فهرست مطالب

آزمایشگاه و تشخیص - پیاپی 38 (زمستان 1396)

فصلنامه آزمایشگاه و تشخیص
پیاپی 38 (زمستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/12/28
  • تعداد عناوین: 15
|
  • نقش محوری کنگره ارتقاء کیفیت خدمات آزمایشگاهی در جامعه پزشکی
    صفحه 14
  • انتخاب محورهای علمی کنگره با هدف ارتقاء کیفیت خدمات آزمایشگاهی
    صفحه 18
  • جشنواره حکیم جرجانی سکان قدردانی از قشر فرهیخته آزمایشگاهی کشور
    صفحه 35
  • حبیب الله گل افشان *، ناهید نصیری صفحات 37-43
    سندرم های تالاسمی و هموگلوبینوپاتی ها از شایع ترین اختلالات تک ژنی در دنیا بوده که موجب کم خونی همولیتیک و زندگی وابسته به تزریق خون و مرگ و میر می گردند. شناسایی ناقلین در پیشگیری از تولد فرزندان پرخطر نقش مهمی در جامعه دارد. وضعیت فرزندان از نظر شدت کم خونی در ازدواج ناقلین در یک جدول رنگی با رنگ های سفید، قرمز، بنفش و زرد پیش بینی گردیده است. رنگ قرمز به مفهوم خطر جدی، رنگ بنفش با ریسک خطر کمتر، رنگ زرد به مفهوم خطر نهفته و رنگ سفید به مفهوم بدون خطر شناخته شده در فرزندان می باشد. در هر مورد توضیح تفصیلی ارائه می گردد.
    کلیدواژگان: تالاسمی، هموگلوبینوپاتی، ازدواج ناقلین، جدول رنگی
  • حسین درگاهی *، ماشاالله ترابی، رضا صفدری، خانم مریم گودرزی، خانم مریم بیات صفحات 44-52
    مقدمه و هدف
    آزمایشگاه های پزشکی نیازمند به کارگیری ابزارهای جدید جهت پایش هوشمند فعالیت ها و شناسایی چالش ها با توجه به افزایش هزینه ها در بخش بهداشت و درمان و فشارها برای حذف تکرارها در بیمارستان ها، مراکز درمانی و مراکز آموزشی محسوب می شوند. مشکلات آزمایشگاه های بالینی از جمله مواردی است که اساتید و مدیران با آن به خصوص در بیمارستان های آموزشی روبرو هستند. هدف این مقاله طراحی داشبورد هوشمند کارآمدی آزمایشگاه می باشد.
    روش تحقیق: این مطالعه ابتدا با بررسی متون شاخص های کلیدی این بخش جمع آوری شده و سپس با استفاده از دو تکنیک دلفی طی 2 مرحله، شاخص ها در پانل متخصصان آزمایشگاه در بیمارستان آموزشی منتخب، نهایی و طبقه بندی گردیدند. طراحی و ایجاد داشبورد براساس داده های شاخص های تعیین شده در بخش آزمایشگاه با استفاده از نرم افزار Qlick View بارگذاری شده و نمایش عملکرد این بخش ارایه گردید.
    یافته ها
    براساس اطلاعات به دست آمده از داشبوردهای اطلاعاتی هوش کارآمدی در آزمایشگاه بیمارستان، درآمد بیمارستان در سال 96 نسبت به سال 94 نسبت به هزینه ها بیشتر شده است. همچنین، بیشترین تعداد آزمایش ها مربوط به CBC و ادرار بیماران در این 3 سال می باشد.
    نتایج
    داشبورد آزمایشگاه با تمرکز بر شاخص های خاص، راهنمای جامعی برای مدیران این بخش به منظور شناسایی میزان آزمایش های انجام شده، مدیریت تعداد آزمایش ها، بهبود کیفیت خدمات ارایه شده، بهبود ظرفیت آزمایش های انجام شده، اختصاص منابع و برنامه ریزی جهت ارتقای این بخش می باشد.
