فهرست مطالب

جغرافیا و توسعه - پیاپی 7 (بهار و تابستان 1385)

مجله جغرافیا و توسعه
پیاپی 7 (بهار و تابستان 1385)

  • 212 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1385/12/01
  • تعداد عناوین: 12
|
  • سیدعلی بدری، سعیدرضا اکبریان رونیزی صفحه 5
    آغاز موج استفاده از مدل های کمی در علوم اجتماعی طی دهه 1960 توام با طرح مباحث توسعه و توسعه نیافتگی، کاربرد این روش ها را در تعیین سطح توسعه یافتگی مناطق گسترش داد. مقاله حاضر با هدف بررسی و مقایسه تعدادی از روش های تعیین درجه توسعه یافتگی (موریس، تاکسونومی عددی، تحلیل مولفه های اصلی، پتانسیلی) درصدد پاسخگویی به این سوال است که آیا در تعیین سطح توسعه یافتگی، همه روش ها نتایج مشابهی را به دست می دهند؟ بدین منظور با انتخاب 43 متغیر در قالب پنج شاخص توسعه و به کارگیری این داده ها در هر یک از روش های مورد مطالعه سطح توسعه دهستان های شهرستان اسفراین تعیین شد.
    مقایسه نتایج بدست آمده از هر روش نشان می دهد که به دلیل نوع ماهیت و تفاوت شیوه ارزش دهی به شاخص ها، همچنین ویژگی های خاص هر منطقه، درجه و سطح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان مورد مطالعه در هر روش متفاوت از دیگری است. از این رو لازم است در به کارگیری مدل ها و روش های کمی و اعمال نتایج حاصله در برنامه ریزی ها با احتیاط برخورد شود.
    کلیدواژگان: درجه و سطح توسعه یافتگی، مدل موریس، روش تاکسونومی عددی، روش تحلیل مولفه های اصلی، مدل پتانسیلی، ضریب اختلاف، شهرستان اسفراین
  • رمضان طهماسبی، رضا رجبی ثانی صفحه 23
    کمبود بارش و به دنبال آن کمبود آب یکی از مهمترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. شدید بودن بارش باعث می شود که آب حاصل از بارش به سرعت از دسترس خارج شود. علاوه بر آن درجه حرارت بالا و تبخیر زیاد در فصل گرم باعث می شود که اغلب گیاهان در این فصل با کم آبی جدی مواجه شوند. از جمله راه های تامین آب برای این گیاهان و همچنین افزایش سطح زیر کشت، جمع آوری و ذخیره ی آب باران در این مناطق است. این تحقیق که در حوضه آبخیز لتیان انجام شده در دوازده کرت به مساحت هایی از 40 تا 70 متر مربع با شیب های مختلف و بارش طبیعی در 12 نوبت و نیز رواناب های حاصل از هر کدام از این بارش ها اندازه گیری شد.
