فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات
پیاپی 7 (زمستان 1385)
- 238 صفحه،
- تاریخ انتشار: 1385/12/20
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 1
سریال نرگس یکی از موفق ترین و پربیننده ترین سریالهای تلویزیونی سال 85 بود که با استقبال مردم و منتقدان روبه رو شد. این مقاله حاصل پژوهشی تجربی درباره نحوه تفسیر و رمزگشایی این سریال از سوی مخاطبان (زنان) است. مبنای نظری این پژوهش رویکرد مطالعات فرهنگی در مطالعه تلویزیون و مخاطبان آن است، رویکردی که با تکیه بر نظریه هژمونی گرامشی و هال برنامه های تلویزیون را تلاشی در جهت بازتولید هژمونی و «ایدئولوژی ارگانیک» بلوک قدرت تلقی می کند. از این منظر، برنامه های تلویزیون آکنده از ارزشها و معناها و ایده های خاص هستند، اما مخاطبان به سبب آنکه جایگاه های متفاوتی را در ساختار اجتماعی اشغال کرده و به گفتمانهای متفاوتی دسترسی دارند، قرائتهای متفاوتی از «خوانش مرجح» برنامه های تلویزیون به دست می دهند. در این مقاله، ابتدا با استفاده از روش تحلیل ساخت گرایی نشانه شناختی خوانش مرجح یا قرائت مسلط سریال نرگس تشریح شده است؛ سپس قرائتهای متفاوت مخاطبان از این سریال تحلیل شده است. تحلیل قرائتهای زنان نشان می دهد که آن گروه از زنان که به زندگی روزمره خود (مسائلی چون خرید، مد، آرایش، تفریح، فراغت و غیره) اهمیت بیشتری می دهند، گرایش کمتری به پذیرش خوانش مرجح سریال دارند و اغلب با تضادها و تعارضهای هویت چندپاره «نسرین» احساس هم ذات پنداری می کنند. برعکس، زنانی که با «نرگس» هم دلی دارند، با تماشای این سریال به دنبال رهایی از هرگونه تناقض و تعارض و نیز دستیابی به نوعی تسلی هستند.
کلیدواژگان: هژمونی، فرهنگ عامه، خوانش مرجع، ایدئولوژی ارگانیک، عرف عام، استیضاح گفتمان، و ترکیب بندی -
صفحه 43
در این مقاله خصلتهای عقلانیت ارتباطی در حوزه عمومی ایرانی مورد مطالعه قرار می گیرند. این مقاله با استفاده از رویکرد هابرماس، عقلانیت ارتباطی را عامل توسعه یافتگی حوزه عمومی و تحول از زیست جهان سنتی به مدرن در نظر می گیرد. به همین منظور زیست جهان ایرانی به عنوان عامل موثر در تحول از سنت به مدرنیته در این مقاله مورد توجه قرار می گیرد. توضیح آنکه، مطالعه تاریخ تحولات اجتماعی ایران حاکی از آنست که زیست جهان روشنفکران، نخستین زیست جهانی است که امکان تفکر نقادانه در مورد موضوعات عمومی را در ایران فراهم کرده است. مقاله حاضر ضمن تاکید بر بینش ارتباطاتی، بر آن است که دستیابی به زیست جهان منسجم مدرن نیازمند افکار و اندیشه های مستقل و محققانه ای است که میان سنت ایرانی و مدرنیسم پل زده و به نوعی بر بومی گرایی علمی استوار باشد. این مقاله همچنین نشان می دهد زیست جهان ایرانی، از ویژگی هایی برخوردار است که منحصر به جامعه ایرانی است و از این جهت برای طی کردن دوره گذار لازم است تا عوامل بسترساز مطابق با زیست جهان خود را برای دستیابی به مدرنیته ایرانی بازسازی کند. زیست جهان روشنفکری ایران در حال نقد موضوعات عمومی از مجرای نقد بسیاری از باورهای موجود در جامعه ایران است. به عبارت دیگر، زیست جهان روشنفکری ناشی از نقد زیست جهان سنتی است. با وجود اینکه ایدیولوژی و ایدیولوژی زدگی از مشخصات زیست جهان روشنفکری ایرانی است، اما تقدس زدایی اولین و عمده ترین خصلت عقلانیت ارتباطی در این زیست جهان است. مطالعه ما گسستگی و قدرت محور بودن را به عنوان خصایص دیگر عقلانیت ارتباطی نشان می دهد.
