فهرست مطالب

پژوهش های دانش انتظامی - سال سیزدهم شماره 3 (پیاپی 51، پاییز 1390)

فصلنامه پژوهش های دانش انتظامی
سال سیزدهم شماره 3 (پیاپی 51، پاییز 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/09/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • سهیلا صادقی فسایی، احسان امینیان صفحه 7
    در چشم اندازی کلی، این مقاله درباره قربانی شناسی و زوایای جامعه شناختی آن است. فرض اساسی این مقاله آن است که قربانی شناسی حوزه ای بسیار مهم و در عین حال مغفول در جرم شناسی است. در میان انواع گوناگون حوزه های تحلیل قربانیان جرایم، این مقاله به طور مشخص به تحلیل بازنمایی حوزه قربانی شناسی در رسانه پرداخته است. برای نیل به این هدف، این پژوهش با اتخاذ یک رویکرد نظری تلفیقی در بسترهای گوناگون قربانی شناسی (به ویژه رویکرد قربانی شناسی پوزیتیویستی) و یک رویکرد روش شناختی کمی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، 200 خبر از اخبار حوادث روزنامه همشهری در 6 ماهه اول سال 1389را به صورت نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب و بررسی کرده است. یافته ها و نتایج این پژوهش، نشان می دهند که بیشتر قربانیان، مردان جوان متاهل، دارای پایگاه اقتصادی متوسط و نیز از نوع قربانیان بیگناه بوده اند. در حالی که زنان قربانی در بیشتر موارد، مجرد بوده اند، از حیث گروه های سنی، قربانیان خردسال و از حیث پایگاه اقتصادی، قربانیان دارای پایگاه اقتصادی پایین، در بیشتر موارد قربانی جرایم خشن شده اند. با این همه روزنامه همشهری طبقه بالا و نیز متوسط اقتصادی را به عنوان عمده ترین گروه قربانی، معرفی کرده است. نتایج این پژوهش، هم چنین موید آن است که در بیش از 1⁄2 موارد، قربانی شدن قربانیان توسط شاهدان و دیگر مردم کشف و گزارش شده است و در موارد بسیار معدودی خود قربانیان، قربانی شدنشان را اظهار کرده اند. در بحث بازتاب رسانه ای جرم، مشخص شد که در این روزنامه، بزه دیدگی رده سنی نوجوان بازتاب داده نشده و نیز بسیاری از ویژگی های زمینه ای قربانیان مانند وضعیت تاهل و یا پایگاه اقتصادی نامشخص است.
    کلیدواژگان: قربانی شناسی، قربانی، مجرم، بازتاب رسانه ای جرم، اهداف مناسب، تحلیل محتوای کمی
  • فریبا شایگان، حسین ذوالفقاری صفحه 37
    امنیت عمومی، یکی از نیازهای اساسی جوامع است و تلاش برای افزایش آن از وظایف نیروهای انتظامی است. مسئله اصلی این است که نیروی انتظامی چگونه می تواند با تلاش و همت مضاعف، موجب افزایش امنیت عمومی شود؟ برای بررسی این موضوع، به اقدامات کلانتری ها در چهار زمینه تاکید و تمرکز کرد که عبارتند از: اقدامات مفید نیازمند گسترش در کلانتری ها؛ اقدامات دست و پاگیر و قابل حذف؛ اقدامات نیازمند بهینه شدن و اقدامات جدید قابل انجام. برای پاسخ به سوالات از روش کیفی با ابزار مصاحبه عمیق حضوری استفاده شد. جامعه آماری 35نفر از مسئولان عالی ناجا و سر کلانتران بودند که به شیوه نمونه گیری قضاوتی با توجه به تجربیاات چندساله خدمتی در ناجا انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که اقدامات مفید قابل توجهی درحال حاضر در کلانتری ها در راستای امنیت عمومی درحال انجام است که باید ادامه و گسترش یابد، برخی اقدامات غیرضروری نیز باید حذف شوند؛ ازجمله صدور گواهی توسط کلانتری ها، انجام امور شهرداری یا سایر پلیس های تخصصی؛ برخی اقدامات و روندهای اجرایی نیز باید در کلانتری ها اصلاح شوند. از سویی اقدامات جدید زیادی هم قابل اجرا در کلانتری ها است که نتیجه تمام آنها افزایش امنیت عمومی در جامعه خواهد بود.