    از مقایسه روناب های جمع آوری شده در بارش های مختلف و کرت های مختلف در جمع، از 375 میلیمتر بارش در سال آبی 81- 80 و با توجه به ابعاد و مقدار شیب آنها؛ مناسب ترین سطح جمع آوری رواناب برای گیاهان مختلف با نیاز آبی معین به دست آمد. با انجام این پژوهش مشخص شد که در شرایط طبیعی و به دلیل نوع بافت خاک، کل آب مورد نیاز گیاه، قابل ذخیره کردن در محیط ریشه نمی باشد و نفوذ پذیری خاک در عمق 40 تا 150 سانتیمتری، خیلی زیاد است. ولی چنانچه در هر هکتار، بخشی از آب باران در یکاستخر نفوذ ناپذیر و بخش دیگر در محیط ریشه ذخیره گردد، امکان توسعه سطح زیر کشت درختان در مناطق خشک و نیمه خشک ایران و در شرایط مشابه از نقطه نظر بارندگی و سایر فاکتورهای اقلیم شناسی و خاکشناسی وجود خواهد داشت. ضمنا با توجه به این که شرایط کرت ها از نظر بافت خاک و پوشش گیاهی یکسان نبودند. در نتیجه از نقطه نظر آماری نیز تفاوت معنی داری بین شیب های 21 تا 60 درصد برای راندمان جمع آوری آب باران وجود نداشته است. ولی بین کرت های جمع آوری کننده گروه شیب 2 تا 20 درصد با دو گروه شیب 21 تا 40 درصد و 41 تا 60 درصد تفاوت معنی داری در سطح 95 درصد مشاهده شده است. بنابراین مفید است در هر عرصه برای جمع آوری آب باران محل های با شیب بیشتر برای جمع آوری رواناب؛ و قسمت های با شیب کمتر برای کشت درختان و نفوذ رواناب جمع آوری شده اختصاص یابد. از نظر پوشش گیاهی نیز 12 کرت در قالب طرح آماری تیمارهای تصادفی در 4 تکرار و 3 تیمار مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند که مشخص شد در سطح 95 درصد بین تیمارهای پوشش گیاهی، اختلاف معنی دار وجود داشته است.
    کلیدواژگان: بارش، جمع آوری آب باران، رواناب، کشت درختان، لتیان، مناطق خشک و نیمه خشک
  • عیسی ابراهیم زاده، عبدالرضا مجیر اردکانی صفحه 43
    عموما ارزیابی چگونگی کاربری اراضی شهری منعکس کننده تصویری گویا از منظر و سیمای شهری و همچنین چگونگی تخصیص فضای شهری به کاربرهای مختلف مورد نیاز شهر در طی زمان و در جهت رسیدن به اهداف توسعه شهری می باشد. در این تحقیق ضمن بررسی دیدگاه های نظری و روند عملی چگونگی ارزیابی کاربری اراضی شهری در ایران و جهان، مشخصا به تحلیل و ارزیابی این مهم در شهر اردکان فارس به روش تحلیلی – تطبیقی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که گسترش کالبدی این شهر در دو دهه اخیر و افزایش جمعیت آن، باعث عدم تعادل در کاربری اراضی آن گردیده است، لذا تعادل بخشی به آن و ایجاد تمهیدات و تعیین راهکارهای مناسب به منظور جلوگیری از گسترش بی رویه شهر و حفظ اراضی کشاورزی و منابع طبیعی پیرامون شهر را ضروری می سازد. ارزیابی کمی کاربری اراضی شهر با توجه به سرانه ها و معیارها و همچنین ارزیابی کیفی آن با توجه به ماتریس های سازگاری، ظرفیت، مطلوبیت و وابستگی و تحلیل علمی آن در این پژوهش، نشان دهنده آنست که بسیاری از کاربری های موجود به لحاظ کمی و کیفی با استانداردها و ضوابط علمی منطبق نبوده و نامتعادل است. چگونگی تعادل بخشی، ساماندهی و بهینه گزینی کاربری های اراضی شهر در متن اصلی مقاله به تفصیل بیان شده است.
    کلیدواژگان: ارزیابی کمی، کاربردی اراضی، ارزیابی کیفی، بهینه گزینی، استانداردهای شهری
  • حسین نگارش صفحه 69
    در ایران خورهای فراوانی در سواحل دریای عمان و خلیج فارس وجود دارد، اما خورتنگ یکی از خورهای منحصر به فرد از لحاظ شکل و نحوه پیدایش است که در شرق بندر تنگ و در سواحل مکران ایران واقع شده است. پدیده های ژئومورفولوژی پیرامون این خور از نظر ژئومورفولوژی ساحلی بسیار مهم و با اهمیت هستند و برخی از عوارض ژئومورفولوژیک آن مثل «تومبولوی تنگ» در ایران بی نظیر می باشند.
