بیماران مراجعه کننده به بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی تبریز در سال تحصیلی 86-1385 که توسط دانشجویان ترم 7و10و11 ترمیم های آمالگام خلفی برای آنها انجام شد به صورت تصادفی انتخاب و اطلاعات در زمینه وجود بیرون زدگی پروگزیمالی بر اساس نوع ترمیم و مقطع تحصیلی دانشجو ابتدا توسط سوند تیز و سپس به وسیله رادیوگرافی بایت وینگ، جمع آوری گردید. برای آنالیز داده ها از آزمون مجذور کای استفاده شد(05/0= α). بر اساس نتایج مطالعه، فراوانی کلی بیرون زدگی 75/25% به دست آمد. 6/15%، 32% و 28% از ترمیمهای انجام شده به ترتیب توسط دانشجویان ترم 7، ترم 10و ترم 11 دارای بیرون زدگی بود. 5/23% از ترمیمهای مزیواکلوزال/دیستواکلوزال، 23% از ترمیمهای مزیواکلوزودیستال و 4/29% از بیلداپها دارای بیرون زدگی بودند. درصد بیشتری از بیرون زدگی ها (94/68%) توسط بررسی توام کلینیکی و رادیوگرافیک تشخیص داده شد. رابطه آماری معنی داری بین مقاطع تحصیلی دانشجویان و وجود بیرون زدگی وجود داشت (031/0= P)، ولی رابطه بین نوع ترمیم و وجود بیرون زدگی معنی دار نبود(39/0= P). تحقیق نشان دهنده فراوانی نسبتا کم بیرون زدگی پروگزیمالی در ترمیمهای انجام شده توسط دانشجویان دانشکده دندانپزشکی تبریز بود. همچنین دقیقترین روش جهت بررسی بیرون زدگی، استفاده از ترکیب معاینات کلینیکی توسط سوند و رادیوگرافی بایت وینگ بود.

حافظه در امر یادگیری اهمیت ویژه ای داشته و بدون آن لااقل از لحاظ بیولوژیک یادگیری امکان پذیر نیست. از آنجائیکه مقدار زیادی از فعالیتهای پردازشی خبر در حافظه کوتاه مدت انجام می گیرد عوامل تاثیر گذار برآن حائز اهمیت فراوان می باشد. یکی از عوامل تاثیر گذار در حافظه کوتاه مدت مصرف سیگار می باشد. در این مطالعه میانگین بهره حافظه کوتاه مدت در مردهای سیگاری و غیر سیگاری مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفت. این مطالعه از نوع توصیفی مقایسه ای بود. افراد مورد پژوهش شامل 50 نفر مرد سیگاری و 50 نفر مرد غیر سیگاری 40-30 ساله شاغل در بیمارستانهای دولتی تبریز بودند که از طریق نمونه گیری تصادفی آسان انتخاب شدند. برای هر دو گروه تست پرسشنامه سلامت عمومی انجام گردید که گروه آسیب پذیر از نمونه خارج و بر روی گروه غیر آسیب پذیر تست حافظه وکسلر انجام گردید. داده ها در این مطالعه به روش کاغذ مدادی با تفسیر و نمره گذاری تست حافظه وکسلر جمع آوری شد و پس از جمع آوری داده ها و کد گذاری و ورود به کامپیوتر با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی و استنباطی (T-TEST) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که میانگین بهره حافظه کوتاه مدت مردهای غیر سیگاری بهتر از میانگین بهره حافظه کوتاه مدت مردهای سیگاری می باشد. میانگین بهره حافظه مردهای غیر سیگاری برابر با 00/99 و میانگین بهره حافظه مردهای سیگاری برابر با 50/92 بود (017/0= P). در این مطالعه مشخص گردید که سیگار و استعمال دخانیات می تواند نقش منفی در عملکرد حافظه کوتاه مدت داشته باشد.

