فهرست مطالب

مطالعات فرهنگ - ارتباطات - پیاپی 24 (زمستان 1392)

فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات
پیاپی 24 (زمستان 1392)

  • 202 صفحه، بهای روی جلد: 120,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1392/12/21
  • تعداد عناوین: 9
|
  • حمید عبداللهیان*، زهرا اجاق صفحه 7
    این مقاله به مسئله عمومی کردن علم در مجله های علمی عمومی ایرانی می پردازد. با آنکه مدت زیادی است این قبیل مجله ها در ایران منتشر می شوند اما هنوز به عنوان مقوله ای ارتباطاتی در این حوزه مورد مطالعه واقع نشده اند. مقاله حاضر با توجه به نقش مجله های مذکور در انتشار اطلاعات و درک علمی در حوزه عمومی بر زبان به کاررفته در تولید متون علمی عمومی ایرانی، تمرکز و معیارهایی را برای مناسب کردن زبان این مجله ها در راستای افزایش درک عامه از علم شناسایی کرده است. برای دستیابی به این معیارها، از محتوای نظری دو نظریه کنشگر شبکه و علم تعاملی استفاده شده و هفت معیار به دایره شناخت درآمده است. اهمیت شناخت این معیارها در آن است که ابزاری را برای کاربرد در مجله های علمی عمومی به منظور ارائه روش های ارتباطات موثر محتواهای علمی با عموم فراهم می کند. در این مقاله با توضیح معیارهای زبان ایده آل یا نگارش متون علمی عمومی، روش برقراری ارتباطات عمومی علم موثر توضیح داده شده تا این معیارها از وضعیت انتزاعی بیرون آمده و عملیاتی و اجرایی شوند.
    کلیدواژگان: ارتباطات عمومی علم، درک عامه از علم، مجله های علمی عمومی ایرانی، علم تعاملی، نظریه کنشگر، شبکه
  • وحید بزرگی* صفحه 27
    پس از پذیرش درخواست الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت در 5 خرداد 1384، ایران عملا وارد فرایند مذاکره الحاق به این سازمان شد. در این فرایند یکی از کارهایی که باید انجام گیرد انطباق قوانین و مقررات کشور متقاضی الحاق با قواعد و مقررات سازمان جهانی تجارت از جمله در زمینه حقوق مالکیت فکری است. در این راستا، در مقاله حاضر قوانین و مقررات ایران با مفاد موافقت نامه تریپس در زمینه حق نسخه برداری و حقوق مرتبط مقایسه شده است. نتایج این بررسی مقایسه ای نشان می دهد که در نظام حقوق مالکیت فکری ایران در حوزه مذکور، کمبودها و مغایرت های زیادی از جمله در مورد آثار مورد حمایت، مدت حمایت، حقوق مرتبط یا جانبی، حقوق اجاره ای، حق انتفاع پدیدآورندگان از فروش مجدد، نحوه شناسایی پدیدآورنده، محدودیت ها و استثناهای مجاز و شرایط حمایت وجود دارد که بهتر است قانون جدیدی در این زمینه تدوین و تصویب شود.
    کلیدواژگان: موافقت نامه تریپس، کنوانسیون برن، حق نسخه برداری، حقوق مرتبط یا جانبی، نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری ایران
  • زرین زردار*، محمد فتحی نیا صفحه 41
    این مقاله به دنبال شناخت نحوه بازنمایی مازنی ها در مجموعه تلویزیونی پایتخت و شناسایی رمزگان ها و کلیشه های مورد استفاده در این بازنمایی است. برای دستیابی به این هدف، 16 سکانس شاخص از مجموع سریال، انتخاب شده و مورد تحلیل نشانه شناختی قرار گرفتند.
    یافته ها نشان می دهند، سه دسته رمزگان های گفتار و گویش، پوشاک و گریم و حالت چهره و کنش، رمزگان های اصلی هستند که برای بازنمایی هویت قومی و شهرستانی به طور عام و «مازنی» و «علی آبادی» به طور خاص، به کار گرفته شده اند. علی آبادی ها در برابر تهرانی ها با کلیشه هایی چون ساده لوح در برابر خردمند، ناتوان در برابر توانا، روستایی در برابر شهری، بی توجهی به پوشش در برابر آراستگی ظاهر و... به تصویر کشیده شده اند. در این میان می توان کلیشه شهرستانی ناتوان را به عنوان مهم ترین وجه بازنمایی علی آبادی های مهاجر تلقی کرد اما آنچه اثر این بازنمایی را تشدید می کند، نفی مهاجرت با دست مایه قرار دادن کلیشه های قومیتی است.