    شناخت عوارض ژئومورفولوژیک منطقه مورد مطالعه چه به لحاظ شکل و موقعیت و چه از نظر ژنز و نحوه پیدایش آن ها، بسیار مهم و با اهمیت می باشد و می تواند اثرات مثبت زیادی در ایجاد تاسیسات زیر بنایی و توسعه صنعت صید و صیادی در منطقه در پی داشته باشد.
    در این مقاله سعی بر این بوده است که بیشتر بر اساس تجربیات میدانی و مشاهدات عینی در منطقه به شناخت پدیده ها و عوارض مهم ژئومورفولوژیک منطقه پرداخته شود. زیرا که منابع مطالعاتی و کارهای انجام شده در منطقه بسیار کم و ناچیز است.
    کلیدواژگان: خور، زبانه ماسه ای، تومبولو، جزر و مد، سواحل بالا آمده
  • رسول ربانی، فروغ سادات عریضی، حمیدرضا وارثی، محمدرضا حسینی صفحه 89
    هدف از نگارش این مقاله «بررسی عوامل موثر بر شکل گیری مساله حاشیه نشینی و پیامدهای اجتماعی آن در شهر اهواز» است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی و شیوه نمونه گیری آن، خوشه ایچند مرحله ای است. جامعه آماری این تحقیق را حاشیه نشینان شهر اهواز تشکیل می دهند که تعداد آنها در سال 1383، بالغ بر 120000 نفر بوده است و از آن تعداد، 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و از طریق پرسشنامه طراحی و اجرا شده است. نتایج پژوهش نشان داد که مهاجرت از محیط های کوچک روستایی و شهری اطراف به شهر اهواز، مهمترین عامل ایجاد و گسترش مناطق حاشیه نشین می باشد که خود تحت تاثیر دافعه های اقتصادی و اجتماعی - فرهنگی محل سکونت قبلی و جاذبه های اقتصادی و اجتماعی – فرهنگی شهر بوده است. همچنین در بحث پیامدهای اجتماعی مشخص شد که بین شدت حاشیه نشینی و افزایش میزان محرومیت نسبی حاشیه نشینان رابطه وجود دارد که در نهایت باعث حاکم شدن فرهنگ فقر در منطقه حاشیه نشین شده است.
    کلیدواژگان: حاشیه نشینی، دافعه های اقتصادی و اجتماعی - فرهنگی محل سکونت قبلی، جاذبه های اقتصادی و اجتماعی - فرهنگی شهر، مهاجرت، محرومیت نسبی، فرهنگ فقر
  • مریم بیاتی خطیبی صفحه 115
    خندق ها از پیچیده ترین اشکال خطی هستند که تحت عوامل کنترل کننده مختلف، طی چندین مرحله، و در طول زمان، تحول و رشد می یابند. فعالیت فرآیندهای طبیعی که منجر به زایش خندق می شوند، معمولا در اثر کشت غیر اصولی، سیستم های آبیاری، چرای مفرط، جاده سازی، تغییرات کاربری و تغییرات اقلیمی، تشدید می گردند. منطقه مورد مطالعه که از محدوده مستعد به زایش خندق ها می باشد، به سبب دخالت عوامل انسانی، فعالیت چنین پدیده هایی به مرحله بحرانی و خطرناک رسیده است. در این مقاله سعی شده است که اثرات عوامل مختلف انسانی و طبیعی، بر روی فرسایش خندقی در روی شیب های مختلف، مورد مطالعه قرار گیرد. مطالعات نشان می دهد که شیب و مساحت حوضه های زهکشی بالادست هر خندق، عامل اصلی در تمرکز آب های جاری و تعیین کننده حد آستانه برای پدید آمدن خندق ها است. به همین دلیل در این مطالعه، نقش این دو پارامتر با استفاده از داده های جمع آوری شده بررسی و رابطه S=0.407A4.54857 به دست آمده است. علاوه بر رابطه مذکور، رابطه S=A0.4 نیز در منطقه مورد مطالعه، بررسی و مقادیر آن از 4،04 تا 21.32 به عنوان آستانه های برش بالا برای زایش خندق و طویل شدن آن، حاصل شده است. نتایج حاصل تحلیل های رگرسیونی نیز نشان می دهند که در بین پارامترهای مختلف توپوگرافی، طول دامنه و اختلاف ارتفاع، در طویل شدن خندق های منطقه، نقش اساسی ایفا می کنند. مشاهدات میدانی و تحلیل نمونه ای از خاک های جمع آوری شده، حاکی از این است که بیشتر خندق های بزرگ و عمده منطقه بر روی آبرفت های قدیمی توسعه یافته اند.