امروزه تروما در سراسر دنیا باعث مرگ و میر و آسیب بسیاری می گردد. ترومای سر مسئول حداقل 80% از این آسیب هاست. پیشنهاد شده که مکمل روی می تواند سرانجام بیماران دچار ترومای سر را تغییر دهد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مکمل روی در بهبود بیماران دچار ترومای سر می باشد. در یک کارآزمایی بالینی، 65 بیمار دچار ترومای سر بطور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند؛ در گروه مورد که شامل 32 بیمار بود، روزانه 10 میلی گرم سولفات روی بمدت 2 هفته خوراکی داده شد و در گروه شاهد که شامل 33 بیمار بود دارونما تجویز گردید. این دو گروه از نظر سن و جنس همسان شده بوده و همگی درمان معمول نیز گرفتند. وضعیت بهبودی و تغذیه ای در پایان مطالعه ارزیابی و بین دو گروه مقایسه شد. پس از 6 ماه سطح معیار سرانجام گلاسکو نیز تعیین و مقایسه شد. میانگین سن در گروه مکمل 4/6±3/26 سال (32 بیمار، 27 مذکر و 5 مونث) و در گروه پلاسبو 6/11±2/30 سال (33بیمار 28 مذکر و 5 مونث) سال بود، نتایج آزمایشگاهی، معیار کمای گلاسکو، ضخامت چربی زیرجلد و اندازه دور وسط بازو در زمان پذیرش تفاوت معنی داری نداشت. در زمان ترخیص، متوسط سطح پروتئین واکنشگر C سرم بطور معنی داری در هر دو گروه کاهش یافته بود (047/0= P)که در گروه مکمل این کاهش بیشتر بود. از نظر سطح معیار کمای گلاسکو، معیار سرانجام گلاسکو، آلبومین و روی سرم، ضخامت چربی زیرجلد و اندازه دور وسط بازو تفاوت معنی داری بین دو گروه در زمان ترخیص وجود نداشت (05/0< P). پس از 6 ماه پیگیری، 9 (1/28%) بیمار در گروه مورد و 7 (2/21%) بیمار در گروه شاهد فوت کردند (518/0= P). مکمل روی در بیماران دچار ترومای سر بطور معنی داری سطح پروتئین واکنشگر C را در مقایسه با گروه پلاسبو کاهش داد. اثر تغذیه ای در بیماران دریافت کننده مکمل روی مشاهده نشد و بر اساس تغییرات معیار کمای گلاسکو و معیار سرانجام گلاسکو، تاثیر مطلوبی وجود نداشت. انجام مطالعات بیشتر در این زمینه توصیه می گردد.

در سالهای اخیر جراحی آندوسکوپیک سینوس به عنوان یک درمان موفق برای سینوزیت مزمن پایه ریزی گردیده و به انجام سی تی اسکن بینی و سینوسها برای تشخیص سینوزیت مزمن و بررسی پاتولوژی زمینه ساز توجه بیشتری شده است. یکی از علل زمینه ساز و مساعد کننده برای ایجاد سینوزیت مزمن وجود ناهنجاری های آناتومیک مانند انحراف تیغه بینی، کونکابولوزا، کونکای میانی پارادوکسیکال، سلول آگرنازی، سلول هالروکمپلکس استئومئاتال بسته، می تواند باشد. با این وجود نقش واریاسیونهای آناتومیک در پاتوژنزسینوزیت مزمن به عنوان یک عامل مستعد کننده کاملا" مشخص نیست. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط سینوزیت مزمن با واریاسینوسهای آناتومیک و تعیین شیوع این واریاسیونها در گروه شاهد و بیماراست. تا شاید با برطرف کردن این عوامل زمینه ساز بر میزان موفقیت عمل جراحی آندوسکوپیک بینی افزود. در مدت دو سال سی تی اسکنهای بینی و سینوسهای 100 بیمار با سینوزیت مزمن و 100 فرد سالم که به بخش های سی تی اسکن بیمارستانهای امام خمینی (ره) و شمس تبریز ارجاع شده بودند بررسی شدند. شیوع واریاسیونهای آناتومیک در دو گروه به تفکیک مشخص شده و نتایج با کمک آنالیز آماری chi_ square مورد مقایسه و بررسی قرار گرفتند. شیوع ناهنجاری های آناتومیک در گروه مبتلا به سینوزیت مزمن به این صورت بود: انحراف تیغه بینی 65%، کونکابولوزا 18%، سلول آگرنازی1%، کمپلکس استیومئاتال بسته 14%. در گروه کنترل شیوع ناهنجاری های آناتومیک به این شرح بود: انحراف تیغه بینی 71%، کونکابولوزا10%، سلول آگرنازی 2%و کمپلکس استیومئاتال بسته 3%. بین بروز کونکابولوزا و کمپلکس استئومئاتال بسته با ایجاد سینوزیت مزمن رابطه معنی داری وجود داشت. اگر چه همه ناهنجاری های آناتومیک به عنوان یک علت بالقوه برای تنگ کردن و انسداد دهانه سینوس ها مطرح هستند مطالعه ما نشان داد از بین این ناهنجاری ها، وجود کونکابولوزا و کمپکس اسئومئاتال بسته با شیوع بالاتری در سینوزیت مزمن مشاهده می شوند.