    کلیدواژگان: امنیت عمومی، کلانتری، بهینه سازی امور کلانتری، افزایش امنیت
  • جلال شیرزاد، پیمان فقیه فرد، محمد سلاجقه، جمشید بابایی صفحه 65
    سرقت از قدیمی ترین جرائمی است که از بدو پیدایش و شکل گیری جامعه، مذموم و زشت به شمار می آمده است. سرقت دارای انواع گوناگونی است که یکی از مهم ترین آن ها، سرقت مسلحانه است. با توجه به رعب و وحشتی که سرقت های مسلحانه در مردم ایجاد می کنند و از آنجایی که برخی از سرقت-های مسلحانه کشف نمی گردند و عدم کشف آن تاثیرات سوئی در جامعه ایجاد می کند از همین رو، مولفان بر آن شدند تا در این زمینه پژوهش حاضر را به انجام رسانند.
    هدف اصلی این تحقیق شناخت علل موثر بر عدم کشف سرقت های مسلحانه در استان کرمان در سال های 89-1388 و ارائه پیشنهادهای مقتضی جهت نیل به بهبودی روش هل می باشد.
    نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. در ارزیابی شاخص ها از ابزار مصاحبه با نخبگان، بررسی اسناد، مشاهده و پرسشنامه در گروه شغلی و مسئولیتی مقامات دولتی شاغل در محدوده جغرافیایی تحقیق استفاده شده است. روش نمونه گیری و جامعه آماری در این پژوهش 148نفر از کارکنان پلیس آگاهی و تعداد 10 نفر مقام قضایی را شامل می شود. اطلاعات لازم در این پژوهش از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. به منظور تعیین قابلیت اعتماد پرسشنامه این تحقیق از نرم افزار SPSSاستفاده شد و ضریب پایایی پرسشنامه از طریق آزمون کرونباخ معادل α=91.82 به دست آمد که از پایایی واعتبارخوبی برخوردار است.
    نتایج نشان می دهد که بین هدایت عملیاتی مناسب، اقدامات اطلاعاتی، استفاده از فناوری های نوین و مدیریت زمان در کشف سرقت های مسلحانه رابطه معناداری وجود دارد و همچنین تحقیقات حاکی از تایید هر چهار فرضیه بوده و نتایج عمده تحقیق نشان از آن دارد که فرضیه هدایت عملیاتی مناسب، مدیریت زمان، اقدامات اطلاعاتی و استفاده از فناوری های نوین در کشف پرونده های سرقت مسلحانه به ترتیب دارای اولویت و تاثیرگذاری بیشتری بوده اند.
    کلیدواژگان: جرم، کشف جرم، سرقت، سرقت مسلحانه، استان کرمان
  • محسن غلامی رزینی، حسین غلامی صفحه 101
    با توجه به اینکه در سیاست جنایی ایران دو نهاد پلیس و دستگاه قضایی بیشتر از سایر سازمان ها با حقوق شهروندان درگیر هستند از همین رو، در این مقاله سعی شده وظایف این دو نهاد در رابطه با رعایت حقوق شهروندی افراد جامعه بررسی شود. سوال اصلی این پژوهش آن است که چه نسبتی میان حقوق شهروندی و وظایف و اختیارات پلیس و قضات وجود دارد؟ فرضیه پژوهش این است که میان حقوق شهروندی و وظایف و اختیارات پلیس و قضات رابطه مستقیم وجود دارد. روش تحقیق در این مقاله موردی- زمینه ای با رویکرد همبستگی است. در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی (فیش برداری به صورت توصیفی) و پیمایشی (استفاده از نظریات جرم شناسان و جامعه شناسان) استفاده شده است.
    نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که تحقق رعایت حقوق شهروندی مستلزم برخورداری از حق احترام، برابری، آزادی، امنیت، آسایش، آگاهی و حق پیشرفت برای تمام افراد جامعه است. نتایج نشان داد در قانون اساسی کشورمان ظرفیت های گسترده ای برای حمایت از بزه دیدگان وجود دارد و در قوانین عادی نیز به ویژه قانون آئین دادرسی کیفری نسبت به قوانین قبلی موقعیت و حمایت بهتری را برای بزه دیدگان ایجاد نموده است. نهادهای اجرای سیستم عدالت کیفری خدمات شایان توجهی را در جهت حمایت از بزه دیدگان ارائه نموده اند. از جمله، در ناجا مرکز فوریت های پلیسی (110) و ایجاد پلیس های تخصصی مانند پلیس زن و پلیس پیشگیری در مورد پیشگیری از بزه دیدگی افراد جامعه قابل توجه است.
