فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان
پیاپی 24 (تابستان 1394)

یکی از حوزه های مهم مرتبط با مسئله بزهکاری جوانان، حوزه اوقات فراغت و به طور خاص فعالیت بدنی است. بدین سبب، در مطالعه حاضر رابطه گذراندن اوقات فراغت با گرایش به بزهکاری در دانشجویان پسر دانشگاه یزد با تاکید بر فعالیت های ورزشی بررسی شد. روش این تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی می باشد که به شکل میدانی انجام گرفت. از بین کل جامعه آماری تحقیق، بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و با توجه به جدول مورگان تعداد 364 فرد فاقد بیماری های روانی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. اطلاعات لازم توسط پرسشنامه ها- بعد از تایید روایی و اعتبار آنها- جمع آوری گردیدند و توسط آزمون های آماری پیرسون، رگرسیون و تحلیل عاملی در سطح معنی داری 05/ 0= α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین ابعاد بزهکاری دانشجویان به ترتیب در بعد خرابکاری قوی، دزدی و تقلب، خرابکاری ضعیف و در نهایت کجروی فرهنگی بوده است. همچنین، بین اوقات فراغت سازمان نیافته و بزهکاری رابطه معنی دار مثبت مشاهده گردید. نتایج مدل رگرسیونی نشان داد که وقت تلف کردن، جامعه پذیری بدون نظارت و اوقات فراغت سازمان یافته با همدیگر 37 درصد از تغییرات بزهکاری دانشجویان را تبیین کرده است. بدین ترتیب، افزایش فعالیت های اوقات فراغتی سازمان یافته با نظارت اجتماعی موجب کاهش گرایش به بزهکاری در دانشجویان می شود.

امروزه نگرش دانش- محوری و بهره گیری از تجربه و علم، نقش اصلی در توسعه و گسترش سازمان ها ایفا می نماید. بنابراین، برای ایجاد دانش و نوآوری و در نتیجه افزایش قابلیت های علمی،تکنولوژیکی، مدیریتی و اجرایی سازمان ها و تبدیل نمودن آنها به یک نظام دانش- مدار کارآمد، بررسی اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش اجتناب ناپذیر است. هدف این پژوهش، بررسی میزان اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش از دیدگاه مدیران و کارشناسان وزارت ورزش و جوانان بود که تعداد 163 نفر از مدیران و کارشناسان (40 مدیر و 123 کارشناس) به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه فرایند های مدیریت دانش با پایایی 944/0 استفاده گردید و بنا بر نتایج یافته های پژوهش، فرض آزمون مبنی بر وجود سطح متوسط اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش از دیدگاه مدیران و کارشناسان با 95 درصد اطمینان رد شد. در حقیقت، نتایج نشان داد که از دیدگاه مدیران و کارشناسان، میزان این مولفه ها کمتر از حد متوسط بوده است. همچنین، فرض آزمون مبنی بر متفاوت بودن دیدگاه مدیران و کارشناسان نسبت به میزان اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش تایید گردید. در واقع، به طور متوسط میزان اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش از دیدگاه مدیران بیشتر از این میزان از دیدگاه کارشناسان ارزیابی شده است. می توان نتیجه گرفت که برای افزایش اثربخشی مدیریت دانش، ارزیابی پیاده سازی آن اهمیت بسزایی دارد و با توجه به اینکه مدیریت دانش جزو برنامه های راهبردی است، برای بهبود اثربخشی ایجاد نقشه دانش و آموزش مدون کارکنان سازمان و استفاده از فناوری اطلاعات پیشنهاد می شود.