    کلیدواژگان: فرسایش، فرسایش خاک، فرسایش خندقی، خندق، اهر، مشکین شهر
  • محمدرضا رهنما، آنالیس صفحه 137
    یکی از عمده ترین عناصر ارتقا دهنده کیفیت محیطی به ویژه در مناطق شهری، توسعه شاخص «دسترسی» در مقابل شاخص «حرکت» است. بخاطر اینکه نتیجه آن گذر از حرکت به ویژه حرکت وسایط نقلیه شخصی به دسترسی عمومی (حمل و نقل عمومی، پیاده روی و دوچرخه سواری)، کاهش طول سفرها و مصرف انرژی و سرانجام کاهش آلودگی هوا و محیط است. بنابر این، دسترسی مطلوب یک عامل ضروری برای توفیق پایداری محیط شهری است.
    در راستای دستیابی به هدف فوق الذکر، شاخص دسترسی با مدل گرانشی فرصتی (تعداد شاغلان و مسافت بین مناطق) برای 38 محدوده دولت های محلی در منطقه ی مادر شهر سیدنی برای دوره زمانی سال های 2001 – 1991 با ابزارهای کمکی GIS محاسبه شده است. همچنین تغییرات شاخص دسترسی در این دوره اندازه گیری شده است. رابطه بین شاخص دسترسی و 6 گروه عمده شاخص های اجتماعی – اقتصادی و فیزیکی (14 متغیر) به وسیله تکنیک رگرسیون و ضریب همبستگی نرم افزار Spss محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که ضریب دسترسی با فاصله از مرکز شهر سیدنی به نواحی حومه ای شهر کاهش می یابد. همچنین نتیجه حاصل از بررسی تغییرات دسترسی بیانگر وقوع همزمان دو پدیده متفاوت است. یکی تغییر مثبت ضریب شاخص دسترسی در هسته مرکزی سیدنی (عمده به صورت نواری) و نواحی حومه ای است. دیگری تغییر منفی ضریب دسترسی در منطقه میانی سیدنی است. و نتیجه تحلیل رابطه بین شاخص دسترسی و متغیرهای اجتماعی – اقتصادی و فیزیکی نشانگر آن است که مناطق با استفاده کمتر از ماشین برای سفر به کار، تسهیلات بالای حمل و نقل عمومی، درآمد هفتگی بالای خانوار، فاصله کمتر از مرکز شهر، بعد خانوار میانه دارای ضریب دسترسی بالایی هستند. در جهت عکس، مناطق با درآمد هفتگی پایین خانوار، دوری از مرکز شهر، استفاده فراوان از ماشین برای رفتن به کار، بعد خانوار بالا و تسهیلات اندک حمل و نقل عمومی دارای ضریب دسترسی پایینی هستند.
    در نهایت 38 محدوده دولت های محلی که تشکیل دهنده منطقه مادر شهری سیدنی هستند، از نقطه نظر شاخص دسترسی و دیگر متغیرها مخصوصا درآمد خانوار به چهار طبقه تقسیم شدند. این طبقه بندی دارای پیشنهادهای ضمنی برای تصمیم گیران است که مناطق با دسترسی بالا، اما با درآمد پایین خانوار برای فعالیت های توسعه در اولویت قرار دارند (ظرفیت سازی، کاربری اراضی ترکیبی، بهبود سفر و غیره).
