فهرست مطالب

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی - پیاپی 22 (پاییز 1385)

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی
پیاپی 22 (پاییز 1385)

  • ویژه اقتصاد
  • تاریخ انتشار: 1385/10/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • داود بهبودی، محمد علی متفکر آزاد، افشین خلیل پور صفحه 13
    با توجه به این که ایران کشوری سرشار از منابع غنی و گسترده انرژی می باشد، تعیین رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی می تواند در تبیین سیاست های بخش انرژی کمک مؤثری به سیاست گذاران نماید. از دیر باز در دیدگاه مکاتب مختلف اقتصادی، منابع طبیعی، سرمایه و نیروی کار از مهم ترین عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی بشمار می آمدند. در نظریه های جدید رشد، عامل انرژی نیز به الگوها وارد شده است. در این راستا مقاله حاضر با توجه به ارتباط نزدیک بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی، به بررسی رابطه بین مصرف نهایی انرژی در بخش خانگی و تجاری (به عنوان تقاضای نهایی انرژی) و بخش های صنعت، حمل ونقل و کشاورزی (به عنوان تقاضای واسطه ای انرژی) از یک سو و رشد اقتصادی ایران از سوی دیگر طی سال های 1346-1383، با استفاده از روش های آزمون علیت گرنجر استاندارد و تصحیح خطا پرداخته است. نتایج حاصل از علیت گرنجر استاندارد نشان دهنده این است که یک رابطه علیت گرنجری یک طرفه از تقاضای نهایی انرژی به رشد اقتصادی و یک رابطه علی دو طرفه بین رشد اقتصادی و تقاضای واسطهای انرژی وجود دارد. نتایج حاصل از برآورد مدل های تصحیح خطا نیز نشان می دهد که در کوتاه مدت و بلندمدت، رابطه علیت گرنجری دوطرفه بین تقاضای نهایی انرژی و رشد اقتصادی و همچنین بین تقاضای واسطه ای انرژی و رشد اقتصادی وجود دارد.
    کلیدواژگان: تقاضای نهایی انرژی، تقاضای واسطه ای انرژی، رشد اقتصادی ایران، علیت گرنجری، مدل تصحیح خطا
  • رضا تهرانی، روح الله رهنما فلاورجانی صفحه 37
    به دلیل فرضیات محدود کننده ای که مدل های سنتی ارزیابی سهام به همراه دارند، در این مقاله برای ارزش گذاری سهام عادی از مدل سود باقیمانده حسابداری استفاده شده است. این مدل شکل تعدیل یافته مدل تنزیل سود تقسیمی () است که در آن فرض وجود رابطه ثابت بین داده های حسابداری و سودهای تقسیمی آتی و سیاست تقسیم سود مشخص اعمال نمی گردد. در این مدل ارزش دفتری و عایدات نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند. مدل سود باقیمانده با ارزش دفتری (خالص دارایی ها) آغاز می شود و تعدیل رو به بالا یا رو به پایین آن منعکس کننده سوددهی مورد انتظار آن دارایی ها می باشد. نسبت قیمت به عایدات(P/E) تابعی از تغییرات مورد انتظار در سوددهی آتی است و نسبت قیمت به ارزش دفتری(P/B) تابعی از سطح مورد انتظار در سوددهی آتی می باشد.
    بر اساس پیش بینی مدل فیرفیلد (Fairfield، 1994)و نتایج به دست آمده در این پژوهش،P/B همبستگی مثبتی با بازده حقوق صاحبان سهام آتی دارد و P/E با رشد عایدات همبستگی مثبتی دارد. شواهد تجربی نشان می دهند که ترکیبات مختلف P/B-P/E با الگوهای سوددهی آتی در ارتباط هستند. این نتایج مؤید مدل مورد استفاده می باشند.
    کلیدواژگان: قیمت به عایدت، قیمت به ارزش دفتری، بازده حقوق صاحبان سهام، مدل سو د باقیمانده
  • حسنعلی سینایی، جواد جان بابایی صفحه 57
    هدف این پژوهش بررسی قابلیت کاربرد روش میانگین متحرک که یکی از مشهورترین روش های تجزیه و تحلیل تکنیکی است در بازار بورس اوراق بهادار تهران است. تجزیه و تحلیل تکنیکی بر مبنای فرض قابل پیش بینی بودن قیمت ها و عدم وجود شکل ضعیف فرضیه بازار کارا انجام می گیرد. به منظور انجام این پژوهش از قیمت های روزانه سهام 35 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی سال 1383 استفاده شده است. بر مبنای این مطالعه وجود روند در قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران تایید شده و در نتیجه شکل ضعیف فرضیه بازار کارا رد گردیده است. همچنین نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که در دوره زمانی یک ساله مورد بررسی، میانگین بازدهی حاصل از روش میانگین متحرک ساده دوگانه (در دو حالت با در نظر گرفتن هزینه معاملات بدون در نظر گرفتن هزینه معاملات) با میانگین بازدهی حاصل از روش خرید و نگهداری برابر است.