وجود فضاهای ورزشی در همه جای دنیا حق شهروندی محسوب میشود. در این راستا امکاناتی مهیا شده تا شهروندان با کمترین هزینه و امکانات، سلامت جسمی و روحی خود را حفظ کنند. ورزش های همگانی مانند پیاده روی و ورزش های صبحگاهی در پارک ها و مدارس از جمله فعالیت هایی است که افراد با حداقل امکانات می توانند به آن بپردازند. لذا، به دلیل اهمیت ورزش در جامعه، بررسی وضعیت امکانات ورزشی و کیفیت این وسایل ضروری به نظر می رسد. در سالهای اخیر، به منظور تامین سلامت و توسعه فعالیتهای ورزشی دانشآموزان، مدارس کشور به دستگاه های بدنسازی پارکی تجهیز شده اند. اما، این دستگاه ها اغلب به صورت کپی سازی از روی انواع خارجی ساخته می شوند. هدف از این تحقیق، بررسی میزان تطابق ابعاد و اندازه ها و مشخصات ارگونومیک دستگاه بدنسازی گام زن پهلو با ویژگی های آنتروپومتریک کاربران دختر دانش آموز دبیرستان های تهران است. روش ها و وسایل: روش این تحقیق مقایسه ای و تعداد 100 نمونه از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران و دستگاه بدنسازی گام زن پهلو با دو نشان تجاری هیگر و تحرک سازان فردا و نمونه های آماری از بین جامعه دانش آموزان شهر تهران و بیش از 35 نشان تجاری دستگاه های بدنسازی پارکی مورد ارزیابی قرار گرفته و میانگین و صدکهای 5، 50 و 95 و انحراف استاندارد ویژگی های آنتروپومتریک بهدست آمده کاربران با ویژگی های ارگونومی دستگاه های بدنسازی منتخب با استفاده از روش تی تک نمونهای دوطرفه در سطح معنا داری 05 /0(95 درصد اطمینان) مقایسه شد. ابزار تحقیق کیت آنتروپومتری استاتیک و قد سنج و نرم افزار SPSS بوده و نتایج به دست آمده، حاکی از آن است که دستگاه تعبیه شده فوق در مدارس از نظر ابعاد مناسب اندازه های آنتروپومتری دانشآموزان دختر مقطع متوسطه نیست و مشکل عمده در هر دو نشان عدم هماهنگی در ابعاد دستگاه ها با ابعاد بدنی کاربران آنهاست که این امر احتمال بروز آسیبهای جسمانی در اثر استفاده از دستگاه های بدنسازی پارکی را افزایش میدهد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر نوع تصویرسازی ذهنی بر اجرا و یادگیری پرتاب دارت دانشجویان پسرجوان مبتدی بود. بدین منظور از بین دانشجویان پسر راست دست و مبتدی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با دامنه سنی 20 تا 24 سال و توانایی تصویرسازی متوسط (پرسشنامه تجدید نظر شده هال و مارتین(1997. نسخه تجدید نظر شده پرسشنامه تصویر سازی حرکتی)، 33 نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شده و بر اساس نمرات پیش آزمون (10 پرتاب دارت) در 3 گروه 11 نفری همگن (تصویرسازی فعال، تصویرسازی غیر فعال،کنترل) قرار گرفتند. شرکت کنندگان در گروه های تصویر سازی طی 6 جلسه و هر جلسه 20 پرتاب بدون تصویرسازی و 20 پرتاب همراه با تصویرسازی به تمرین پرداختند. گروه تصویرسازی فعال، با لباس و کفش ورزشی در پشت خط پرتاب دارت و گروه تصویرسازی غیر فعال، به صورت نشسته در یک اتاق، مهارت پرتاب دارت را تصویرسازی کردند. گروه بدون تصویرسازی (کنترل) فقط به اجرای20 پرتاب دارت پرداختند. دو روز پس از آخرین جلسه تمرین، آزمون یادداری بدون تصویرسازی (10 پرتاب دارت) و 2 ساعت بعد از آزمون یادداری، آزمون انتقال بدون تصویرسازی و با افزایش فاصله پرتاب (10 پرتاب دارت) انجام گردید. تجزیه و تحلیل داده های مرحله اکتساب با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و همچنین داده های مراحل یادداری و انتقال با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه در سطح معنی داری 05/0p≤ انجام شد. مطابق نتایج، اثر تعداد جلسات تمرین در مرحله اکتساب معنی دار بود، اما اثر تعامل تعداد جلسات تمرین در مرحله اکتساب با نوع تصویر سازی معنی دار نبود. همچنین، در آزمون یادداری و انتقال اثر اصلی نوع تصویر سازی معنی دار نبود. با توجه به نتایج بدست آمده استفاده از تصویرسازی ذهنی بدون توجه به نوع آن توصیه می شود.

