فهرست مطالب
نشریه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
پیاپی 27 (بهار 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/03/20
- تعداد عناوین: 9
-
صفحه 5بطن در لغت خلاف ظاهر، امر پوشیده و به آنچه از حواس پنهان می ماند، گفته می شود. بطن قرآن را با مفاهیمی چون تاویل، معنای حروف مقطعه، احرف سبعه و قاعده جری و تطبیق مترادف دانسته اند، ولی به نظر می رسد، بهترین تعریف اصطلاحی برای بطن قرآن، مراتب متعدد معنایی فراظاهری و عمق ژرفای آیات است.
برخلاف نظر افراد زیادی که بطن قرآن را عامل جاودانگی آن می دانند، باید گفت: وجود بطن در قرآن به تنهایی، علت جاودانگی آن نیست، بلکه ظاهر قرآن با چینش حکیمانه اش، جاودانگی آن را تضمین کرده است؛ یعنی اگر به وجود بطن قرآن قائل نباشیم، لطمه ای به جاودانگی آن نمی خورد.
دسترسی به این لایه های معنایی ماورای ظاهر قرآن، برای کسانی میسر است که علاوه بر دانستن علوم ظاهری مانند قواعد و لغت عرب، به تهذیب نفس و پاکی درون پرداخته اند، که بدین واسطه به ایمان و معرفتی رسیده اند که درجاتی از علوم حضوری از مجرای علم الهی بر جانهای آنها سرازیر گشته است. این در حالی است که علم کامل و شامل از بطون قرآن، نزد امامان معصوم(ع) است.
-
صفحه 15یکی از شیوه های رایج و سنتی مجازات قتل عمد، مقابله به مثل یا قصاص است که با رعایت شرایط و ضوابط مخصوص در جنایات علیه تمامیت جسمانی به کار گرفته می شود. در فقه اسلامی برای احقاق حقوق قربانی و متهم در جرم قتل عمد، شرایطی برای اجرای مجازات قصاص در نظر گرفته شده است که در کلیت این شرایط، بین فقهای مذاهب اسلامی تقریبا اتفاق نظر وجود دارد که از جمله این شرایط: مکلف بودن قاتل، تساوی در آزاد و برده بودن بین قاتل و مقتول، تساوی در دین، نبود رابطه ابوت و محقون الدم بودن مقتول را می توان نام برد. اما در جزئیات این شرایط و ضوابط خاص، بین فقهای مذاهب اختلاف نسبتا ملموسی وجود دارد که ناشی از مبانی و اصول فقهی می باشد. مذاهب اسلامی در خصوص حجیت و چگونگی آنها نیز اختلاف دارند. در این نوشتار، آراء فقهای حنفی و امامیه، در خصوص شرایط قصاص نفس مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
-
صفحه 21ماهیت معنا و به تبع آن علم معناشناسی در حوزه های مختلف علمی کاربرد بسیاری داشته و دارد، از جمله در زبان شناسی و به طور کل در علومی که با گفتار و نوشتار (متن، جمله، کلمه و...) سروکار دارند. مقاله حاضر در صدد است که یکی از اساسی ترین مباحث در حوزه معناشناسی را مورد بررسی قرار دهد و از طرح مباحث نقادانه نیز روی برنمی تابد. این نوشتار پس از توضیح در باب علم معناشناسی و شرح برخی دیدگاه ها در این خصوص، به نظریات و نقدهای مطرح در باب چیستی «معنای معنا» خواهد پرداخت. در انتها به محققان علاقه-مند به این حوزه کاری پیشنهاد می شود که به منظور ارائه یک نظریه جامع و کارآمد باید از برخی نقایصی که از نظر خواهد گذشت، بر حذر بود و به نقاط قوت برخی دیدگاه ها نسبت به ماهیت معنا متمسک شد.
-
صفحه 29یکی از مهم ترین ابزارهای تاکید، زیبایی ادوات و اسالیب بلاغی است که به وسیله آنها می توان سخن و کلام را مورد تاکید قرار داد. این پژوهش به بازخوانی اسالیب و ابزارها پرداخته و نقش آنها را در تاکید آیات مربوط به حقوق زنان در قرآن کریم که در تفاسیر فریقین بدان اشاره شده، به نمایش گذاشته است. مهم ترین این اسالیب عبارتند از: استفاده مفعول مطلق نیابی، اسمیه بودن جمله، قصر، تقدیم و تاخیر و تکرار که با تقسیم بندی و ذکر مصادیق قرآنی تبیین شده است.