کلیدواژگان: عقلانیت ارتباطی، زیست جهان ایرانی، گسستگی، زیست جهان روشنفکری، قدرت محور بودن -
صفحه 61
آیا با سازوکارهای رسانه ای موجود می توان یک بحران را مدیریت کرد؟ آیا برای حل یک بحران می توان فقط به اعمال سخت افزاری تکیه کرد یا ارتباطات و مسائل نرم افزاری هم می توانند در مدیریت بحران موثر باشند؟ آیا می توان یک برنامه جامع در مورد مدیریت ارتباطات بحران تهیه کرد؟ در این مقاله با مرور ادبیات و تجربه بحران در مناطق مختلف جهان، خواهیم دید که نقش ارتباطات در بحران کمتر از میزان واقعی ارزیابی شده است. در واقع اهمیت ارتباطات آنقدر زیاد است که گاهی می تواند پیش از شروع بحران از وقوع آن پیشگیری کند. تجربه های کشور ها و تیمهای مدیریت بحران در مناطق مختلف جهان نشان داده که یک سری از اصول کلی ارتباطی میان اکثر بحرانها مشترک هستند، بنابراین تیم مدیریت بحران می تواند با استفاده از این اصول یک برنامه کلی برای کار خود طراحی کند.
کلیدواژگان: ارتباط بحران، رسانه ها، مدیریت بحران -
صفحه 83
در این مقاله به دنبال آن بوده ایم تا با عنایت به رویکرد نظری پی یر بوردیو درخصوص تولید ادبی، به بررسی وضعیت تولید نمایش نامه به مثابه گونه ای ادبی بپردازیم و صورت بندی میدان تولید این گونه ادبی را در ایران دهه چهل شمسی ارائه دهیم. به این منظور، با بررسی تولیدات و تولیدکنندگان در دهه مذکور و کاربست نظریه بوردیو درخصوص قاعده میدان و جای گیری مواضع در قطب بندی براساس دوری و نزدیکی به دیگر میدانها، و مهم تر از همه میدان قدرت، به قطب بندی میدان براساس مواضع تولیدکنندگان دست زده ایم و در قطب تولید ناب (تئاتر تفکر)، طیفی از تولیدکنندگان را شناسایی کرده ایم که بنا به روی آوریشان به فرم ایرانی یا غربی عرضه نمایش از سویی، و نیز بر اساس طرح بن مایه در مواضع گوناگون این قطب قرار می-گیرند. به این ترتیب، علاوه بر به دست دادن قاعده میدان سعی شده است تا صورت بندی میدان تولید ادبی در دهه مذکور نیز معین شود.
کلیدواژگان: میدان، منش، تولید ادبی، نمایش نامه، طیف بندی، قطب بندی، هومولوژی ساختاری، قاعده میدان، موضع و موضع گیری -
صفحه 115
فیلمهای عامه پسند هندی به عنوان نوعی فرهنگ عامه جهانی ، در جامعه ایران و در مقیاسی وسیع مورد استفاده است. این امر پدیده نوظهوری نیست و پیشینه آن به دهه 30 برمی گردد؛ اما تاکنون در مورد چگونگی فرایند مصرف این فیلمها و نوع ارتباطی که تماشاگران ایرانی با آنها دارند، پژوهشی انجام نگرفته است. پژوهش حاضر در چارچوب سنت مطالعات فرهنگی، خوانشهایی را که تماشاگران زاهدانی از فیلمهای عامه پسند هندی دارند، دریافت و تبیین نموده است. برای انجام این کار از یک روش شناسی «کیفی ترکیبی» که به طور توامان دربرگیرنده: 1) استنتاج رمزگان اجتماعی، فنی و ایدئولوژیک فیلمهای عامه پسند هندی؛2) تحلیل زمینه اجتماعی فرهنگی تماشاگران و 3) دریافت خوانشهای تماشاگران مورد مطالعه می باشد، استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که فیلمهای عامه پسند هندی، به عنوان نوعی فرهنگ عامه جهانی، ساختارها و روابط قدرتی را در سطح جهان روایی خلق می نمایند، که به نوعی متاثر از ساختارها و روابط قدرت موجود در جهان اجتماعی هند و در راستای طبیعی جلوه دادن آنها است. وقتی که در اثر فرایند های جهانی شدن، فرهنگ عامه جهانی در مقیاسی محلی مصرف می شود، صورت بندی گفتمانی اش متناسب با هویت گفتمانی مصرف کنندگان محلی و مسائل آنها، تا حدود زیادی تغییر می یابد، و حتی در مواردی کاملا تغییر می کند. متون فرهنگ عامه جهانی می توانند زمینه ایی را فراهم نمایند که مصرف کنندگان محلی، قالب زمان و مکان را بشکنند و بر محدودیتهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شان فائق آیند.
