مجله پایش
سال یازدهم شماره 6 (پیاپی 46، آذر و دی 1391)

حوادث همواره رخ می دهند و گاه قربانیان آنها، دانش آموزان مدارس هستند. کودکان و نوجوانان سنین مدرسه، نظر به مرحله ای از رشد که در آن قرار دارند، در قبال وقایع زندگی، ممکن است آسیب پذیرتر از بزرگسالان و نیازمند توجه و دقت نظر بیشتر باشند. به منظور دستیابی به نمایی اولیه از وقایع ناگواری که برای دانش آموزان در داخل و خارج از مدارس ایران رخ می دهند و نیز نحوه برخورد با حوادث، مروری کوتاه با استفاده از کلمات «مدرسه»، دانش آموزان«،»بچه ها«،»حادثه«،»حوادث«،»آتش سوزی«و»تصادف«در تارنماهای روزنامه ها و خبرگزاری های رسمی کشور انجام شد تا با داشتن تصویری از وضعیت موجود اقداماتی که لازم است انجام شوند، مشخص تر شوند. سپس جهت بررسی پیامدها و آنچه می بایست انجام شوند، به متون مربوطه مراجعه گردید. نتایج بررسی نشانگر آن بودند که وقایع مشابه بصورت تکرارشونده در استانهای مختلف کشور رخ می دهند که تعداد قربانیان برخی از آنها نیز فراتر از تعداد مورد انتظار بوده اند. بنظر می رسد عواملی همچون عدم آموزش صحیح یا آموزش ناکافی کارکنان مدارس، انتخاب تفریحگاه های غیراستاندارد برای به اردو بردن دانش آموزان، غیراستاندارد بودن مدارس، کمبود امکانات اولیه، اشکالات احتمالی موجود در برخی راه های کشور و غیره در وقوع این حوادث دخیل بوده اند. علیرغم ناشایع نبودن رخداد اینگونه وقایع ناگوار، متاسفانه برنامه ای معتبر به لحاظ علمی برای کاهش وقوع حوادث و کمک به قربانیان جهت مقابله با پیامدهای آنها تدوین نشده است. نظر به ماهیت رخدادهای مورد بررسی، بنظر می رسد حداقل وقوع برخی از آنها قابل پیشگیری بوده است و نیاز به تدوین و استفاده از برنامه ای عملیاتی برای رویارویی و غلبه بر بحرانها در مدارس بچشم می خورد.

یکی از اصلاحات اخیر در نظام سلامت اجرای طرح بیمه روستایی با محوریت پزشک خانواده و نظام ارجاع است. مطالعه حاضر به منظور بررسی کیفیت نظام ارجاع در طرح ملی پزشک خانواده در شهرستان شاهرود انجام شد. این پژوهش، از نوع مطالعات کاربردی بود که به روش مقطعی در سال 1389 اجرا گردید. در این مطالعه، کلیه مراکز بهداشتی درمانی مجری طرح پزشک خانواده مورد مطالعه قرار گرفته و تعداد 800 نفر از بیماران ارجاعی بررسی و بر اساس مشاهده مستندات و مصاحبه با بیماران، پرسشنامه ها و چک لیست های ذی ربط تکمیل شد.
در 56.2 درصد از بیماران ضرورت ارجاع با تشخیص پزشک خانواده و در 43.8 درصد به درخواست بیمار انجام شده و نیز انتخاب پزشک سطح 2 در 66 درصد از موارد توسط بیمار و در 34 درصد توسط پزشک خانواده صورت گرفته بود. محل ارجاع 53 درصد از بیماران در سطح 2 مطب و کلینیک های خصوصی بود. یک سوم بیماران از خانه بهداشت ارجاع شده و حدود یک پنجم ارجاعات منجر به بستری بیمار گردیده بود. ارسال رونوشت ارجاع از پزشک خانواده به خانه بهداشت فقط در 12.5 درصد از موارد وجود داشت. پزشکان متخصص داخلی با 16 درصد، بیشترین پذیرش بیماران ارجاعی از سطح اول را داشتند. کیفیت پس خوراند، تنها در 8.4 درصد از بیماران مطلوب بود. بین محل ارجاع بیماران در سطح 2 و پسخوراند، رابطه معنی دار مشاهده گردید (0.002=P).
هرچند که یکی از اهداف اجرای طرح ملی پزشک خانواده اصلاح نظام ارجاع بوده و هست، ولی نتایج این مطالعه نشان داد مشکلات جدی در سطح 1 و 2 وجود دارد که رفع آن بهبود خدمات و رضایت بیماران را به دنبال خواهد داشت.

