فهرست مطالب
فصلنامه بوم شناسی آبزیان
سال دوم شماره 2 (پیاپی 202، پاییز 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/09/30
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-18تخم های بسیاری از ماهیان آب شیرین بعد از فعال سازی و تماس با آب حالت چسبنده پیدا می کنند که علت آن وجود مولکول های گلیکوپروتئینی در بخش خارجی آنهاست. در تاسماهیان چهارمین لایه تخم (jelly coat) بعد تماس با آب ترشح شده و موجب بروز چسبندگی می شود. در ماهیان استخوانی این امر توسط لایه زونارادیاتای خارجی صورت می گیرد. چسبندگی تخم ها در تخم ریزی طبیعی یا شرایط کنترل شده بر بسترهای مخصوص دارای اهمیت است، چرا که به مولدین فرصت استقرار تخم-ها در مکان هایی با مناسب ترین شرایط محیطی را داده و از جابجایی تخم ها توسط آب جلوگیری می کند. همچنین تخم ها می توانند توسط والدین محافظت شوند که حاصل آن افزایش بقای تخم هاست. اما چسبندگی تخم ها تحت شرایط تفریخگاهی مطلوب نبوده و انباشتگی تخم های متصل بهم منجر به تلفات در اثر آنوکسی و رشد قارچ ها می شود. بنابراین یکی از مراحل تکثیر مصنوعی این قبیل ماهیان رفع چسبندگی تخم ها پیش از انکوباسیون می باشد. روش های رفع چسبندگی را می توان به 3 دسته فیزیکی، شیمیایی و آنزیمی تفکیک نمود. روش های فیزیکی شامل سایش تخم ها با موادی نظیر رس، پودر تالک و نشاسته می باشد. کاهش نرخ تفریخ و طولانی بودن پروسه از نکات منفی روش های فیزیکی می باشد. معمول ترین روش های شیمیایی استفاده از کاربامید، اسید تانیک، پودر شیر و سولفیت-سدیم می باشد. با توجه به ماهیت گلیکوپروتئینی لایه چسبنده، کاربرد آنزیم های پروتئاز برای رفع چسبندگی موثر بوده و منجر به نتایج بهتری از دیدگاه نرخ تفریخ و مدت زمان انجام کار می شود. برای انتخاب روش مناسب می بایست به میزان تفریخ یا نمو طبیعی جنینی، مدت زمان انجام کار و هزینه توجه داشت.کلیدواژگان: چسبندگی تخم، رفع چسبندگی، پوشش ژلاتینی، گلیکوپروتئین
-
صفحات 19-27به منظور شناسایی و تعیین تراکم مدوز کیسه تنان در منطقه ی بحرکان (خلیج فارس) نمونه های پلانکتونی از 6 ایستگاه در ماه های تیر، شهریور، آبان، دی و اسفند 1389 و اردیبهشت 1390 جمع-آوری گردیدند. نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون با چشمه ی 300 میکرون صورت گرفت. پارامتر های محیطی مانند شوری، اسیدیته، دما و اکسیژن محلول اندازه گیری شدند. 5 گونه مدوز شناسایی شد. فراوانترین گونه در طول سال، گونه Liriope tetraphylla با فراونی نسبی 35/27% بود. بیشترین میزان میانگین فراوانی مدوزها در تیرماه و کمترین میزان آن در ماه های دی و شهریور به دست آمد. گونه L. indica برای اولین بار از سواحل ایرانی خلیج فارس گزارش شد. نتایج حاصل از همبستگی، فاکتور دما را به عنوان مهم ترین فاکتور موثر بر تراکم مدوزها نشان داد. با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه، اثر ماه های مختلف بر فراوانی مدوزها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که فراوانی مدوزها در ماه های مختلف به طور معنی داری با هم اختلاف دارند. دامنه شاخص شانون بین 07/2 - 0 بود و بیشترین میزان این شاخص در تیر ماه ثبت شد.کلیدواژگان: مدوز، فراوانی، تنوع، بحرکان، خلیج فارس
-
صفحات 28-43ارتقای سیستم ایمنی و افزایش رشد و بازماندگی ماهیان در مراحل اولیه زندگی از اصلی ترین نیازهای پرورش دهندگان می باشد. با توجه به اثرات محرکهای ایمنی گیاهی در تقویت سیستم ایمنی و رشد ماهیان، تاثیر عصاره گیاه مریم گلی Salvia macrosiphon بر برخی پارامترهای رشد و ایمنی بچه ماهی پنگوسی hypophthalmus Pangasianodon بررسی شد. ماهیان با میانگین وزنی 24/0±27/1 با چهار جیره غذایی حاوی 0، 150، 300 و 600 میلیگرم در کیلوگرم غذا از عصاره مریم گلی به مدت 45 روز تغذیه شدند. در پایان دوره برخی پارامترهای رشد و خون شناسی ماهیان با استفاده از آزمون دانکن در سطح 5 درصد آنالیز