فهرست مطالب

مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان - سال پانزدهم شماره 4 (پیاپی 53، زمستان 1396)

فصلنامه مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان
سال پانزدهم شماره 4 (پیاپی 53، زمستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/11/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سمیه عرب خراسانی*، احمد غیاثوند صفحه 7
    پیوند مادر و فرزند(ان)، ذاتی باشدیابرساخته، آنچنان محکم است که زنان به سختی خود رادرشرایط خطر ازدست دادن آنها قرار میدهند. از جانب دیگر داغ اجتماعی و فشار فرهنگی به میزانی است دشواری جدایی دو چندان میکند.گرانباری نقش «مادر/والد تنها» سومین عامل بازدارنده از جدایی است. اما آمارها حکایت دیگری از رخداد جدایی دارند. بررسی فرایندی که زنان متاهل را به زنان تنها و سرپرست خانوار تبدیل میکند، موضوع این پژوهش به روش داده بنیاد وبا رویکرد سیستماتیک اشتراوس وکوربین است.جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان فرزنددار مطلقه شهرتهران،تعداد مشارکت کنندگان تازمان اشباع مقولات بیست نفروابزار مورداستفاده مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است.نتایج حاکی ازآن است که وقوع «ریزش پنداشت اززندگی»به دلایل فردی، اجتماعی و فرهنگی آستانه تحمل زنان را به میزانی پایین می آوردکه ادامه زندگی تاهلی را غیرقابل تحمل میسازد. در طی این مسیر اگرچه فرزندان اهمیتی بسیار برای مادران دارند، اما در لحظه تصمیمگیری در فضای خاموشی موقت قرار میگیرند و زنان برای برهه ای کوتاه تنها به نجات خود فکر میکنند. اتخاذ تصمیم قطعی زنان جهت جدایی به پررنگ شدن دوباره نقش فرزندان انجامیده و مادران جهت اتخاذ بهترین تصمیم برای بهزیستی آنان اقدام میکنند. در نهایت میتوان گفت فرزندان اگرچه نقش مهمی در جدایی مادران دارند، اما عامل اصلی ، فروریختن بنای انسانی/ شخصیتی زنان است که هویتهای همسری و مادری برآن بارشده است.رسیدن به این نقطه زنان را ازادامه زندگی مشترک منصرف میکند.
    کلیدواژگان: زنان مطلقه، فرزندان، جدایی، ریزش پنداشت از زندگی، داده بنیاد
  • لیلا رحیمی*، صابر صبوری صفحه 39
    ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی شهری به ویژه از لحاظ امنیت اجتماعی زنان جهت ایجاد سرمایه اجتماعی و تقویت یکپارچگی جامعه امری ضروری تلقی می گردد. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و شناسایی عوامل موثر بر احساس امنیت زنان در پارک ائل گلی تبریز است. تحقیق حاضر به روش کیفی با استفاده از تکنیک مصاحبه و نقشه شناختی و به طور قیاسی در چهار مکان اصلی و مختلف پارک ائل گلی انجام گرفته است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته با 80 نفر از زنان به روش نمونه گیری هدفمند و به روش اشباع داده ها استفاده شده است. نتایج یافته های تحقیق نشان می دهد که احساس امنیت زنان شرکت کننده در نقاط مختلف پارک متفاوت است؛ بیش ترین عوامل موثر بر احساس امنیت زنان ناشی از سه معیار کالبدی، فعالیتی و آسایش بصری و محیطی است. از میان چهار مکان مشخص شده در نقشه شماتیکی پارک، مکان پیاده روی اطرافاستخر در نظر زنان از بیش-ترین احساس امنیت برخوردار است. در نقاط مختلف پارک عواملی همچون نوع، ارتفاع و نحوه قرارگیری پوشش گیاهی، شیب زیاد، محصوریت و نفوذپذیری نامناسب، عدم فعالیت های متنوع، عدم مقیاس و قابلیت نمایانی فضا و از همه مهم تر نورپردازی نامناسب، سبب کاهش احساس امنیت زنان در پارک شده است و نیز استقرار نیروی پلیس تاثیر چشم گیری در افزایش امنیت آنان نگذاشته است و این نتیجه تاکید بر ایجاد نظارت طبیعی در مکان-های مختلف پارک به ویژه مکان های ناامن و آسیب پذیر را ضروری می نماید که در انتها راه حل های پیشنهادی برای ارتقا امنیت زنان در مکان های آسیب پذیر و ناامن پارک ائل گلی تبریز ارائه می شود.
