فهرست مطالب

اقتصاد مقداری - سال هفتم شماره 4 (پیاپی 27، زمستان 1389)

فصلنامه اقتصاد مقداری
سال هفتم شماره 4 (پیاپی 27، زمستان 1389)

  • 180 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/11/07
  • تعداد عناوین: 7
|
  • علی ارشدی، علی حسن زاده، فرهنگ مستشاری صفحه 1
    در این پژوهش حداقل معاش خانوارهای شهری استان کرمانشاه را به عنوان سنجه ای ذهنی و نسبی از خط فقر، به همراه چند شاخص فقر طی دوره ی 86- 1376 با بهره گیری از سیستم مخارج خطی پویا با فرض شکل گیری عادات (HLES) و روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری (ISUR) برآورد نمودیم. داده های مورد استفاده در این پژوهش شامل داده های بودجه (درآمد- هزینه) خانوارهای شهری استان کرمانشاه و شاخص های قیمت مربوطه می باشد و برآورد با استفاده از شش گروه کالایی صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد حداقل معاش سالانه کل در طول دوره برای مناطق شهری استان کرمانشاه روندی فزاینده دارد. همچنین خط فقر شهری تعدیل شده با شاخص قیمت روند فزاینده ی ملایمی از خود نشان می دهد. با توجه به حداقل معاش محاسبه شده، شاخص های نسبت سرشمار، نسبت شکاف درآمدی و نابرابری درآمد بین فقرا (FGT) و کاکوانی نیز برای مناطق شهری محاسبه شده که نتایج حاکی از بدتر شدن کلی وضعیت خانوارهای شهری در طول دوره ی مورد بررسی است.
    کلیدواژگان: خط فقر، حداقل معاش، سیستم مخارج خطی با شکل گیری عادت، شاخص های فقر
  • تیمور محمدی، رضا طالبلو صفحه 25
    در این مقاله به آزمون تجربی وجود صرفه های اقتصادی در مقیاس و ابعاد در فعالیت های بانکداری ایران با استفاده از داده های ترکیبی ناموزون 17 بانک دولتی و خصوصی 88-1375 پرداخته شده است. به منظور محاسبه و تخمین وجود صرفه های ناشی از مقیاس از دو معیار بردار صرفه به مقیاس بامول (RAY SCALE) و معیار صرفه به مقیاس خاص هر عامل (WPSSE) استفاده شده است و برای محاسبه ی وجود و میزان صرفه در ابعاد فعالیت های بانک ها از معیار صرفه در ابعاد سراسری درون نمونه ای (WSCOPE) و معیار صرفه در ابعاد خاص هر عامل درون نمونه (WPSCO) استفاده شده است. معیار بردار صرفه به مقیاس بامول (SCALE) برای مجموع بانک ها 81/0 به دست آمده است که نشان دهنده ی وجود صرفه به مقیاس در صنعت بانکداری ایران است. نتایج حاصل از معیار صرفه به مقیاس هر عامل خاص (WPSSE) نیز نشان می دهد که صرفه های مقیاس در تمامی مجموعه فعالیت های بانکی برای بانک های خصوصی وجود دارد و برای اکثر بانک های دولتی فقط در فعالیت های سرمایه گذاری صرفه های مقیاس وجود دارد. معیار صرفه های ناشی از ابعاد سراسری (WSCOPE) برای مجموع بانک ها 92/0 است که نشان دهنده ی وجود صرفه های ابعاد برای مجموع بانک ها است. بر اساس معیارهای صرفه به ابعاد خاص هر عامل (WPSCO)، بین تمامی فعالیت های وام دهی، قبول سپرده، سرمایه گذاری و فعالیت های خارج از ترازنامه صرفه در ابعاد وجود دارد.
    کلیدواژگان: صرفه های مقیاس، صرفه های ابعاد، تابع هزینه، صنعت بانکداری
  • ابراهیم هادیان، رضا وهام صفحه 55
    عکس العمل واحدهای اقتصادی در قبال تغییرات منظم و پایدار یک متغیر، با هزینه ی کمتر و اطمینان بیشتر صورت می گیرد. اما زمانی که این تغییرات به صورت ناپایدار و نامنظم شکل می گیرند، شرایط نامطمئنی را ایجاد می کنند که تحت این شرایط تصمیمات اقتصادی با مخاطره و هزینه ی بیشتری همراه خواهند گردید. از این رو شناسایی روند حرکتی متغیرهای اقتصادی چه به منظور کنترل آنها و چه به منظور تعدیل تاثیر آنها بر سایر متغیرهای اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. تورم و تاثیر آن بر عملکرد اقتصادی از جمله این موضوعات به شمار می رود. مطالعات تجربی انجام گرفته در دهه های اخیر با تفکیک جزء دائمی و منظم تورم از جزء موقتی و ناپایدار آن به نتایج قابل توجهی دست یافته اند که بر اساس آن توانسته اند راهنمایی های لازم برای سیایستگذاران اقتصادی جهت کنترل تورم و همچنین پیش بینی و تعدیل آثار آن بر عملکرد اقتصادی ارائه نماید. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش فیلترینگ کالمن و به کارگیری داده های سالیانه بین سال های 1384-1340 به تفکیک جزء دائمی و جزء موقت تورم اقدام گردید. سپس در چارچوب مدل ARDL تاثیر هریک از اجزای تورم بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در دو مقطع کوتاه مدت و بلند مدت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که جزء موقتی تورم تنها در کوتاه مدت تقاضا برای سرمایه گذاری را تحت تاثیر منفی قرار می دهد. اما افزایش جزء دائمی تورم تنها در بلند مدت سرمایه گذاری بخش خصوصی را کاهش می دهد. بر این اساس سیاست های پولی و مالی که با هدف گذاری تعدیل تورم طراحی می گردند باید به گونه ای اعمال شوند که به همراه کنترل تورم، تاثیر جانبی منفی بر عملکرد اقتصادی از جمله تقاضا برای سرمایه گذاری به جای نگذارند.
    کلیدواژگان: اقتصاد ایران، تورم دائمی، تورم و سرمایه گذاری
  • ملیحه خواجوی، ابراهیم رضایی، حسن خداویسی صفحه 81
    پولشویی به معنی پنهان کردن فرآیند جرم و پنهان کردن منشا فعالیت های اقتصادی قانونی و غیر قانونی است. به گونه ای که با وجود این فعالیت ها، قانون گذاران با چالش های زیادی در اقصی نقاط جهان مواجه اند. به همین دلیل، تحقیقات در این زمینه به طور روزافزون ادامه دارد. در این مقاله نیز، جهت اندازه گیری میزان پول های کثیف، از تابع تقاضای پول، که بر اساس کارهای تجربی (روش باتاچاریا) نمایانگر ظرفیت بالقوه ی پول شویی در اقتصاد است، استفاده شده است. دوره ی مورد مطالعه سال های 1352 تا 1386 می باشد. با توجه به ارقام کمی به دست آمده از تخمین به این نتیجه رسیدیم که بین گستردگی حجم پول های کثیف، تقاضای پول و حجم اقتصاد زیر زمینی رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد که این باید بیشتر مورد توجه سیاستگذاران پولی و مالی در کشور قرار بگیرد.
    کلیدواژگان: پولشویی، پول کثیف، اقتصاد زیر زمینی، روش باتاچاریا، آزمون کرانه ها
  • رضا راعی، سعید بهاروند، مسعود موفقی * صفحه 101