    کلیدواژگان: تجزیه و تحلیل تکنیکی، استراتژی خرید و نگهداری، روش میانگین متحرک، فرضیه بازار کارا
  • محمد تقی گیلک حکیم آبادی صفحه 83
    فقر پدیده ای چند بعدی است. اندیشمندان زوایای مختلف آن را مورد بررسی قرار داده اند و دولت ها و مردم و مجامع جهانی در جهت کاهش و زدودن این لکه زشت از زندگی محرومان اقدامات فراوانی را در دستور کار خود قرلر داده اند. سنگ بنای اصلی در طراحی شاخص های اندازه گیری فقر، خط فقر است. در این تحقیق وضعیت استان مازندران از جهات عوامل موثر بر سطح زندگی مردم مانند آموزش، بهداشت و تامین اجتماعی در دوره زمانی 1363-1384 مورد بررسی قرار گرفت. سپس خط فقر با انجام سیستم مخارج خطی پویا برای مناطق شهری استان از روش معادلات به ظاهر نامرتبط تکراری (ISUR) برآورد گردید و براساس آن شاخص های فقر محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که در طول دوره مطالعه 48 درصد جمعیت استان به طور متوسط زیر خط فقر قرار دارند و پرکردن شکاف فقر مستلزم پرداخت 44% خط فقر به طور متوسط به هر فرد است. روند شاخص سرشمار و شکاف فقر بیانگر این واقعیت است که نسبت افراد فقیر به کل جمعیت استان و همچنین شدت فقر در استان رو به کاهش بوده است. این تحقیق می تواند واقعیت موجود استان حاصلخیز مازندران را برای سیاستگزاران ملی و استانی روشن کند.
    کلیدواژگان: خط فقر، روش سیستم مخارج خطی، شاخص های فقر، مازندران
  • ابراهیم هادیان، حجت پارسا صفحه 111
    هدف اصلی این مقاله بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر روند تعدادی از متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی، سطح عمومی قیمت ها و سطح اشتغال برای دوره زمانی 1340-1384در ایران می باشد. برای این منظور از یک مدل تصحیح خطای برداری و دو تکنیک تابع عکس العمل تحریک و تجزیه واریانس استفاده شده است.
    نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که یکی از منابع اصلی نوسانات در متغیرهای کلان اقتصادی در ایران تکانه های قیمتی نفت می باشد. 20درصد از نوسانات تولید ناخالص داخلی، 30درصد از نوسانات نرخ بیکاری و60 درصد از نوسانات سطح عمومی قیمت ها ناشی از نوسانات قیمت نفت می باشد. علاوه بر این نتایج مذکور نشان می دهد که تکانه های وارده بر قیمت نفت که ثبات فضای فعالیت های اقتصادی در ایران را تحت تاثیر منفی قرار داده، در طول زمان بر نوسانات متغیرهای مذکور افزوده و موجب واگرایی مقادیرتحقق یافته این متغیرها از سطح تعادلی آنها گردیده است.
    کلیدواژگان: اقتصاد ایران، تکانه های نفتی، تابع عکس العمل تحریک، تجزیه ی واریانس
  • محمود هوشمند لطفعلی آذری صفحه 133
    توسعه ی مبتنی بر دانایی در حقیقت تغیییر نوع و تفکر نسبت به مبحث توسعه است. مهم ترین ویژگی اقتصادی مبتنی بر دانایی، توانایی کسب درآمد از اقتصاد دانش محور است. در این خصوص کشورهایی که شیوه ی کسب درآمد هایشان را اقتصاد دانش محور قرار بدهند، مطمئنا رشد اقتصادی سریع تر و ظریفیت های اقتصادی بالاتری نیز پیدا می کنند. در این مقاله ضمن اشاره ای مختصر به مفاهیم پژوهش و تحقیق به عنوان شاخص های تولید دانش و توسعه ی دانایی، مروری گذرا بر برخی از شاخص های مرتبط با این موضوع می شود و سپس اثر متغیر های مرتبط با تحقیق و پژوهش بر رشد اقتصادی در ایران به عنوان شاخص عملکر د اقتصادی بررسی میگردد. نتایج حاصل از برآورد الگوی کوتاه مدت و بلند مدت با استفاده از روش آردل نشان می دهد، که میزان بودجه و اعتبارات بخش تحقیقات کشور، اثر مثبت و معنی داری بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت، طی دوره ی مورد بررسی داشته است.