ناامنی غذایی به مفهوم دسترسی محدود یا نامطمئن به غذای کافی و سالم از نظر تغذیه ای یا توانایی محدود برای دستیابی به غذا از راه های مقبول اجتماعی است.
ناامنی غذایی با پیامدهای بالقوه ای شامل اضافه وزن و چاقی، لطمه دیدن وضعیت سلامت جسمی و ذهنی و ابتلا به بیماری های مزمن همراه است. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی شیوع ناامنی غذایی و برخی عوامل مرتبط با آن در شهر دزفول در سال 1387 بود.
تعداد 400 خانوار مناطق مختلف دزفول در زمستان سال 1387 به طور تصادفی به روش نمونه گیری دو مرحله ای مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه های اطلاعات عمومی و امنیت غذایی، طی مصاحبه حضوری با مادر تکمیل گردیده و تحلیل شدند.
شیوع ناامنی غذایی در خانوارهای مورد بررسی برابر 37.6 درصد بود. سن پدر، سن مادر، سطح تحصیلات والدین، شغل والدین، بعد خانوار، داشتن کودک زیر 18 سال در خانواده، وضعیت نمایه توده بدن و قومیت بر وضعیت ناامنی غذایی تاثیر داشتند (0.05>P).
شیوع نا امنی غذایی در خانوارهای شهر دزفول بالا بوده و با توجه به متغیرهای موثر بر این وضعیت، اقدامات پیشگیری کننده در این باره ضروری به نظر می رسد.

برابری در دسترسی به خدمات سلامت از جمله اهداف مهم هر نظام سلامت است. برابری در خدمات بهداشتی درمانی مفهومی چند بعدی است و نیل به آن از چالش های پیش روی سیاستگذاران حوزه سلامت است. از جمله ابعاد مهم برابری در سلامت بحث برابری در توزیع منابع این بخش است. پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعیت توزیع منابع انسانی و تخت بیمارستانی و نیز ارتباط آن با پیامدهای سلامت شامل میزان مرگ و میر مادران،کودکان زیر یکسال و کودکان زیر پنج سال انجام شده است. مطالعه حاضر از نوع گذشته نگرکاربردی بوده، و جامعه آن را کلیه نیروی انسانی بخش سلامت استان و نیز تخت های بیمارستانی تشکیل می دهد. آمار و اطلاعات لازمه از مرکز آمار ایران و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور جمع آوری شده است. میزان نابرابری با استفاده از رسم منحنی لورنز و ضریب جینی به دست آمده است. مقادیر ضریب جینی پزشکان عمومی در ابتدای دوره 0/54، و در انتهای دوره 0/44، و برای پرستاران در ابتدای دوره 0/51، و در انتهای دوره 0/4 بود. این میزان برای پزشکان متخصص 0/58 و در انتهای دوره برابر با 0/52 و برای روانپزشکان به ترتیب برابر با 0/6 و 0/65 بود، و در نهایت در مورد داروسازان نیز این مقادیر به ترتیب معادل 0/62 و 0/65 بود. تخت بیمارستانی از دیگر منابع بخش سلامت استان است که میزان ضریب جینی توزیع آن در ابتدای دوره 0/6 و در انتهای دوره 0/59 بود. وضعیت توزیع منابع بهداشت و درمان در استان نامتوازن و نامتعادل بوده و طی دوره مورد مطالعه تغییر اندکی در جهت کاهش نابرابری توزیع منابع مشاهده شد. از طرف دیگر توزیع بیشتر منابع بخش سلامت استان با شاخص های میزان مرگ و میر مادران،کودکان زیر یکسال و زیر پنج سال معنادار بوده است.

هدف اصلی این مطالعه بررسی میزان شیوع چاقی و مقایسه آن بین شهرستانهای استان گلستان و نیز بررسی برخی عوامل مرتبط با آن در این استان بود که بر روی افراد بالغ سنین 65-15 سال در طی 5 سال منتهی به سال 1388 به اجرا در آمد. اطلاعات آنتروپرومتری و دموگرافیک از 6489 نمونه جمع آوری شده و چاقی بر اساس شاخص نمایه توده بدنی (BMI) طبقه بندی گردید. میزان شیوع اضافه وزن و چاقی در استان گلستان در مردان بترتیب 32/4 درصد و 14/1درصد و در زنان بترتیب 30/5 درصد و 8/31 درصد بود که اختلاف از نظر میزان شیوع چاقی بین دو جنس معنی دار بود (0/001=P). همچنین میزان شیوع اضافه وزن و چاقی در مناطق شهری بترتیب 7/33 درصد و 25/5 درصد و در مناطق روستائی 29/9 درصد و 21/2 درصد بود که اختلاف بین آنها از نظر دو شاخص مذکور معنی دار بود (0/001=P). وفق نتایج 54/5 درصد افراد استان گلستان دچار اضافه وزن و یا چاقی بودند که کمترین و بیشترین میزان شیوع بترتیب در شهرستانهای رامیان (4/25درصد) و بندرگز (61/3 درصد) مشاهده شد. خطر نسبی ابتلاء به چاقی در مناطق شهری 1/2 برابر مناطق روستائی، در زنان 2/8 برابر مردان، در افراد با وضعیت اقتصادی خوب 1/4 برابر افراد فقیر و در افراد بیسواد 2/2 برابر افراد با تحصیلات دانشگاهی مشاهده گردید. در استان گلستان از هر صد نفر، حداقل سی و یک نفر مبتلاء به اضافه وزن و بیست و سه نفر مبتلاء به چاقی بودند که مردم شهرستان های بندرگز و رامیان بترتیب بیشتر و کمتر از دیگر مناطق استان از این مشکل رنج می بردند. بیسوادی و بهبود وضعیت اقتصادی از عوامل اجتماعی موثر بر اضافه وزن و چاقی در استان گلستان بود.

