فهرست مطالب
نشریه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
پیاپی 30 (زمستان 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/12/20
- تعداد عناوین: 8
-
صفحه 6حکایت سفر پرفراز و نشیب حضرت موسی(ع) به سوی عبد صالح(ع) در سوره کهف از داستانهای پرمفهوم و پررمز و راز قرآن کریم است. بهره گیری هنرمندانه از عناصر داستانی و اشارات و مبهماتی که در قصه وجود دارد به زیبایی مجموعه و کل داستان افزوده است که مقاله حاضر با هدف نشان دادن ساختار ادبی داستان و آشنایی عمیق تر با آیات آن نگاشته شده است و از آنجا که قصه نکات تربیتی و آموزنده بسیاری را در خود جای داده است در ادامه به تبیین پیامهای تربیتی آن پرداخته شده و مواردی همچون آداب و اهداف تعلیم و تعلم، تسلیم بودن انسان در برابر مشیت خداوند و تاثیر متقابل اعمال والدین و فرزندان اشاره می شود و این نتیجه حاصل می گردد که افزون بر آنکه عناصر داستانی در قرآن کریم به اقتضای اهداف و پیامهای مورد نظر به کار گرفته شده اند با تحلیل و جستجوی هر کدام می توان به راهکارهای ارزشمندی از اخلاق و عقیده برای سامان بخشیدن به زندگی ایمانی دست یافت.
-
صفحه 23بحث اعجاز قرآن و به طور کلی معجزه، یکی از مباحث مهم علوم قرآنی و همچنین علم کلام است. واژه اعجاز برای اولین بار در اواخر قرن سوم به مفهوم مصطلح آن استعمال گردید و پس از آن کاربرد آن رواج یافت. این واژه به مفهوم اصطلاحی در قرآن نیامده، اما معنای کانونی معجزه که همان ارائه نشانه و دلیل روشن بر صدق ادعای رسالت است، با واژه هایی مانند: «آیه»، «بینه»، «بصائر»، «برهان»، «سلطان» و «شیء مبین» که بر همین مفهوم دلالت دارند، به کار رفته است. این واژه های هم حوزه با کاربرد یکسانی در آیات قرآن توزیع نشده اند و دارای ارزشهای معنایی متمایزی می باشند. در این مقاله در حد توان، کاربردها و ارزش معنایی هریک از این واژه ها در حوزه معنایی اعجاز بررسی گردیده است که طبق پژوهشهایی که انجام گرفته است، واژه «آیه» در حوزه معنایی معجزه، به معنای دلیل و نشانه بر خصوصیت نشانه و دلیل بودن معجزه بر صدق ادعای رسالت دلالت دارد. واژه های «بینه»، «برهان» و «شیء مبین» که افزون بر معنای دلیل و نشانه، دارای مفهوم روشنگری نیز هستند، بر ویژگی روشن بودن معجزه بر صدق دعوی نبوت دلالت دارند. واژه «بصائر» به مفهوم حجت و دلیل روشن قلبی بر خصوصیت ادراک قلبی معجزه و واژه «سلطان» به مفهوم حجت و دلیل غالب، بر ویژگی غالب بودن معجزه در مقابل منکران بر رسالت نبی دلالت می کنند.