کلیدواژگان: فرهنگعامه، مطالعات فرهنگی ر، مزگذاری، رمزگشایی، رمزگان ایدئولوژیک، هویت گفتمانی، هژمونی، چند معنایی، قومیت، مدرنیته، کارناوال، سیاست فرهنگی، بازتولید سنت -
فرهنگ رسانه ای و سیاستهای فرهنگی / مطالعه تطبیقی در کشوره ای توسعه یافته و کمتر توسعه یافتهصفحه 139
این مقاله با هدف مقایسه رابطه بین سیاست فرهنگی و فرهنگ رسانه ای موجود در کشورهای توسعه یافته و کمتر توسعه یافته نوشته شده است. رسانه های جمعی و به طور ویژه تلویزیون، به دلیل نقش تربیتی تفریحی مهمی که در جامعه ایفا میکنند، همواره مورد توجه اند و از طرفی نیز به لحاظ سیاستهای فرهنگی خود، که به علت گستره وسیع مخاطبان به سمت اشاعه فرهنگ متوسط گرایش داشتهاند، بعضا مورد انتقاد قرار گرفتهاند، ازاین رو در مقاله پیش رو، بررسی و نقد سیاستهای فرهنگی حاکم بر رسانه ها، هم زمان با توصیف چشم اندازهای تصویری فرهنگ رسانه ای و مقایسه کیفی آن، مطمح نظر قرار گرفته است.
کلیدواژگان: فرهنگ، سیاست فرهنگی، فرهنگ رسانه ای، تلویزیون، کشورهای توسعه یافته و کمتر توسعه یافته -
صفحه 165
حضور در فضای مجازی و استفاده از اینترنت، خصوصا به صورت مداوم و پیوسته نه به شکل حاشیه ای و مقطعی و با انگیزه هایی حرفه ای و نیمه حرفه ای به جای انگیزه های صرفا فراغتی، بنا به ویژگی ها، خصوصیات، امکانات و کارکردهای خاص این فضا و با عنایت به وضعیت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی جوانان در کلان شهرهای در حال گذار ما، تاثیرات عمیقی را بر جنبه های متفاوت هویت و به تبع آن بر سبک زندگی کاربران ایرانی خصوصا جوانان به مثابه بزرگ ترین طیف مخاطبان و فعالان این فضا، خواهد گذارد. در حقیقت کاربران ایرانی با توجه به ساختارهای عینی و ذهنی موجود در جهان واقعی خود و بنا به نوع و میزان استفاده شان از اینترنت، تاثیرات و تغییرات وسیع و گسترده ای را به طور تدریجی خواهند پذیرفت. در مقاله حاضر به طور مشخص در پی بررسی و مطالعه برخی از تاثیرات اجتماعی حضور در فضای مجازی و استفاده از اینترنت به مثابه یکی از تکنولوژی های جدید ارتباطی بر ابعاد مختلف هویت، نگرشها و ایستارهای کاربران ایرانی خصوصا کاربران جوان حرفه ای هستیم. یافته های به دست آمده با روش کیفی؛ مطالعه میدانی با تکنیک مصاحبه عمیق در بین10 نمونه ناب از کاربران حرفه ای جوان ایرانی همراه با مشاهدات مستقیم و مشارکت آمیز و تحلیل محتوای کیفی برخی متون اینترنتی موجود علی الخصوص وبلاگها، بیانگر آن است که حضور مستمر و فعال در فضای مجازی و استفاده مداوم از امکانات متعدد و منحصربه فرد اینترنت به خصوص تعامل و تبادل اطلاعات با سایر کاربران متعدد و متفاوت، باعث شکل گیری و تقویت هویت مدرن و بازاندیشانه در بین کاربران ایرانی خصوصا کاربران جوان ایرانی با مصرف حرفه ای می شود. در این میان میزان و نوع کاربرد و نحوه ارائه و مدیریت خود توسط کاربر ایرانی در فضای مجازی نیز بر کمیت و کیفیت تغییرات هویتی کاربران موثر است.