با توجه به نیاز متفاوت نوجوانان به خدمات بهداشت باروری نسبت به بزرگسالان، این مطالعه با هدف شناخت ادراکات ذهنی نوجوانان و افراد آگاه شاخص، از خدمات بهداشت باروری مورد نیاز دختران نوجوان و کشف ساختاری از دیدگاه های ذهنی مبتنی بر تجربه آنان انجام پذیرفت. در این پژوهش کیفی در شهرستان ساری 67 دختر نوجوان شهری و روستایی 18-12ساله با شرکت در 8 جلسه بحث گروهی متمرکز و 11 فرد کلیدی با شرکت در مصاحبه های نیمه ساختار یافته تجارب خود را بیان نمودند. نمونه گیری مبتنی برهدف و با حداکثر تنوع صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل درون مایه ای انجام شد. پنج مضمون اصلی از یافته ها استخراج شد که میتوانند تجربیات مشارکت کنندگان را در رابطه با ساختارخدمات بهداشت باروری مورد نیاز دختران نوجوان به تصویرکشند. این مضامین عبارت بودند از: «خدمات عمومی،» خدمات اختصاصی،«تقویت عوامل تسهیل کننده استقبال از خدمات،»حذف عوامل بازدارنده استقبال از خدمات«و» مدیریت مطلوب خدمات«مضمونهای اصلی و فرعی با جملاتی از بیانات مشارکت کنندگان در پژوهش توضیح داده شده اند. برنامه ریزی برای ارتقای خدمات دوستدار نوجوان در سطح ملی و منطقه ای، می تواند به افزایش سطح سلامت دختران و پیشگیری از رفتارهای پرخطر منجر شود.

شیوع بالای اعتیاد تزریقی موجب نگرانی از افزایش موارد آلودگی به ویروس ایدز (HIV) شده و بالارفتن هزینه های مراقبت از مبتلایان به HIV/AIDS و محدود بودن منابع مالی، انجام ارزیابی اقتصادی را به منظور انتخاب بهترین مداخله برای کنترل HIV ضروری می سازد.
مطالعه حاضر به تعیین هزینه اثربخشی مراکز درمان نگهدارنده با متادون (Methadone Maintenance Therapy-MMT) به منظور پیشگیری از عفونت HIV در معتادان تزریقی پرداخته است. این مطالعه تحلیلی به صورت ارزیابی قبل و بعد از مداخله بدون گروه کنترل در یک دوره زمانی یک ساله انجام شد. 259 معتاد تزریقی دریافت کننده متادون از 7 مرکز MMT دولتی شیراز به صورت سرشماری مورد مصاحبه قرار گرفتند. موارد اجتناب شده از عفونت HIV به عنوان واحد اثربخشی در نظر گرفته شد. سنجش اثربخشی با استفاده از فرمول ها و الگو های ریاضی بر مبنای رفتارهای پرخطر تزریقی صورت گرفت.
هزینه های مراکز MMT از دیدگاه دولت محاسبه شد. نتایج نشان داد که مراکز MMT موجب اجتناب از 126 مورد جدید HIV شدند. هزینه مراکز MMT مورد مطالعه برای افراد شرکت کننده در مطالعه 204297.7 دلار و هزینه مراقبت و درمان موارد اجتناب شده از HIVدر طول عمر به عنوان هزینه عدم مداخله 13942756.8 دلار به دست آمد. نسبت هزینه اثربخشی افزایشی معادل 109035.3 دلار به ازای هر مورد HIV پیشگیری شده حاصل شد که نشان دهنده هزینه کمتر و اثربخشی بیشتر مداخله MMT نسبت به عدم مداخله است.
نتایج تحلیل حساسیت یک طرفه نشان داد که به رغم تغییرات دامنه هزینه ها در خصوص هر مورد پیشگیری از HIV، همچنان مداخله درمان نگهدارنده با متادون نسبت به عدم مداخله هزینه اثربخش است. با توجه به اثربخشی و هزینه اثربخشی بالای مراکزMMT، گسترش این مراکز در بعد منطقه ای و ملی جهت تحت پوشش قرار دادن افراد پرخطر به منظور پیشگیری از HIV ضروری است.