شد. اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف از نظر فاکتورهای رشد در روز پانزدهم، سی ام و چهل و پنجم دوره مشاهده نشد. تیمارهای حاوی عصاره میزان بازماندگی 100 درصد نشان دادند. کمترین درصد هماتوکریت در تیمار شاهد (16/4 ± 33/41) و بیشترین درصد در تیمار حاوی 300 میلیگرم در کیلوگرم عصاره (00/2 ± 56/44) بود. میانگین تعداد گلبولهای سفید و قرمز خون تفاوت معنی داری را بین تیمارهای مختلف نشان نداد. در شمارش تفریقی گلبولهای سفید خون، بالاترین درصد نوتروفیل در تیمار دوم، بالاترین درصد لنفوسیت در تیمار اول و کمترین درصد منوسیت در تیمار سوم مشاهده گردید. اندازه گیری مقادیر میانگین حجم گلبولی، میانگین هموگلوبین گلبولی و میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی، هموگلوبین کل، آلبومین و پروتئین کل تفاوت معنی داری را بین تیمارها نشان نداد. بیشترین میزان لیزوزیم خون در تیمار دوم و کمترین میزان در تیمار سوم محاسبه شد (05/0 >P).کلیدواژگان: عصاره، مریم گلی، پارامترهای رشد، خون شناسی
-
صفحات 44-55در پژوهش حاضر اثر پرورش در تراکمهای مختلف و افزودن ویتامین E به جیره غذایی بر شاخصهای رشد، بقاء و ترکیبات لاشه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)، مورد ارزیابی قرارگرفت. بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن اولیه (69/0±6/9) گرم در دو تراکم 50 و 100 قطعه در 50 لیتر با 2 جیره غذایی دارای پروتئین و چربی یکسان غذادهی شدند. جیره های غذایی شامل جیره 1 بدون افزودن ویتامین و جیره 2 با افزودن mg/kg600 ویتامین E بودند. تعداد 900 عدد بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان در 4 تیمار و هر تیمار شامل سه تکرار به صورت (0)50 T(با تراکم 50 و تغذیه شده با جیره 1)، (0)100T (با تراکم 100 و تغذیه شده با جیره 1)، (E)50T (با تراکم 50 و تغذیه شده با جیره 2)، (E)100T (با تراکم 100 و تغذیه شده با جیره 2) و به طور کاملا تصادفی توزیع شدند. پس از 6 هفته غذادهی، شاخص های رشد، ضریب تبدیل غذایی و بقاء در تیمارهای مختلف تفاوت معنی دار نشان دادند (05/0P<). تیمارهای (0)50T و (E)50T وزن به دست آمده، ضریب رشد ویژه و درصد بقاء بیشتری از تیمارهای (0)100T و (E)100T داشتند (05/0P<). در خصوص ضریب تبدیل غذایی نیز تیمارهای (0)100T و (E)100T ضریب تبدیل غذایی بیشتری نسبت به تیمار های (0)50 Tو (E)50T داشتند (05/0P<). از لحاظ ترکیب شیمیایی لاشه بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی دار آماری مشاهده نشد (05/0P>). نتایج این مطالعه نشان داد که افزودن ویتامین E به جیره غذایی تاثیری بر افزایش رشد، کاهش ضریب بدیل غذایی و ترکیبات لاشه ماهیان نداشته است اما تراکم بر شاخص-های رشد، ضریب تبدیل غذایی و بازماندگی تاثیر گذار بوده است.کلیدواژگان: ویتامین E، جیره غذایی، شاخص های رشد، قزل آلای رنگین کمان
-
صفحات 56-67در مطالعه حاضر، برخی شاخص های زیست شناسی تولید مثل ماهی شانک زرد باله از جمله شاخص گنادوسوماتیک، شاخص هپاتوسوماتیک، نسبت جنسی، مراحل تکامل گنادی به روش ماکروسکوپی و میکروسکوپی، فراوانی مراحل باروری و هماوری مطلق و نسبی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در آبهای ساحلی استان هرمزگان طی یک دوره یکساله از مهر ماه 90 تا شهریور 91 با تعداد ماهانه 30 عدد ماهی انجام شد. بالاترین درصد فراوانی مرحله 4 رسیدگی گنادها در ماه های اسفند و فروردین و بالاترین میزان شاخص گنادی مربوط به فروردین با مقدار 48/7 و کمترین میزان آن مربوط به مرداد با مقدار 28/0 بود. میزان شاخص هپاتوسوماتیک از دی ماه روند افزایشی محسوسی را نشان داده و در اسفند و فروردین ماه به بالاترین مقدار خود رسید. نسبت جنسی کل ماده به نر 7/2 محاسبه گردید که اختلاف معنی داری را بین تعداد ماده ها و نرها نشان می دهد (05/0> P). بیشینه و کمینه هماوری مطلق به ترتیب 2530780 و 1431520 تخمک و بیشینه و کمینه هماوری نسبی نیز به ترتیب 3778 و 2373 تخمک در ماهیان با بیشینه و کمینه طول کل به ترتیب 2/37 و 4/21 سانتی متر و بیشینه و کمینه وزن به ترتیب 5/965 و 9/378 گرم محاسبه شد. روند تغییرات شاخص گنادی نشان داد که زمان تخم ریزی این گونه از بهمن ماه شروع و تا اواخر فروردین ادامه دارد و زمان اوج تخم ریزی آن در فروردین ماه و مکانیسم تخم ریزی به صورت تخم ریزی دسته ای است. با توجه به تغییر ساختار گناد این گونه ماهی از نر به ماده، دو جنسی بودن این گونه از نوع پیش نر تایید گردید.