فهرست مطالب

بوم شناسی آبزیان - سال یکم شماره 4 (پیاپی 104، بهار 1391)

فصلنامه بوم شناسی آبزیان
سال یکم شماره 4 (پیاپی 104، بهار 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/01/13
  • تعداد عناوین: 4
|
  • مهدی قدرتی شجاعی *، سید امین الله تقوی مطلق، ایمان سوری نژاد، علی طاهری میر قائد، رضا نوری دفرازی صفحات 1-16

    در این بررسی به کمک یک مدل خطی ساده و با استفاده از آمار و اطلاعات صید و صیادی آب های دریای خزر در یک دوره ده ساله از سال 1376 تا 1385، روند صید مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین به کمک معادله خطی، پتانسیل صید ماهیان استخوانی برای سال آتی محاسبه شد. آنالیز خطی روند صید ماهیان استخوانی نشان داد که در مورد برخی گونه ها مثل سگ ماهیان، کلمه، سیاه کولی، شاه کولی، ماش و سس روند صید کاهشی و در مورد برخی دیگر از گونه ها مثل سیم، سفید، کپورماهیان و اردک ماهی روند صید افزایشی است ولی در مجموع، کل صید ماهیان استخوانی در آب های دریای خزر دارای روند نسبتا پایدار و ثابت است. در مورد ماهیان خاویاری و کیلکا ماهیان علاوه بر کاهش میزان صید، در ترکیب گونه ای صید آن ها نیز تغییراتی مشاهده می شود به طوری که در گروه اول گونه قره برون (Acipenser persicus) و در گروه دوم گونه کیلکای معمولی (Clupeonella cultriventris caspia) به عنوان صید غالب شناسایی شدند. به نظر می رسد رهاسازی زیاد بچه ماهیان قره برون و نیز تغییر شرایط اکولوژیکی دریای خزر به ویژه بعد از هجوم شانه دار یکی از دلایل عمده تغییر ترکیب صید ماهیان خاویاری و کیلکا ماهیان باشد. به منظور ترمیم ذخایر آبزیان دریای خزر، جلوگیری از ورود آلاینده ها به زیستگاه های آبزیان، تکثیر مصنوعی گونه های اقتصادی و در معرض خطر و رهاسازی آن ها در مکان های مناسب و ترمیم جایگاه های تکثیر طبیعی قابل پیشنهاد می باشد.

    کلیدواژگان: مدل خطی، آمار و اطلاعات صید و صیادی، دریای خزر
  • سرور پیغان *، احمد سواری، نسرین سخایی، بابک دوست شناس، سیمین دهقان مدیسه صفحات 17-26
    در این تحقیق شاخص های زیستی زئوپلانکتونی در منطقه ساحلی آب های بحرکان – بندر هندیجان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به صورت یک ماه در میان، در ماه های تیر، شهریور، آبان، دی، اسفند 1389 و اردیبهشت 1390 به وسیله تور پلانکتون گیری با (با قطر دهانه 45 سانتی متر و چشمه 100 میکرون) صورت گرفت. نتایج نشان داد که میانگین شاخص تنوع شانون در طول سال (95/1) و برای شاخص غنای گونه ای مارگالف (98/0) بود. بیشترین میزان هر دو شاخص تنوع در تیر ماه و کمترین میزان آنها نیز در ماه های سرد سال (دی و اسفند) محاسبه شد. میانگین شاخص ترازی زیستی هیل در طول سال (75/0) محاسبه شد که بیشترین مقدار آن در ماه های تیر و دی و کمترین میزان آن در آبان ماه بدست آمد. بالاخره اندازه گیری شاخص غالبیت سیمپسون نشان داد که بیشترین میزان این شاخص در اسفند ماه (43/0) و کمترین مقدار آن در تیر ماه (09/0) بود. کلیه نتایج بدست آمده حاکی از آن است که در بین ماه های سال تیرماه از شرایط متفاوتی برخوردار است و به طور کلی نشان دهنده وضعیت اکولوژیک نسبتا خوب و شرایط پایدار در منطقه می باشد. این نتایج در اعمال مدیریت های زیست محیطی در آب های ساحلی بندر هندیجان نقش موثری دارند.
    کلیدواژگان: شاخص های زیستی، زئوپلانکتون ها، آب های بحرکان، خلیج فارس
  • لیلا عبدلی*، احسان کامرانی، اصغر عبدلی، بهرام کیابی، اعظم حسینی، زهرا باقری، ژاله فراهانی صفحات 43-53
  • ملیکا ناظمی *، فاطمه پیشه ورزاد، عباسعلی مطلبی، امید احمدزاده صفحات 54-65
    اسفنج ها ساده ترین و قدیمی ترین جانداران پرسلولی می باشند. این موجودات فاقد هر گونه ساختار دفاعی مکانیکی هستند بنابراین برای حفظ بقا، در طی سالیان متمادی توانایی تولید متابولیت های ثانویه ی خود را به عنوان عامل دفاعی شیمیایی تکامل بخشیده اند. یکی از مهمترین کاربردهای متابولیت های ثانویه ی اسفنج ها، استفاده از ترکیبات شیمیایی با خواص بیولوژیک به عنوان دارو می باشد که از جمله ی این خواص، خاصیت ضد باکتریایی است. در این تحقیق برای نخستین بار به بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره های اسفنج Axinella sinoxea پرداخته شده است. نمونه های اسفنج از جزیره ی لارک خلیج فارس تهیه شده و با استفاده از روش بلایت و دایر عصاره گیری انجام شد. بررسی اثر ضد باکتریایی با استفاده از روش براث روی باکتری های گرم مثبت و گرم منفی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که عصاره های در اتیل اتری و آبی در هیچ کدام از غلظت های بررسی شده روی باکتری های اشرشیاکلای و سودوموناس آرئوجنسیس اثر ضد باکتریایی از خود نشان نمی دهند، اما عصاره ی دی اتیل اتری روی باکتری های باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس آرئوس، اثر باکتریوسیدی دارند، بنابراین متابولیت های ثانویه ی محلول در دی اتیل اتر با ساختار شیمیایی غیر قطبی- نیمه قطبی دارای اثر ضد باکتریایی بوده و می تواند به عنوان یکی از عصاره هایی که در راستای تولید داروهای آنتی بیوتیک مورد مصرف قرار می گیرد، کاربرد داشته باشد.
    کلیدواژگان: اسفنج، خواص بیولوژیک، متابولیت های ثانویه، جزیره لارک، خلیج فارس
|
  • Mehdi Ghodrati Shojaei *, Seyyed Amin Taghavi Motlagh, Iman Sourinejad, Ali Taheri Mirghaed, Reza Noori Dafrazi Pages 1-16