    کلیدواژگان: تلویزیون، قومیت، بازنمایی، سریال پایتخت، نشانه شناسی
  • وحید خاشعی*، رضا مستمع صفحه 63
    در شهرهای در حال توسعه، در پی بالا رفتن تراکم جمعیتی و به تبع پیدایش تراکم اخلاقی، بروز آسیب های اجتماعی اجتناب ناپذیر به نظر می آید. در چنین شرایطی در جامعه، اختلال های اخلاقی، ارزشی و عدم تطابق در هنجارها، مجال بروز یافته و تعادل معمول حیات اجتماعی به مخاطره می افتد. در این صورت نابسامانی در جامعه حادث می شود که نظم موجود را از بین برده و پدیده آنومی، مجال بروز می یابد. در برخی کلانشهرها به دلیل وجود گروه های شهری گوناگون، گسست فرهنگی نیز به چشم می خورد. با توجه به اینکه موضوع، پیرامون بررسی آنومی در میان گتوهای شهری است، تمرکز بر روی اینکه چه عواملی باعث به وجود آمدن آنومی شده و خود آنومی چه تاثیری روی بافت شهری می گذارد، زمینه بسیار مهمی در امر سیاست گذاری فرهنگی در کلانشهرها محسوب می شود. مورد مطالعه، شهر کرج می باشد و نتایج حاکی است که آنومی در این شهر بر اثر تصادم فرهنگی و انسداد جریان های اجتماعی پدید آمده است.
    کلیدواژگان: سیاست گذاری فرهنگی، آنومی فرهنگی و اجتماعی، گتوی شهری
  • امیدعلی مسعودی*، مریم باغانی صفحه 83
    در این مقاله با توجه به اهمیت و ضرورت ارتقای کارایی و نوآوری روابط عمومی ها سعی شده است تا در یک بررسی توصیفی و اکتشافی با روش پیمایش و استفاده از دیدگاه تمامی مدیران، روسای واحدها یا کارشناسان روابط عمومی ها شامل 92 سازمان، درباره محقق کردن آموزه های اسلامی در روابط عمومی سازمان ها، روابط عمومی اسلامی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج نشان دهنده این است که مدیران و کارشناسان با انجام وظایفی مانند: صداقت، درستی و راستی، صحت، حقیقت، اعتدال، امانت، انصاف، حفظ حریم خصوصی از سوی روابط عمومی اسلامی موافق هستند. اگرچه تحصیلات و سابقه فعالیت در روابط عمومی و سن مدیران و کارشناسان روابط عمومی همبستگی مستقیمی با میزان شناخت آنها از این ویژگی ها ندارد ولی نتیجه بررسی همبستگی بین رشته تحصیلی با میزان شناخت آنها از این ویژگی ها و تمایل به اجرای این وظایف، نشان داد مدیران و کارشناسانی که در رشته های مرتبط تحصیل کرده بودند در مقایسه با رشته های غیرمرتبط، شناخت بیشتری از ویژگی ها و وظایف داشته و تمایل بیشتری به اجرای این وظایف از سوی روابط عمومی اسلامی دارند.
    بررسی ها نشان داد مدیران، روسای واحدها یا کارشناسان روابط عمومی، موافق اجرای آموزه های اسلامی از سوی روابط عمومی ها هستند.
    کلیدواژگان: روابط عمومی اسلامی، آموزه های اسلامی، سازمان های دولتی، روابط عمومی، سازمان
  • مرضیه پیراوی ونک*، اقدس نیک نفس صفحه 99
    شبیه خوانی سنتی نمایشی است که مضمون غالب آن را نمایش واقعه های تاریخی مذهبی زندگی و مصائب خاندان پیامبر و به ویژه واقعه کربلا تشکیل می دهد. جنبه آیینی این سنت نمایشی به گونه ای است که مخاطب سنتی در نسبتی خاص با آن قرار می گیرد و این ویژگی در برداشت و فهم مخاطب از آن نقش عمده ای ایفا می کند. در حالی که فهم مخاطب نیز شکل نخواهد گرفت مگر به واسطه تماشا کردن قدسیانه و فهم پیشین برآمده از متن سنت. از سویی دیگر به دلیل ارتباط دو سویه بین مخاطب و این نمایش، شبیه خوانی نیز جز با وجود مخاطبانی که به فهم آن نائل آیند تداوم نخواهد یافت.
