نشریه مدیریت فردا
پیاپی 44 (پاییز 1394)

ارزشها همیشه جزء لاینفکی از زندگی بشر بوده است و مدیریت بر سازمان ها نیز متاثر از فرهنگ و ارزش های حاکم بر جامعه ای است که مدیریت در آن صورت می پذیرد. نظام ارزشی جوامع مختلف دارای وجوه اشتراک و وجوه افتراقی است. نظام ارزشی حاکم بر مدیریت متعارف متاثر از نظام لیبرال دموکراسی و اومانیسم است، در حالیکه نظام ارزشی اسلامی حاکم بر جامعه اسلامی متاثر از فطرت توحیدی و آموزه های وحیانی است. این مقاله به دنبال تبیین نقش ارزشهای اسلامی در فعالیت های مدیریتی و احصای بخشی از بایدها و نبایدهای متاثر از نظام ارزش های اسلامی برای مدیریت سازمان ها در جمهوری اسلامی ایران است. در این مقاله ما مصادیق اصول ارزش های بنیادینی چون: ایمان و غیب محوری، آگاهی و بصیرت، صداقت و عمل صالح، تعاون، همکاری و مشارکت، قسط و عدل، رعایت عهد و امانت، عظمت و اقتدار، برادری و اخوت، توازن و اعتدال، رعایت مصالح و اولویت ها، حفظ نظام اسلامی، فطرت و کرامت انسانی را برای فعالیت های مدیریتی چون برنامه ریزی مانند تعیین ارزش های اساسی، ترسیم چشم انداز آرمانی و مطلوب، تدوین رسالت و اهداف عالیه، ارزیابی نقاط قوت و ضعف، ارزیابی فرصت ها و تهدیدات، طراحی استراتژی، برنامه ریزی بلندمدت تا کوتاه مدت؛ فراهم کردن زمینه پیاده سازی شامل: سازماندهی، و تقسیم کار، تامین و تخصیص منابع، ارزیابی قبل از اجرا؛ و پیاده سازی و نظارت بر حسن اجرا شامل: هدایت و رهبری، مدیریت اجرایی، نظارت و ارزیابی و کنترل، احصا نموده ایم تا بخشی از بایدها و نبایدهای متاثر از ارزش های اسلامی در عرصه مدیریت معرفی و مورد استفاده قرار گیرد.

با توجه به اهمیت مسئله ی حفظ جان بیماران در لیست انتظار اعضای پیوندی، این اعضا همانند منابع مالی دولت به مثابه ی یک سرمایه ی ملی می-باشند. برنامه ریزی یکپارچه، با در نظر داشتن معیارهای پزشکی و اقتصادی، در سطوح مختلف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برای شبکه ی زنجیره تامین پیوند عضو از ضرورت های مدیریتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. این پژوهش سعی دارد با ارائه ی یک مدل دو مرحله-ای برای تخصیص اعضای پیوندی قلب،کبد و کلیه، که از اهداکننده ی مرگ مغزی فراهم می شوند به برنامه ریزی کوتاه مدت شبکه ی زنجیره تامین پیوند عضو کشور یاری رساند. در این مدل برخلاف مدل هایی که تا کنون ارائه شده اند، تصمیم برای تخصیص عضو به بیمار مناسب، نه تنها بر اساس معیارهای پزشکی، بلکه با توجه به محدودیت های بودجه و زمان های حمل و نقل در شبکه ی زنجیره تامین پیوند عضو کشور اتخاذ می شود. در مرحله ی اول با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، یک معیار کارایی پزشکی برای بیماران در صورت دریافت یک عضو خاص محاسبه شده و در مرحله ی دوم مدلی دوهدفه برای افزایش کارایی کل و کاهش هزینه های کل تحمیل شده به سیستم ارائه می شود. برای حل مدل دوهدفه از روش تبدیل به قید افزوده استفاه شده است. در نهایت، نتایج مدل حاضر با استفاده از اطلاعات ارائه شده در گزارش سالانه ی مرکز بیماران خاص و پیوند اعضاء وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرند.