    کلیدواژگان: حقوق شهروندی، عدالت کیفری، پلیس جامعه محور، قاضی، اخلاق حرفه ای، وجدان کاری
  • اکبر وروایی، مهدی مقیمی، محمد عبادی نژاد، غلامرضا مرادی صفحه 135
    یکی از جرایمی که موجب بروز احساس ناامنی در سطح جامعه می-شود، سرقت مقرون به آزار است. این جرم را می توان از جمله جرایمی دانست که مبارزه با آن، یکی از دغدغه های اساسی نیروی انتظامی محسوب می شود. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی عوامل موثر بر وقوع سرقت های مقرون به آزار در شهر بندرعباس در سال 1389 است. تبیین و شناخت تاثیر مراقبت های پلیسی، رفتار بزه دیده، عامل زمان، بافت محیطی، موقعیت مکانی در کاهش سرقت های مقرون به آزار مهم ترین اهداف فرعی این تحقیق می باشند.
    روش تحقیق در این پژوهش، از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیتی، علی مقایسه ای است. بخش اول، جامعه آماری شامل کارکنان معاونت پیشگیری کلانتری های پنجگانه شهر بندرعباس به تعداد 150 نفر و بخش دوم، شامل کل بزه دیدگان سرقت های مقرون به آزار بندر عباس در سال 1389، به تعداد 212 نفر است. جمع آوری اطلاعات بر اساس پرسشنامه و با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ انجام گردیده است. یافته های این تحقیق که برآمده از فرضیات آن می باشند گویای آنند که سرقت مقرون به آزار لااقل ناشی از پنج عامل موقعیت مکانی، فقدان یا کمبود مراقبت های پلیسی، رفتار بزهدیده، عامل زمان، بافت محیطی (مرفولوژی) می باشد.
    مهم ترین عامل ارتکاب سرقت مقرون به آزار در بندرعباس را می توان موقعیت مکانی آن تلقی نمود. بنابراین با تاکید بر در دسترس ترین تدابیر و راهکارهای پیشگیرانه مانند نظارت و مراقبت های پلیسی می توان میزان قابل توجهی از این جرم را در بندرعباس کاهش داد.
    کلیدواژگان: سرقت مقرون به آزار، عوامل جرم، پیشگیری وضعی از جرم
  • اسکندر مومنی، حسین حسینی، علی محمد احمدوند، حمیدرضا حاتمی صفحه 169
    هدف این نوشتار پاسخ به این سوال است که سیاست خاور میانه ای آمریکا پس از یازده سپتامبر چه تهدیدی را متوجه امنیت عمومی جمهوری اسلامی ایران می کند؟ به دنبال حادثه یازده سپتامبر، ایالات متحده با راهبرد سیاست پیشگیرانه با تهاجم نظامی به افغانستان و عراق این دو کشور را اشغال نمود. سردمداران آمریکا با اعلام طرح خاور میانه بزرگ، در صدد حضور بلند مدت در منطقه بر آمده و با استفاده از اهرم های قدرت هم زمان تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در جوامع خاورمیانه را مطابق با ارزش های خود در اولویت قرار داده اند. یکی از اهداف راهبرد جدید امنیتی آمریکا متوجه جمهوری اسلامی ایران است. در این میان حضور نظامی گسترده آمریکا در اطراف مرزهای ایران، امنیت ج.ا.ا را بیش از سایر کشورهای منطقه تحت تاثیر قرار داده و تهدیدات و چالش های نوینی با هدف تغییر و یا تضعیف نظام در حوزه های سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی فراروی ایران قرار داده است. با تحولات بعدی بین المللی و همچنین تغییرات جدید در محیط امنیتی آمریکا و روی کار امدن دموکرات ها در ایالات متحده، تهدیدات به ویژه در حوزه های نرم و نیمه سخت علیه امنیت عمومی ایران افزایش یافته است. در این مقاله، راهبردهای جدید امنیتی آمریکا و تاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران، با استفلده از پژوهش تحلیلی- تاریخی مورد بررسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: امنیت، جمهوری اسلامی ایران، آمریکا، امنیت عمومی، تهدید
|
  • Soheila Sadeghi, Fasaie, Ehsan Aminian Page 7
    The present study tries to analyze the aspect of the reflection of victimology in the press from sociological perspective. To attain that end, the authors selected 200 news randomly from among Hamshahri newspaper printed in the first half on the year 2010.The findings of the study demonstrated that most victims were married young males with average-level economic status who were unfamiliar with the criminals.Most female victims were shown to be single; Juveniles with low-level economic status were most of the violent crime victims. Nevertheless, Hamshahri has introduced victims of high and average-level economic status, the major victim group.