    کلیدواژگان: امنیت زنان، فضای عمومی شهری، عوامل فیزیکی، معیار آسایش بصری و محیطی، پارک ائل گلی تبریز
  • زهرا کرمانی مامازندی*، محمود نجفی، افضل اکبری بلوطبنگان صفحه 79
    هدف از پژوهش حاضر مقایسه قلدری، قربانی، نزاع، اضطراب، استرس و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی- مقایسه ای می باشد. تعداد 300 نفر از دانش آموزان دختر مدارس راهنمایی (پایه هفتم و هشتم) شهرستان پاکدشت به روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های افکار خودکشی، اضطراب، استرس، افسردگی و قلدری ایلی نویز را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین نمرات قربانی، قلدری، نزاع، استرس، اضطراب و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی تفاوت معنی داری در سطح 0005/0p< وجود دارد. به این معنی که دختران با افکار خودکشی نمرات بالاتر در رفتارهای قربانی، قلدری، نزاع، استرس، اضطراب و افسردگی در مقایسه با گروه بدون افکار خودکشی به دست آوردند. در نهایت نتایج این پژوهش به نقش مهم متغیرهای قربانی، قلدری، نزاع، استرس، افسردگی و اضطراب بر افکار خودکشی اشاره کرده است. بنابراین با توجه به آسیب های جسمی- روان شناختی زمینه ساز قلدری پیشنهاد می-شود در جهت پیشگیری، ارتقاء میزان آگاهی معلمان، والدین و دیگر اولیاء مدرسه آموزش های کاربردی انجام شود.
    کلیدواژگان: قلدری، افسردگی، استرس، اضطراب، افکار خودکشی
  • هاشم جبراییلی *، جعفر حسنی صفحه 101
    پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی در ارزش های فرهنگی ازدواج به تفکیک جنسیت انجام شد. تعداد 350 دانشجو (160 مرد و 190 زن) به شیوه نمونه گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه ارزش های ازدواج (دلخموش، 1386)، پرسش نامه شخصیت نئو (مک کرا و کاستا، 1985) و پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگ سالان (هزن و شیور، 1987) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که زنان و مردان الگوهای نسبتا متفاوتی از رابطه بین سبک های دلبستگی، عامل های شخصیت و ارزش های فرهنگی ازدواج را نشان می دهند و نقش سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی در پیش بینی ارزش های فرهنگی ازدواج بر اساس جنسیت متفاوت است. یافته ها تاثیر سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی را بر ارزش های فرهنگی ازدواج برجسته ساخت و در مجموع از تعامل بین ویژگی های درون فردی و تجربیات محیط اجتماعی در شکل دادن به رفتار انسان حکایت دارد.