-
صفحه 34شیخ طوسی از علمای بزرگ قرن چهارم و پنجم قمری (385-460ق) است که آثار بسیاری را در زمینه-های مختلف اسلامی به رشته تحریر درآورده است. نگارنده در این نوشتار میزان و موضوعات آثار شیخ طوسی را مورد بررسی قرار داده که پس از بررسی به 56 کتاب از تالیفات شیخ طوسی دست یافته، در صورتی که در آخرین تحقیق صورت گرفته 53 اثر معرفی شده است. از میان این آثار، 23 اثر در زمینه کلام نگارش یافته که نشان دهنده رویکرد کلامی شیخ طوسی در آثارش می باشد. البته رویکرد کلامی او در آثار غیر کلامی اش نیز مثل تفسیر قرآن کاملا مشهود است. شیخ طوسی در آثار خود از منابع مذاهب دیگر اسلامی غافل نبوده، از این رو آثار خود را به صورت تقریبی و تطبیقی به نگارش درآورده است که نشان دهنده رویکرد تطبیقی و تقریبی شیخ طوسی در آثارش می باشد. این مسئله را می توان با مراجعه به آثار حدیثی، رجالی، کلامی، فقهی و تفسیری او مشاهده کرد که در این مقاله به نمونه هایی از آن پرداخته شده است. باید در نظر داشت که مراد نگارنده از رویکرد تقریبی، توجه به آثار مذاهب دیگر اسلامی و ارائه نظرات آنهاست؛ اعم از اینکه آنها را بپذیرد، یا در صدد رد آنها برآید.
-
صفحه 43اختلاف در میان انسانها، خصوصا در ادیان و مذاهب از دیرباز محسوس بوده است. صاحب نظران هرکدام به نوبه خود در رفع این معضل بشری چاره اندیشی کرده اند. در این میان عارف بزرگ جلال الدین محمد مولوی نیز با ذهنی تیزبین و ژرف اندیش اهتمام به رفع این مشکل نموده است. وی در یکی از راهکارهای خود پس از ریشه یابی معضل اختلاف، راه حل آن را رجوع به عامل وحدت بخش؛ یعنی «انسان کامل» عصر می داند. در نظر وی با محور قرار دادن انسان کامل در نظر و عمل، امت او به اتحاد و یکپارچگی دست پیدا می کنند.
-
صفحه 50فرد مکلف حتی پیش از مرگ (حال احتضار) نیز احکام و آدابی را متوجه خود می بیند که البته این احکام و آداب شامل پس از مرگ او اعم از مرحله آماده سازی برای دفن، تدفین و پس از تدفین (مراسم بزرگداشت و ترحیم) نیز می شود. این احکام البته به فراخور هر فرهنگی گاه دستخوش انحرافاتی نیز گردیده اند که ضرورت اقتضا می کند این احکام به طور اصیل بیان گردد و البته پالایش در اعتقادات جاری عوام صورت گیرد. علاوه بر این در این زمینه اختلافاتی میان فقهای مذاهب اسلامی وجود دارد که بررسی آنها می تواند مفید فایده واقع گردد. در مقاله پیش رو پس از ارائه تقسیماتی برای این احکام، به بیان نظرات فقهای مذاهب اسلامی و ادله هریک پرداخته ایم.
-
صفحه 67یکی از علوم قرآن کریم که در فهم، ترجمه و تفسیر کلام الهی تاثیر مستقیم دارد، «علم قرائات قرآن» است. به همین سبب، این علم از دیرباز، مورد توجه مفسران قرآن بوده و تلاش جمعی ایشان بر این بوده که با توجه به قرائتهای مختلف و تاثیر دادن آنها در فهم قرآن، بتوان بهترین برداشت را مطابق قرائت مقبول عرضه نمود. همین اثرگذاری، در ترجمه نیز خود را می نمایاند. در این مقاله، پس از مرور بر تعاریف و عناوین پایه ای، موارد اختلاف قرائات از میان هفت قرائت مشهور (قرائات سبع) که بر تفسیر قرآن تاثیر دارند، در سوره مبارکه بقره شمارش شده است. در پی آن، اختلاف تفسیری در این موارد، بررسی گردیده و ترجمه فارسی آیات مورد نظر در آن سوره، در ترجمه های رشیدالدین میبدی (ترجمه کهن از اهل سنت) و ابوالفتوح رازی (ترجمه کهن از شیعیان)، مهدی الهی قمشه ای (نخستین ترجمه فارسی معاصر)، ناصر مکارم شیرازی و محمدمهدی فولادوند (دو ترجمه متداول معاصر) مقایسه می شود. از رهگذر این بررسی، میزان تطابق ترجمه های یاد شده با روایت حفص از عاصم به عنوان مشهورترین قرائت در سده های اخیر مشخص می شود.