    در مبحث پرتفوی برای اندازه گیری ریسک از واریانس یا انحراف معیار استفاده می شود. در صورتی که بازدهی دارایی ها از توزیع نرمال تبعیت کند، این معیار، معیار مناسبی است. از طرفی بازده ی دارایی ها لزوما نرمال نبوده و گاهی تفاوت فاحش با توزیع نرمال دارد و در یک پرتفوی بازده ی یک سهم می تواند حداقل100 %- باشد یعنی ارزش یک سهم به طور کامل صفر شود اما حداکثر بازدهی می تواند بی نهایت باشد. پژوهش حاضر با هدف گنجاندن گشتاورهای چولگی و کشیدگی بازده ی سهام به مدل قیمت گذاری سه عاملی فاما و فرنچ صورت گرفت. نتایج نشان داد که از بین متغیرهای مورد مطالعه شامل صرف ریسک بازار، اندازه ی شرکت، نسبت ارزش دفتری به بازار، چولگی و کشیدگی بازده ی مدل سه متغیره ی صرف ریسک بازار، اندازه ی شرکت و چولگی بازده بهتر می توانند اختلاف بازده ی سهام را طی دوره ی 60 ماهه مورد بررسی (فروردین 80 الی اسفند 84) در بورس اوراق بهادار تهران تبیین کنند و لذا این مدل سه متغیره می تواند به عنوان یک مدل الگو برای ارزیابی عملکرد پرتفوی بورسی شرکت های سرمایه گذاری و هم به سرمایه گذاران در بهینه سازی سبد سهام کمک کند.