تداوم رفتارهای محافظت نشده جنسی می تواند نقش قابل ملاحظه ای در انتقال ویروس بیماری ایدز توسط افراد مبتلا داشته باشد. شناسایی موانع اتخاذ رفتار محافظت کننده جنسی باعث بهبود برنامه ریزی برای ارتقای استفاده از کاندوم خواهد شد. مطالعه حاضر با هدف بررسی دیدگاه بیماران در خصوص موانع فوق، به صورت کیفی انجام شده است. در این مطالعه با 34 نفر مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق شد. که 26 نفر آنها مبتلا به اچ آی وی/ ایدز بودند. 22 نفر از بیماران را مردان با میانگین سنی 37/5 و انحراف معیار7/13 سال 4 نفر از بیماران زن با میانگین سنی 34 و انحراف معیار3/04 سال تشکیل دادند. همچنین با 5 نفر از پرسنل کلینیک های مشاوره و 3 زن سالم که همسر مبتلا داشتند نیز مصاحبه صورت گرفت. اکثریت افراد کاهش لذت جنسی را مهم ترین عامل عدم استفاده از کاندوم می دانستند و در درجه بعدی به عواملی نظیر احساس خجالت برای تهیه کاندوم و در دسترس نبودن آن اشاره داشتند. 9 درصد از مردان به دلیل کاهش لذت جنسی، در آخرین ارتباط خود از کاندوم استفاده نکردند. نتایج بدست آمده ضرورت انجام مشاوره های متعدد با افراد مبتلا و سایر گروه های با رفتار پرخطر را نشان می دهد. بدین منظور به نظر می رسد بایستی به این افراد یادآوری گردد که استفاده از کاندوم در مقابل کاهش لذت منافع بیشتری برای آنان دارد. مداخلاتی که با هدف تغییر نگرش به کاندوم صورت گیرد ممکن است بر روی رفتار استفاده از کاندوم در گروه های با رفتارهای پرخطر جنسی تاثیر بگذارد.

کیفیت زندگی مفهومی است که درک هر انسانی از آن کاملا منحصر به فرد و در برگیرنده ادراکات افراد درباره عملکردهای جسمی، عاطفی، اجتماعی و شناختی است. پژوهشگران از ابزار کیفیت زندگی عمومی جهت اندازه گیری کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم استفاده کرده اند. با توجه به عدم وجود پرسشنامه سنجش کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم، این پژوهش با هدف ترجمه و بررسی ویژگی های روان سنجی «پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی کودکان کیندل» انجام شده است.
در این مطالعه، پس از اخذ مجوز از طراحان پرسشنامه کیندل، روند ترجمه آن در 7 مرحله صورت گرفت. ابتدا، نسخه انگلیسی پرسشنامه به فارسی ترجمه شد، سپس ترکیب و تلفیق ترجمه های اولیه به یک ترجمه واحد صورت گرفت. در مرحله بعد نسخه نهایی ترجمه شده از زبان فارسی به انگلیسی برگردانده شد و پس از آن نسخه ترجمه شده مورد بازنگری، اصلاح و جمع بندی قرار گرفت. به منظور روان سنجی، 136 دختر و پسر12-8 ساله مبتلا به آسم مراجعه کننده به درمانگاه بیمارستان مسیح دانشوری شرکت کردند. اعتبار محتوا، اعتبار ملاکی و پایایی آن انجام شد.
نتایج نشان داد که شاخص اعتبار محتوا در تمامی عبارات بالاتر از 75 درصد است. به علاوه، نتایج اعتبار ملاکی پرسشنامه کیندل و پرسشنامه کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم«با استفاده از آزمون آماری اسپیرمن نشان داد که میان نمرات دو پرسشنامه رابطه خطی، مثبت و معنادار وجود دارد.
همجنین، نتایج اندازه گیری پایایی با روش انجام آزمون مجدد نشان داد که بین حیطه های مختلف این پرسشنامه ضریب همبستگی بالا وجود دارد. این پژوهش نشان داد که نسخه فارسی پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی کودکان کیندل، جهت اندازه گیری کیفیت زندگی مربوط به سلامتی در کودکان مناسب است.