کلیدواژگان: تعاملات اجتماعی، گمنامی، بازی نقش، هویت فردی و اجتماعی، هویت مدرن، فضای مجازی، ارائه و مدیریت خود، بازاندیشی، از جاکندگی، تکنولوژیهای جدید اطلاعاتی ارتباطی، بیم، اعتماد -
صفحه 205
تلفن همراه به عنوان پرکاربرد ترین وسیله ارتباطات غیر چهره به چهره بین فردی، برای کاربرانش براساس تفاوتهای سنی، جنسی، شغلی، علاوه بر تامین نیازهای ارتباطی آنان کاربردهای متفاوتی یافته است. خوشنودی های حاصل از تملک این وسیله ارتباطی، نه تنها ناشی از دردسترس بودن همه زمانی و همه مکانی است، بلکه به تامین امنیت، حس آزادی و غیره نیز مربوط می شود. مقاله حاضر می کوشد استفاده و خوشنودی کاربران ایرانی از تلفن همراه را در برقراری ارتباطات میان فردی و سرگرمی های فردی (اعم از برقراری تماس، ارسال پیام کوتاه، بازی و غیره) مورد مطالعه قرار دهد. این مطالعه براساس نظریه استفاده و خوشنودی به بررسی کاربردهای تلفن نزد کاربران ایرانی از طریق پیمایش آنلاین (N= 256) می پردازد.
کلیدواژگان: فناوریهای ارتباطی، تلفن همراه، پیام کوتاه، ارتباطات میان فردی، استفاده و خوشنودی
-
Page 1
Narges' series was one of the most successful and top-seen serieson Iranian TV in2006. This study is the result of an empirical research on the way of interpretation and decoding the series by the audiences ( women). The theoretical foundations of the study are cultural studies approach for exploring television and audience study; an approach which by deploying Geramsci's and Hall's hegemony theory views TV program as an attempt for reproduction of hegemony and "organic ideology" of power bloc.So, tv programs are laden with values, meanings, and specific ideas but the audiences produce different readings form the preferred reading of the program since they fill different positions in the social structure and access various discourses.At first, employing semiotic structuralist analysis the preferred or dominant reading of the program is explained and then the different readings of the audiences have been analyzed. The analysis by women indicates that those pay seriously attention to their everyday life (like purchasing, mode, make up, entertainment, and so on) rarely accept the preferred reading and often sympathize with contradictions of Nasrin's identity. In contrast, those symathizing "Narges", were seeking for condolence and emancipating from the contradictions.
Keywords: articulation, discourse, hegemony, organic ideology, popular common sense, popular culture, summon -
Page 43
In these study features of communicative rationality in Iranian public sphere are examined. Deploying Habermes, the paper recognizes communicative rationality the factor of developing public sphere and transition from traditional life-world to, modern one.So, Iranian life-world as an effective factor for transition from tradition to modern has been studied. Reviewing the history of Iranian social evolutions reveals that intellectuall life-world is the first one which has provided the possibility of critical thought on public issues.Deploying communicative vision, the present article is to claim that constituting he cohesive and integrated life-world is required dependent thoughts sothat bridge the Iranian life-world enjoys the features unique for Iranian society. Thus, to transit this period it is required to reconstruct the ground factors regarding its life-world to reach to modernity.Iranian intellectual life worlds is criticizing public issues through existing Iranian believes. In a sense, Iranian intellectual life – world is result from criticizing traditional life-world. Although ideology and being ideologized is a feature of Iranian intellectual life-world, decanonization is the first feature of communicative rationality in this life-world. This study shows the fragmentation and being power-oriented of communicative rationality.
Keywords: being power-oriented, communicative rationality, fragmentation, Iranian life-world, intellectual life-world -
Page 61
Can the existing media mechanism help us manage a crisis? Is hard method sufficient to manage crisis or communicative and soft ones should be applied? Is it likely to establish all-encompassing plan for communication crisis management? In this paper by reviewing the existing body on crisis and communication crisis management in different situations we well find that the role communication has been underestimated. Inreality, communication is so important that it can sometimes prevent a crisis before its explosion.The experiences of crisis management teams in different parts of the world has revealed that there is a certain common principles for most of crisis and so the crisis management team can design a general program for themselves by considering these principles.