    کلیدواژگان: صرف ریسک، اثر اندازه، اثر ارزش دفتری به ارزش بازار، چولگی، کشیدگی
  • محمد اخباری، مهدیه اخباری، رضا آقابابایی صفحه 117
    در مطالعه ی حاضر اندازه ی فعالیت های تجاری غیرقانونی (قاچاق) در ایران با استفاده از رویکرد منطق فازی برای دوره ی 85-1350 مدلسازی و نهایتا شاخصی برای آن استخراج می شود. برای این منظور سه شاخص بار مالیات وارداتی، نرخ بیکاری و میزان شکاف نرخ ارز (نرخ ارز رسمی و غیررسمی) به عنوان شاخص هایی که سهم بالایی در توضیح دهندگی میزان قاچاق در کشور دارند، تشخیص داده شدند و پایگاه قواعد با اتکا به نقطه نظرات خبرگان اقتصادی تشکیل شد. در انتها شاخص قاچاق کالا استخراج گردید و با دو مطالعه دیگر صورت گرفته در این خصوص (هر دو از رویکرد MIMIC استفاده نموده اند) مقایسه گردید. نتایج مطالعه ی حاضر بعضا تخمین های نسبتا متفاوتی را نسبت به مطالعات پیشین نشان می دهد که این موضوع عمدتا به تفاوت در رویکرد بررسی و نیز دوره ی مدلسازی ارتباط می یابد. هر چند در دو مطالعه ی پیشین نیز استفاده از یک رویکرد مشابه به نتایج متفاوتی انجامیده است.
    کلیدواژگان: تجارت غیرقانونی (قاچاق)، منطق فازی، بار مالیات وارداتی، شکاف نرخ ارز
  • علی رحمانی، غریبه اسماعیلی صفحه 151
    مدل های آماری مختلفی برای پیش بینی و طبقه بندی در علوم وجود دارد.
    روش های آماری و اقتصادسنجی نظیر رگرسیون، تحلیل تمایزی، سری های زمانی، رده بندی و دیگر روش ها، بر اساس متغیرها و اطلاعات موجود برای پیش بینی و طبقه بندی یک موضوع خاص به کار می روند. مدل های آماری متاثر از مفروضات و محدودیت های زیادی هستند، بدین لحاظ اخیرا شبکه های عصبی به عنوان شیوه ی نوین پیش بینی به دلیل عدم نیاز به فروض و محدودیت ها در توزیع داده ها وکارایی بالاتر آن مورد توجه ویژه قرار گرفته است. هدف از این مقاله مقایسه ی توانایی مدل های شبکه ی عصبی مصنوعی با رگرسیون لجستیک و تحلیل تمایزی برای پیش بینی ریسک نکول است. با استفاده از اطلاعات 23801 قرارداد لیزینگ و انتخاب متغیرهای مدت قرارداد، مبلغ قرارداد، نوع صنعت، نوع قرارداد، نوع تضمین و خط مشی و سیاست اعتباری به عنوان متغیرهای پیش بین مدل های رگرسیون لجستیک، تحلیل تمایزی و شبکه ی عصبی برازش شد. از تحلیل راک و مقایسه ی صحت طبقه بندی برای مقایسه ی قدرت پیش بینی مدل ها استفاده شد. نتایج حاکی از معنی دار بودن متغیرهای فوق در پیش بینی نکول بوده و مقایسه ی قدرت پیش بینی مدل ها موید برتری شبکه های عصبی نسبت به رگرسیون لجستیک و تحلیل تمایزی است.
    کلیدواژگان: شبکه های عصبی، رگرسیون لجستیک، تحلیل تمایزی، ریسک نکول، لیزینگ
|
  • Ali Arshadi , Ali Hassanzadeh , Farhang Mostashari Page 1
    In this study, the minimum salary of urban households in Kermanshah province as a subjective and relative measures of poverty, with many poverty indicators over the period 1386-1376 using a dynamic linear expenditure system, assuming the formation of habits (HLES) and regression of seemingly unrelated Iterative (ISUR) we have estimated. Data used in this study includes data budget (revenue - cost) of urban households in Kermanshah and relevant price indices and estimation using six commodity groups has been done. Research findings show the total minimum annual salary during the process of Kermanshah for urban areas is increasing. Also, the urban poverty line adjusted price index increasing trend of your shows eh. According to the calculated minimum wage, compared census indexes, and income inequality than the income gap between the poor (FGT) and also for urban areas Kakwani calculated results indicate that the overall deterioration of the situation of urban households households during the investigation.
  • Teamour Mohammadi , Reza Talebloo Page 25
    This paper analyzes both economy of scale and scope in Iran’s banking system, using unbalanced panel data models for 17 banks functioning in Iran's economy, spanning 1996-2009. To study economy of scale and scope in banking, various measures of economy of scale and scope were examined. Overall scale economies shows that the iran banking system have scale economies. But within-sample product-specific scale economies index results shows that almostly there are economies of scale in all of the banking activityonly in private banks. Also within-sample overall scope economies is positive and shows that there is economy of scope in iran banking system. wpscope index shows that there are economies of scope in loan, deposite and off balance sheet activity only in private banks and investment activity in oll banks.
  • Ebrahim Hadian , Reza Vaham Page 55
    The aim of this paper is twofold, one of them is to measure the permanent (core) and temporary components of inflation in the context of the Iranian economy during the period 1961–2006. The other is to estimate the impact of each component of inflation on the private investment in short-run and long-run. To do so, first we use kalman filter method to decompose the actual inflation in to permanent and temporary inflation, then an ARDL model employed to estimate the effect of permanent and temporary inflation on private investment. The results show that the temporary inflation negatively influences the investment in short-run, but in the long-run it has no effect. Also these results indicat that an increasing the core inflation in long-run reduces the private investment, but in the short-run it has no effect. Therefor,the monetory and fiscal policies which are designed to adjust the inflation must be used in such manner that control the inflation but not negativly affect the economic performanc.
  • Malihe Khajavi , Ebrahim Rezaei , Hassan Khodavaisi Page 81
    We can define money-laundering as concealing the money acquired from the process of criminal economic activity that its root may be legal (like tax evasion) or its base may be illegal (such as drug-dealing or human trafficking). At the moment, law-makers are facing many challenges regarding these criminal activities all around the world. In this paper we try, as a first attempt, to estimate the amount of dirty money in the Iranian economy by using the unobservable variable approach which barrowed from Khajavi et al(2010). In this paper we removed many restricted assumption, applied by previous researches, and in this way we get new estimate of the illegal money in the economy of Iran during 1352-1386. Our results show that there is positive relationship between illegal money, on the one hand, and underground economy plus demand for money, on the other hand. We suggest that economic policy-makers should watch this relationship much more carefully.
  • Ali Raei, Saeid Baharvand, Masood Movafaghi Page 101

