فهرست مطالب
نشریه کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی
پیاپی 12 (بهار و تابستان 1385)
- 160 صفحه،
- تاریخ انتشار: 1386/05/10
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 9حفظ هویت ملی سنگ بنای دست یابی به هویت انسانی است، که برای تقویت خودباوری و اعتماد به نفس در مقابل بیگانگان کاملا ضروری به نظر می رسد. ولی با فرض حذف هر نوع سلطه جویی و حرکت به سوی هویتی فراملی، هویت انسانی برتری می یابد. حماسه سرایی فردوسی با ترویج آزاد منشی، نیک اندیشی، انعطاف پذیری هوشیارانه و دین باوری، زمینه تعامل اندیشه ها را در پرتو هویت فرهنگی فراهم می کند. نگرش جهانی شدن هویت با ظهور اسلام آغاز می گردد و در قلمرو ادبیات با تاثیر پذیرفتن زبان فارسی از اندیشه های عرفانی استمرار می یابد.
مولوی در اوج قله ادبیات عرفانی احیاگر هویت انسانی است. سیر تکوینی زبان و ادبیات فارسی از ملی گرایی فردوسی تا انسان گرایی یا فراملی گرایی مولوی فتح الباب دست یافتن به هویت جهانی است.
کلیدواژگان: هویت ملی، هویت فرا ملی، زبان حماسه، انعطاف پذیری هوشیارانه -
صفحه 33این مقاله پژوهشی است درباره «نوستالژی (غم غربت) در شعر معاصر فارسی». این موضوع به عنوان یکی از رفتارهای ناخودآگاه فرد، در شعر دو تن از شاعران معاصر: «نیما یوشیج و مهدی اخوان ثالث»، بررسی شده است. پس از ریشه شناسی و تعریف این واژه با توجه به فرهنگ ها و بهره گیری از نظریه های روان شناسان، به عوامل ایجاد غربت اشاره و در ادامه ارتباط نوستالژی و خاطره بررسی گردیده است. در بخش خاطره فردی، به نوستالژی دوری از وطن به عنوان غم غربت و در بخش نوستالژی اجتماعی تحت عنوان «شاعران و خاطره جمعی» به دلتنگی شاعران برای اسطوره های ایران، با ذکر شواهد شعری اشاره شده است.
کلیدواژگان: نوستالژی، غم غربت، شعر معاصر فارسی، نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث -
صفحه 63مهرپرستی از آیین های کهنی است که هزاران سال پیش در ایران و هند و روم رایج بوده و در راس این آیین، ایزدی به نام «مهر» قرار داشته است. با توجه به اینکه مهر، روزگاری بزرگ ترین ایزد بوده است، می توان گفت که ایزدان همراه او؛ یعنی ماه، ناهید، خورشید، باد و ایزدانی نظیر سروش و رشن (ایزد دادگری)، تحت فرمان «مهر» آفرینش را پاسبانی می کرده و از شمار یاران او محسوب می شده اند. به تعبیری دیگر اثربخشی آن ها زمانی معنا می یافته است که در کنار «مهر» و نه مستقل از او مطرح باشند.
در این میان خورشید از دیرباز در کنار «ایزدمهر» مطرح بوده است و با توجه به پرستش آن دو از سوی اقوام ایرانی و غیرایرانی و با توجه به هم نامی و داشتن ویژگی های مشترک، به مرور زمان یکسان شمرده شده اند و بدین گونه خورشیدپرستی مترادف مهرپرستی دانسته شده است.
از آنجا که در ریگ ودا، اوستا و سایر متون مذهبی کهن، «مهر» و خورشید جدای از هم مطرح شده اند، می توان به روشنی دریافت که در اصل یکی نبوده اند. در این جستار برآنیم تا این موضوع را بررسی کنیم و به جایگاه و نقش «مهر» و خورشید در منظومه های حماسی ملی بپردازیم و نشان دهیم که در بسیاری از موارد خورشید در معنای «ایزدمهر» به کار رفته و ویژگی های او را دارا شده است.
کلیدواژگان: ایزد مهر، ایزدان آسمانی و سرنوشت، پرستش خورشید، روشن دادگر، گاوکشی میترا -
صفحه 95این مقاله به بررسی سیمای انسان کامل از دیدگاه عرفان پرداخته و جنبه های گوناگون وجودی انسان را مورد بررسی قرار می دهد.
در عرفان اسلامی انسان از جایگاه ویژه ای برخوردار است ، به گونه ای که انسان کامل و واصل به حق در مرتبه خلیفه اللهی و جانشینی خداوند قرار می گیرد.
مولانا در اثر بی بدیل خود – مثنوی – این مقام را به تصویر کشیده است.
از سوی دیگر چون محی الدین عربی بنیانگذار عرفان علمی است و اساس عرفان این عارف بزرگ «انسان کامل» است؛ تفاوت دیدگاه مولانا جلال الدین با دیدگاه محی الدین عربی مورد بررسی و بحث قرار گرفته و ارتباط آن با بحث ولی و ولایت بیان گردیده است.