    این نوشته بر آن است تا بر اساس رویکرد پدیدارشناختی هرمنوتیکی، تفاوت مخاطب با تماشاگر صرف را در شبیه خوانی مشخص کرده و نشان دهد که مخاطب در شبیه خوانی نقش نگاهبان کار هنری را ایفا کرده و در نهایت در این نمایش، چهار وجه مخاطب بازیگر نگاهبان شاعر شکل می گیرد.
    کلیدواژگان: شبیه خوانی، مخاطب، پدیدارشناسی، هرمنوتیک، نگاهداشت، تماشا کردن قدسی
  • علی اکبر امین بیدختی*، نوید شریفی، یحیی توکلی صفحه 117
    امروزه گردشگری در تمامی عرصه ها نقش مهمی در توسعه اقتصادی اجتماعی بازی می کند. این مقاله با تاکید بر گردشگری فرهنگی و مذهبی همچنین نقش آن بر کارکردهای اجتماعی دانشجویان به بررسی تاثیر این نوع گردشگری بر سرمایه اجتماعی دانشگاه ها در قالب مدل مفهومی پرداخته است. روش بررسی حاضر از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه آماری، کلیه دانشجویان شرکت کننده در تورهای گردشگری فرهنگی مذهبی دانشگاه سمنان در سال تحصیلی 1391 و 1390 هستند. در مجموع 175 نفر به عنوان نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، از پرسش نامه محقق ساخته بر اساس ابعاد مدل طراحی شده استفاده شد، تحلیل داده ها نیز به کمک تحلیل عاملی تاییدی انجام پذیرفت. نتایج گویای این مطلب است که گردشگری فرهنگی و مذهبی دانشجویان می تواند با تاثیر بر الگوهای رفتاری، دین داری و تجربه های کسب شده دانشجویان بر میزان سرمایه اجتماعی دانشگاه تاثیر مثبتی داشته باشد.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، گردشگری فرهنگی و مذهبی، دانشجو، دانشگاه، معادله های ساختاری
  • علی امیدی*، مهرداد رشیدی علویجه صفحه 139
    جهان عرب از سال 2011 دگرگونی های سیاسی بنیادی به خود دیده است، به طوری که موج اعتراض ها و انقلاب های مردمی تاکنون منجر به برکناری چهار دیکتاتور در کشورهای تونس، مصر، لیبی و یمن شده و باعث دگرگونی ها و اصلاحات اساسی در سایر کشورهای این منطقه شده است. رسانه های جمعی از جمله شبکه های خبری ماهواره ای با پخش و انعکاس اطلاعات و وقایع به صورت شنیداری و دیداری و همچنین از طریق پایگاه های اطلاع رسانی خود، زمینه آگاهی و بسیج سیاسی مردم و جوامع را به ارمغان می آورند که این امر در مورد کشورهایی که دارای رسانه های دولتی و حکومت های تک حزبی هستند چشمگیرتر می نماید. یکی از این شبکه های خبری ماهواره ای که نقش چشمگیری در انقلاب های کشورهای جهان عرب داشته، شبکه قطری الجزیره است. این شبکه به دلیل ماهیت حرفه ای و پشتوانه مالی خود توانسته طرف داران زیادی نه تنها در جهان عرب بلکه در تمام دنیا جذب کند. ولی رویکرد این شبکه در انعکاس اخبار و چارچوب سازی رویدادهای سوریه، سوگیرانه و بر اساس اهداف کلی سیاست خارجی قطر است. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و به شیوه توصیفی تحلیلی، ابتدا به بررسی نظری نقش رسانه در بازنمایی و چارچوب سازی رویدادها پرداخته و سپس سعی دارد به این سوال پاسخ مناسب دهد: «رویکرد شبکه خبری الجزیره در بازنمایی و چارچوب سازی تحولات سوریه در طی سال های 2011 تا 2013 چگونه بوده است؟»
    کلیدواژگان: بحران سوریه، رسانه های جمعی، بازنمایی، الجزیره، سوگیری، چارچوب سازی
  • ناصر جمالزاده*، مهدی امینیان صفحه 163
    مساجد در صدر اسلام به دلیل عهده داری کانون اصلی ارتباط مردم به ویژه فعالان جامعه، کارکردهای فراوانی در نظام اجتماعی ایفا می کردند. در عصر جدید به دلیل تفکیک ساختاری و تقسیم کار به برخی از کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن کمتر توجه می شود. با این حال در جریان انقلاب اسلامی ایران، مساجد نه تنها محلی برای عبادت که محلی برای فعالیت فرهنگی علیه رژیم و نظام اجتماعی حاکم تبدیل شد. با توجه به مطالب یادشده، نگارندگان برای تحلیل نقش مساجد در انقلاب اسلامی ایران از رهیافت کارکردگرایانه به ویژه نظریه های تالکوت پارسونز و رابرت مرتن بهره گرفته و با استناد به نمونه های تاریخی مرتبط با تحولات ایران در سال های انقلاب نشان داده اند مساجد ایران در آن سال ها با تجمیع همفکران، آموزش الگوهای ارزشی متضاد با ارزش های نظام حاکم به مردم و انتقاد از سیاست های حاکم بر نظام اجتماعی دوره پهلوی بر مبنای الگوهای ارزشی اسلامی، توانسته اند نقش عمده ای به همراه برخی دیگر از فعالان عرصه فرهنگی، در ایجاد اختلال در کارکرد حفظ الگوهای ارزشی و انگیزشی نظام اجتماعی حاکم و در نتیجه عدم تعادل آن ایفا کنند. این کژکارکرد به یاری یک کارکرد پنهان در مساجد یعنی سازمان دهی ارتباطات مبارزان انقلاب اسلامی شکل گرفت.