روانسنجی «نیمرخ 2 ارتقاء سلامت در شیوه زندگی» در مراجعین به مرکز بهداشتی درمانی شهریباتوجه به اهمیت شیوه زندگی ارتقاء دهنده سلامت و فقدان ابزار مناسب برای سنجش و اندازه گیری آن، مطالعه حاضر با هدف ترجمه و روانسنجی نسخه فارسی «نیمرخ 2 ارتقای سلامت در شیوه زندگی» انجام گردید. این مطالعه با شرکت 612 مراجعه کننده به مرکز بهداشتی درمانی و یک پایگاه بهداشتی شهر تهران انجام شد. به منظوراجرای مطالعه، ابتدا پرسشنامه ترجمه شده و سپس روایی محتوایی آن با شاخص والتس و باسل ارزیابی و روایی سازه آن نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد. برای ارزیابی پایایی پرسشنامه، برای تعیین ثبات بیرونی ابزار از روش آزمون مجدد و ضریب همبستگی درون گروهی، و جهت محاسبه همسانی درونی از ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل ها وجود همبستگی بالایی بین نمره کل ابزار و نمره خرده مقیاسهای آنرا نشان داد. در تحلیل عاملی تاییدی شاخص ها برازش میزان های قابل قبولی ارایه داد (95/0=CFI و 0/91=NEFو 0/05=RMSEA و 2/58=χ2/df) ضریب آلفای کرونباخ برای کل ابزار 0/95، و ضریب همبستگی درون گروهی خرده مقیاس ها نیز، بین 0/67 تا 0/87 به دست آمد. با توجه به نتایج بررسی روایی و پایایی به نظرمی رسد، می توان از نسخه فارسی پرسشنامه مورد مطالعه به عنوان ابزاری معتبر و پایا جهت سنجش رفتارهای ارتقاء سلامتی در مطالعات مرتبط استفاده نمود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک، یکی از اختلالات شایع هورمونی است که منجر به بروز اختلالات قاعدگی، هیرسوتیسم، آکنه، چاقی و در مواردی نازایی و سقط می شود. علت ایجاد این سندرم ناشناخته بوده و عوارض و علایم ناشی از این بیماری، می تواند سبب تغییر و افت سطح کیفیت زندگی در مبتلایان به آن گردد.
پژوهش حاضر به بررسی کیفیت زندگی مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک پرداخته است. این پژوهش به شکل بررسی مقطعی و بر روی 152 زن مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا و درمانگاه زنان بیمارستان شهید اکبرآبادی شهر تهران انجام شد. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد کمترین نمرات مربوط به کیفیت زندگی در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک به ترتیب اولویت در حیطه های مرتبط با اختلالات قاعدگی، هیرسوتیسم، مشکلات ناباروری، عاطفی هیجانی، و وزن است.
گستره متغیرهای تاثیر گذار بر این ابعاد در فرهنگ ها، نژادها و افراد مختلف و همچنین اهمیت بیشتر درک بیمار از علایم و نشانه های این سندرم نسبت به تشخیص پزشکان، ضرورت انجام مطالعات بیشتر را ایجاب می نماید.

دیابت، سومین علت مرگ و میر ناشی از بیماری ها محسوب می شود. طول بیماری، دوره های بستری شدن در بیمارستان، هزینه های درمانی، وضعیت روحی و آسیب های اجتماعی، تنش هایی هستند که باعث اختلال در زندگی فرد مبتلا شده و می توانند کیفیت خواب فرد را تحت تاثیر قرار دهند؛ از این رو، مطالعه حاضر با هدف مقایسه الگوی خواب مبتلایان به دیابت نوع 1 با افراد غیردیابتی طراحی شد.
در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 180 نفر وارد مطالعه شدند که 90 نفر از بیماران دیابتی مراجعه کننده به انجمن دیابت و 90 نفر هم از افراد غیردیابتی جامعه و همسان شده با گروه مورد بودند که به صورت تصادفی وارد مطالعه شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه کیفیت خواب پیتس برگ و پرسشنامه سنجش افسردگی بک جمع آوری شدند. نتایج نشان داد 70 درصد از بیماران دیابتی دارای کیفیت خواب نسبتا مطلوب و 79 درصد در گروه افراد غیر دیابتی، دارای کیفیت خواب مطلوب بودند. آزمون من ویتنی اختلاف کیفیت خواب دو گروه را از نظر آماری معنی دار نشان داد (0.001>P). با توجه به نتایج، مشکلات خواب در بیماران دیابتی شایع تر است، از این رو، لزوم ایجاد راهکارهای مناسب جهت بهبود درمان این بیماران و آموزش های تاثیرگذار بر ارتقای کیفیت خواب آنها توصیه می شود.کلیدواژه ها:

سلامت جنسی حاصل تعامل عوامل عروقی، عصبی و هورمونی بوده و تحت تاثیر عوامل فردی، روابط بین فردی، سنت های حاکم بر خانواده و اجتماع، فرهنگ و مذهب قرار می گیرد؛ این اختلالات جنسی در جوامع مختلف شیوع متفاوتی دارد به علاوه نوع مطالعه، نحوه انتخاب نمونه، باورهای قومیتی در زمینه مسائل جنسی و روش انجام مطالعه می تواند تاثیر شگرفی بر برآورد شیوع این اختلالات داشته باشد. لذا ما بر آن شدیم که در یک مطالعه مبتنی بر جمعیت به برآورد شیوع این اختلالات و عوامل موثر بر آن در میان زنان سنین باروری بپردازیم. دراین مطالعه 784 زن متاهل ساکن نواحی شهری استان های قزوین، گلستان، کرمانشاه و هرمزگان که به روش نمونه گیری خوشه ایطبقه بندی شده سهمیه ای انتخاب شده بودند با استفاده از پرسشنامه استاندارد بومی شده در زمینه اختلالات عملکرد جنسی مورد پرسشگری قرار گرفتند. در این مطالعه27/3 درصد زنان درجات مختلفی از اختلالات جنسی، ازجمله 0/8 درصد اختلال شدید، 20/2 درصد اختلال متوسط و 6/3 درصد اختلال خفیف داشتند. آنها 35/6 درصد اختلال در تمایلات جنسی، 39/9 درصد در تحریک جنسی، 18/9 درصد در مرطوب شدن، 27/3 درصد در ارگاسم، 15/2درصد در رضایت از فعالیت جنسی و 56/1 درصد درد حین نزدیکی داشتند. نتایج این مطالعه مبین آن بودکه این اختلالات با طول مدت ازدواج، میزان جذابیت در منظر همسر، وضعیت کلی زندگی زناشویی و توان بیان تمایلات جنسی به همسر ارتباط دارد. اختلالات جنسی در بین زنان ایرانی شیوع قابل توجهی دارد لذا آموزش و ارائه خدمات مشاوره ای جنسی از اولویت های حوزه سلامت زنان محسوب می گردد.

بارداری ناخواسته و درپی آن سقط جنین مسئله مهم و جدی بهداشت عمومی و مرتبط با رفتار است استفاده از نظریه ها و الگوهای رفتاری از جمله الگوی اعتقاد بهداشتی در شناسایی عوامل و روش های مداخله جهت کاهش آنها موثر خواهد بود. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی با ناخواسته بودن بارداری و قصد تداوم یا ختم آن در زنان واجد شرایط مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان بهبهان انجام شده است. در یک مطالعه توصیفی تحلیلی به روش مقطعی 320 زن 49-15ساله همسردار با سابقه حداقل یک بارداری در 8 مرکز بهداشتی درمانی شهرستان بهبهان در سال 1389 به صورت تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. نوع بارداری، قصد تداوم یا ختم آن و سازه های الگو اعتقاد بهداشتی از جمله متغیرهای مورد سنجش بودند. جمع آوری داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه توسط پرسشگر آموزش دیده صورت گرفت. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS17و آزمون های آماری کای دو، تی، رگرسیون لجستیک و همبستگی پیرسون استفاده شد. براساس نتایج میانگین سنی زنان مورد مطالعه (7/5±)31/06 بود و حدود یک سوم آنها سابقه حداقل یک بارداری ناخواسته را داشتند. بین بارداری ناخواسته و سازه های منافع درک شده، موانع درک شده و خودکارآمدی ارتباط معنی دار وجود داشت (P<0/05). ارتباط بین قصد سقط جنین با منافع درک شده، موانع درک شده، خودکارآمدی و همچنین با سواد زن، سن همسر، مدت ازدواج، بعد خانوار، تعداد حاملگی، تعداد فرزند زنده، تعداد فرزند پسر، معنی داربود (P<0/05). با توجه به بالا بودن نسبت بارداری های ناخواسته، لازم است زوجهایی را که قصد بارداری ندارند شناسایی نمود و برای ارائه خدمات مربوط به تنظیم خانواده و استفاده صحیح از روش های پیشگیری از بارداری، در اولویت قرار داد. در صورت بروز چنین بارداری هایی باید زوجین را نسبت به منافع و موانع واقعی تداوم بارداری واقف نمود و با استفاده از روش های مناسب زمینه را جهت ارتقای خودکارآمدی آنها فراهم نمود.