    کلیدواژگان: دسترسی، حرکت، تغییرات دسترسی، محدوده دولت های محلی، پایداری شهری
  • فریبا اسفندیاری درآباد، عبدالحمید رجایی اصل، معصومه رجبی صفحه 155
    پیدایش سیستم فرسایش پریگلاسیر در ارتباط بامجاورت یا نزدیکی به یخچال ها به صفحات یخی قاره ای نیست. دامنه شرقی سبلان نیز با وجود اینکه فاقد سیستم فرسایش یخچالی است. اما با توجه به نمایه تغییر پذیری فصلی نزولات جوی و نمایه تغییر پذیری فصلی درجه حرارت، زاویه تابش خورشید در فصول گرم، شیب دامنه، فعالیت باد، جهت گیری دامنه ها، فرسایش پوشش گیاهی، ارتفاع منطقه و در مجموع عملکرد فرایند یخبندان و ذوب و حاکمیت آب و هوای نیمه خشک سرد در منطقه؛ می توان گفت که قسمتی از دامنه شرقی سبلان در حال حاضر در معرض سیستم فرسایش پریگلاسیر قرار دارد. در این مقاله سعی بر این است که سهم فرآیندهای مجاور یخچالی و برفی را در شکل گیری دامنه شرقی سبلان مشخص کنیم. در این راستا ویژگی های لندفرم ها و نهشته های پریگلاسیر منطقه مورد بررسی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: پریگلاسیر، خردشدگی، خزش بواسطه یخبندان، ریزش سنگ، دامنه های تندسنگی، نیواسیون، فرآیند فلوویال، فرآیند باد
  • ابوالقاسم دادرسی، مجتبی یمانی، مجتبی پاک پرور، زهرا داورزنی صفحه 173
    تخریب اراضی در راستای از بین بردن پوشش گیاهی طبیعی که بنا به تعریف جامعه جهانی به بیابان زایی اطلاق می شود. یکی از معضلات مورد توجه همگان است و شورشدگی خاک یکی از عوامل مهم بیابانی شدن محسوب می شود. در این تحقیق با هدف بررسی روند تغییرات شوری خاک، در مساحتی حدود 410 هزار هکتار از اراضی شهرستان سبزوار، داده های رقومی ماهواره لندست TM مربوط به دو سری زمان 20APR-1987 و 3MAY-2001 بعد از اصلاح هندسی به عنوان ابزار اصلی تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. برای این منظور، از میان تعداد فراوانی از تلفیق باندها، تشکیل ایندکس ها و تجزیه عوامل اصلی انجام گرفته در این بررسی، ترکیب باندی (FCC 521) به عنوان بهترین ترکیب سه باندی به عنوان تکنیک کار تحقیق، انتخاب شده است. سپس با استفاده از نتایج آزمایشگاهی نمونه های خاک برداشت شده از سطح منطقه، و با به کارگیری روش طبقه بندی نظارت شده با حداکثر احتمال، نقشه شوری در هر دو زمان فوق برای منطقه تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
    نتایج نشان می دهند که افزایش نسبتا زیاد بارش در ماهی که با دو سری زمانی تصاویر ماهواره ای مورد بررسی قرار گرفته اند باعث گردیده است تا بازتاب اراضی شور بخصوص با شوری بالا در جهت عکس به پیش رفته و تغییری در مساحت اراضی غیر شور پدید نیابد. این بررسی همچنین نشان داد که علی رغم افزوده شدن به دسته اراضی با شوری کم، از مساحت اراضی با شوری متوسط به بالا، کاسته شده است.