    کلیدواژگان: مسجد، انقلاب اسلامی ایران، کارکردگرایی، ارتباطات اجتماعی، شکاف فرهنگی، جامعه شناسی سیاسی ایران
|
  • Hamid Abdollahyan*, Zahra Ojagh Page 7
    At the first Islamic age, mosque was the main institution with social and political functions which are now conducted by other several institutions because of structural parting in modern era. However in the years of Islamic revolution of Iran, this potentiality flourished by clerical leadership. The writers want to recognize this social and political capacity Of mosque in these years by applying the Functionalist Approach of Talcott Parsons and Robert King Merton based on historical facts, which verify dysfunction of iranian mosques in dominant cultural system plus their hidden function in communicating between revolutionaries that reinforced total nonbalance in dominant social system.
    Keywords: Mosque, Islamic revolution of Iran, Functionalism, Social connections, Cultural Gap, Political Sociology of Iran
  • Vahid Bozorgi* Page 27
    After Iran's application for accession to the World Trade Organization was submitted to the WTO Secretariat on 19 July 1996 and accepted by consensus on 26 May 2005, Iran actually entered into the process of accession, the successful completion of which requires taking a number of measures, one of which is to comply with the WTO rules and regulations in terms of, inter alia, intellectual property rights. This compliance requires that the acceding country explores the discrepancies and lacunae in its legislation on the one hand and remove them on the other. This article embarks on the former in respect of copyright and related rights.
    Keywords: Agreement on Trade, Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS), Berne Convention for the Protection of Literary, Artistic Works, Copyright, Related Rights, Iran's Legislation Concerning Literary, Artistic Works
  • Zarrin Zardar*, Mohammad Fathinia Page 41
    This paper aims to describe how “Mazani’s” are represented in TV Series Paytakht (Capital) and identify the types of codes and stereotypes that are used in the representation. To achieve this purpose, 16 remarkable sequences selected and analyzed semiotcally. Findings show that three main codes consists of speech and dialects, clothing and make up and facial expressions used to represent ethnic identity (Mazani) in general and “Aliabadi” in particular. Mazani’s versus Tehrani’s depicted with stereotypes like naïve versus wise, incapable versus capable, rural vs. urban, unkempt appearance vs. appearance adornment. Incapable county was the most important dimension of representation of immigrant Aliabadi’s. According to results, discourage of migration massage that lurking behind, intensified negative effects of ethnic stereotypes.
    Keywords: Television, Ethnicity, Representation, Paytakht serial, Semiotics
  • Vahid Khashei *, Reza Mostame Page 63
    In developing cities, through the population density and moral aggregation, the accession of social inconvenience is so unavoidable. In this term, moral derangement and incoherence of norms apparent and the equivalence of social life lead to hazard. Meanwhile, the form of unorganization is occurred in the society which annihilate the order and hence anomie will be divulge. In some metropolises, cultural rupture is exist because of different groups. the subject of this survey that includes the assessment of anomie in urban ghettos, focus on the component of anomie versus the affection of anomie on contexture of urbans, gain us the bases of policy making in metropolises. The case of this study includes karaj ghettos and gain us that anomie is occured by cultural conflict and blockage of social circuit.
