فصلنامه دنیای آبزیان
پیاپی 6 (پاییز 1384)

اهمیت تجاری انواع هامور ماهیان به عنوان یک غذای با ارزش در آسیای جنوب شرقی و دارای قابلیت پرورش در آبهای سالحی نواحی گرمسیری و زیر گرمسیری مسلم می باشد. این ماهیان برای پرورش متراکم، هم در سیستم قفس و هم در سیستماستخر مناسب می باشند. اما صنعت پرورش هامور ماهیان به دلیل وجود محدودیت در تهیه بچه ماهی مورد نیاز از رشد خوبی برخودار نبوده است. محدودیتها و مشکلات مربوط به تهیه لارو هامور ماهیان که برای رشد صنعت پرورش این ماهیان مانع ایجاد نموده است، ناشی از ویژگی های عجیب این ماهیان می باشد...

به طور شایع بسیاری از استخرهای پرورشی میگو به دلیل مشکلات ناشی از بیماری، ضعف مدیریت یا به دلایل دیگر نمی توانند کارایی مناسبی داشته باشند. پرورش توام تیلاپیا و میگو می تواند فرصت مناسبی برای سوددهی و تجدید این سیستم های پرورشی که در حال رکودند، ایجاد کند. پرورش تیلاپیا در استخرهایی که به منظور پرورش میگو بنا شده هم اکنون در بسیاری از کشورها مانند تایلند، مکزیک، پرو و اکوادور مورد توجه بوده و در حال گسترش می باشد...

در ماهیان مختلف اندازه چشمها نسبت به سایز ماهی، روش بدست آوردن غذا و هم براساس مقدار نوری که برای یافتن غذا لازم است، تغییر تکاملی می کند. بیشتر ماهیانی که در طول روز به شکار می پردازند، دارای چشمان توسعه یافته هستند اما چشمهای بزرگ در ماهیانی هم که عمدتا غذای خود را در تاریکی یا سپیده صبح پیدا می کنند (مانند Stizostedion vitreum) یا ماهیانی که در اقیانوسها و در محدوده های نفوذ نور زندگی می کنند هم دیده می شود. ماهیانی که در غارهای بدون نور زندگی می کنند، دارای چشمهای ریز و یا فاقد چشم هستند، در عوض دستگاه خط جانبی (Lateral line) در آنها توسعه زیادی پیدا کرده است...

بیش از 300 گونه اسکالوپ وجود دارد که گسترش جهانی دارند. در حدود 40 گونه در طول ساحل چین پراکنش یافته اند. اسکالوپهای Pactinopecten yessoensis Chlamys farreri, Chlamys nobilis, Argopecten irradians مهمترین صدفهایی هستند که در این کشور دارای ارزش اقتصادی می باشند...

چندی پیش در خبرها آمده بود که پژوهشگران مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی و پزشکی دریایی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با همکاری پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس تهران موفق به کشف پروتئین ضد سرطان از یک نرم تن سواحل خلیج فارس در منطقه جفره بوشهر به نام خرگوش دریایی با نام علمی Aplusia dactyhomela شدند. این پروتئین 60 کیلو دالتونی که با تکنیک های پیشرفته تلخیص شده، خاصیت باز دارندگی بر رشد و تزاید سلول های نوعی سرطان خون را داراست. این خبر بهانه ای شد که در مورد این جانور مطلبی هرچند کوتاه عنوان شود...

تمام مواد اولیه و غذاهای ساخته شده طی مدت نگهداری نیاز به مراقبت ویژه دارند تا از فساد و زایل شدن کیفیت آنها جلوگیری گردد. علاوه بر آن، این اقلام بسیار با ارزش بوده و باید از آنها در مقابل سرقت حفاظت نمود. کنترل موجودی انبار بایستی با دقت انجام شود تا ضمن اینکه مواد مازاد وجود نداشته باشد، اجزاء به اندازه کافی و دائم جهت ساخت غذا در دسترس باشند. از سوی دیگر نگهداری خوب از غذا ضروری است، زیرا ارزش غذایی که شما به آبزیان می دهید به نحوه نگهداری آن بستگی دارد. غذا در حین نگهداری امکان فساد داشته و سرعت فساد بستگی به کیفیت مواد در هنگام تهیه دارد، اما کیفیت مواد و غذا به شدت به نحوه نگهداری در مزرعه ارتباط دارد...