شناخت ویژگی های فیزیولوژیکی و جسمانی در هر رشته ورزشی از عوامل تعیین کننده و موثر در اجرای ورزشکاران است. ارزیابی این ویژگی ها، سال هاست که در برنامه مربیان و ارزیابی تیم های ورزشی قرار گرفته است. این پژوهش بر آن است که تاثیر تمرین و رقابت را بر عوامل جسمانی و فیزیولوژیکی بازیکنان نخبه والیبال بسنجد. آزمودنی های این تحقیق، 15 بازیکن مرد نخبه والیبال (سن5/ 6±8/ 25، قد2/ 8±191 سانتیمتر، و وزن2/ 8±2/ 88 کیلوگرم) بودند که در لیگ برتر سال 90-91 حضور داشتند بود. آزمودنی ها در سه مرحله شامل پیش از شروع تمرینات آماده سازی، بعد از 8 هفته تمرینات آماده سازی(شامل تمرینات استقامتی و قدرتی همراه با تمرینات مهارتی والیبال) و در پایان نیم فصل (8 هفته تمرینات حفظ آمادگی و انجام 14 مسابقه)، پیرامون عوامل توان بی هوازی، قدرت خمش انگشتان، عضلات ناحیه کمربند شانه ای، پشتی و پا، چابکی، سرعت، پرش عمودی یکدست، پرش عمودی دودست، پرش طول، انعطاف پذیری و استقامت میان تنه مورد سنجش قرار گرفتند. یافته های این پژوهش نشان داد که بین قدرت خمش انگشتان دست چپ و دست راست، عضلات دورکننده، عضلات نزدیک کننده کتف و دراز و نشست بازیکنان والیبال در پایان مرحله آماده سازی و نیم فصل تفاوت معنی داری وجود ندارد.(05/ 0P)که این عوامل در پایان نیم فصل تفاوت معنی داری را نشان ندادند(05/ 0P) نتیجه آن که افزایش عوامل آمادگی جسمانی و تاثیر آنها در بهبود عملکرد ورزشکاران، نشان دهنده اهمیت این عوامل و کنترل آن ها در مراحل آماده سازی و رقابت است.

کلیدواژگان: تمرین، آماده سازی، عوامل جسمانی و والیبال

توسعه اقتصادی و اجتماعی از طریق توسعه انسانی محقق میگردد و منابع انسانی از مهم ترین عوامل توسعه در هر جامعه ای محسوب می شوند. از آنجایی که نظام آموزش عالی به عنوان یک بخش زیربنایی جامعه، رابطه تنگاتنگی با بازار کار و برنامه های توسعه اقتصادی- اجتماعی دارد، هر کشوری برای توسعه و تربیت نیروی انسانی متخصص و توانمند، به کارآمد کردن نظام آموزش عالی خود نیازمند است تا به توسعه پایدار و متوازن دست یابد. اما در ایران به رغم گسترش کمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در دهه های اخیر، مسایل مرتبط با بیکاری و فقدان مهارت های عملی قشر جوان افزایش یافته است. بر اساس نظر مرکز آمار ایران، جمعیت بیکار دارای تحصیلات دانشگاهی در سال 85، 373513 نفر و در سال 90، 768051 نفر بوده است. مقاله حاضر درصدد است تا با هدف ارایه پیشنهادات مناسب، کارآمدی آموزش عالی برای اشتغال جوانان را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. روش تحقیق مقاله توصیفی- تحلیلی و از نظر جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی می باشد. نتایج حاکی از این است که ناهماهنگی سیاست ها، برنامه ها و محتوای آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها با نیازهای جامعه و بازار کار از جمله موانع عمده و اختلال اصلی در اشتغال جوانان است و باید به آن توجه ویژهای مبذول گردد.

مطالعه حاضر درصدد شناخت توصیفی و تبیینی میزان دینداری دانشجویان جوان و ارتباط آن با خصوصیات دموگرافیک آنهاست. بدین منظور جهت سنجش میزان دینداری افراد، از مدل شناخته شده گلاک و استارک استفاده شد. روش این پژوهش، کمی و از تکنیک پیمایش استفاده گردید. پس از طراحی پرسشنامه و سنجش اعتبار و روایی ابزار پژوهش، داده ها از جامعه آماری پژوهش جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار آماری علوم اجتماعی(SPSS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج توصیفی پژوهش نشان داد که دینداری دانشجویان در حد تقریبا «بالا» و در میان کل ابعاد، بعد اعتقادی دارای بالاترین میانگین بوده است. همچنین، بر اساس نتایج تحلیل عاملی پژوهش، بعد تجربی دینداری دارای بیشترین اهمیت در تعیین میزان دینداری افراد بوده است. در مرحله بعد، به منظور بررسی روابط بین میزان دینداری دانشجویان و سایر متغیرهای مستقل از آزمون های T استیودنت و آنالیز واریانس استفاده شد که نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین گروه های سنی، مرد و زن، خاستگاه سکونتی و مقطع تحصیلی از نظر میزان دینداری در بین دانشجویان وجود دارد. از منظر رشته تحصیلی نیز، به جز بعد اعتقادی دینداری، تفاوت معنی داری بین رشته های فنی-مهندسی و علوم اجتماعی از نظر میزان دینداری وجود ندارد.