    کلیدواژگان: بیابان زایی، سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافیایی، شوری خاک، سبزوار
  • منیژه قهرودی تالی صفحه 185
    عموما ارزیابی چگونگی کاربری اراضی شهری منعکس کننده تصویری گویا از منظر و سیمای شهری و همچنین چگونگی تخصیص فضای شهری به کاربرهای مختلف مورد نیاز شهر در طی زمان و در جهت رسیدن به اهداف توسعه شهری می باشد. در این تحقیق ضمن بررسی دیدگاه های نظری و روند عملی چگونگی ارزیابی کاربری اراضی شهری در ایران و جهان، مشخصا به تحلیل و ارزیابی این مهم در شهر اردکان فارس به روش تحلیلی – تطبیقی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که گسترش کالبدی این شهر در دو دهه اخیر و افزایش جمعیت آن، باعث عدم تعادل در کاربری اراضی آن گردیده است، لذا تعادل بخشی به آن و ایجاد تمهیدات و تعیین راهکارهای مناسب به منظور جلوگیری از گسترش بی رویه شهر و حفظ اراضی کشاورزی و منابع طبیعی پیرامون شهر را ضروری می سازد. ارزیابی کمی کاربری اراضی شهر با توجه به سرانه ها و معیارها و همچنین ارزیابی کیفی آن با توجه به ماتریس های سازگاری، ظرفیت، مطلوبیت و وابستگی و تحلیل علمی آن در این پژوهش، نشان دهنده آنست که بسیاری از کاربری های موجود به لحاظ کمی و کیفی با استانداردها و ضوابط علمی منطبق نبوده و نامتعادل است. چگونگی تعادل بخشی، ساماندهی و بهینه گزینی کاربری های اراضی شهر در متن اصلی مقاله به تفصیل بیان شده است.
    کلیدواژگان: ارزیابی کمی، کاربردی اراضی، ارزیابی کیفی، بهینه گزینی، استانداردهای شهری
  • حسین شیبک صفحه 199
  • نگین والایی صفحه 204
|
  • Dr. S. A. Badri, S. R. Akbarian Ronizi Page 5
    The beginning of the movement of applying quantitative models in social science during 1960 concuring with the controversy on development & underdeveloped resulted in usage of such models in measuring the level of developedness of regions. By analyzing a number development measuring models (Moriss, numerical Taxonomy, Principal Components Analysis, potential) the present article aimes to answer this question that whether all models of measuring the level of developedness will resulted in similar conclusions? Towards this objective, 43 variables under five development indicators are chosen and by applying each of the measuring model to this data, the level of development of the districts Esfarayen county determind. The comparison of the results provided by these methods shows that because of the essence and different method of measuring the indicators as well as the particularities of each region, the level of development of the villages studied differ from on method to the other. Therefore, it has to be careful using quantitative models and applying their results in planning.
  • Dr. R. Tahmasebi, R. Rajabi Sani Page 23
    One of the important problems of arid and semi-arid zones, for developing of these regions and especially villages located in these climates, is insufficient rainfall or shortage of water. In these regions often the rainfall is in winter and early spring. Also because of high rating of precipitation of these regions the rainwater or runoff is going out very fast without any reasonable using. It is clear that by increasing the population more crop production via increasing of fruit trees and woody trees is necessary. One of the methods of increasing irrigated farm is small scale farming, rainwater collecting and supply collected rainwater in root zone and separated pool for reservoir of supplementary irrigation in summer. This research, which has done in Latian Watershed, had 12 plots with area 40 to 70 sq/m. Slope of these plots were 3 groups, 2-20, 21-40, 41-60 percent and vegetation conditions were also 3 groups, as 10-30, 31-50 and 51-70 percentage coverage by natural grass. 12 times of daily rainfall and it's runoff separately measured in these plots. Depth of runoff was 55 to 104 mm from 375 mm rainfall in 12 days per year. The results showed that treatments of vegetation and slopes have significant difference in 95% of accurance. Maximum depth of runoff observed from 41-60% slope treatment and 10-30% vegetation coverage. More slope place was suitable for runoff collecting and level part or low slope is quite for trees planting and infiltrating of runoff.