    کلیدواژگان: داشبورد، آزمایشگاه، شاخص های کلیدی عملکرد، چابکی، آزمایش
  • محمد قهری * صفحات 53-61
    اونیکومادزیس وضعیتی است که در آن ناخن ها از انتهای پروکسیمال شروع به افتادن می کنند. انواع کامل یا پریودیک آن ممکن است ایدیوپاتیک باشد. گاهی اوقات پارونیشیای باکتریال یا قارچی نیز موجب این حالت می شوند. عوارض جانبی برخی داروها مانند داروهای ضد صرع، بیماری هایی مثل کاواساکی، برخی بیماری های سیستمیک، یا ترومای فیزیکی نیز می توانند به دلیل متوقف کردن عملکرد ماتریکس باعث بروز این حالت شوند. همچنین مشکلات مربوط به سیستم ایمنی و صدمه به عروق خونی نیز عملکرد نرمال ماتریکس ناخن را متوقف می کند. ناخنک نیز یک عارضه ی پیشرونده است که معمولا در یک ناخن شروع و به سایر ناخن ها کشیده می شود. کوتیکول ظاهرا به سمت جلو در روی صفحه ناخن رشد نموده و شکافی در ناخن پدید می آورد به طوری که ناخن را به دو بخش تقسیم می کند که این دو تدریجا با پهن شدن ناخنک کوچک تر می شوند. ناخن فرورفته در گوشت یا اونیکوکریپتوزیس بیشتر در ناخن های پا مشاهده می گردد و علت آن کوتاه کردن نامناسب ناخن ها و استفاده از کفش های تنگ می باشد که باعث می گردد گوشه ناخن به درون گوشت فرو رود. این حالت در اثر رشد و نفوذ ناخن به گوشت و بافت نرم زیرین آن ایجاد می شود و در شست پا بیشتر دیده می شود. کفش تنگ و اصلاح نامناسب ناخن از علل آن هستند. این وضعیت دردناک است و احتمال عفونت در آن بالا است. اونیشیا التهاب چین های اطراف ناخن است که می تواند با تشکیل چرک نیز همراه باشد. پارونیشیا عفونت باکتریال و یا قارچی پوست اطراف ناخن های دست یا پا می باشد و ممکن است به صورت حاد یا مزمن بروز نماید. پارونیشیای حاد معمولا توسط باکتری ها و نوع مزمن آن غالبا توسط قارچ های مخمری ایجاد می شود. پارونیشیای حاد توسط آنتی بیوتیک و نوع مزمن قارچی به وسیله عوامل ضد قارچی درمان می شوند. شستن مکرر دست ها و ضربه از عوامل خطر ساز برای ابتلا به این بیماری می باشد.
    کلیدواژگان: پارونیشیا، اونیشیا، اونیکوکریپتوزیس، دیستروفی ناخن، ناخنک، اونیکومدزیس، اونیکوز
  • خانم سمیرا شعبانی *، صادق ولیان بروجنی صفحات 62-72
    جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال 2017 به دانشمندان کشف کننده ساعت بیولوژیکی اعطا شد که نشان دهنده اهمیت این پدیده در حیات موجودات زنده است. موجودات زنده از جمله انسان دارای یک ساعت بیولوژیکی درونی هستند که به آن ها در سازگاری با ریتم منظم شبانه روز کمک می کند. ریتم های شبانه روزی انسان، ریتم های درونی با دوره ای حدود 24 ساعت هستند که توسط نشانه های محیطی مثل چرخه روشنایی/ تاریکی هدایت می شوند. مرکز اصلی هماهنگی ساعت شبانه روزی بدن در هسته Suprachiasmatic (SCN) در هیپوتالاموس قرار دارد. سیستم ساعت شبانه روزی بسیاری از فعالیت های بیولوژیکی انسان را تنظیم می کند. مطالعات پیشرفته اخیر به طور چشمگیری نقش عوامل ژنتیکی در سیستم ریتمی شبانه روزی را نشان داده است. ارتباط اختلال در ریتم شبانه روزی و ژن های آن با تعدادی از بیماری های انسان گزارش شده است. در اینجا خلاصه ای از ارتباط این سیستم با بیماری های اختلالات خواب، اختلال طیف اوتیسم (ASD) و سرطان در انسان ارائه می شود.
    کلیدواژگان: ریتم شبانه روزی، سیستم ساعت شبانه روزی، اختلالات خواب، اختلال طیف اوتیسم، سرطان
  • خانم ژامک پهلوان زاده *، طاهره ناجی صفحات 73-76
    امروزه استفاده از روش های کمک باروری، بهترین گزینه برای رفع مشکلات زوج های نابارور است. میزان موفقیت این روش ها به عوامل متعددی از جمله سلامت کامل تخمک و اسپرم بستگی دارد. در طی لقاح طبیعی و روش لقاح آزمایشگاهی (IVF)، احتمال نفوذ اسپرماتوزوای غیر بالغ و ناسالم به داخل تخمک توسط سد زونا پلاسیدا به حداقل می رسد در صورتی که در روش میکرواینجکشن یا تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک، این سد وجود نداشته و بنابراین در روش میکرواینجکشن همیشه موارد نگرانی بوده است. امروزه با وجود فن آوری های کمک باروری و ابزارهای تشخیص و روش های متعدد برای اندازه گیری آسیب DNA اسپرم، استفاده از بررسی فاکتور آسیب DNA اسپرم در مردان نابارور افزایش یافته است. شواهد نشان از نقش آسیب DNA اسپرم در IVF و ICSI دارد، اما، اطلاعات از پیامدهای بالینی آسیب DNA اسپرم کامل نمی باشد مطالعات بیشتر برای استاندارد کردن روش های برآورد آسیب DNA اسپرم و روشن شدن نقش دقیق آن در IVF وICSI به نتایج باروری کمک می کنند. از آنجا که استفاده از تکنیک های جدید کمک باروری می تواند علی رغم نقایص عملکردی اسپرم منتج به حاملگی و تولد نوزاد شود، در نتیجه آنالیز منی به عنوان یک آزمایش برای تشخیص باروری و ناباروری کافی نبوده و نیاز به یک نشانگر بالقوه قوی تر وجود دارد.