روابط فرازناشویی یکی از چالش های اساسی زندگی خانواده در عصر کنونی است. همچنین، در کشور ما آمار طلاق یک روند صعودی را در طی سالیان اخیر تجربه کرده است؛ طبق نظر کارشناسان خانواده در اغلب موارد، زوجین بی وفایی همسر را به عنوان یکی از عوامل طلاق ذکر کرده اند. با توجه به پیامدهای ناگواری که روابط فرازناشویی برای خانواده و فرزندان آن ها در پی دارد، هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه کیفی عوامل موثر بر برقراری روابط فرازناشویی بوده است. بدین منظور 24 نفر از زنان و مردان در شهر قروه -که به همسرشان بی وفایی نموده و به مراکز بهزیستی و مشاوره مراجعه نموده بودند- به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب و با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نظریه مبنایی نشان داد، دو دسته از عوامل فرهنگی- اجتماعی و زیستی- روانی، نارضایتی زناشویی و روابط فرازناشویی را رقم می زنند که به ترتیب عبارت اند از از: ازدواج اجباری، دلبستگی به خانواده منشا و دخالت آنان، اختلاف نگرش بر سر نقش های جنسیتی، نارضایتی از روابط جنسی و عاطفی و سوء ظن و بدبینی. به عبارتی عوامل مذکور زمینه را برای نارضایتی، کاهش علاقه و تفاهم و در مواردی روابط فرازناشویی فراهم می کنند.

نظر به جایگاه کتاب الکترونیکی در آینده اوقات فراغت جوانان، بررسی وضعیت نشر الکترونیکی کتاب در ایران و نیز چگونگی مصرف کتابهای الکترونیک اهمیت می یابد. مطالعه حاضر با توجه به سوالات مختلفی که در این عرصه دارد، ترکیبی از روش های مختلف از جمله بررسی اطلاعات موجود، مطالعه موردی، تحلیل ثانویه و پیمایش را مورد استفاده قرار می دهد؛ به طوری که ابتدا با بررسی اطلاعات موجود و نیز از طریق مطالعه موردی وضعیت نشر الکترونیکی در موسسه نشر نی (که در این امر سرآمد است) به بررسی تحول صنعت نشر کتاب از رسانهای چاپی به مجازی می پردازد و مسائل و مشکلات توسعه آن را در کشور ایران ترسیم می کند. سپس با ترکیب روش تحلیل ثانویه مطالعات موجود و نیز روش پیمایش و در نهایت، مقایسه نتایج تحلیل ثانویه و پیمایش در پی فهم چگونگی مصرف کتابهای الکترونیک در ایران و مقایسه آن با الگوهای جهانی برمی آید. نمونه های این پژوهش، به شکل غیرتصادفی و به روش گلوله برفی انتخاب شده است. مبنای مطالعه نیز پرسشنامه ای است که توسط محقق با ارجاع به مطالعه جهانی تنظیم و از طریق ایمیل به پاسخگویان عرضه شده است و آنها نیز آن را پس از تکمیل به همان صورت بازگردانده اند.
بررسی صنعت نشر کتاب الکترونیک نشان میدهد که هرچند درآینده نزدیک فارسی شدن قالب کتابهای الکترونیک محتمل است، اما به علت ضرورت توسعه زیرساختهای نرم افزاری و سخت افزاری لازم، نشر صنعتی در این حوزه بهزودی تحقق نخواهد یافت. در این مورد مجموعهای از متغیرها از جمله فقدان فرهنگ کتابخوانی، نبود ساختارهای کتابخانه ای گسترده و عدم شکلگیری بازار کالایی در حوزه کتاب الکترونیک و از همه مهمتر کم رونقی نشر در ایران بهعنوان موانع زمینه ای عمل می کنند. از منظر شرکتهای انتشاراتی به طور مشخص امنیت بسیار بااهمیت مینماید، زیرا در غیاب شرکتهای امنیتی معتبر بین المللی آنها اعتمادی به فرآیند الکترونیکیشدن ندارند.
در بررسی چگونگی مصرف کتاب الکترونیکی مطابق تحلیل ثانویه مطالعه ای که در بین 10 کشور متفاوت صورت پذیرفته است، مقاله حاضر الگوی مصرف کتاب و متون الکترونیک را شامل سه مدل کشورهای پرسابقه، کشورهای واسط و کشورهای در حال ظهور برمی شمارد. در کشورهای دسته اول، بازار کتاب الکترونیک کاملا شکل گرفته و بسیار پررونق و متوجه کتابهای ادبیات، داستان و رمان است. در مقابل، در کشورهای در حال ظهور بهرهبرداری از متون الکترونیک و بازار کتاب الکترونیک متوجه کتابهای تخصصی و آکادمیک است. مطالعه حاضر نشان می دهد بهره برداری از کتاب در ایران هنوز کالایی نشده است. نیز علیرغم آنکه هنوز بازار سازمان یافته ای در ایران برای کتاب الکترونیک شکل نگرفته، اما بهره برداری از متون و کتابهای الکترونیک کاملا و حتی بیشتر از گروه سوم، متوجه کتابهای تخصصی و آکادمیک است. در همین حال، فقدان بازار کتاب و بهرهبرداری کالایی باعث شده است کاربران در ایران بیشتر متوجه کتابها و متون رایگان باشند- ضمن اینکه رفتار بیثباتتری را نیز در بهرهبرداری به نمایش میگذارند، زیرا فقدان بازار کتاب بهنوبه خود کیفیت و قابلیت اعتماد را نیز محدود میسازد. بیرونقی استفاده از دستگاه های مخصوص خواندن کتاب نیز انعکاسی از همین فقدان بازار کتاب در ایران است، هر چند خود نیز در عدم اشتیاق به مطالعه کتاب الکترونیکی نقش دارد.