میزان سزارین در ایران بین سال های 1379 تا 1386 از 35 درصد به 46 درصد افزایش یافته است. در جهان نیز این میزان در حال افزایش است که یکی از علل آن را استفاده از دستگاه پایش الکترونیکی قلب جنین می دانند. با این وجود از سال 2002 برای 85 درصد زایمان ها از دستگاه فوق استفاده می شود. میزان سزارین از سال 85 در بیمارستان مهدیه افزایش یافته است. از آنجائیکه از نیمه دوم سال 86 استفاده از دستگاه فوق برای همه مادران معمول شده است بر آن شدیم تا مطالعه ای با هدف بررسی ارتباط میزان سزارین و استفاده از دستگاه پایش الکترونیک قلب جنین انجام شود. مطالعه فوق یک مطالعه گذشته نگر، مقطعی و تحلیلی می باشد. اطلاعات مربوط به سزارین و علت آن در دو سال 85 و 87 از بیمارستان مهدیه تهران جمع آوری شد. برای تمام مادران بستری در اتاق زایمان سال 87 از دستگاه پایش الکترونیک قلب جنین استفاده شده است. برای 4346 زایمان (سال 87) از دستگاه فوق استفاده شده و برای 4656 زایمان (سال 85) استفاده نشده است. سزارین در سال 87 (49 درصد) و در سال 85 (37 درصد) بود. اختلاف معنی داری در دو سال فوق بین سزارین به علت دفع مکونیوم، زجر جنینی، کنده شدن زودرس جفت، پیشرفت غیر طبیعی زایمان و عضو نمایش غیر طبیعی با 0/05>P وجود داشت. مطالعه افزایش 12 درصدی سزارین در دو سال 85 و 87 را نشان می داد. اختلاف آماری معنی داری بین زجر جنینی و انجام سزارین در دو سال مورد مطالعه وجود دارد. استفاده از دستگاه فوق باعث گزارش سریع هر گونه زجر جنینی می شود که برای جلوگیری از فلج مغزی و آپگار پایین نوزاد، سزارین استفاده می شود در صورتی که مطالعات نشان می دهد که استفاده از دستگاه پیامدهای بد نوزادی را بهبود نبخشیده است.

عوامل زیادی ازجمله وزن مادر روی شیر وی تاثیر دارند. برخی مطالعات نشان داده اند که با افزایش وزن مادر دوره شیردهی کوتاهتر می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط وزن با شروع و تداوم شیردهی در مادران دارای کودک زیر یکسال انجام گرفته است. این مطالعه تحلیلی و مقطعی در سالهای 87 - 86 انجام شده است، اطلاعات از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری شد. جامعه پژوهش شامل مادران کودکان 12- 6 ماهه مراجعه کننده به مراکز بهداشتی غرب اهواز بود و از بین آنها 150 نفر با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. براساس نتایج میانگین وزن و BMI مادران قبل ازبارداری بترتیب 13/1 ± 65/46 و 1/5 ± 25/62 و فراوانی تغذیه انحصاری با شیر مادر72/7 درصد بود. ارتباط BMI مادر با نوع تغذیه کودک معنی دار نبود ولی با متغیرهای طول زمان شیردهی در هر وعده و دفعات شیردهی در 24 ساعت ارتباط معنی داری مشاهده شد(0/01>P). و پس از انجام رگرسیون چند متغیره تنها متغیر مرتبط با تداوم شیردهی، دفعات شیردهی در شبانه روز بود (0/05>P). همچنین بین نوع زایمان با شروع شیردهی پس از زایمان ارتباط معنی دار مشاهده شد (0/01>P). بر اساس یافته ها وزن مادر ارتباط چندانی با الگوی شیردهی و طول زمان آن نداشته لذا پیشنهاد می شود که دراین زمینه مطالعات بیشتری انجام شود.

یکی از شدیدترین دردهایی که زنان در طول زندگی خود تجربه می کنند درد زایمان است. علیرغم پیشرفتهای نوین در طب، اداره مناسب آن همچنان یکی از معضلات مهم علم مامایی محسوب می گردد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تلاوت قرآن در سه ماه آخر بارداری بر شدت درد زایمان در زنان نخست زا، در سال 1389 انجام گرفت. تحقیق با طراحی کارآزمایی بالینی بر روی 87 نفر از زنان نخست زای سالم که در هفته 30-28 حاملگی به یکی از بیمارستانهای دانشگاه شاهد مراجعه کرده بودند، صورت گرفت. زنان مورد مطالعه به طور تصادفی در دو گروه شاهد)46 نفر(و مورد)41 نفر(قرار گرفتند. افراد در گروه مورد، در سه ماه آخر بارداری تا زمان زایمان هر روز یک بار و در مجموع حداقل 30 بار یکی از سه سوره انشقاق، یس یا مریم را تلاوت کردند و گروه شاهد، فقط مراقبتهای مرسوم را دریافت کردند. هر دو گروه تا زمان انجام زایمان طبیعی تحت نظر قرار گرفتند. شدت درد در هر دو گروه به ترتیب در چهار نوبت یعنی در زمانی که اتساع دهانه رحم بین 5-3، 8-5 و 10-8 سانتی متر بود و همچنین در مرحله دوم زایمان، بر اساس مقیاس درد خطی بصری اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. بین دو گروه از نظرسن، سابقه درد موقع قاعدگی، شغل، میزان تحصیلات، زمان زایمان به لحاظ نوبت های زایمان و وزن نوزاد با یکدیگر اختلاف وجود نداشت. میانگین شدت درد در هنگام اتساع دهانه رحم بین 5-3، 8-5 و10-8 سانتی متر، در گروه مورد از گروه شاهد به صورت معنادار کمتر بود، اگرچه شدت درد به هنگام اتساع دهانه رحم به میزان 10 سانتی متر تا زمان زایمان، در دو گروه اختلاف معنادار نداشت. به نظر می رسد قرائت قران قبل از زایمان بر کاهش درد زایمان اثر دارد و قادر است فرایند زایمان را تحمل پذیرتر کرده و همچنین خاطره معنوی خوشایندی برای مادران ایجاد نماید.