چکیده رتینوبلاستوم شایعترین بدخیمی داخل چشمی در کودکان بوده و شناسایی انواع تظاهرات رتینوبلاستوم برای تشخیص به موقع حائز اهمیت است. هدف از این مطالعه تعیین مشخصات و تظاهرات بالینی رتینوبلاستوم دربیمارستان نیکوکاری بعنوان مرکز ارجاعی شمال غرب ایران میباشد. یک مطالعه بالینی گذشته نگر با استفاده از پرونده های ثبت شده و در مورد کلیه کودکان درمان شده با تشخیص رتینوبلاستوم دربیمارستان نیکوکاری درحدفاصل سالهای 1370 الی 1385 صورت گرفت. مشخصات دموگرافیکی شامل علت مراجعه، سن هنگام مشاهده اولین علامت و سن موقع مراجعه، یکطرفه یا دوطرفه بودن، lag time (فاصله زمانی بین مشاهده اولین علامت وتشخیص) و نوع درمان ثبت و مورد آنالیز قرار گرفتند. پرونده های پزشکی 40 بیمار (57 چشم) مورد بررسی قرار گرفت. باتوجه به بررسی ها، در 23 بیمار (%5/57) درگیری یک طرفه بود و در 17 بیمار (%5/42) هر دو چشم درگیر بودند. سن بیماران موقع مراجعه در گروه یک طرفه 5 الی 62 ماه با میانگین 24/13± 5/29 ماه و درگروه 2 طرفه 2 الی 36 ماه با میانگین22/10±52/18 ماه بود. میانگین فاصله زمانی بین مشاهده اولین علامت و تشخیص 98/10 ±46/9 و 49/4±38/5 به ترتیب در گروه یکطرفه و دوطرفه بود. لکوکوریا شایعترین نشانه تظاهر کننده در 29 بیماربود و پروپتوز و استرابیسم در رده بعدی قرارداشتند. در گروه یکطرفه 22 چشم تخلیه و در گروه دوطرفه درتمام بیماران حداقل یک چشم تخلیه شد. 56 چشم تحت انوکلئاسیون قرارگرفتند. تنها یک چشم با انجام پلاک تراپی حفظ شد. شایعترین تظاهر بالینی رتینوبلاستوم لکوکوریا است. بعلت تاخیر درمراجعه وتشخیص، میزان حفظ گلوب بسیار پایین است. یک برنامه غربالگری با استفاده از یک معاینه فوندوسکوپیک دقیق در کودکان می تواند راهکاری برای افزایش میزان حفظ گلوب در رتینوبلاستوم باشد.

مطالعات متعددی نشان داده اند که مواد موثره سویا به تنهایی میتوانند یادگیری و حافظه را بهبود بخشیده و آغاز برخی از بیماری های نورولوژیکی از جمله آلزایمر را به تعویق اندازند. اما اثرات عصاره تام سویا کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در مطالعه حاضر تاثیر تجویز خوراکی سویا بر حافظه فضایی بررسی شده است. در این مطالعه 30 رت ماده در 3 گروه 10 تایی بصورت 1) گروه شم (جراحی شکم بدون برداشت تخمدان)، 2) گروه اواریکتومی شده، 3) گروه درمان(اواریکتومی همراه با دریافت عصاره تام سویا). بطور تصادفی انتخاب شدند. گروه درمان روزانه mg/kg 60 عصاره تام سویا از طریق آب آشامیدنی و بمدت 6 هفته دریافت کردند. نتایج با روش آماری ANOVA به روش Tukey مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گروه اواریکتومی شده حافظه فضایی آسیب می بیند(05/0P <). ولی تجویز خوراکی عصاره تام سویا در گروه درمان یادگیری و حافظه فضایی مختل شده را در حیوانات بهبود می بخشد. این مطالعه نشان داد که مصرف خوراکی عصاره تام سویا در رتهای اواریکتومی شده، تاثیر مثبتی بر روی یادگیری و حافظه فضایی داشته است.