    کلیدواژگان: ارزش های فرهنگی، ازدواج، سبک های دلبستگی، شخصیت
  • زهرا احمدپورترکی*، عباس ابوالقاسمی، سمانه پورسهیلی صفحه 123
    هدف پژوهش حاضر مقایسه ابعاد خلق و خو و نگرانی از تصویر بدنی در زنان مبتلا به افسردگی با و بدون بدکارکردی جنسی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به افسردگی مراجعه کننده به مراکز بالینی و درمانی شهر رشت در 6 ماهه دوم سال 1395 بود. نمونه پژوهش 215 بیمار مبتلا به افسردگی بر اساس تشخیص روان پزشک(117 نفر افسرده بدون بد کارکردی جنسی و 98 نفر افسردگی با بدکارکردی جنسی) بود به صورت هدفمند انتخاب شدند، سپس بر اساس پرسشنامه کارکردهای جنسی، به دو گروه با و بدون بدکارکردی جنسی تقسیم شدند. پرسشنامه عملکرد جنسی زنان روزن و همانج (2002 )، پرسشنامه ابعاد خلق و خوی کلونینجر و همکاران (1994)، پرسشنامه نگرانی تصویر بدنی لیتلتون و ایکس سام (2005) برای جمع آوری داده ها به کار گرفته شدند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که زنان افسرده دارای بدکاری جنسی آسیب پرهیزی و نگرانی از تصویر بدنی بیشتر، و همکاری و خود راهبری کمتری در مقایسه با زنان بدون بدکارکردی جنسی دارند. در صورتی که بین میانگین نمرات دو گروه در پشتکار، نوجویی، پاداش وابستگی و خودفراروی تفاوت معنی‬داری بدست نیامد. این یافته ها حاکی از اهمیت برخی از متغیرهای ابعاد خلق و خو و نگرانی از تصویربدنی در زنان مبتلا به افسردگی دارای بدکارکردی جنسی بود.
    کلیدواژگان: ابعاد خلق و خو، نگرانی از تصویر بدنی، افسردگی، بدکارکردی جنسی
  • معصومه سعیدی، حامد چهارسوقی امین*، هادی مومنی هلالی، علیرضا نوروزی، مرجان واحدی صفحه 149
    هدف این پژوهش بررسی نقش صندوق اعتبارات خرد بر توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی شهرستان چرداول استان ایلام است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها از نوع علی- ارتباطی است. جامعه آماری تحقیق کلیه زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد روستایی شهرستان چرداول به تعداد 70 نفر بود که همگی آنها به شیوه سرشماری در مطالعه شرکت نمودند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که برای تامین روایی آن از نظر کارشناسان مربوط استفاده شد. جهت تعیین پایایی ابزار تحقیق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد (86/0>α>70/0)که از نظر آماری مقدار قابل قبولی است. یافته های پژوهش نشان دادند که بین متغیرهای مستقل میزان درآمد ماهیانه خانوار، برگزاری کلاس های حرفه آموزی و آموزش های تخصصی، میزان اولویت به مشارکت فعال زنان در طرح های خودکفایی، مشاوره های اجتماعی، شغلی و تنوع سازی درآمد و ایجاد اشتغال و فرصت های کسب درآمد با متغیر وابسته میزان توانمندی اقتصادی زنان روستایی عضو صندوق رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، در مجموع، متغیرهای «ایجاد اشتغال و فرصت های کسب درآمد برای زنان روستایی توسط صندوق»، «برگزاری کلاس های حرفه آموزی و آموزش های تخصصی» و «مشاوره های اجتماعی، شغلی و تنوع سازی درآمد» 3/49 درصد از واریانس متغیر توانمندی اقتصادی را تبیین می کنند.
    کلیدواژگان: صندوق اعتبارات خرد روستایی، توانمندسازی اقتصادی، زنان روستایی، شهرستان چرداول
  • محسن نیازی، اسما عسکری کویری*، احسان الماسی، میلاد نوروزی، الناز نورانی صفحه 177
    طلاق یکی از پدیده های مهم اجتماعی است که افزایش آن در هر جامعه ای موجب اختلال در نظم و تعادل آن جامعه و بروز برخی از آسیب های اجتماعی دیگر می شود. طلاق همانند سایر مسائل اجتماعی، پدیده ی پیچیده ای است و نمی توان تنها یک یا چند عامل مشخص را علت بروز آن دانست. بر این مبنا، در هر جامعه ای به فراخور شرایط و تغییرات اجتماعی آن، برخی از عوامل، مهم تر و اساسی تر است. تاکنون، تحقیقات بسیاری درزمینه ی عوامل موثر بر طلاق انجام شده است که لازم است به طبقه بندی و تعیین مهم-ترین این عوامل پرداخته شود. بر این مبنا، فرا تحلیل حاضر به منظور جمع بندی مطالعات داخلی پیرامون عوامل مرتبط با طلاق صورت گرفته است. نتایج حاصل از بیست مقاله مورد تحلیل محتوایی نشان می دهد که عوامل فرهنگی با ضریب تاثیر (31/0) دارای تاثیر متوسط رو به بالا، در افزایش طلاق است. پس ازآن، عوامل اقتصادی با ضریب تاثیر (23/0)، عوامل اجتماعی با ضریب (19/0) و عوامل فردی با ضریب (14/0) به ترتیب، دارای میزان تاثیر متوسط رو به پایین بر میزان طلاق می باشند.