    کلیدواژگان: تحقیق و پژوهش، رشد اقتصادی، توسعه دانایی، عملکرد اقتصادی، ایران
|
  • Davood Behbudi. , Azad Motafekker, Ali Mohammad. , Afshin Khalil Pour Page 13
    Iran as a developing country possesses rich and extensive energy resources, an advantage in energy-intensive industries. In different economic thoughts, the more important factors that influence economic growth include labor and capital. In this research, we investigate the Granger-Causality relationship between marginal energy consumption in residential and commercial sectors (as marginal demand of energy), in industry, transportation and agriculture sectors (as intermediate demand for energy) and Iranian economic growth in (1967-2004), using standard Granger-Causality test, Auto Regressive with Distributed Lags and error correction models. The results of standard Granger-causality test reveal that there is unidirectional Granger Causality from marginal demand of energy to economic growth, and a bidirectional between intermediate demand of energy and economic growth. Estimation of error correction models reveals that in the short run and long run, there is bidirectional Granger-Causality between marginal demand of energy and economic growth as well as between intermediate demand of energy and economic growth.
  • Reza Tehrani, Roohollah Rahnama Falavarjani Page 37
    Because of the restrictive assumptions contained in the traditional equity valuation models, this paper uses Fairfield Residual Income Model for equity valuation. This model is an adjusted state of the dividend discount model (DDM) that doesn’t assumes a fixed relation between accounting data and future dividend, and restriction on payout policy. Book value and earnings play major roles in this model. It starts with book value (net assets) and for reflection of the expected profitability of those assets, adjusts it upward or downward. The price/earnings ratio (P/E) is a function of expected changes in future profitability, and the price/book ratio (P/B) is a function of the expected level of future profitability. Based on model prediction and earned results from this investigation, P/B correlates positively with future return on book value, and P/E correlates positively with growth in earnings. Findings show that different P/E – P/B combinations are associated with distinct patterns of future profitability.
  • Hasanali Sinaei, Javad Khanbabaei Page 57
    The study aims at determining whether the tools and techniques of technical analysis are applicable to the Tehran Stock Exchange. The technical analysis goes against the fulfillment of the weak form of the Efficient Market Hypothesis. In this research we have assessed one simple form of technical analysis named by Dual Simple Moving Average rule. To that end, we have used daily data for prices of the 35 firms of the Tehran Stock Exchange, covering the one-year period from 21 March 2004 to 20 March 2005. In the present investigation, the continuation of the past prices is confirmed and so the weak form of the Efficient Market Hypothesis is refused. Also our findings indicate that in the one year periods, returns mean obtained from studying DSMA both with and without considering transactions costs is equal to that achieved from the buy and hold strategy.
  • Mohammad Taghi Gilakhakimabadi Page 83
    Poverty is a multidimensional phenomenon. Scientists have studied its different aspects. Governments and global societies have considered taking steps to remove or reduce the poverty in the life of the dispossessed. Poverty line is a basic factor for designing the poverty indexes. Effective factors in standard of living such as education, health, and social security are studied in the period of 1363-1384, in this research. The poverty line was estimated through dynamic linear expenditures system by ISUR approach, and then poverty indexes were calculated. The results indicate that 48% of the province population is under poverty line, and for filling this gap the government ought to pay 44% of poverty line to every person. The trend of the headcount and poverty gap indexes was decreasing in the period.
  • E. Hadian, H. Parsa Page 111
    The main purpose of this paper is to estimate the effects of oil price fluctuation on macroeconomic performance in the Iranian economy. To do so, the cointegration approach along with response function and variance decomposition techniques are used. The results show that one of the main source of fluctuation in macroeconomic variables is the oil price shocks. 20 percent of GDP, 30 percent of unemployment rate and 60 percent of CPI fluctuation stem from oil price shocks. This finding also indicates that oil price shocks which affect the stability of economic activities in Iran result in a departure of actual rate of mentioned variables from their equilibrium level in the long run.
  • Mahmood Hooshmand, Lotfali Azari Page 133
    Development based on knowledge is in fact a change of perspective and thinking about development. The most important feature of economy based knowledge is the ability to earn income from knowledge-oriented economics. Countries which fix the way of their earning accordingly will certainly gain economic faster growth and higher economic capacities. In this paper we pay close attention to the indexes of knowledge production and the development of wisdom. We also consider some related indexes of this issue. Finally, we examine the influence of related variables on the variables of economic growth in Iran as index of economic performance. By applying the econometric method of ARDL, a long run and a short run model was estimated. The results show that budget and credits allocated to the research sector in the country have significant effect on the growth of internal gross product (without oil) in the period investigated.