سرمایه گذاری در دنیای رقابتی امروز تبدیل به یک تصمیم گیری بسایار پیچیده شده و دیگر مدیران «ریسک گریز» و یا حتی مدیران «ریسک خنثی» که تنها بر اساس ارزش انتظاری عایدی هر پروژه به تصمیم گیری در خصوص آن می پردازند، قادر نیستند سازمان ها را به موفقیت برسانند. بلکه مدیرانی که به صورتی معقول ریسک پذیرند، رمز موفقیت سازمان ها هستند. مطابق حدیثی گهر بار از رسول اکرم (ص) که در کتاب کنز العمال قید شده است: توکل کردن به خدا بعد از به کار بردن عقل، خود موعظه است. در پژوهش جاری تلاش می شود تا ضمن تبیین مفاهیم توکل و ریسک پذیری، جایگاه آنها را در تصمیم گیری ها و فرآیندهای بهینه سازی با استفاده از رویکردهای علمی شناسایی نموده و تعریفی نوین از ریسک و توابع مطلوبیت در قالب یک الگوریتم جدید پیشنهاد شده است. همچنین الگوریتم پیشنهادی با استفاده از فرآیند شبیه سازی اعتبارسنجی شده است.

در سالهای اخیر، رهنمودهایی از سوی مقام معظم رهبری مبنی برتولیدملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی ارائه شده است. ایشان تولید ملی را، اساس و حلقه ی اساسی پیشرفت اقتصاد دانسته و بر لزوم حمایت مسئولان از این امر تاکید کرده اند. تولید دارای ابعاد گوناگون است. از یک طرف اشتغال را افزایش می دهد و از طرفی سبب کاهش واردات می شود. به علاوه اثر روانی آن یعنی افزایش اعتماد به نفس و غرور ملی را ارتقا داده و اثرات هویت بخش آن بر شخصیت تک تک مردم نیز موثر خواهد بود. استقلال اقتصادی نیز از مسیر تولید می گذرد. این پژوهش در پی شناسایی بسترهای همکاری اثربخش میان دولت و تولیدکنندگان داخلی در راستای تقویت تولید و برآورده شدن منافع ملی است. مقوله های تولید در این پژوهش ابتدا بر اساس مطالعات انجام شده در مورد کلمات کلیدی مرتبط با تولید ملی، استخراج شده و پس از جمع آوری، سوالات اولیه حول موضوع، طراحی و در قالب مصاحبه های نیمه ساختاریافته نظرات خبرگان امر جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل فعالین حوزه تولید و نیز مسئولین اجرایی کشور در وزارت خانه صنعت، معدن و تجارت و کارشناسان اتاق بازرگانی و غیره بوده اند. برای کسب نظر از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. برای تحلیل مصاحبه ها از تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شده و نتایج در قالب یک مدل مفهومی، به نمایش درآمده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد، همکاری بین دولت و تولیدکنندگان با مداخله هوشمندانه و از طریق ایجاد بسترهای مناسب مالی، تنظیم شرایط فعالیت ها و محصولات، تنظیم روابط بین المللی اقتصادی محقق خواهد شد. روایی و پایایی پژوهش نیز، با معیارهای موجود تایید شده است.

دقت در ارزیابی و انتخاب صحیح تامین کنندگان یکی از عناصر مهم و موثر در مدیریت زنجیره تامین بوده که نقش بسزایی در ایجاد ارزش برای مشتریان دارد. هدف از انجام این پژوهش استفاده از تصمیم گیری گروهی چندشاخصه، مدلسازی ریاضی مسئله ارزیابی و انتخاب تامین-کننده برای تامین کنندگان مواد اولیه شرکت صنایع فولاد مازندران می باشد. در این پژوهش پس از شناسایی و استخراج شاخص ها و زیرشاخص های اساسی ارزیابی تامین کنندگان و وزن دهی آن ها، با استفاده از روش کوک و سیفرد که یکی از متدهای تصمیم گیری گروهی چندشاخصه است، مسئله تصمیم گیری مدلسازی ریاضی شده و با تخصیص رتبه ها به هریک از تامین کنندگان، اولویت بندی شرکت های تامین-کننده صورت پذیرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخص های پشتیبانی زنجیره تامین، قیمت و کیفیت به ترتیب دارای اولویت های اول تا سوم بوده و با توجه به حل مسئله تصمیم گیری، چهار شرکت مواد نسوز تبریز، مواد نسوز آذر اصفهان، مواد نسوز ایران اصفهان و مواد نسوز امین آباد تهران به ترتیب حائز رتبه های اول تا چهارم در زمینه تامین آجر نسوز کوره و پاتیل برای صنایع فولاد مازندران شده اند. روش تصمیم گیری و مدل ارزیابی ارائه شده در پژوهش حاضر این امکان را برای مدیران صنایع فراهم می کند تا در زمینه مدیریت زنجیره تامین و در راستای افزایش بهره وری در تولید، بهترین تامین کنندگان را انتخاب کرده و سبب افزایش رضایت مشتریان و کیفیت محصول گردند.