  • Dr. I. Ebrahimzade, A. R. Mojir. Ardakani Page 43
    In general the evaluation way of civil lands usage reflects the city prospect and features, also showes the different utilizations of civil spaces during a period of time to arrive in municipal development aims. In this research along with dissecting academic aspects and practical course way of lands use evaluation usage in Iran and the world, it is analyzed in Ardakan of Fars in analytical- Comparative method. The results show that urban sprawl of this city in two recent decade and population increasing has made unbalance in lands using, so it is considerable to counterbalance, making facilities and determination appropriate lines to preventing urban sprawl and preserve agricultural lands and natural sources. Quantitative evaluation of lands use concerning to per capita, available criterions and suggestions, also qualitative evaluation concerning to Matrix of agreement, capacity, desirability, dependence and scientific analysis in this research showes that most of the available usages with quantitative and qualitative dont coincide on standards and criterion arent balanced. How to counterbalance, regulation and optimization of lands use usages in main parts of the city is expatiated in article.
  • Dr. H. Negaresh Page 69
    There are many estuaries on the Oman Sea and the Persian Gulf but Tang estuary is one of incomparable with its shape and occurrence course which is located in the east part of Tang port on Mokran coast of Iran. The geomorphology phenomena around this estuary is one of incomparable with its shape and occurrence course which is located in the east part of Tang port on Mokran coast of Iran. The geomorphology phenomena around this estuary concerning to geomorphology are so important and some conditional geomorphic like "Toumboloy of Tang" are unique.Recognition of morphologic situations of the region of case study either its shape and circumstances or genesis and appearance are most important and has positive effects in making basic installation and improve hunting and fishing industry in the region.In this article it will be tried recognizing phenomea and important geomorphologic conditions based on field experiences and objective observations in the region because the studied sources and accomplished works are so little.
  • Dr. R. Rabbani, Dr. F. Arizi, Dr. H. R. Varesi, M. R. Hosseini Page 89
    The purpose of this article is “The study of important factors in suburbanization problem and its social consequences on Ahvaz city”.The method of this research is a kind of survey and the sampling method is multi-stage cluster. The statistical population includes suburbanites of Ahvaz city more than 120,000 cases in 2004 and the sample size was chosen 384 cases that the questionnaire of the hypotheses designed and accomplished. The results of this research indicated that migration from rural and urban areas to Ahvaz city is the most important factors of creation and extension of suburban areas that is under effects of economical and social-cultural counteracting of previous residence and economical and social-cultural attractions of city. In the case of social consequences, it was also indicated that there is a relation between the intensity of suburbanization and the increase in relative deprivation that finally causes the dominance of poverty culture in this suburban areas.
  • Dr. M. Bayati Khatibi Page 115
    A gully is one of the most complicated linear erosion features due to multistage gully evolution under the control of the large number of factors along times. Gully initation and evolution usually results from a combination of natural and anthropogenic causes. Natural gulling processes are accelerated by intensification of farming system. Most of the times the gulling processes are triggered by inappropriate cultivation and irrigation systems, overgrazing, road building, land use changes is expected to have a greater impact on gully erosion than climate changes. The objective of this paper studies on impacts factors and control of gully erosion. In study area, gully erosion is a threshold depend processes controlled by a wide range of factors. Considering that for a given slopes (S) a critical drainage area (A) is necessary to produce sufficient runoff to concentrate and initiate gully thresholds lines. In this study, the relationship is S=0.407A4.54857 and value of S=A0.4 is from 4.04 to 21. 32 as initiate gully thresholds.These relations are suggested as indexes for estimating the location of gully generation. Finally multiple regression was used to include topographical parameters. This analysis shows that length of slope and hight diversity are relatived with length gully. Patterns and rates of gully network development as well as network geometric configuration are highly controlled by soil/lithological properties. Field observations and sample analysis of soil show that the typical gully developes on old alluvium sediments.