    کلیدواژگان: ICSI، IVF، میکرواینجکشن، زونا پلاسیدا، نرمال مورفولوژی، ژنوم
  • آقای نادر نوری *، خانم المیرا دژکام صفحات 77-81
    استافیلوکوکوس اورئوس یک بیماریزای خطرناک می باشد که عامل انواع مختلفی از بیماری های شدید می باشد. این باکتری جزو پاتوژن های با درصد شیوع بالا در ایجاد عفونت های بیمارستانی بوده و عامل مرگ و میر به میزان بالایی می باشد. تبدیل استافیلوکوکوس اورئوس به یک پاتوژن، از تنوع مجموعه فاکتورهای ویرولانس متنوع آن سرچشمه می گیرد. بسیاری از فاکتورهای ویرولانس استافیلوکوکوس اورئوس، به عنوان توکسین ها توصیف شده اند. توکسین ها مولکول هایی هستند که از ارگانیسم تولید کننده ترشح شده و مستقیما بر میزبان اثر می گذارند لذا بیماریزایی باکتری را بیشتر می کنند. در این مقاله مروری بر روش های عمل لکوتوکسین ها با واسطه رسپتور و مستقل از رسپتور تاکید شده است.
    کلیدواژگان: استافیلوکوکوس اورئوس، عفونت های بیمارستانی، فاکتورهای ویرولانس، توکسین ها، لکوتوکسین ها
  • گزارش عملکرد کمیته آموزش انجمن علمی دکترای علوم آزمایشگاهی
    صفحه 82
  • نشست مجمع انجمن های تشخیص آزمایشگاهی
    صفحه 90
  • بحران آب را جدی بگیریم
    صفحه 94
  • نبض در خون سپید و سلامت جاریست
    صفحه 96
  • سخن شما
    صفحه 101
  • صفحه ویژه آثار ادبی و هنری همکاران دکترای علوم آزمایشگاهی
    صفحه 970
|
  • Habibollah Golafshan *, Nahid Nasiri Pages 37-43
    Hemoglobinopathies and thalassemia syndromes are among the most common inherited mono genic disorders worldwide. Screening for carrier status is recommended for adult of reproductive age. In order to anticipate the out come in offsprings a colored table with Red (serious risk); Purple (less serious risk); Yellow (hidden risk) and White (no risk) color; shows the risk of severity of anemia in children in various conditions of inheritage with detail explanation.
    Keywords: Hemoglobinopathy, thalassemia, Carrier ?s marriage, Colored table
  • Hossein Dargahi *, Madhallah Torabi, Reza Safdari, Maryam Goodarzi, Maryam Bayat Pages 44-52
    Introduction and
    Purpose
    Medical laboratories require using new tools for intelligent monitoring of activities and identifying challenges with increased costs in the health sector and pressures to eliminate repetitive activities in hospitals and other educational and therapeutic centers. Problems of medical laboratories are the issues that managers, especially in educational hospitals are faced. The purpose of this paper is to design an efficient diagnostic dashboard for the medical laboratory.
    Methodology
    This study was first collected by reviewing the key indices of this section and then by using two Delphi techniques in two stages, the indices were finalized and categorized in the panel of laboratory experts in a teaching hospital in Tehran University of Medical Sciences. The design and creation of a dashboard based on the data and indicators set in the laboratory section was loaded using the Qlick View software and the performance display of this section was provided.
    Findings: According to the information obtained from the intelligence dashboards of effective intelligence in the hospital laboratory, the hospital income in 2017 was higher than the cost of the year 2015. Also, the highest number of tests is related to CBC and full urine tests in these 3 years.
    Results
    The laboratory dashboard, with a focus on specific indicators, is a comprehensive guide for managers in this department to identify the number of experiments conducted, manage the number of tests, improve the quality of the services and the capacity of the tests and allocate resources and plan to promote this sector.