تاکید رهبر انقلاب بر مقوله «اقتصاد مقاومتی» در سالیان اخیر به روشنی حکایت از اهمیت حیاتی این بحث در مسیر حرکت انقلاب دارد. این موضوع تا جائی پیش رفته که در نامگذاری سالها با عناوینی همچون «حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف»، «همت مضاعف، کار مضاعف»، «جهاد اقتصادی» و «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» خود را نمایان ساخته است. از آنجا که مقاومت از لحاظ لغوی قرابت زیادی با واژه جهاد دارد و از طرفی دیگر اهمیت اقتصاد در نگاه مدیران به شکلی مبرهن نمایان است، این فکر در اذهان شکل میگیرد که اقتصاد مقاومتی ارتباطی تنگاتنگ با مقوله مدیریت جهادی دارد. مقاله حاضر ضمن تاکید بر ارتباط بین این دو مقوله، به بررسی اهمیت شاخصه های مدیریت جهادی در استقرار و تحکیم نظام اقتصاد مقاومتی میپردازد. رویکرد این مقاله استفاده از روش تصمیم گیری با معیار های چندگانه در شرایط غیر قطعی است که این شرایط با استفاده از فضای فازی پیاده سازی میشود. روش تصمیم گیری مورد استفاده در این پژوهش روش ویکور است که به نوبه خود جزو روش های جدید در این حوزه به حساب می آید. نتایج این پژوهش نشان داد که ویژگی های فرهنگ جهادی به عنوان مهمترین عامل در استقرار نظام اقتصاد مقاومتی خواهد بود.

لازمه تغییر و تحولات مستمر سازمانی در محیط های پویا و در حال تغییر امروز، وجود راهبرانی بصیر، راهبردی یا به عبارت روشن تر، رهبران تحول آفرین است. به دلیل توجه فزاینده به عامل رهبری در ایجاد تحولات و عملکرد سازمانی در سطح دنیا و نقش آن در یادگیری سازمانی، در این تحقیق سعی بر آن شده است که رابطه بین رهبری تحول آفرین و عملکرد سازمانی با نقش تعدیلگری یادگیری سازمانی مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان بانک صادرات می باشد که حجم آن 243 نفر می باشد. تعداد نمونه ی برآورد شده براساس فرمول کوکران 108 نفر مشخص و جهت جمع آوری داده ها از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک استفاده شده است. در پژوهش حاضر از سه پرسشنامه ی، رهبری تحول آفرین: مک کول-کندی و اندرسون (2002)، یادگیری سازمانی: آراگون و همکاران(2007) و گارسیا مورالس(2004)، و عملکرد سازمانی: مورای و کوتابه (1999)، جهت سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شده است. تحلیل داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار آماری علوم اجتماعی (SPSS) و لیزرل (Lisrel) و با روش های همبستگی و رگرسیون انجام شده است. نتایج نشان می دهد که رهبری تحول آفرین بر عملکرد سازمانی از طریق یادگیری سازمانی چه مستقیم و چه غیر مستقیم تاثیر گذار است. همچنین یادگیری سازمانی نیز بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبتی دارد.

با افزایش رقابت در بین سازمانها، سازمانها نیاز بیشتری به دانش وآگاهی گسترده ازعوامل محیطی دارند، تا بتوانند خود را با تغییرات و تحولات محیطی تطبیق دهند. امروزه سازمانی موفق است که بطور سریع و مستمر یاد بگیرد و این یادگیری تنها از طریق برخورداری از منابع انسانی با انگیزه و ایجاد کارکردهای لازم برای یادگیری محقق خواهد شد. امروزه یادگیری سازمانی به طور فزاینده ای در میان سازمان هایی که به افزایش مزیت رقابتی ،نوآوری و اثربخشی علاقمندند ، مورد توجه ویژه قرار گرفته است و پژوهشگران مختلف ازرویکردهای متفاوتی به تحلیل آن پرداخته اند .دراین پژوهش با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری به بررسی تاثیر هوش سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی در دانشگاه علوم پژشکی اصفهان پرداخته شده است.برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ی هوش سازمانی البرخت و پرسشنامه ی یادگیری سازمانی گومژو همکاران استفاده شده است. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار Amos ویرایش 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، دراین پژوهش 5 فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار می گیرند که عبارتند از: هوش سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی تاثیر مثبت دارد. فضای باز وآزمایشگری بر قابلیت یادگیری سازمانی تاثیر دارد. انتقال ویکپارچگی دانش بر قابلیت یادگیری سازمانی تاثیر مثبت دارد. تعهد مدیریت بر قابلیت یادگیری سازمانی تاثیر مثبت دارد و دید سیستمی بر قابلیت یادگیری سازمانی تاثیر مثبت دارد، که در سطح 95% تمامی فرضیات تایید می گردنند.