نشان داده شده که روغن دانه هویج دارای ظرفیت جذب رادیکال اکسیژن بالایی می باشد که نشانگر ذخیره بسیار مناسب آنتی اکسیدانتهای طبیعی در دانه یاد شده است. به همین ترتیب ظرفیت خنثی نمودن رادیکالی و توانایی بالای این عصاره در محافظت لیپیدهای غشاء، DNA و پروتئین ها در مقابل رادیکالهای آزاد در شرایط آزمایشگاهی گزارش شده است. هدف از این مطالعه نشان دادن تاثیر عصاره دانه هویج برروی میزان پراکسیداسیون لیپیدی، ظرفیت آنتی اکسیدانت و سطح پاراکسوناز پلاسمائی در رت و نقش حفاظتی آن در مقابل استرس اکسیداتیو القاء شده بوسیله جنتامایسین می باشد. چهل رت نر بالغ بطور تصادفی به 5 گروه هشت تایی تقسیم شدند. گروه اول (کنترل) روزانه نیم میلی لیتر محلول دی متیل سولفواکسید، گروه دوم روزانه نیم میلی لیتر محلول دی متیل سولفواکسید حاوی mg/kg 200 عصاره، گروه سوم روزانه نیم میلی لیتر محلول دی متیل سولفواکسید حاوی mg/kg 400 عصاره، گروه چهارم روزانه نیم میلی لیتر محلول دی متیل سولفواکسید حاوی mg/kg400 عصاره همراه با mg/kg 5 جنتامایسین و گروه پنجم نیم میلی لیتر محلول دی متیل سولفواکسید همراه با mg/kg 5 جنتامایسین به مدت 24 روز به صورت داخل پریتوانی دریافت نمودند. یک روز بعد از آخرین تزریق، از تمامی حیوانات خونگیری بعمل آمد. برای بررسی پراکسیداسیون لیپیدی در پلاسما مالون دی آلدئید با استفاده از واکنش تیوباربیتوریک اسید اندازه گیری گردید. میزان آنتی اکسیدانت تام، میزان فعالیت پاراکسوناز و آریل استراز پلاسما با روش های استاندارد اندازه گیری شدند. سطح پلاسمائی آنتی اکسیدان در گروه سوم بیشترین و در گروه پنجم کمترین مقدار بد ست آمد. هم چنین اختلاف معنی داری بین غلظت آن در گروه دوم و چهارم با گروه کنترل مشاهده نشد. میانگین غلظت پلاسمایی مالون دی آلدئید برابر 11/0 ±3/2، 10/0± 1/2و 15/0± 4/3 نانو مول در میلی لیتر به ترتیب در گروه کنترل، گروه سوم و گروه پنجم محاسبه گردید که بررسی های آماری اختلاف معنی داری را ما بین گروه پنجم و سایر گروه ها نشان داد. سطح فعالیت آنزیم پاراکسوناز در گروه سوم افزایش و در گروه پنجم کاهش، در حالی که تغییر معنی داری در گروه های دوم و چهارم نسبت به گروه کنترل مشاهده نگردید. مصرف عصاره دانه هویج به میزان mg/kg/day 400 با افزایش سطح آنتی اکسیدانتهای خون و بالابردن میزان فعالیت پاراکسوناز، پراکسیداسیون لیپیدها را کاهش و استرس اکسیداتیو را مهار می کند. همچنین این عصاره اتانولی نقش حفاظتی مناسبی در مقابل ترکیبات توکسیک و آپوپتیک ایفا می کند.

تولد نوزاد نارس با بستری و جدایی از خانواده همراه است. عدم توجه به استرسهای عاطفی و روانی والدین این نوزادان، باعث می شود که والدین دلبستگی کافی با نوزادشان در موقع ترخیص نداشته و سبب افزایش آسیب پذیری بچه و والدین گردد. مطالعه حاضر بنا به ناکافی بودن مطالعات در این خصوص در کشور ما اجرا گردید. مطالعه توصیفی و با شرکت کلیه مادران(300 نفر) دارای نوزاد نارس بستری دربخشهای مراقبت ویژه نوزادان سه مرکز آموزشی درمانی طالقانی و الزهرا و کودکان تبریز (شش ماه اول 86)، با پرسشنامه (PSS (parent stressor scale، مایلز و فونک 1998 انجام گرفته است. از استرسورهای محیطی: "وجود مانیتورها وتجهیزات خاص بخش"3/64 درصد، "وجود بچه دیگر تحت تهویه مکانیکی در بخش"3/38درصد و "صدای مداوم مانیتورها و تجهیزات بخش" 23درصد و از استرسورهای ظاهرو رفتار نوزاد و درمانهای خاص: "الگوهای تنفسی غیرطبیعی وغیر معمول بچه"3/70درصد، " لوله ها وتجهیزات موجود روی کودک یا در کناراو(دستگاه ونتیلاتور،...) " 67درصد، "تغییر ناگهانی رنگ پوست بچه (رنگ پریده یا کبودشدن)" 3/49درصد، دیدن سوزنها و لوله های تعبیه شده در بدن بچه "7/44درصد، " اندازه/جثه کوچک بچه " 7/41 درصد و " ظاهر سست وضعیف بچه " 7/31 درصد و از استرسورهای ارتباط والدین وارائه نقش والدی: "جدا بودن از بچه "3/60 درصد، "احساس درماندگی در مورد چگونگی کمک به بچه در طول بستری" 7/51 درصد و "عدم توانایی در محافظت بچه از درد و روش های دردناک"3/44 درصد به ترتیب از بیشترین استرسورهای مادران بودند. همچنین، بعد" ارتباط والدین وارائه نقش والدی" بیشتر از سایر ابعاد استرس زا بود. بنا به غیر قابل اجتناب بودن بستری نوزاد نارس، آماده کردن والدین به خصوص مادران برای اولین مواجهه با نوزاد در بخش مراقبتهای ویژه و برقراری ارتباط مناسب با نوزاد، محیط بخش ویژه و ارائه مناسب نقش والدی، به عنوان پایه خدمات خانواده محور باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد.