-
صفحه 86
-
Page 6The journey’s story of Muses to Ab’de Saleh in Soorah of Kahf is one conceptual and mysterious stories of Holy Qur’an. Using story elements arscally and references and enigmac that is in the story increase the beauty of the whole story. Furthermore, this arcle wrote with purpose of showing literary structure of the story and became familiar deeply with its verses. Because the story have many educave and informave points so in the connue the arcle would illustrate educave massages of that and would point to issues such as costumes and aims of educang and learning, human’s submission on God’s willing and reciprocal influence of parents and children. The arcle would conclude that in addion usage of story’s elements in Holy Qur’an is depends on its slightly purposes and massages and with analyzing and searching each element we could reach to valuable soluon of ethics and an idea for systemizing faithful life.
-
Page 34Sheikh Tousi is one of great scholars of fourth and fih century who wrote many books in various Islamic fields. The author of this arcle examines different topics of Sheikh Tousi’s works that aer his inspecng he reaches to 56 books of Sheikh Tousi, in case before this 53 of his books were introduce. From these books 23 of them are in Kalam’s field and shows Sheikh Tousi’s approach through Kalam’s science. Of course his Kalam’s approach is visible in his non Kalami works as well such as interpreng Holy Qur’an. Sheikh Tousi in his works was not neglect to otherIslamic sects, so he wrote his books approximately and comparavely that indicant Sheikh Tousi’s approximate and comparave approach in his works. We could see this issue with referring to Hdithi, Rejali, Kalami, jurisprudence and interpreve works of him which this arcle point out to selected examples.
-
Page 43Discrepancy from way back it has been a visible point in human kind especially in religions and denominaons. Each scholar tried to solve this problem with drawing up a remedial plan. In this way Jalaleddin Mohammad Moulavi, the great mysc, also with his astute and deep- thinking mind try to solve this problem. He in one of his soluons aer poinng to roots of discrepancy says that the soluon is referring to the factor of unity, “complete human” of Era. In his idea with cauterizing complete human in idea and behavior his Ummah would reach to unity and integraon.
-
Page 50Mokallaf person even before their death (Ehtezar) have specific Ahkams and rituals that these Ahkams includes also rituals of aer death such as becoming ready for burial, interment and aer interment. Of course these Ahkams depending on the cultures face with aberraons which it is necessity to demonstrate these Ahkams in a right way and certainly purgaon must happen in available beliefs of people. Addionally in this topic there are differences between Jurisconsult of Islamic sects that examining them is useful. In this arcle aer presenng divisions through these Ahkams it would demonstrate idea of Jurisconsult of Islamic sects and their reasons.
-
Page 67“The science of reading Holy Qur’an” is one of Holy Qur’an’s sciences that have direct influence in understanding, translaon and interpretaon of divine words. For this reason this science from long days was considered by Qur’an’s interpreters and according to various readings of Qur’an (Qara’ah) they collecve aempt was to be influenal in understanding of Qur’an that could have the best understanding according to acceptable Qara’ah. This influence shows itself in translaon as well. In this arcle aer reviewing definions and basic concepts it would demonstrates differences in seven famous readings of Qur’an and in Soorah of Baqarah that have influence on interpretaon of Qur’an. Furthermore differences in interpretaons would discussed and it would compare Persian translaons of Qur’an verses in that Soorah in translaons of Rashiddin Meybodi, Abol Fotooh Razi, Mahdi Elahi Qomshee, Naser Makarem Shirazi and Mohammad Mahdi Foolad vand. This examinaon shows that the said translaons with narraon of Hafs from A’sem is accommodate as a famous reading in recent centuries.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.