باتوجه به روند سریع تغییرات وتوسعه درعرصه های گوناگون صنعتی،اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی سازمانها نیازمند منابعی هستند تا بتواند بگونه ای هوشمند ودانش محور با این تغییرات مواجه شود؛در این میان عنصرکلیدی سازمانها سرمایه انسانی آنها قلمداد می گردند.انسانها به عنوان عناصری هوشمند وارزشمند برای سازمان نیازمند توجه بیشتری نسبت به سایرمنابع سازمانی هستند زیرا سازمانها ازانسانها شکل می گیرند.مدیریت سرمایه انسانی (جذب،استخدام،حفظ ونگهداری وبهبود کارکنان سازمان)یکی از ارکان اصلی مدیریت درسازمانها است وحسابداری مدیریت راهبردی سرمایه انسانی نیز یکی از مهم ترین ابزارهای کاربردی جهت سنجش وارزیابی پولی وغیرپولی منابع وسرمایه های انسانی سازمان به شمارمی رود.مدیران با استفاده از گزارشات استخراج شده ازاین طریق، با تحلیل اطلاعات مربوط به شرایط موجود و تعمل در آرمان ها و اهداف سازمان و آن چه که به عنوان منابع در دسترس دارند، می توانند برای رسیدن به شرایط مطلوب برنامه ریزی کنند و گام بردارند. بدیهی است ضعف سیستم حسابداری راهبردی(استراتژیک) سازمان ها بویژه بخش حسابداری مدیریت می تواند لطمه ای جبران نا پذیر به آن ها وارد آورد. برای تقویت بخش حسابداری مدیریت سرمایه انسانی سازمان می توان آن را با مدیریت راهبردی ترکیب نموده وبا یک رویکرد راهبردی ،وبا نگاه به تغییرات محیطی و چشم اندازی بلند مدت، این شاخص هارا با یکدیگر ادغام نماید ،که از این عمل حسابداری مدیریت راهبردی سرمایه انسانی حاصل می شود.در این مقاله تلاش شده است تا به بررسی تخصصی واژه استراتژی حسابداری وارائه چندین راه حل وترکیب حسابداری مدیریت ومدیریت راهبردی با یکدیگر به تعریفی جدیدتر ازترکیب این اصول پرداخته شود. دراین مقاله حسابداری مدیریت راهبردی سرمایه انسانی به عنوان یکی از ابزارهای مناسب درحوزه حفظ ونگهداری و بهبودکارکنان درنظرگرفته شده است؛به این ترتیب که متغیرعملکرد کارکنان درحوزه مدیریت سرمایه انسانی ومتغیرهای ارزشیابی پولی وغیرپولی درحوزه مدیریت سرمایه انسانی به عنوان متغیرهای تحقیق براساس نظریات بیان شده؛انتخاب گردیده اند تا رابطه آنها با یکدیگر مورد سنجش قرار گیرد.دراین مقاله بحث عملکرد سرمایه انسانی درحوزه مدیریت سرمایه انسانی وارزشهای پولی وغیرپولی درحوزه حسابداری مدیریت راهبردی سرمایه انسانی مورد نظرقرار دارد.تا سازمانها بتوانند ازاین طریق به برنامه ریزی استراتژیک سازمان رویکرد ونتایج،حسابداری سرمایه انسانی را نیز اضافه نمایند؛بدین تربیت سازمانها می توانند در تنظیم اهداف راهبردی سازمان،از حسابداری سرمایه انسانی استفاده نمایند.

وب سایت در عرصه صادرات مواد غذایی یک رسانه تجاری با ارزش برای شرکت های بازرگانی به منظور برقراری ارتباط با مشتریان و حفظ آن ها می باشد. این تحقیق به بررسی تاثیر محتوای اعتماد الکترونیکی بر افزایش کارآیی بخش بازاریابی با توجه به نقش واسطه گری جلب تعهد مشتری در افزایش کارآیی بخش بازاریابی می پردازد. این تحقیق در بین شرکت های بازرگانی صادرکننده مواد غذایی واقع در استان خراسان انجام شده است. نتایج نشان می دهد که شرکت هایی که محتوای اعتماد الکترونیک قوی تری دارند در جلب تعهد مشتریان و افزایش کارآیی بخش بازاریابی موفق تر هستند که همین امر می تواند باعث ایجاد مزیت رقابتی برای شرکت ها گردد.