ترکیبات هر ماده غذایی خصوصا میزان پروتئین، عامل مهمی در انتخاب آن به عنوان غذا در صنعت کشت و پرورش آبزیان، دام، طیور و... می باشد. در آبزی پروری نیز مانند پرورش سایر جانوران، غذادهی و تغذیه، یکی از ارکان اصلی موفقیت در تولید محسوب می گردد. استفاده از غذاهای زنده به لحاظ حفظ ارزش غذایی تا زمان مصرف، دارا بودن آنزیم های گوارشی و کمک به هضم راحت تر غذا به هنگام مصرف و کاربردهای ارزشمند دیگر مورد توجه می باشد. در بین انواع غذاهای زنده، استفاده از برخی از کرمها و کرمی شکلان روند افزایشی پیدا کرده است. این موجودات مانند انواع کرمهای کم تار و پر تار...

تنوع گسترده اکولوژیکی ایران، زمینه ساز حضور فون انگلی متفاوت در مناطق مختلف کشور را فراهم ساخته است. به طور کلی فون انگلی آبهای ایران شامل 3 نوع متفاوت می باشد که از این میان مناطق شمالی کشور متاثر از فون پالئارکتیک بوده که مربوط به نواحی زئو جغرافیایی دریای سیاه، آرال و خزر است. فون ماهیان و مانگلهای اختصاصی ماهیان این منطقه شبیه اروپا و آسیای مرکزی می باشد. مناطق جنوب غربی ایران متعلق به فون نواحی مزوپوتامیان 2 و مناطق جنوب شرقی ایران متاثر از شمال غربی هند و آسیای مرکزی می باشد...

آب با کیفیت مناسب مهمترین عامل در هچری می باشد. فاکتورهایی مانند مواد سمی، تغذیه و کاهش کیفیت آب سبب مستعد شدن زمینه برای ابتلای میگو به بیماری های ویروسی، باکتریایی، قارچی و انگلی می گردد. بیماری از طریق لار و آلوده و یا از مزارع آلوده مجاور، به وسیله آب، فضولات پرندگان و یا آبزیان شکارچی منتقل می شود. به علت حساسیت بیشتر پست لاروها به ویژه در مراحل لاروی و تراکم بالای آنها در هچری انواعی از بیماری های عفونی در لار و میگوهای پرورشی دیده می شود که عوامل بیماریزا به صورت غیر مستقیم و غیر قابل تشخیص به لارو و تخم میگوها انتقال پیدا، تکثیر می یابند و در هچری پخش می شوند...

ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) متعلق به کپور ماهیان، بزرگترین خانواده از میان ماهیان استخوانی آبهای شیرین می باشد. برآورد کل صید آن در جهان در سال 1999 به میزان 6/15 میلیون تن و با میزان صید آزاد ماهیان به تعداد 3/2 میلیون تن مقایسه گردید. آنالیز طبقه بندی کلاسیک، مناطق زیست کپورهای معمولی را به سه گروه تقسیم می نماید: 1- اروپا (Cyprinus carpio carpio) 2- خاور دور (C. carpio haematopterus) - آسیای جنوب شرقی (C. carpio viridiviolaceus). واریته های کپور معمولی (نژادها، لاینها، گونه ها) حاصل از ترکیب یکسری عوامل شامل: تفکیک جغرافیایی، سازگاری تجمع یافته جهشی و طبیعی که همانند فشارهای انتخابی انسان موثر هستند، گسترش یافت (1995، Hulata)...

اهمیت و کاربرد جلبکهای دریایی از نظر پیشینه تاریخی به قبل از میلاد بر می گردد. در آن زمانها، چینی ها از کفشهای صندل چوبی استفاده می کردند، این کفشها به مرور موجب سفت شدن، ترک خوردن و زخم شدن کف پا می شدند، آنها با استفاده از جلبکهای دریایی باعث نرمی و کاهش التهاب پوست و بند آمدن خونریزی از محل زخمها می گردیدند و حتی با مصرف خوراکی برخی از آنها، در درمان بسیاری از بیماری های میکروبی و انگلی روده و داخلی از قبیل بیماری گواتر استفاده می گردند...