-
صفحه 34نوشتار حاضر، ترجمه مقاله «الخلافه و ولایه الفقیه بین الاجتهاد و التقلید» نوشته خالد زهری(1) می باشد که متن عربی آن در کتاب «مجموعه مقالات همایش بین المللی اجتهاد در دوره معاصر» توسط دانشگاه مذاهب اسلامی تهران- در دی ماه 1387 - به چاپ رسیده است. در این مقاله به بررسی ولایت فقیه از نظر شیعه و خلافت از نگاه اهل سنت، پرداخته شده است.
خلافت و امامت، اداره امور دین و دنیای مردم در جهت مصالح شرعی و در واقع جانشینی صاحب شریعت در حراست دین و دنیا است. با کمی دقت و تامل در آیات روشن می شود که ولایت فقیه در حقیقت استمرار حرکت انبیا و ائمه(ع) است؛ زیرا مقصود اصلی از بعثت انبیای الهی، رعایت مصالح دینی و دنیوی مردم از جمله انجام صحیح معاملات و نکاح و اجرای صحیح حدود و قصاص است. وجود یک مدبر و پیشوا در عالم ضروری است، تا اینکه شر و ضرری را که به مردم می رسد، دفع کند و حتی بالاتر اینکه؛ هریک از افراد را به شغل و حرفه ای برساند که استعداد آن را دارند. در این نوشتار بیان شده است که نظریه ولایت فقیه و نظریه خلافت در واقع یک چیز هستند؛ چراکه مفهوم هردو یکی است و هردو شروط و وظایفی مثل هم را برای ولی فقیه، بیان می کنند و پیروی از آن مستلزم حاصل شدن همین شروط است. خلافت در مذهب شیعه معمول و رایج است، همان طور که ولایت فقیه در تفکر سیاسی و فقهی اهل سنت پذیرفته شده و این نشانه فقه پویا و زنده اسلام است.
-
صفحه 57با مهاجرتهایی که در دوره های مختلف به ویژه بعد از حمله مغول، از ایران و آسیای میانه به آناطولی صورت گرفت، دو جریان متفاوت در آن منطقه به وجود آمد. از یک سو گروهی به زندگی ساکن در شهرها روی آوردند و از سوی دیگر ایلات و عشایر ترک به اقتضای شرایط زندگیشان در روستاها و دشتها ساکن شدند و به زندگی کوچ نشینی و نیمه کوچ نشینی خود ادامه دادند. در این شرایط یک دوگانگی عقیدتی و سیاسی میان شهر و روستا به وجود آمد. نادیده گرفتن حقوق روستانشینان توسط طبقه حاکم (سلاجقه روم) زمینه مساعدی را برای تبلیغات اهل طریقت به وجود آورد. روسا و پیشوایان عشایر که در لباس باباهای آسیای صغیر ظاهر شدند، در واقع، ادامه دهندگان راه و روش شمنهای(1) آسیای میانه بودند که عشایر اطاعت آنها را واجب می دانستند. جنبش بابائیه که به رهبری یکی از باباهای مذکور در قرن هفتم قمری صورت گرفت، قیامی بود برای پایان دادن به ظلم و بی عدالتی نسبت به ایلات و عشایر مهاجر به آناطولی. پس از شکست این قیام بسیاری از بازماندگان آن به گرد حاجی بکتاش ولی نیشابوری (از خلفای رهبر جنبش بابائیه) جمع آمده و بدین ترتیب طریقت بکتاشیه پایه ریزی گردید. پیروان این طریقت، نیز، دو دسته بودند: بکتاشیان روستایی و بکتاشیان شهری. با شروع دعوت صفوی در آناطولی، بکتاشیان روستایی که زندگی کوچ نشینی و نیمه کوچ نشینی داشتند و از حکومت عثمانی ناراضی بودند، به آنها پیوسته و تحت عنوان قزلباش به یاری صفویان پرداختند. حکومت عثمانی برای جلوگیری از نفوذ صفویان در آناطولی به سرکوب قزلباشان آنجا پرداخت. آنها نیز سکوت نکرده و قیامهایی را علیه عثمانیان به راه انداختند. پس از صلح آماسیه (962ق/ 1555م) که میان سلطان سلیمان قانونی و شاه طهماسب صفوی منعقد گردید و نیز با تحکیم تشیع فقاهتی در ایران، به تدریج قزلباشان آناطولی، که اهل فقه و شریعت نبودند، از حکومت ایران ناامید شده و در پناه مناطق دورافتاده به حفظ سنتها و باورهای خود ادامه دادند. هنگامی که کمال آتاترک، که از بکتاشیان بود، در صحنه سیاسی ترکیه ظهور یافت، قزلباشان که از قرن 19م به بعد «علوی» خوانده شدند، در سلک حامیان وی درآمده و به حمایت از سکولاریسم پرداختند. دوران جمهوریت ترکیه، پایان اختفای علویان بود. آنها به تدریج وارد صحنه سیاسی ترکیه شدند. گرایش به کمونیسم، حمایت از احزاب چپ، مبارزه با اسلام گرایان و... از دیگر فعالیتهای سیاسی آنها به شمار می رود. تکیه علویان بر انتقال شفاهی فرهنگ و فقدان منابع مکتوب در میان آنها، باعث گردیده تا تفسیرهای مختلفی از علویگری در ترکیه ارائه گردد. به نظر نگارنده این سطور، علویگری در ترکیه ترکیبی از شمنیزم (دین باستانی ترکان)، تصوف و تشیع است که بستر عقیدتی منطقه آناطولی (به ویژه مسیحیت) نیز بر آن تاثیرگذار بوده است. گرچه ورود علویان به دنیای مدرن به تدریج آنها را از سنتها و آیینهایشان دور نمود، اما حوادثی که در دهه های اخیر در ترکیه رخ داده است، باعث پیدایش جنبش احیای علویگری در این کشور گردیده است.
