فهرست مطالب

نوآوری های آموزشی - پیاپی 8 (تابستان 1383)

فصلنامه نوآوری های آموزشی
پیاپی 8 (تابستان 1383)

  • 144 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/06/20
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سخن سردبیر
  • شهناز مرتضوی صفحه 13
    در چهار چوب نظریه «یادگیری اجتماعی» باندورا، «کارآمدپنداری» «شخصی»و«جمعی» عواملی موثر در رشد و تحول و سازگاری انسان توصیف می شوند و خودکارآمد پنداری همبستگی قابل توجه با عملکرد دارد. خودکارآمد پنداری از «تجربه موفقیت»، «الگو یا سرمشق»، «ترغیب کلامی»، و از«شرایط هیجانی/ فیزیولوژیک» تاثیر می پذیرد.
    در این پژوهش، پرسشنامه خودکارآمد پنداری بندورا، پس از ترجمه و معادل سازی مورد استفاده قرار گرفته است. به وسیله این پرسشنامه، ابعاد کارآمدپنداری شخصی در زمینه های زیر سنجیده می شود: زمینه تحصیلی؛ زمینه خودنظم دهی به یادگیری؛ فعالیت های فوق برنامه؛ برآوردن نیازهای دیگران، استحکام خود؛ و خودنظم دهی انگیزشی.
    برای سنجش خودکارآمد پنداری جمعی از پرسشنامه کیم و پارک استفاده شد. در پرسشنامه ای که به وسیله 895 دانش آموز پسر و دختر دبیرستانی پاسخ داده شد، علاوه بر مقایسهای فوق از خرده- آزمون حمایت از سوی والدین، معلمان، و دوستان و از مقیاس جدیدنظر شده رضایت از زندگی استفاده شد. این پژوهش، علاوه بر یافته های قابل توجه دیگر، نشان داد که:بین خودکارآمد پنداری شخصی و جمعی با رضایت از زندگی رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد.
    بین کارآمد پنداری شخصی و جمعی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.
    بین کارآمد پنداری شخصی و جمعی با موفقیت تحصیلی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.
    کارآمد پنداری شخصی و جمعی دختران دانش آموز به طور معنی داری از پسران بیشتر است.
    کارآمد پنداری شخصی در درجه نخست و سطح رفاه خانواده در درجه دوم، نقشی موثر در رضایت از زندگی دارد.
    کلیدواژگان: یادگیری اجتماعی، خودکارآمدپنداری، دانش آموزان دبیرستانی، یادگیری خودنظم بخشی، خوداستحکام بخشی، خودنظم بخشی انگیزشی، موفقیت تحصیلی، و فعالیتهای فوق برنامه
  • خسرو باقری صفحه 40
    جهانی شدن به منزله فرایند یا طرح یا فرایند/طرحی در نظر گرفته می شود که به سرعت در حال شکل گیری است. جهانی شدن، در صورت وقوع، تاثیرات خود را در همه ابعاد معرفتی و عملی به جا خواهد گذاشت. در این میان، تاثیر آن بر معرفت شناسی واز طریق آن بر تعلیم و تربیت، قابل توجه است. با توجه به اینکه یکی از مهمترین محملهای جهانی شدن، ظهور و گسترش انقلاب اطلاعات است، نخستین چالش در این زمینه ناظر به ماهیت معرفت در نظر گرفته شده است. بر این اساس، ویژگی اساسی دانش را باید در این معادله جستجو کرد: «دانش= اصلاعات». این امر که با فروکاهش وجوه گوناگون دانش به اطلاعات کمی همراه است، به بحران مشروعیت دانش منجر می شود. گذشته از آن، با توجه به اینکه دانش، دارای جایگاهی اجتماعی است، بنابراین، شکل و ویژگی های اجتماع در عصر جهانی شدن، بر دانش تاثیر خواهد گذاشت. از سویی نیز، دیدگاه اجتماع مجازی، ما را به بازاندیشی درباره دانش و نیز مساله هویت فرا می خواند، زیرا به تبع اجتماع مجازی، سخن از هویت مجازی به میان می آید که ملازم با انشقاق هویتی است. تعلیم و تربیت برای مواجهه با این چالشها نیازمند آن است که: الف) در برابر فروکاهش دانش به اطلاعات، مقاومت ورزد و دانش را نه با اطلاعات بلکه با خردمندی برابر بگیرد؛ ب) شیوه های خیال ورزانه و خلاقانه را بسط دهد؛ ج) مطالعات میان رشته ای را به منزله شیوه ای مهم برای بسط خیال ورزی، گسترش دهد؛ و سرانجام؛ د) ارتباط هایی میان اجتماع های مجازی واقعی دانش آموزان ایجاد کند.