    کلیدواژگان: فراتحلیل، طلاق، عوامل طلاق
|
  • Somayeh Arab Khorasani *, Ahmad Ghyasvand Page 7
    The bond between mother and child,natural or constructive,is as much strong that women hardly put themselves in a situation of losing it.From the other side the stigma and cultural pressure on divorced women are as much heavy that they barely been guided to the path of divorce.Being a lone mom is the third factor of not doing so.But the statics has another story of mothers’ divorcing.Studying the process of turning married women to lone mother and the head of household is the main topic of this article.Resting upon the Grounded theory Method(Strauss&Korbin approach),it has been conducted semi-structured interviews among 20 divorced women having children in the city of Tehran up to the Saturation of Categories.The findings show that the event of“concept falling of life”because of personal, social and cultural reasons make the threshold of patience of women as low so they find married life unbearable.During this path although children are important for them but at that moment they go to the temporary extinction and women for a brief time just think about themselves.After getting determined abbot divorce children become high color again and the try to decide what is best for them.At the end what could be said is that although children have important role on divorce decision but the main factor on doing this is the crash of human/personality foundation of women the bear the mother/wife Identities.Reaching that point stop women to continue marred life despite the presence of women.
    Keywords: divorced women, Children, Falling Imagination of Life, grounded theory
  • Leila Rahimi *, Saber Sabouri Page 39
    Due the Patriarchy exists in today’s society, parks and urban spaces are not secure enough for women, which in turn keeps them away from using services publicly available in these spaces. This paper attempts to understand the role of environmental aspects in formation of a healthy relationship among people.
    Designing spaces by considering gender-specific properties is an important issue to be considered. The reason for choosing the Elgoli Park, is due to its historical and geographical importance and also the fact that this park is a central and unique place for people. Hence, focusing on security and its distribution over different groups of people, especially women, is of high importance in shaping favorite spaces, better than existing spaces.
    The present study was carried out using qualitative method using interview and mapping techniques and in a comparative manner in four main locations of the Park of Elgoli. The results of findings show that the feeling of security in different areas of the park is different. In other words, between physical and functional properties of the park and the feeling of security there exists meaningful relation. The factors of feeling security by women questioned in the park impacted by physical attributes such as the size of space, specifically the crowds, visual and environmental comfort, specifically a symbol and light pollution and neighboring with active functions. In the end, the proposed solutions for promoting women security have been suggested.