    Keywords: Policy Making, Socio, cultural Anomie, Urban Ghettos
  • Omid Ali Masoudi*, Maryam Baghani Page 83
    In this article we have tried in a descriptive and exploratory survey method and using the views of all managers, heads of departments and experts in public relations includes 92 organizations on Islamic public relations is analyzed, which in the form of 55 statements extracted, and the population agreed with that, along with personal information of managers, heads of departments and public relations experts, gathering with the questionnaire and analyzed using SPSS software. The results indicate that managers and specialists are agreeing with performing the duties of Islamic public relations. Although the age of qualifications and experience in public relations and age of public relations managers and specialists of these features do not have direct correlated with the extent of their familiarity with these features, a study of the correlation between the degree of understanding of these features and tend to perform these tasks shows that managers and experts in related fields educated compared with unrelated fields have greater understanding of the features and tasks are more willing to perform these tasks in the Islamic public relations. Studies show that managers, heads of departments and public relations experts, are in favor of using Islamic teachings in public relations.
    Keywords: Islamic public relations, Islamic teachings, state organizations, public relations, organization
  • Marzieh Piravivanak*, Aqdas Niknafas Page 99
    Tazieh is a traditional theater whose common theme is historical and religious events and tragedy of Prophet Muhammad and his family, in particular the battle of Karbala. Ritual aspect of this theatrical tradition is in a way that traditional audiences have a particular relationship with it and this characteristic plays an important role in view devotees comprehension and conclusion and this will not form except from holy seeing and preceding comprehension from context of tradition The purpose of this paper is to recognize the difference between audiences and mere viewers by hermeneutic phenomenological attitude and to clarify the role of audiences who participate in Tazieh, as guardsman of the artwork and finally the tetrahedron of audience, performer, guardsman, poet forms in this theater.
    Keywords: Tazieh, audience, hermeneutic phenomenological, holy seeing, guarding
  • Aliakbar Aminbeidokhti*, Navid Sharifi, Yahya Tavakkoli Page 117
    Today, tourism plays an important role in all areas of the economicsocial development. This paper studied the impact of tourism on university social capital based on a conceptual model with focuse on religious and cultural tourism as well as its role in social functions of students. This study was a descriptive, cross-correlation method. The statistical population consisted of all students participated in cultural and religious tours of Semnan University in the academic year 1390-1391. A total of 175 subjects were selected as sample using Morgan sample table and were picked by random sampling. For data collection a researcher's made questionnaire was used. Data analysis was done with confirmed factorial analysis. Findings indicate that cultural and religious tourism can have a positive impact on university social capital through its effect on students behavioral pattern, religiosity and gained experience.
    Keywords: Social Capital, Cultural, Religious Tourism, Religious, Student, University, Structural Equation
  • Ali Omidi*, Mehrdad Rashidi Alavijeh Page 139
    Arab world has seen fundamental changes since 2011 and the wave of political developments and the so-called Arab Spring revolutions have toppled four dictators in Tunisia, Egypt, Libya and Yemen. Mass media and satellite networks by online, professional and genuine reflection of political developments have made people aware of their rights and have mobilized them politically. This is much true for authoritarian countries that monopolize mass media and have deprived people of true information. Aljazeera is one of the satellite news networks which have had a significant role in the revolutions of the Arab world. Aljazeera by applying a delicate professionalism could attract a lot audience in the Arab World and even globally. But the approach of this network in the coverage of news and events in the Middle East and especially Syria has been biased and are directed along Qatari foreign policy. This article by analytic-descriptive methodology firstly outlines theoretical deliberation about the mass media’s role in framing of political events; and secondly it analyses the Aljazeera’s role in Syrian crisis since March 2011.
    Keywords: Aljazeera, Framing, Biasing, Mass Media, Arab Spring, Political Mobilization
  • Naserjamalzadeh*, Mahdi Aminia Page 163
    At the first Islamic age, mosque was the main institution with social and political functions which are now conducted by other several institutions because of structural parting in modern era. However in the years of Islamic revolution of Iran, this potentiality flourished by clerical leadership. The writers want to recognize this social and political capacity Of mosque in these years by applying the Functionalist Approach of Talcott Parsons and Robert King Merton based on historical facts, which verify dysfunction of iranian mosques in dominant cultural system plus their hidden function in communicating between revolutionaries that reinforced total nonbalance in dominant social system.
    Keywords: Mosque, Islamic revolution of Iran, Functionalism, Social connections, Cultural Gap, Political Sociology of Iran