Keywords: :media, communication crisis, crisis management -
Page 83
In this study we are to , resorting to Bourdieu approach regarding literary production, examine the state of producing drama as a literary genre as well as the fromation of its production field in 1960. To do so, by exploring the products and producers of the decade accompanied by application of Bourdieu's theory related to the principle of field and placement of positions in polarization in terms of closeness and distance to other fields, and the most important one " the field of power", polarization of the fields is done; and in the pure pole of production (thinking theater) a range of producesrs has been identified placed in the various positions of this pole in terms of their turning to Iranian or western presenting drama as well as the implication. As such, having built the field, formation the field of literary production in the decade is determined.
Keywords: drama, field, literary production, polarization position, principle of field, position – making, spectrum, structural homology, way -
Page 115
Indian filmas a kind of global pop culture has been consuming broadly in Iranian society. This is not a new phenomenon and is traced back to 1950s decade. But till now their process of consumption and the kind of relation with which Iranian audience make have not been studied. The present study using the cultural studies tradition examines the readings of Zahedans's people to explain the problem. The study has deployed the "combined-qualitative" methodology which simultaneously includes : 1) inferring social, ideological and technical codes of Indian films;2) analyzing the socio-cultural backgrounds of audience; 3) perception of audiences 'readings. The results show that the Indian popular films as a sort of global popular culture, generates the structures and power relations in the world of narration which is highly affected by the dominant structures and relations of power in the Indian society. While due largely to the effect of globalization the global popular culture is consumed locally, its discourse articulation in relation to the identity of the consumers, even quite, would be change. The context of global popular culture could provide a ground the local consumers to break the mold of time and space and overcome their cultural, social and political limitations.
Keywords: carnival, coding, cultural politics, cultural studies, decoding, discursive identity, ethnicity, hegemony, ideological codes, modernity, multi-significance, popular culture, reproduction of tradtion -
Page 139
This paper been produced with the aim of comparison between culture of media and media policy in developed and less-developed. Since mass media, particularly TV carry the amusing/training responsibility in the society they have been important. However, because of their cultural policies, which tend to mediocre culture due to benefiting from wide range of audiences, have been criticized. As such, this paper is to examine the cultural policies dominant in media as well as description of visual perspectives of culture of media and their qualitative comparison.
Keywords: culture, cultural policy, culture of media, developed nations, less developed nations TV -
Page 165
Presence at virtual space and use of the net, particularly constantly and permanently versus secondarily , and or with professional and semi- professional motivation versus entertainment montivations would have various and profound effects on the different aspects of identity as well as life style of Iranian users, especially youth –as a largest group of people engaging through he space- in terms of the features , facilities and opportunities of this space and the social, cultural and ecomomic state of youth in transition metropolitans. In fact, Iranian users regarding their subjective and objective in their real world and also their kind and degree of usage of the net would receive different and broad changes gradually. In this paper we study the social effect of presence at virtual space and use of the net –as a new communication technology- on the various dimensions of identity, attitudes, and positions of Iranian users. The findings have been gathered through qualitative method and some techniques like in – depth interview, field research among 10 professional users as well as participative observations and content analysis of some weblogs. The study reveals that constant use of the net and especially interaction and exchang of information with other users will lead to constituting of modern and reflexive identity among the users. Meanwhile, the rate, kind and way of use and also the management of the self by Iranian users at virtual space will affect the quality and quantity of identity change of users .
Keywords: anonymity, fear, game of role, ICT, identity, representation of self, reflexivity, social interactions, social, individual modern identity, trust, virtual, space -
Page 205
Cell phone as the most applying individual non face-to-face communication means not only has provided its users communicational needs but gratification of owning the cell phone leads to become content with ever-accessibility in all places and time as well as felling safe and free. This article tries to study use and gratification of Iranian cell phone users for building interpersonal communication and amusement (dialling, sending message , playing game and so on ). This study has applied use and gratification theory and the sample was about 256.
Keywords: cell phone communicational technology, interpersonal communication, message, use, gratification
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.