    Keywords: Security of Women, Urban Public Space, Physical Factors, Visual, Environmental Comfort Criteria, Elgoli Park of Tabriz
  • Zahra Kermani Mamazandi *, Mahmoud Najafi, Afzal Akbari Balutbangan Page 79
    The aim of this research was to compare bullying, victimization, conflict, anxiety, stress and depression in the two groups of girls with and without suicidal ideation. The research is descriptive and comparative- practical. A total of 300 female students of secondary schools (seventh and eighth grade) of Pakdasht County were selected by random cluster sampling method. They filled in the suicidal ideation, anxiety, stress, depression and bullying of Illinois questionnaires. Multivariate analysis of variance was used for data analysis. The results showed that there is a significant difference, around p
    Keywords: Bullying, depression, stress, Anxiety, suicidal ideation
  • Hashem Jebraeili *, Jafar Hasani Page 101
    Present study was conducted with the goal of the investigating of the role of attachment styles and personality traits in cultural values of marriage in discrimination of the gender. The number of 350 (160 mal and 190 female) students were selected through availability sampling among the students of Kharazmi university and were assessed employing Marriage Values Questionnaire (Delkhamoush, 2008), NEO Personality Questionnaire (McCrae & Costa, 1985), and Adult Attachment Styles Questionnaire (Hazan & Shaver, 1987). The data of the research was analyzed using the statistical methods of Pearson correlation and multiple regression analysis. The results indicated that men and women show different patterns of relationship between attachment styles, personality factors, and cultural values of marriage and the role of attachment styles and personality traits in anticipation of cultural values of marriage vary basis on gender. The findings highlighted the effect of attachment styles and personality traits on cultural values of marriage, and overall, suggest the interaction between the interpersonal characteristics and social environment experiences in shaping to human behavior.
    Keywords: Cultural values, Marriage, attachment styles, personality
  • Zahra Ahmadpour Torki *, Abbas Abolghasemi, Samane Poorsoheili Page 123
    The aim of this study was to compare the Dimensions of mood and worry about body image in depressed women with and without sexual dysfunction. The statistical population included all women with depression referring to clinical and therapeutic centers in Rasht. To this end, 215 patients with depressive disorder based on Psychiatrist’s diagnosis (score of over 30 in the Beck Depression Inventory) were selected as Purposive sampling. Subsequently, they were divided into two groups with and without sexual dysfunction according to sexual function questionnaire. Female Sexual Function Questionnaire (Rosen & Heiman, 2002), Cloninger's Tridimensional Personality Questionnaire (1994), Body Image Concern Inventory (Littleton & Axsom, 2005) were used for assessing variables of study. Findings of variance analysis showed that there is a significant difference between depressed women with and without sexual dysfunction in Harm Avoidance, Cooperativeness, self-directedness, and worry about body image and No significant difference was obtained in Persistence, Novelty Seeking, Reward Dependence and Self-Transcendence. The results indicated the importance of the variables of mood dimensions and worry about body image in depressed women with and without sexual dysfunction.
    Keywords: mood demensions, body image concern, depression, sexual dysfunction
  • Masomeh Saeidi, Hamed Chaharsoughi Amin *, Hadi Moumenihelali, Alireza Norouzi, Marjan Vahedi Page 149
    The purpose of this cross-sectional survey research was to investigate the role of micro-credit fund on the economic empowerment of rural women in Chardavol Township, so that, in the planning to achieve this end it will be taken into account. The statistical population of this study was composed of All rural women of rural micro-credit fund (N=70), that they all participated in the study by census method. They validity questionnaire was confirmed by a panel of expert and to determine the reliability of different parts of the questionnaire Cronbach's alpha (0/7
    Keywords: Rural micro-credit fund, economics empowerment, Rural Women, Chardavol Township
  • Mohsen Niazi, Asma Askari Kaviri *, Ehsan Almasi, Milad Norowzi, Elnaz Nourani Page 177
    Divorce is one of the important social phenomena whose increase in every society causes disorders, unbalances and the other social damages in that society. Divorce is a complex phenomenon as the other social problems and one or more given factors cannot be recognized as its reason. Depending on the social changes and conditions, some factors are more important and fundamental in every society. Many researches have performed on the effective factors in divorce. It is necessary to determine and classify the most important factors. So, the present ultra- analysis is performed to summarize the studies about divorce relevant factors. The results obtained from twenty content analyzing articles show that the cultural factors with the effect coefficient of 0.31 have an average upward effect in increasing the divorce. The economic factors and the individual factors with the coefficients of 0.23 and 0.19 have the average downward effect on the rate of divorce, respectively.
    Keywords: ultra-analysis, divorce, divorce factors