    The simple linear model and catch data from Caspian Sea during a decade were used to assess the state of the fishery in this region. Also fishery trends were analysed to determine the catch fluctuation during the period. Fishing potential of the species for the following year was predicted. Catch trend analyses of bony fishes showed incremental or decreasing patterns for different species. However¡ the mean catch of all species revealed a sustainable trend. The total catch of sturgeons and Kilka has been reduced as well as catch composition. However¡ Persian sturgeon and common Kilka sprat are the dominant catches of these groups. Hatchery activities and releasing of Persian Sturgeon juveniles into the Caspian Sea and ecological changes after Mnemiopsis leidy entrance seem to be the main reasons for this situation.

    Keywords: Linear model, Catch data analyses, Caspian Sea
  • Soror Peghan *, Ahmad Savari, Nasrin Sakhaei, Babak Dost Shenas, Simin Dehghan Modiseh Pages 17-26
    Biological indexes of zooplankton in coastal region of Bahrakan waters- Hendijan harbor were investigated. samples were collected using plankton net (45 cm and mesh size of 100 μm) during July, August, October of 2010 and December, February, April of 2011.Mean of Shannon diversity index was (1.95) over the year and the min of Margalef species richness was (0.98). The highest value of these indexes measured in July and the lowest was in the cold months (December and February). Mean of Hill evenness index was (0.75) over the year while, Maximum value of this index recorded in July and December and the minimum of this index was in October. Furthermore, the result of Simpson dominancy index showed high value of dominancy in February (0.43) and the lowest was in July (0.09).The results revealed that the July is different from other months of the year and in this month the ecological situation is better and more stable than other months in Hendijan shores waters. These results have a significant effect on the environmental management of shore waters of Hendijan.
    Keywords: Biological Indexes, Zooplankton, Hendijan, Persian Gulf
  • Melika Nazemi *, Fateme Pishevarzad, AbbasAli Matlabi, Omid Ahmadzadeh Pages 54-65
    Sponges are the most primitive and simplest multicellular animals. These organisms don’t have any mechanical defense system, so their early appearance in evolution has given them a lot of time for the development of advanced secondary metabolites as chemical defense system. Sponges have the potential to provide drugs from chemical components against diseases, such as antibacterial. Antimicrobial activity of Axinella sinoxea, collected from Larak Island in the Persian Gulf. The extracts were produced by Bligh & Dyer method, In vitro antimicrobial activity by Broth Dilution Methods against clinical gram-positives and gram negatives. The results conducted that the diethyletter and aqueous extracts didn’t have any antibacterial activities on Escherichia coli and Pseudomonas aeruginosa, but minimum bacterial concentrations (MBC) of the diethyletter extract on Bacillus subtilis spizizenii and Staphylococcus aureus aureus. Therefore secondary metabolites solutions in diethyletter, nonpolar- semipolar have antibacterial activity and it can be used for antibiotic producing.
    Keywords: Sponge, Biological activities, Secondary metabolites, Larak Island, Persian Gulf