کلیدواژگان: تولید مثل، شاخص گنادی، خلیج فارس، شانک زرد باله
-
صفحات 68-81ماهی حلوا سیاه Parastromateus niger جزء مهمترین ماهیان پلاژیک تجاری سواحل جنوبی ایران است که به دلیل افزایش آلودگی ها و بهره برداری و صید بی رویه و از طرف دیگر فقدان برنامه های مدیریتی شیلاتی مثل شناسایی و تفکیک ذخایر ژنتیکی، ذخایر آن در حال کاهش می باشد. به منظور ارزیابی جمعیت های این گونه و حفظ ذخایر ارزشمند ژنتیکی آن، ساختار ژنتیکی 32 نمونه ماهی حلوا سیاه در خلیج فارس در آبهای ساحلی بندرعباس، بوشهر و آبادان با استفاده از نشانگر ملکولی AFLP بررسی شد. این بررسی حدود 205 باند قابل امتیاز دهی که شامل 37 باند پلی مورف بود را نشان داد. درصد لوکوس های پلی مورفیسم در نمونه های ایستگاه بندرعباس (08/81%)، نسبت به نمونه های بوشهر (59/94% ) و آبادان (49/86%) کمتر بود. بیشترین میزان تنوع ژنتیکی براساس ضریب Neiو شاخص شانون به ترتیب برای نمونه های بوشهر (400/0) و (18/0±574/0) و کمترین میزان برای نمونه های بندرعباس (325/0) و (25/0±474/0) محاسبه شد. نتایج آنالیز AMOVA بیانگر اختلاف بین جمعیتی به میزان 14 درصد و اختلاف درون جمعیتی به میزان 86 درصد بود. با توجه به میزان Fst بین جمعیتی (09/0-18/0) و وجود جریان ژنی بین جمعیتی محدود (09/1 تا 54/2) می توان جمع بندی نمود که احتمالا 3 جمعیت جدا از ماهی حلوا سیاه در خلیج فارس در مناطق بندرعباس، بوشهر و آبادان وجود دارد.کلیدواژگان: حلوا سیاه، نشانگر ملکولی AFLP، تنوع ژنتیکی، خلیج فارس
-
Pages 1-18The eggs of many fresh water fishes become sticky after activation and contact with water. The stickiness property is caused by presence of glycoprotein molecules in outer layer of eggs. In sturgeons the fourth layer of egg (jelly coat) leaks after contacting with water. In teleosts outer zona-radiate is responsible for stickiness. Egg stickiness is important in natural reproduction, whereas eggs can attach to substrate, so brooders can locate the eggs in the best place with the most suitable environmental factors. Also the eggs can be protected by brooders that it strongly raises survival rate. But stickiness is undesirable in hatcheries clumping of sticky eggs results in mortality caused by anoxia and fungal growth. One of the phases in culture of many fresh water fishes, therefore, is to eliminate the egg adhesiveness before incubation. The methods applied for elimination the adhesiveness can be divided into 3 groups: Physical, chemical and enzymatic methods. Physical methods consist of friction the eggs gently with substances such as clay, talc powder and starch. The negative points are lower of hatching rate and time consuming of the process. The most common chemical methods are use of carbamid, tannic acid, milk powder and sodium sulfite (Na2SO3). In enzymatic methods, protease enzymes are administered to eliminate the egg adhesiveness, as the nature of the sticky layer is glycoprotein. Higher hatching rate and quick application are advantageous of this method. Hatching or embryo surviving rate, required time and the expenditure should be noticed for election the best method.Keywords: Egg stickiness, Elimination of egg adhesiveness, Jelly Coat, Glycoprotein