نوروپاتی های حسی اتونومیک ارثی گروهی از اختلالات نادر ژنتیکی هستند که سیستم اعصاب حسی و اتونوم را گرفتار می کنند و از نظر نحوه توارث و علایم بالینی و سن بروز به 5 زیر گروه عمده تقسیم می شوند. در این مقاله دو فرزند مبتلا از یک خانواده به این بیماری معرفی می شوند. پسر 8 ساله خانواده از سن 2 سالگی به طور تدریجی دچار مجموعه ای از علایم بی حسی کامل به درد و حرارت، زخمهای بدون درد، ضایعات اروزیو بندهای دیستال انگشتان پا، آرتریت تخریبی، استئونکروز در استخوانهای مچ پا، استئومیلیت تی بیا و درماتیت دستها شده است. دختر 23 ساله خانواده نیز مشابه تابلوی فوق اما با شدت بیشتر، سرانجام بدلیل زخم ها و عفونتهای سرکش دچار آمپوتاسیون زیر زانوی راست گشته و از پروتزجهت اندام آمپوته استفاده می کند. والدین این بیماران درگیری مشابه را ذکر نمی کنند ولی با هم نسبت فامیلی دارند. در آزمون الکترودیاگنوز به عمل آمده، پاسخهای پتانسیل عمل اعصاب حسی وسمپا تیک پوستی همگی absent بودند ولی یافته پاتولوژیکی در اعصاب موتور وجود نداشت. نتایج بالا همراه با توارث اتوزومال مغلوب، همگی به نفع تشخیص نوروپاتی ارثی حسی اتونومیک تیپ II می باشد. این بیماری درمان قطعی ندارد. هدف مقاله معرفی این اختلالات نادر و علایم بالینی و الکتروفیزیولوژیک آنها و نهایتا تاکید بر اهمیت درمانهای توانبخشی در زمینه پیشگیری از پیشرفت عوارض بیماری است.

انسداد ترومبوتیک در سیستم وریدی مغز که شامل سینوسهای بزرگ با یا بدون درگیری وریدهای درناژ کننده عمقی یا کورتیکال می باشد نسبت به سکته های دیگرمغز نادرتر است، بطوری که کمتر از 2% سکته های مغزی را شامل می شود و انسداد در ورید مستقیم و وریدهای عمقی نادرترین نوع در انسداد وریدی می باشند. علت گزارش نادر بودن این فرم ترمبوز سینوسهای وریدی مغز و نیز وقوع دو مورد در عرض دو ماه و همچنین به دنبال مصرف قرص های ضد بارداری می باشد. در این مقاله دو بیمار با ترومبوز سینوس مستقیم به علت مصرف قرص ضد بارداری معرفی می شود.

کلبسیلا پنومونیه عامل عفونت ادراری و پنومونی بوده و در بیمارانی که زمینه مساعدی دارند منجر به عفونت بیمارستانی می شود. نوزاد کم وزن با سندرم دیسترس تنفسی و نارسی در بیمارستان طالقانی تبریز بمدت 33 روز بستری بوده و در آنجا به سپتی سمی، مننژیت، آرتریت چند مفصلی و استئومیلیت کلبسیلایی مبتلا می شود. سپس در بیمارستان کودکان تبریز بستری و به علت مقاومت به اکثر آنتی بیوتیک ها با سیپروفلوکساسین و کوتری موکسازول 4 هفته وریدی و 4 هفته خوراکی تحت درمان قرار گرفت. کلبسیلا ها مخصوصا سویه های بیمارستانی آن به اکثر آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند. در صورت مقاومت میکروبی به آنتی بیوتیک های رایج وحساس بودن به سیپرفلوکساسین می توان آنرا در نوزادان مصرف کرد. آرتریت و استئومیلیت کلبسیلایی نادر است. بیمار گزارش شده بعد از تکمیل دوره درمان بهبودی کامل پیدا کرده و وزن شیرخوار به 4250 گرم رسید.