  • کوروش فتحی واجارگاه صفحه 59
    برنامه ریزی درسی واقع گرایانه مستلزم مشارکت کلیه نیروهای اثرگذار و درگیر در مراحل گوناگون تصمیم گیری است که در میان آنها، معلمان از اهمیت و جایگاهی ویژه برخوردارند. معلمان به سبب آشنایی با مسائل و نیازهای دانش آموزان و مدرسه و تجربیات ارزشمندی که در سایه تعامل با یادگیرندگان به دست می آورند، مهم ترین عنصر در موفقیت برنامه های درسی هستند و درصورتی که در زمینه جایگاه، نقش و زمینه سازی مشارکت آنها در تصمیم گیری های مرتبط با برنامه درسی تاملی عمیق و جامع الاطراف صورت پذیرد، اثربخشی برنامه های درسی بهبود چشمگیرخواهد یافت. مقاله حاضر که برگرفته از یک طرح پژوهشی است، ابتدا با بهره گیری از ادبیات برنامه درسی، حدود مشارکت معلمان را ترسیم کرده است، سپس با استفاده از روش تحقیق توصیفی، امکان مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی در ایران و نتایج و تبعات آن را مورد بررسی قرار داده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخته است که بر مبنای مقیاس لیکرت تنظیم شده است. شرکت کنندگان در پژوهش دبیران دبیرستانهای مدارس تهران و کارشناسان برنامه ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش بوده اند که بر اساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. نتیجه مطالعه حاضر، بیانگر قلمروهای مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی در ایران، عواملی که این مشارکت را تسهیل می کند و نتایج مثبت و منفی حاصل از آن است.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی درسی، تصمیم گیری در مدارس، نقش معلم، دانش آموزان دبیرستانی، و مشارکت معلم در برنامه ریزی درسی
  • حمیدرضا عریضی، احمد عابدی صفحه 79
    برخی دانش آموزان، به رغم برخورداری از هوش طبیعی یا حتی بالاتر از طبیعی و دارا بودن حواس بینایی و شنوایی سالم، قادر به فراگیری مطالب آموزشی و مفاهیم ویژه با استفاده از روش های متداول در مدارس نیستند. این قبیل دانش آموزان را، که در کتابهای روان شناسی با نامهای گوناگون نامیده اند، ساموئل کرک، در سال 1963، به عنوان کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری مطرح کرد. یکی از انواع ناتوانی های یادگیری در دانش آموزان، ناتوانی یادگیری ریاضی است که حاکی از دشواری هایی در درک مفاهیم ریاضی است. در این پژوهش، اثربخشی سه روش آمرزش تکلیف، آموزش فرایند یا توانایی، و آموزش تکلیف- فرایند در آموزش ریاضی به دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری ریاضی بررسی و مقایسه شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که میان نمره های پیش آزمون و پس آزمون آزمودنی ها در آزمون پیشرفت تحصیلی اختلاف معناداری وجود دارد که ناشی از اجرای روش های آموزش است. به عبارت دیگر یافته های پژوهش نشان می دهند که روش آموزش تکلیف، آموزش فرایند یا توانایی، و آموزش تکلیف- فرایند در آموزش ریاضی به آزمودنی ها موثر بوده است.
    کلیدواژگان: ناتوانی یادگیری، روش های تدریس، آموزش ریاضیات، روش تدریس تکلیف، روش تدریس فرآیند یا توانایی، آموزش تکلیف، فرآیند
  • بختیار شعبانی ورکی صفحه 95
    پائولو فریره یکی از متنفذترین متخصصان تعلیم و تربیت در قرن بیستم است. این مقاله ناظر بر کاربرد ایده های فریره در آموزش و پرورش است. بنابراین ابعاد اجتماعی و تربیتی نظریه انتقادی وی مورد مداقه قرار گرفته و برخی اصول کلیدی در آثار او شناسایی شده است. در این مقاله تصریح شده است که فلسفه پائولو فریره مبتنی بر رویکردی است که نشان دهنده دیدگاه کاربردی وی درباره دانش ایده آل انسانی و نیز تعهدی ژرف به آزادی بخشی ستمدیدگان است.