مقاله پیش رو تالیف عبدالقادر یلر از محققان ترک و استاد دانشگاه مرمره در استانبول ترکیه است. این مقاله در تابستان سال 2010م، در سومین شماره نشریه مطالعات اسلامی شیعه منتشر شده است. شایان ذکر است که موضوع رساله دکتری آقای یلر «شیعیان جعفری در جامعه ترکیه» بوده است. از آنجا که در سالهای اخیر در رسانه های داخل کشور، بارها از علویان ترکیه یاد شده و باعث ایجاد سوالهای مختلف درباره آنها گردیده است، نگارنده بر آن شد تا با ترجمه این مقاله، گامی هرچند کوچک در جهت آشنایی خوانندگان محترم با موضوع مذکور بردارد.
-
صفحه 64از مهم ترین عوامل اختلاف مفسران در تفسیر قرآن دیدگاه های کلامی آنهاست؛ چنان که اعتقادات و باورهای کلامی مفسر که بیشتر جنبه مذهبی و نحله ای هم دارد. (مانند اشعری، اعتزال، شیعی و سنی و مانند آن) بر نوع تفسیر وی اثری مستقیم دارد. در این نوشتار سعی می شود به بیان تعریفی روشن از تفسیر و کلام و چگونگی ارتباط آنها با یکدیگر، تفسیر کلامی، تاریخچه و روش آن و بررسی و معرفی مختصری از مهم ترین تفاسیر کلامی تشیع و اهل سنت بپردازیم.
-
صفحه 77
-
Page 5The terminological meaning of Batn (interior), against the meaning of exterior, is mean things that are hidden from senses. Meaning of interior (Batn) of Qur’an associated with different concepts, but it seems that the best meaning for this mul meaning word is ultra-exterior and depth meaning of verses. Against ideas of many people who think Qur’an’s interior is a factor for Qur’an’s eternity, we could say: the existence of interior in Qur’an is not the only factor for eternity of Qur’an, rather the exterior of Qur’an with its wise ordering it avouching its eternity, namely if we believe on Batn of Qur’an it wouldn’t indemnify eternity of Qur’an. Achieving to various layers of exterior Qur’an’s meaning it is possible for people who therewith their knowledge through exterior (Zaher) of Qur’an such as Arab’s terminology and grammar, also they aempt to edificaon and purifying their souls, which in this order they achieve true belief and knowledge that ranks of Hozuri science from divine science come to their hearts. This is which the completed science from Batn of Qur’an is only with Holy Imams (ph).
-
Page 15One of common and classic methods of punishment of deliberated murder is Qesas that with observance of physical condions and principals the punishment would perform. In Islamic jurisprudence for adjudicaon of vicm’s and accuser’s rights in deliberated murder’s crime adjudge condions for performing the punishment of Qesas that about its condions among Islamic sects there are unanimity. But they have different ideas in the details of these condions and principals which are the cause of their juridical essences and principals. In this text the ideas of Hanafi and Imamiyeh Foqaha would become discussed.
-
Page 21The essence of meaning and also the science of semanc have many funcons in various scienfic fields, including in linguiscs, and generally in sciences that linked with speech and wrien texts (texts, sentences, words and …). The recent arcle is trying to examine an important issue in semanc field and also present crical thoughts as well. This text aer explaining the science of semancs and illustrang ideas of a few people in this field then would state theories and considered crics through “the connotaon of meaning”. At the end, the arcle would introduce works to interested researches in this field that advice them for presenng a complete and funconal theory avoid the considered problems and truss on posive ideas in the essence of meaning.