اختلال خونرسانی عروق کرونر قلب، از شایع ترین بیماری های قلبی عروقی و مهمترین علت مرگ و میر در دنیا بوده و لذا پیشگیری از عوامل خطرساز در بروز حمله مجدد ضروری است. کمبود نیروی انسانی و امکان پذیر نبودن آموزش چهره به چهره در هنگام ترخیص و پیگیری می طلبد که راه های مفید، موثر و دست یافتنی مورد آزمون قرار گیرند. هدف این مطالعه مقایسه دو روش آموزش ویدیویی و چهره به چهره بر اساس الگوی باور سلامت بر آگاهی و نگرش بیماران سکته قلبی ترخیص شده در مورد عوامل خطرساز بیماری بود. این پژوهش یک مطالعه از نوع نیمه تجربی بوده، و80 بیمار در آن در هریک از دو گروه مورد مقایسه تحت آموزش قرارگرفتند. برنامه آموزشی مبنی بر الگوی یادشده و در قالب فیلم تهیه و به صورت لوح فشرده ویدیویی درآمد. این برنامه برای هر فرد طی دو جلسه (پس از گذر از مراحل حاد و در زمان ترخیص) برگزار گردید. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که میانگین آگاهی و نگرش بیماران دو گروه، قبل از مداخله تفاوت معنادار نداشتند، ولی پس از مداخله آموزشی میانگین و انحراف معیار آگاهی و نگرش در گروه آموزش ویدیویی با میزان های، 0/98± 32 و 3/12±62 /112 و در گروه با آموزش چهره به چهره به ترتیب1/4±31/02 و5/96 ±105تفاوت معنادار را به (غیر از آگاهی از رژیم غذایی) نشان دادند (0/05>P). نتایج این مطالعه نشان داد که آموزش ویدیویی بر اساس الگوی باور سلامت در مقایسه با آموزش چهره به چهره موجب افزایش بیشتر آگاهی، منافع درک شده، تهدید درک شده و حساسیت درک شده، همچنین کاهش موانع درک شده در بیماران سکته قلبی شده است. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود برنامه های آموزشی مناسب برای پیشگیری از مشکلات عود مجدد بیماری در بیماران سکته قلبی با این روش اجرا شود.

مطالعات نشان داده اند عواملی متعددی با توجه به زمینه اجتماعی، فرهنگی و سازمانی در تصمیم خانواده برای اهدای عضو موثرند. این مطالعه با هدف کشف عوامل موثر در تصمیم گیری خانواده های بیماران مرگ مغزی در اهدای عضو انجام گردید. این تحقیق یک مطالعه کیفی با تمرکز بر رویکرد تحلیل محتوا است. فرایند جمع آوری داده ها مشتمل بر 38 مصاحبه غیرساختارمند و عمیق با 14 خانواده رضایت داده و نیز 12 خانواده رضایت نداده به اهدای عضو همراه با یادداشت های عرصه است.
نمونه گیری به صورت هدفمند در مرکز مدیریت پیوند دانشگاه علوم پزشکی مشهد از مهرماه 1388آغاز و تا مرحله اشباع آذر 1389 ادامه یافت. تحلیل کیفی محتوای داده های مصاحبه و یادداشت در عرصه، منجر به استخراج شش مضمون گردید که بیانگر ماهیت و ویژگی های عوامل موثر در تصمیم خانواده های مرگ مغزی در اهدا یا عدم اهدای عضو شامل این موارد بودند: پذیرش مرگ مغزی، آمادگی شناختی، کیفیت و زمان مواجهه، میانجی های تصمیم ساز، تعاملات خانوادگی و باورها و انگیزه ها.
نتایج این مطالعه نشان داد عوامل متعددی در اهدای عضو موثرند. کشف و تبیین این عوامل به سیاست گذاران و مدیران برای برنامه ریزی و مداخلاتی در ارتباط با فرهنگ سازی و تسهیل در اهدای عضو کمک می نماید. به علاوه توصیه می شود تیم مراقبتی و درمانی از درک خانواده نسبت به مفهوم مرگ مغزی و برگشت ناپذیری آن مطمئن شده و اطلاعات شفاف و کامل دراین رابطه به خانواده بدهند.