-
Pages 19-27To taxonomic identification and density determination of medusae in Bahrakan area (Persian Gulf), planktonic samples were collected from 6 stations in July, August, October in 2010 and December, February and April in 2011. Sampling was conducted with 300µm mesh size plankton net. Environmental parameters such as salinity, pH, temperature and dissolved oxygen were measured. 5 species were identified. Most abundant species of them were Liriopetetraphylla and its relative frequency was 27.35%. The medusae density was the highest in July and lowest in February.L. indicaisthe first reported in the Iranian waters of the Persian Gulf. The result of Correlation test showed that the temperature has the higher relationship whit density of medusae. Analysis variance test was conducted to study of month impact on medusae abundance. The Shannon index was ranged from 0 to 2.07 and maximum value of this index observed in July.Keywords: Medusae, Density, Diversity, Bahrakan, Persian Gulf
-
Pages 28-43The improvement of immune system and increasing growth and survival of fishes especially at early stages is important for fish culturists. Considering the effects of herbal immunostimulants on innate immunity and growth of fish, the impacts of dietary Salvia macrosiphon extract on some growth and immunological parameters of fingerlings Pangasianodon hypophthalmus were investigated. Fishwith mean weight of 1.27±0.24 were fed diets supplemented with S. macrosiphon extract at 0 (control group), 150, 300 and 600 mg/kg diet for 45 days. After the feeding trial, fish growth and hematological parameters was analyzed using Duncan test at 95% confidence. Fish growth parameters were not significantly different between treatments at days 15, 30 and 45. All the treatments showed almost 100% of survival. The lowest haematocrit level was observed at control (41.33 ± 4.16%), while the highest (44.56± 2.00%) was at 300 mg/kg diet of Salvia extract. Mean number of WBC and RBC was not different between the treatments. WBC differential count revealed that the highest percentage of neutrophil was in treatment 2, the highest percentage of lymphosyte in treatment 1 and the lowest percentage of monocyte in treatment 3. The mean values of MCV, MCH, MCHC, Hemoglobin, Albumin and total protein had no significant difference between the treatments. The amount of lysozyme was significantly different with the highest amount in treatments 2 and the lowest in treatment 3 (pKeywords: Extract, Salvia macrosiphon, Growth indices, Hematology
-
Pages 44-55This study was conducted to investigate the effect of rearing at differing densities and dietary supplementation with vitamin E on growth indices, survival and carcass composition in fingerling rainbow trout in a 6-week trial. Rainbow trout juveniles with initial body weight of 9.6 ± 0. 