    Variance and standard deviation can be used for measuring risk of portfolios. When return distribution is normally distributed they are suitable measurements. But there are situations in which that condition dose not exist. for instance if the minimum value of stock return is -100% the minimum value of stock is zero. Therefore recently some criterions like kurtosis and skewness have been more common. in this article we use these new measurements and Fama and French 3factor model to compare their ability to determine of difference in stock returns. Based on data from march 2001 to march 2005 of Tehran Stock Market companies our results show that market risk premium, Size of company and kurtosis are more efficient than other factors like B/M and skewness in determining the risk of portfolios. consequently it is suitable for investors to use them for performance measurement and portfolio optimization.

  • Mohammad Akhbari , Mahdiyeh Akhbari , Reza Aghababaei Page 117
    The availability of data for the size of the “Smuggling volume” is important for macroeconomic policy. We use fuzzy set theory and fuzzy logic to construct an annual time-series for the (unobservable) Iran Smuggling Index over the period 1350 to 1385. Three input variables are used - the tax burden, unemployment rate and an index of the exchange rate gap (i.e. the gap between market and interbank rates). The resulting smuggling index time-series is compared with one previously constructed by the second author using a structural “Multiple Indicators, Multiple Causes” (MIMIC) model. The two approaches each yield sensible, but somewhat different, pictures of the Iran smuggling index over this period.
  • Ali Rahmani , Gharibe Esmaili Page 151
    There are different statistical models for prediction and classifications in science. Statistical and econometric models like regression, discriminant analysis, time series, ratings and the others are used for forecasting and classifying, based on variables and data about certain subject. However, statistical models have many presumptions and limitations, so in spite of different existing statistical models, recently, neural networks as modern method of forecasting have received considerable attention for its high efficiency and no needs to the presumption and limitation in data distributions. This study is aimed to compare the ability of artificial neural networks model to that of logistic regression and discriminant models in forecasting default events. To do this, logistic regression, discriminant analysis and neural network models were evaluated using the data of 23801 contracts and taking the contract time, contract amount, industry type, contract type, guarantee type and credit policy as forecasting variables. The ability of models in predicting default risks was compared using ROC analysis and the classification accuracy reviews. The results of this study indicate that the variables mentioned above are significant in forecasting defaults and artificial neural networks model is more efficient as compared to the two other models.