    کلیدواژگان: پائولو فریره، انسان شدن، مکاتب تربیتی، نظریه انتقادی در تعلیم و تربیت، رویکرد دیالکتیکی، و آزادی بخشی ستمدیدگان
  • نادرقلی قورچیان، امیرحسین محمودی صفحه 107
    تحقق آرمانها، اهداف، راهبردها و برنامه های آموزشی و درسی و پاسخگویی صحیح به نیازهای مخاطبان آموزش و پرورش بدون وجود مدیران و رهبران آموزشی آگاه، مجرب و آفریننده امکان پذیر نیست، اما سوال این مدیران به راستی چه استانداردهایی را می توان برای سنجش شایستگی های عملکرد برای ارزشیابی عملکرد مدیران آموزشی تدوین کرد؟ هدف اصلی این پژوهش تدوین استانداردهای سنجش عملکرد (شایستگی های عملکرد) مدیران آموزشی دوره راهنمایی و ارایه الگوی مناسب برای استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره راهنمایی (شهر تهران) است.
    در این پژوهش پژوهشگر ابتدا بر پایه مطالعات کتابخانه ای و جستجوهای اینترنتی به بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش در داخل و خارج اقدام و سپس با استفاده از نتایج حاصل از بررسی های تطبیقی و مبانی نظری مربوط به پژوهش مجموعه ای از معیارهای سنجش شایستگی های عملکرد مدیران آموزشی را تدوین کرده است. این مجموعه شامل شش مولفه اصلی، چهار زیر مولفه و یکصد و شصت رفتار نشان دهنده شایستگی (معیار عملکرد) است.
    در ادامه پژوهشگر با استفاده از روش باخورد 360 درجه ای و تدوین پرسشنامه نگرش سنج محقق ساخته، به بررسی نگرش مخاطبان مدیر مدرسه درباره مولفه های اصلی، زیر مولفه ها و معیارهای عملکرد پرداخته است.
    داده های حاصل با استفاده از روش های آماری فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، آزمون آماری t، گروه های همیشه و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه «گروه های مستقل» تجزیه و تحلیل و بر اساس نتایج توصیفی و تحلیلی حاصل از اجرای نرم افزار spss به سوالات پژوهش پاسخ داده شد.
    سوال اول: برای ارزشیابی عملکرد مدیریان آموزشی دوره راهنمایی چه استانداردهایی را می توان تدوین و ارائه کرد؟ نتایج حاصله از یافته های پژوهش شش جنبه از مولفه های اصلی و زیر مولفه های مربوط به استاندارد های (شایستگی) عملکرد مدیریان آموزشی را تایید می کند. این جنبه ها عبارتند از: الف) وظایف، ب) مهارتها، ج) اخلاق، د) نقشها ه) ویژگی ها، و) عملکرد سوال دوم: برای تدوین استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره راهنمایی چه الگویی می توان ارائه کرد؟
    بر پایه مبانی نظری و یافته های پژوهش مدلی مشتمل بر پنج بخش فلسفه و اهداف، مبانی نظری، مراحل اجرایی، نظام ارزشیابی، و باز خورد مدل، تدوین شد و با استفاده از نظریات سی و دو نفر از متخصصان مدیریت آموزشی تجزیه و تحلیل شد و اصلاحات لازم در آن به عمل آمد. سوال سوم: درجه تناسب الگوی پیشنهادی برای استاندارد سازی عملکرد مدیران آموزشی دوره راهنمایی از نظر متخصصان چقدر است؟ الگوی پیشنهادی با ضریب پایانی 93% و میانگین کل 25/4 از 5 و توافق بالای 83% از نظر متخصصان مدیریت آموزشی تایید شد؟
    کلیدواژگان: مدیران آموزشی، دوره راهنمایی، استاندارد عملکرد، شایستگی عملکرد، ارزشیابی عملکرد، و معیار عملکرد
  • معرفی کتاب
  • راهنما و برگ درخواست اشتراک فصلنامه
    صفحه 137
  • چکیده مقاله ها به زبان انگلیسی (Abstracts)
    صفحات 139-144
|
  • Page 7
  • Shahrnaz Mortazavi Page 13
    According to Bandura's social learning theory, self-efficacy belief is an important factor which effects one's development, adaptability, and performance. Self-efficacy belief is, itself, under the influence of successful experience, model taking, verbal persuasion, and emotional/physiological conditions. In this research, 895 high school students have been asked to answer to the study's scales. Bandura's self-efficacy questionnaire has been applied to investigate different dimensions of personal self-efficacy including academic achievement, self-regulating learning, extracurricular activities, meet other's expectations, self-assertiveness, and motivational self-regulation. Kim & Park's questionnaire has been used to assess collective self-efficacy. Life satisfaction scale is also used to see how much support the students receive from their parents, teachers, and friends. The study showed that there is significant positive relationship between: life satisfaction and personal and collective self-efficacy; between personal and collective self-efficacy; and between academic achievement and personal and collective self-efficacy. The study indicates that personal and collective self-efficacy among high school girls students are more than boys. Also, life satisfaction is under the influence of 1) personal self-efficacy and 2) the family's well-being level.