69 g at two densities of 50 and 100 pieces per 50 liter were fed two diets with the same protein and fat content. Experimental diets were diet 1 without adding vitamin and diet 2 with adding 600 mg/kg of vitamin E. A total number of 900 rainbow trout juveniles in four treatments, each in three replicates as T50(0) (with the density of 50 and feeding with diet 1), T100(0) (with the density of 100 and feeding with diet 1), T50(E) (with the density of 50 and feeding with diet 2) and T100(E) (with the density of 100 and feeding with diet 2) were randomly distributed. After 6 weeks of feeding, growth performance, feed conversion ratio and viability were significantly differentbetween treatments (P˂0.05). T50(0) and T50(E) had higher weight gain, specific growth rate and viability than T100(0) and T100(E) (P˂0.05). Feed conversion ratio was higher in T100(0) and T100(E) (P˂0.05). Carcass composition was not significantly differentbetween treatments (P˃0.05). The results showed that dietary vitamin E supplementation in rainbow trout juveniles did not have significant effect on growth, feed conversion,survival and carcass composition but density was a key factor in growth, feed conversion ratio and survival.Keywords: Vitamin E Diet_Growth indices_Rainbow Trout
-
Pages 56-67Some reproductive biology features of Yellowfin Seabream Acanthopagrusl atus including gonadosomatic index, hepatosomatic index, sex ratio, macroscopic and microscopic survey of gonad development, frequency of different maturationstages and absolute and relative fecundity were investigated. Thirty fish per month were sampled during September 2011 to August 2012 in coastal waters of Hormozgan province. The most frequent maturation stage at 4 was in March and April and the highest gonadosomatic index was in April with 7.48 and the lowest value was in August with 0.28. The trend of gonadosomatic index indicated that the spawning season ranges from January to the end of Aprilwith the peak in April and in a batch spawning mechanism. Hepatosomatic index revealed a significant increasing trend from December and reached to the peak in March and April. Considering the sex reversing of male to female in this species, it was confirmed that they are protandric hermaphrodite. Sex ratio showed the value of 2.7 which indicates a significant difference between the number of males and females (PKeywords: Reproductive biology, Gonadosomatic index, Persian Gulf, Yellowfin Seabream
-
Pages 68-81Black Pomfret (Parastromateus niger) is one of the commercially important pelagic fishes of the southern coasts of Iran. Its stocks are decreasing due to over exploitation, pollution and lack of fishing management programs. In order to assess the population size of this species and to preserve its valuable genetic resources, genetic structure of 32 fish samples was investigated using AFLP markersin Bandar Abbas, Bushehr and Abadan locations from coastal waters of the Persian Gulf. The results showed a total of 205 AFLP bands of which 37 bands were polymorph. The percentage of polymorphic loci in samples of Bandar Abbas (81.08%) was low compared to Bushehr (94.59%) and Abadan samples (86.49%). Neis genetic diversity and Shannons index were lowest and highest in Bandar Abbas and Bushehr populations, respectively. AMOVA revealed that 86% of genetic variations were within populations and 14% among them. With regard to the amount of Fst (0.09- 0.18) and limited gene flow (1.09- 2.54) between populations, it can be concluded that there is probably three different populations of black Pomfret in Bandar Abbas, Bushehr and Abadan locationsin Persian Gulf.Keywords: Black Pomfret, AFLP molecular markers, Genetic diversity, Persian Gulf