    Keywords: Dashboard, Medical Laboratory, Innovation, Performance, Management
  • Mohammad Ghahri * Pages 53-61
    Onychia is an inflammation of the nail folds with formation of pus and shedding of the nail. Onychia results from the introduction of microscopic pathogens through small wounds. Paronychia is a nail disease that is often associated with bacterial or fungal infection of the hand or foot where the nail and skin meet at the side or the base of a finger or toenail. Acute paronychia is usually caused by bacteria such as Staphylococci, group A Streptococci, Escerichia coli, and Pseudomonas aeruginosa, and is often treated with antibiotics. Chronic paronychia is often caused by a yeast infection of the soft tissues around the nail. Risk factors include repeatedly washing hands and trauma to the cuticle such as may occur from bitting. Ingrown nail is another disorder, also known as “onychocryptosis” or “unguis incarnates”, is a painful condition of the toe. It occurs when a sharp corner or edge of the toenail digs into the skin at the end of or side of the toe. Onychomadesis is a periodic idiopathic shedding of the nails by the temporary arrest of the function of the nail matrix.
    Keywords: paronychia, onychia, onychocryptosis, ingrown nail, nail dystrophy, nail shedding, onychosis
  • Samira Shabani *, Sadegh Valian Pages 62-72
    Nobel Prize of medicine and physiology has granted to detector scientists of biological clock in 2017 which shows the importance of this phenomenon in life of creations. All organisms like humans possess an inner biological clock which helps them in adaptation with regular rhythms of day and night. Circadian rhythms of human are inner rhythms with stretch about 24 hours which are directed by environment signs like lightness/darkness cycle. The main part of clock harmony of body circadian is located in suprachiasmatic nucleus (SCN) in hypothalamus. Circadian clock system adjust many biological activities of humans. Recent advanced research, has drastically showed the role of genetic factors in circadian rhythmic system. The relationship between disorder in circadian rhythm and its genes has been reported with a many human diseases. Here, a brief explanation of relationship of this system with sleep disorder diseases, autism spectrum disorder (ASD) and different kinds of cancers in human is represented.
    Keywords: Circadian rhythms, Circadian clock, Sleep disorder, Cancer
  • Zhamak Pahlevanzadeh *, Tahereh Naji Pages 73-76
    Nowadays, the use of fertility treatments is the ideal choice for infertile couples. The success ration of these methods is correlated to the numerous factors including the overall healthiness of the ovule and the sperm. During both the natural and In vitro fertilization (IVF) processes, the possibility of the penetration of the unhealthy and immature sperm into the ovule is highly decreased, but in the microinjection method which is the direct injection of sperm into the cytoplasm of the ovule that barrier does not exist and therefore provoke serious concerns. Moreover, numerous studies about the damages of DNA indicate a significant correlation between the damage of sperm’s DNA and the failure in the formation of the blastocystis, the development of embryo and the successful pregnancy. Nowadays, as the accessibility of fertility technologies, diagnostic instruments and numerous methods to measure the amount of sperms’ DNA damages is increased, their applications are become widespread in the infertile male. Evidences showed that the role of sperm’s DNA damages in the failure of IVF and ICSI, but there is an informational gap about the consequences of those damages in the clinical point of view. There are several ways to measure DNA damage including COMET, sperm chromatin dispersion (SCD, HALLO) and sperm chromatin structure (SCSA, TANEL) which showing different characteristic of DNA damage. More studies should be designated to standardize the methods of assessing the sperm’s DNA damages and to reveal the exact role of those damages in the failure of IVF, ICSI and pregnancy. Due to the fact that some fertility treatments could resulted in pregnancy in spite of sperm defects, the analysis of seminal fluid as an indicator for the healthiness and fertility of the sperms is not adequate and more efficient factors should be implied.
    Keywords: ICSI, IVF, genome, DNA damage, Micro injection
  • Nader Nouri *, Elmira Deghkam Pages 77-81
    Staphylococcus aureus is a dangerous pathogen that causes a variety of severe diseases. Among nosocomial pathogens, S. aureus is the most common and associated with high morbidity and mortality. The versatility of S. aureus as a pathogen stems from the fact that S. aureus strains possess a varying repertoire of virulence factors. Many S. aureus virulence factors can be described as toxins. Toxins are usually defined as poisonous substances molecules that increase the potential of a pathogen to cause disease in a broader sense. This review will give an overview over S. aureus toxins focusing of how leukotoxins work.
    Keywords: Staphylococcus aureus, nosocomial pathogens, virulence factors, Toxins, Leukotoxins