  • Khosrow Bagheri Page 40
    Globalization is regarded as a process or a project or a process/project which is most rapidly developing. Globalization, in case of occurrence, will put its impacts on all dimensions of human life including knowledge and practice. Particularly, its impact on epistemology and education would be remarkable. Given that the appearance and development of informational revolution is the most important background for globalization, the first challenge of globalization relates to the nature of knowledge. According to the information revolution, the most important characteristic of knowledge is to be sought in this equation: knowledge = information. This involves reducing different facets of knowledge to quantitative information which leads to knowledge legitimacy crisis. In addition, having a communicational dimension, knowledge will be qualified by means of the shape and characteristics of community in the era of globalization. The viewpoint of virtual community calls us from another side to rethink on knowledge as well as on the problem of identity because in the consequence of virtual community, virtual identity of pupils is being claimed which involves identity fragmentation. To deal with these challenges, education needs: a) to resist the reduction of knowledge to information and equate knowledge with wisdom rather than information; b) to extend imaginative and creative procedures; c) to develop interdisciplinary studies as an important way of extending imagination; and finally, d) to provide relationship between virtual and real communities of the pupils.
  • Koorosh Fathi Vajargah Page 59
    Realistic curriculum planning for schools requires the contribution of all groups, especially teachers, who influence the process of decision making in education. Since teachers have valuable experiences about school activities and are aware of the student's needs and problems, they should be considered as the main important element of decision making on curriculum planning. This research has tried to show the extent, and the possibility, of teacher's contribution in curriculum planning in Iran and have investigated the results of such contribution as well. A researcher-made questionnaire has been used to collect data from a sample of high school teachers in Tehran and experts of curriculum planning of the Ministry of Education concerning the extent of teacher's contribution in curriculum planning, the factors which facilitate this contribution, and the positive and negative effects of it.
  • Hamid Reza Oreizi , Ahmad Abedi Page 79
    Some school students, in spite of their normal intelligence and healthy visual and hearing sensation, are not able to follow educational instructions of the classroom and have difficulties to understand special concepts while are thought by the regular methods in schools. These students are usually named as learning disabled children. Mathematical learning disability is one of L. D. problems which leads to difficulty in understanding mathematical concepts. In this research, the effectiveness of three methods of teaching mathematics, i.e. task instruction, process or ability instruction, and task-process instruction in teaching mathematics, have been investigated. Research findings indicate that 1) there are significant differences between pre-test post-test marks on mathematical achievement as a result of applying different instruction methods; 2) task instruction method and process or ability instruction method are significantly influencing the L. D. student's learning mathematics.
  • Bakhtiar Shabani Varaki Page 95
    Paulo Freire has been one of the most influential educationists of the 20th century. This article focuses on the application of Ferirean ideas to education. It considers the critical, social and educational dimensions to Freire's thought. A number of key instructional principles in Freire's work are identified. The article suggests that Freire's theory is built on a dialectical approach toward the world, a practical view of knowledge and the human ideal, and a deep commitment to the liberation of the oppressed.
  • N. Gh. Ghoorchian , A. H. Mahmoodi Page 107
    Since achievement of a superior and efficient educational system requires informant, experienced, and competent educational principals, the purpose of this research is collection of standards (competencies) of performance of educational principals in middle school and rendering suitable pattern to standardize performance of such principals. In this research a collection of competencies of performance of educational principals has been firstly made on the basis of library studies and survey of research literature, (this collection includes six main indicators, forty sub-indicators, and 160 behaviors which indicate competency, “performance Indicators”). Then, perceptions of experts, directors, teachers, parents and Students of middle school about each of the indicators and sub-indicators collected were studied through applying “360 degree feed back” method. Responses of members of sample society were analyzed by using descriptive and inferential statistical methods and, at the end, a model for standardizing performance of educational principals of middle school was compiled by applying findings of the research and each of comments of experts of educational management. The usefulness of the model proposed was evaluated from the standpoint of specialists of educational management and was confirmed with average mark of 4.25 out of 5.