مسائل دیگر از قبیل هدایت از نظر عرفان، علم و تفکر از دیدگاه عرفان، ایمان به خداوند و فایده آن در این مقاله گنجانده شده است.
کلیدواژگان: انسان کامل، اسرار خداوند، حقیقت، مولوی، ابن عربی، عرفان -
صفحه 127فلسفه، چه در خاستگاه خود یونان و چه در تمدن اسلامی با معاندانی روبه رو بوده است. در یونان، سوفیستها به مخالفت با فلسفه برخاستند و در تمدن اسلامی، فلسفه با عنادورزی پیروان دین اسلام و عرفا و اهل سلوک مواجه بوده است. بر این اصناف معاند طبقه شاعران را نیز باید افزود؛ شاعرانی چون سنایی و خاقانی که با تمام نیروی بیان خویش بر فلسفه تاخته اند. از سوی دیگر نظام های سیاسی نیز برخی اوقات روی خوش به فلسفه نشان نداده اند. در این پژوهش با اشاره ای مختصر به عوامل این عناد و ستیزه گری با فلسفه که تا حدی به منش و رفتار خود فلاسفه، آموزه های نظامیه ها، راحت طلبی فکری مخاطبان فلاسفه، کج فهمی مسائل فلسفی و نگرش حداکثری نسبت به دین وابسته بود، با مصادیقی از دیوان خاقانی، دیدگاه او درباره این مقوله تحلیل و بررسی شده است.
کلیدواژگان: خاقانی، فلسفه یونان، طعن و تعریض، فلسفه ستیزی، فرهنگ اسلامی
-
Page 9Maintaining one’s nationalidentity is the necessary factor for the attainment of human identity, a factor which is essential to boost self-confidence against foreigners. But man’s identity becomes more refined if there is no inclination toward dominating others and there is an intention to move beyond national identity. Ferdowsi, the great poet of Iranian epic, provides the ground for the interaction of thoughts within a cultural identity by advocating liberal thinking, intelligent flexibility and belief in religion. With the advent of Islam, the idea of universal identity was formed and later strengthened within literature domain as the result of the influences of mystic thoughts. Mowlavi, the peak of mystic literature, revives human identity, and the development of Persian literature from Ferdowsi’s nationalism to Mowlavi’s humanism, is the early step toward a universal identity
-
Page 33This article is a research concerning nostalgia in the contemporary poetry. The topic has been worked on as one of the unconscious behaviours in the poems of two contemporary poets: Nima Youshij, Mehai Akhavan – Sales. After searching for the etymology and defining this term a Cording to the culture as well as the psychologists, ideas, I concentrated on the relationship between the mentioned topic and literature. Following that, I dealt with the relationship between nostalgia and memory and evaluated the topic has been evaluated based on this fact.In personal memories of people, I have used nostalgia as homesickness and in social nostalgia, the poet feels sorrow when he refers to the Iranian mythology. In this regards I have mentioned some poems from different poets as illustrative examples.
-
Page 63One of the ancient ritual in practice for miliniums in Iran, India, and Rome is Mehr worship. It has been headed by a god named Mehr. Being the greatest of gods, mehr is assisted in guarding the univers by such subordinate associate gods as Moon, Venus, Sun and wind as well as Soroush and Roshan (god of justice). These many may not be independent, they are not of any effect unless they serve on the side of Mehr. Sun worshipped by both Iranians and MonIranians is considered to have so much in common with Mehr, hence invariably taken the same as that. The two names meaning the same, sun worship has equated itself with Mehr worship. However, ancient religious texts like Rigveda and Avesta refer to Mehr and sun separately. This obviously suggests that the two gods are distinct ones.The present research is a verification of the above – mentioned. It aims at the status of Mehr and Sun in national epics, which finally leeds to the conclusion that the word Sun is employed in numerous texts with the same characteristics as Mehr, the god.
-
Page 95By studying various aspects of human life, this article tries to depict a "perfect man" from a mystic point of view. Drawing upen man`s perfection as imaged in Moulavi`s anthology, the article discussed how man may be affected by mysticism as the most privileged modality of human recognition, without which reality would claim no oppeal to those who seek it. Contrasted to Moulavi an this mather is Mohy-al-din Arabi, the founder of practical mysticism, whose central issue is perfect man. Sticking it to the issue of sovereign and sovereignty, the article goes on to such points as mystic guidance, contemplation and recognition, faith in God and its benefits.
-
Page 127Philosophy has encountered many opponents both in its own place, Grees, and in Islamic civilization. The opponents Greece and Islamic civilization were sophists, some followers of Islam, mystics, etc. respectively. Some poets should also be added to the list of the opponents including Sanaee and Khaqani who wholeheartedly attaked Philosophy. Also The political rulers were occasionally unhappy with Philosophy This study attempts to find out the factors that led to this kind of advers Philosophy. The factors include the Philosopheres` behaviors, Nezami teachings, intellectual laziness of the addressees, misunderstanding of Philosophical issues, and maximal expectation to religion. Thus, this issue is thoroughly discussed with the examples and evidens from Khaqani anthology.
-
Page 2
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.