    Keywords: Victimology, Victim, Criminal, The press, Analysis, Hamshahri
  • Fariba Shayegan, Hossein Zolfaghari Page 37
    Public security is among the basic needs of all nations the enhancement of which is up to the police. The question is “how can police enhance the public security through more efforts?”. The present study tried to answer this question by exploring the measures taken by police stations in different areas: suitable measures which need enhancement in police stations; measures needed to be enhanced and new measures. Qualitative research method using deep interview was administered.The findings demonstrated that there are several different appropriate measures being taken in police stations to enhance the public security and some measures should be abandoned and corrected.
    Keywords: Public security, Police stations, Enhancement, Measures
  • Jalal Shirzad, Peyman Faghihfard, Mohammad Salajegheh, Jamshid Babaie Page 65
    Robbery is among the oldest crimes in societies. Robberies are of different types, the most important of which is armed robbery. What made the researchers implement the present study is the fear that armed robberies produce among people and the bad effects which undetected robberies have on citizens.This study aims at introducing effective factors in undetected armed robberies in Kerman province and tries to introduce appropriate suggestions for the betterment of the related strategies. Questionnaire, interview, and documents were the basic instruments for collecting data.The findings demonstrated that there is a significant relationship among appropriate operational guidance, intelligence measures, using modern technologies, time management and detecting the armed robberies.
    Keywords: Crime, Crime Detection, Armed robbery, Kerman Province
  • Mohsen Gholami Razini, Hossein Gholami Page 101
    Since police and judicial system in Iran are more engaged than other organizations with citizens’ rights, the author tried to explore the responsibilities of the two institutions regarding citizenship rights. The main questions of the present research is: «What is the relationship between citizenship rights and the responsibilities of police and judges?». The hypothesis of the research is: «There is a significant relationship between citizenship rights and the responsibilities of police and judges». The findings of the study demonstrated that the realization of citizenship rights calls for benefitting from the right of respect, equality, freedom, comfort, security, knowledge, and advancement for any single person living in the society. The findings also showed that there are large capacities for defending victims in our constitutional law.
    Keywords: Citizenship right, Criminal justice, Community, oriented Policing, Judge, Professional ethics, Vocational consciousness
  • Akbar Varvaie, Mehdi Moghimi, Mohammad Ebadinezhad, Gholamreza Moradi Page 135
    Robbery is among the crimes which results in a sort of fear of crime. Robbery is one of those types of crimes which is of basic interest and concern for the police. This study aims at clarifying the effective factors in the occurrence of robberies in Bandar-Abbas in 2010. The Present study tried to demonstrate the relationship between Police surveillance, Victims’ behaviors, time, environmental context, spatial situations and robberies. Questionnaire was used to collect the required data.The findings of the study showed that robberies result from at least five variables: Police surveillance, victims’ behaviors, time, environmental context, and spatial situations. The most important factor effective in the occurrence of robberies was shown to be the spatial situations.
    Keywords: Robbery, Crime factors, Situational prevention, Bandar, Abbas, Crime
  • Eskandar Momeni, Hossein Hosseini, Ali, Mohammad Ahmadvand, Hamid, Reza Hatami Page 169
    The present paper tries to answer this question: «What kind of Threats do the U. S post September 11th policies have for the public security of the Islamic Republic of Iran?». After The September 11th, The U. S tried to adopt some sort of preventive policies by invading Afghanistan and Iraq. One of the U. S new security ends is related to I. R. I.. The U. S military Presence around The borders of I. R. I has brought about new threats and challenges in terms of weakening the nation in political, military, economic, cultural, and social areas. Later international changes and changes in the security environment of The U. S along with the democrats being empowered have created new soft and semi hard threats against Iran security.
    Keywords: Security, I.R.I., U.S.A, Public Security, Threat