آزار جنسی یک مسئله جهانی است که مانعی پایدار در راه ارتقای زنان و برخورداری آنان از حقوق فردی و اجتماعی شان به شمار می آید. آزار جنسی را می توان هرگونه توجه نشان دادن به بدن زن بدون توافق صریح یا ضمنی، مشروط بر آنکه ماهیت جنسی داشته باشد، تعریف کرد. در این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته، اقدام به جمع آوری اطلاعات شده است. پرسشنامه ها در بین 384 نفر از دختران و زنان جوان 35 15 ساله ساکن محلات تهرانپارس و تجریش بصورت نمونه گیری چند مرحله ای توزیع گردیده است.
نتایج تحقیق نشان داد که اکثر زنان در سه ماه گذشته، نوعی آزار جنسی کلامی مانند متلک گفتن، تحسین زیبایی، حرف های رکیک (توهین) و مزاحمت تلفنی را تجربه کرده اند و یا از وقوع آن در زندگی اطرافیان و دیگران اطلاع دارند. بیشتر زنان در سه ماه گذشته آزار جنسی رفتاری مانند هیزی و چشم چرانی، مورد تعقیب قرار گرفتن، لمس کردن، تنه زدن به عمد، توقف کردن با ماشین جلوی فرد را تجربه کرده اند و یا از وقوع آن در زندگی دیگران اطلاع دارند. عورت نمایی، پیشنهاد جنسی و تهدید به تجاوز از موارد دیگر آزارجنسی رفتاری بود که شیوع کمتری در جامعه آماری داشت و شاید یکی از دلایل آن تابو بودن اینگونه مسائل و ترس و بدبینی زنان نسبت به مطرح کردن آن بود. در تحلیل کیفی تحقیق اکثر زنان اعلام کرده اند که تجربه لمس کردن را به کرات در زندگی خود داشته اند و اینگونه آزارها موجب ترس و بدبینی آنها نسبت به مردان شده است- آزار جنسی در محیط کار در نمونه مورد نظر کمتر رخ داده است.
برخورد زنان در بیشتر مواقع سکوت و مدارا و فاصله گرفتن در وسایل نقلیه عمومی است و در این مورد کمتر به مراجع قضایی مراجعه می کنند. همچنین، بین آزار جنسی و نحوه پوشش و آرایش زنان ارتباط معناداری وجود دارد؛ اما بین عوامل اجتماعی (عوامل زمینه ای) مانند درآمد، تحصیلات فرد، شغل پدر و مادر و درآمد خانواده و آزار جنسی زنان جوان ارتباط معناداری دیده نمی شود.