-
Page 29Important emphasizing tools are the beauty of tools and eloquence’s methods that we could emphasize on word and language. This research is presenng a read out of tools and methods and its roles on emphasizing on verses of Qur’an about women rights that is pointed out in Fariqain interpretaons.
-
Page 34The present arcle is translaon of arcle “Alkhelafat va Velayat Alfaqih Bein Alejtehad va Taqlid” wrien by Khaled Zahri which the Arabic text was publish as a book of “collecon of arcles for internaonal congress of Ejtehad in contemporary Era” by Islamic sects university in Tehran. This arcle has examined Velayat Faqih from Shia view and Caliphate from Soni perspecve. Caliphate and Imamat is managing religious and worldly human affairs for juridical expedient and indeed is a substuon of Shariat’s owner for protecng religion and world. With a lile aenon and deliberaon in Qur’an verses it become clear that Velayat Faqih in fact is connuity of prophets and Imams (ph) moon, because the main goal for mission of celesal prophets (ph) is observance for religious and worldly expedient including correct bargain, marriage and exact performance of Hodud and Qesas. The existence of a contriver and leader is necessity which he could repulse harmful things that happen for people and even bring them jobs and occupaons that they are talented in them. This text is stated that the theory of Velayat Faqih and the theory of Caliphate indeed are one thing, because the both concept is equal and express same dues and tasks for both theories. Caliphate is common in Shia religion the same amount that Velayat Faqih is accepted in polical thinking and jurisprudence of Soni and this is a sign of dynamism of Islam’s Jurisprudence.
-
Page 57Migraons to Anatolia that occur in different Eras from Iran and central Asian especially aer Mongol aack bring out two different movements in that area. On one hand a group of people became habitant in cies, and on other hand Turkish nomadic tribes because of their special lives remained in villages and plains and connued their nomadic living. In this situaon a polical and ideological conflict occurred between cies and villages. Turning blind eye on villagers rights by rulers classes (Salajeqeh of Rome) made a suitable situaon for Ahle Tariqat propagandas.In fact the heads of nomadic tribes who appear in clothes of Anatolia’s Babawere connuing the Shaman’s ways of central Asian which obeying them wasnecessity for nomadic. Babaiyan movement that happened with leading of oneof menoned Babas in seventh century was a upraising for ending to cruelty andinjusce against nomadic tribes who were migrated to Anatolia. Aer defeat ofthis upraising a number of its survivors gain around Haji Baktash Vali Neishaboori(a Caliph leadership of Babaiyan movement) and in this way Baktashiyeh Path wasestablished. The followers of this path, also, were divided in two groups: Urban Baktashiyan and Rural Baktashiyan. With starng the Safavi ‘s invitaons in Anatolia, Rural Baktashiyan who had nomadic lives and was dissasfacon from Ooman’s government assisted to them and help Safaviyan in the name of Qezelbash. The ooman’s government for avoiding infiltraon of Safaviyan in Anatolia suppressed Qezelbashes. They, in return, were not silent and operated upraising against Ooman government. Aer Amasiyeh’s peace (1555 A.C/ 962 HA) that convened between Soltan Soleiman Oomani and Shah Tahmasb Safavi and also with strengthening the Feqeha Shiites in Iran, gradually Qezelbash of Anatolia who were not believe on Islamic Jurisprudence (Feqeh) and Sharia’h of Islam became hopeless from Iran government and they in far areas connued their own tradions and beliefs. When Kamal Atatork, who was a Baktashiyan, merged in polical field of Turkey Qezelbash, who from 19th century named by Alaviyan, became his supporters and supported secularism as well. The republican of Turkey was ending for Alaviyan’s hideout. Communism tendency, supporng the le pares, struggling with Islamism and… are other polical acvies of them. The leaning of Alaviyan on oral transformaon of culture and also the loss of wrien sources for them cause to merge different interpretaons from Alaveism in Turkey. From Authors’ point of view of these lines, Alaveims in Turkey is a combinaon of Shamanism (ancient religion of Turkish people) and Tassavof and Shiite that the ideological context of Anatolia (especially Chrisanity) had influenced on it.
-
Page 64One of the most important elements on differences between interpreters for their interpreng Qur’an is Kalami’s views, beliefs and ideologies of interpreter that his/ her interpretaon is mostly religious and gregarious as well. (Such as A’sh’ari, E’tezal, Shia and Soni and so on) have influence on his/her interpretaon. The aempt of this arcle is to express a clear definion on interpretaon, Kalam, the quality of their relaons with each other, Kalami’s interpretaon, its history and its methods, and examining and giving a brief introducon on important interpretaons of Shia and Soni
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.