  • Dr. M. R. Rahnama, Dr. A. Lyth Page 137
    One of the most important matters for enhancing environmental quality especially in urban environment is developing accessibility versus mobility. Because the result of this transition from mobility especially personal car mobility to community accessibility (public transportation) reduce length of trips, consumption of energy and finally less air and environment pollution. Therefore, appropriate accessibility is a necessary element for achieving sustainability in urban environment.With regard to this matter, we calculated accessibility indicator by zonal opportunity gravity model (employed person and spatial distance between zones) for 38 local government boundaries (zones) with complementary GIS tools. Moreover, changing of accessibility measured during 1991-2001. Also relation between accessibility index and six sub Social-economical-physical group factors (14 variables) was calculated by using multiple regressing and coefficient of correlation with SPSS software. Results show that accessibility value decreased by distance from city center to peripheral areas of Sydney. Also result yielded from map of accessibility changes show that two phenomena had taken place stimulatingly. One is high positive change of accessibility value both in central core mostly strap pattern (concentration) and sub-urban areas (decentralization), the other on is negative change of accessibility value in the middle rings of Sydney. Also results of calculating relation between accessibility index and social-economical and physical variables show that zones by low car usage to work, high public transportation facilities and so on have high accessibility value. In contrast, zones with low weekly income family, far from city center, high percentage of car usage to work, big household size and low public transportation facilities have low accessibility value.
  • F. Esfandyari Dor-Abad, Dr. A. H. Rajaei Asl, Dr. M. Rajabi Page 155
    Foundation of Periglacial erosion system is not related to its closeness to glaciers or continental glacier plates. In the easterly slope of Sabalan there isnt any of glacier erosion system, but with regard to the hight of region, seasonal changes in precipitation, seasonal changes of temperature, sunshine angle in hot seasons, slopes gradient, wind activity, slopes direction, vegetation destruction with frost and debacle action, domination of cold semi-arid climate in the region, we can say that a part of easterly slope of Sabalan is exposed to Periglacial erosion. We try to distinguish Periglacial Processes in the formation of easterly slope of Sabalan. So the important factor in the formation of Periglacial region is studied and Periglacial part of this slope is specified. After determinate of erosion processes in the easterly slope of Sabalan, Periglacial processes landforms and deposits characteristics are studied.
  • A. Gh. Dadrasi, Dr. M. Yamani, M. Pak-Parvar, Z. Davarzani Page 173
    Destruction of lands and vegetations which is named desertification in international associations known one of the most important difficulties for human activities. Sosils Salinity is a most important reason in form and extension of deserts. In this research with the aim of evaluation of the changes of salinity of soil which related in deserts in Sabzevar area the measurement of this area is 410000 hectares after geometrical correction, are used TM landsat digital datum of 13 May, 2001 and 20 April 1987 periods as the most important tools. So between many composite bands, indexes constitution and analysis of main factors the FCC 521 band as the best band of three-band composite is selected as technique of the work. Then to take many soil samples of area and testing in laboratory with using supervised classification method with the most probability the salinity maps of area for the both periods of time are drawn and analyzed. The analyses of salinity maps and interpretation of satellite images show don’t changes in extension of non - salinity lands in area. However; increasing low - salinity lands in area the semi - salinity lands decrease gradually.
  • Dr. M. Ghohroudi Tali Page 185
    The volume of runoff arising from rainfall in river basins is given special attention by researchers in the various parts of water resources management. So far, a variety of procedures have been devised and used for estimating the volume of runoff arising from rainfall. Most of such procedures are either based on classic statistical methods or the results obtained from other basins. Nowadays, remote sensing and GIS techniques provide a better use of these models. The Soil Conservation Service (SCS) has devised a method for runoff calculation which is based on curve number computation. The present study implemented the above model in the watershed of Karaj (Amir-Kabir) Dam by means of Geographic Information System (GIS) techniques, and came to the conclusion that using the weight model in curve number calculation allows for the entire factors effective in runoff production to be considered,thus leading to a more accurate estimation of the runoff arising from rainfall.