فهرست مطالب

فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی
پیاپی 39 (زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/11/25
  • تعداد عناوین: 9
|
  • سحر کمال زاده*، غلامرضا اسلامی بیدگلی، رضا راعی صفحه 1
    در این تحقیق عملکرد روش پارامتریک در پیش بینی مقادیر ارزش در معرض خطر در قیمت سبد نفتی اوپک مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور، پس از محاسبه ی مقادیر ارزش در معرض خطر یک روزه و ده روزه با استفاده از برخی مدل های خانواده حافظه ی بلندمدت گارچ مانند FIGARCH، HYGARCH و FIEGARCH بر روی سه توزیع آماری نرمال، -t استیودنت و t استیودنت چوله، نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون های کوپیک و صدک پویا، در سطوح اطمینان پایین و بالا مورد مقایسه و تحلیل قرار می گیرند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که دنباله ی پهن و خاصیت حافظه ی بلندمدت در نوسانات بازده ی قیمت در سبد نفتی اوپک وجود دارد، پیش بینی مقادیر ارزش در معرض خطر یک روزه و ده روزه با استفاده از توزیع چوله از دقت و عملکرد بالاتری برخوردار است. و در نهایت، مدل FIEGARCH در پیش بینی ارزش در معرض خطر در هر دو بازه ی 1 و 10 روزه بهتر از سایر مدل ها عمل می کند.
    کلیدواژگان: ارزش در معرض خطر، حافظه ی بلندمدت، مدل های گارچ، سبد نفتی اوپک
  • محمد هادی رجایی*، اسمعیل ابونوری، اصغر شاهمرادی، وحید تقی نژاد عمران صفحه 20
    هدف این مقاله استفاده از یک الگوی DSGE (تعادل عمومی پویای تصادفی) به منظور ارزیابی اثرات تکانه ی ناشی از یک درصد انحراف در حالت یکنواخت قیمت انرژی بر روند رشد بلندمدت متغیرهای کلان اقتصادی در ایران می باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان دهنده ی انحراف متغیرهای تولید، عرضه ی نیروی کار و تورم از روند رشد بلندمدت خود می باشد، اما قابل توجه ترین اثر مربوط به انحراف 11%- سرمایه گذاری از مسیر رشد بلندمدت خود می باشد. از دیگر نتایج تحقیق می توان به این اشاره کرد که هرچه سهم انرژی در تابع تولید کم تر بوده و سهم نیروی کار در تابع تولید بیش تر باشد، دوره ی بازگشت سرمایه گذاری به حالت یکنواخت خود سریع تر بوده و درصد انحراف تولید ناخالص داخلی از حالت یکنواخت خود کم تر می باشد. هم چنین هرچه ضریب خنثی سازی درآمد انرژی در قید بودجه بیش تر شود، درصد انحراف مخارج دولتی و تولید ناخالص داخلی از حالت یکنواخت هر یک در نتیجه ی تکانه ی قیمت انرژی کم تر می شود.
    کلیدواژگان: تکانه ی قیمت انرژی، الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی، متغیرهای اقتصاد کلان، ضریب خنثی سازی درآمد انرژی
  • حمید آماده* صفحه 51
    یارانه ای بودن قیمت حامل های انرژی در کشور شده است تا مصرف این منابع در سال های گذشته به ویژه در بخش حمل و نقل افزایش قابل توجهی داشته باشد. با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها، افزایش قیمت حامل های انرژی از جمله گازوئیل مدنظر قرار گرفته است. برای بررسی اثرات اقتصادی این افزایش لازم است واکنش مصرف انرژی به تغییرات قیمتی الگوسازی شود. در این مقاله به برآورد تابع تقاضای نفت گاز در زیر بخش حمل و نقل جاده ای کشور پرداخته شده است. برای الگوسازی تابع تقاضای نفت گاز از تکنیک های مختلف اقتصادسنجی از جمله الگوی لگاریتمی، هم انباشتگی یوهانسن، رهیافت ARDL و الگوی سری های زمانی ساختاری (STSM) استفاده و نتایج حاصل مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که تقاضای گازوئیل از نظر قیمتی بی کشش است. کشش قیمتی و درآمدی تقاضای انرژی در بلندمدت به ترتیب 0.5- و 0.93 برآورد شده است. کشش های برآورد شده از تکنیک های مختلف تفاوت چندانی با هم ندارند. هم چنین نتایج STSM نشان می دهد که اولا ماهیت روند تقاضای نفت گاز تصادفی نیست و ثانیا این روش نسبت به رهیافت هم انباشتگی، کشش های قیمتی را کم تر برآورد می کند. بر این اساس برای کاهش مصرف نفت گاز در زیربخش حمل و نقل جاده ای تکیه بر سیاست های قیمتی صرف نمی تواند راهگشا باشد.
    کلیدواژگان: هم انباشتگی، کشش قیمتی، نفت گاز، حمل و نقل جاده ای، ARDL، STSM
  • پرویز محمدزاده*، داود بهبودی صفحه 77
    انرژی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تولید و هم چنین یکی از ضروری ترین محصولات نهایی، جایگاه ویژه ای در رشد و توسعه ی اقتصادی کشورها داراست، توسعه ی مالی نیز به عنوان یکی از عوامل موثر بر رشد اقتصادی شناخته شده است که می تواند از راه های مختلف بر مصرف انرژی تاثیرگذار باشد. در این مقاله رابطه ی علی کوتاه مدت و بلند مدت میان مصرف انرژی، توسعه ی مالی، تولید ناخالص داخلی سرانه و جمعیت شهرنشین در ایران، براساس مدلARDL و در چارچوب مدل VECM طی دوره ی 1387-1350 مورد بررسی قرار گرفته است. به دلیل احتمال وجود شکست ساختاری در سری های زمانی از روش زیوت- اندریوز برای آزمون ریشه ی واحد متغیرها استفاده شده و نتایج نشان داده است که همه ی متغیرها شرط اولیه ی مدل ARDL را تامین می کنند. نتایج آزمون F و آزمون هم انباشتگی گریگوری- هانسن، وجود رابطه ی بلند مدت میان متغیرها را تایید می کند. نتایج بلندمدت حاصل از برآورد مدل ARDL حاکی از تاثیر مثبت توسعه ی مالی، تولید ناخالص داخلی سرانه و جمعیت شهرنشین بر مصرف انرژی در دوره ی مورد بررسی است. نتایج آزمون علیت نشان می دهد که رابطه ی علی دو طرفه ای میان توسعه ی مالی و مصرف انرژی و نیز جمعیت شهرنشین و مصرف انرژی در بلندمدت و هم چنین رابطه ی علی یک طرفه ای در بلندمدت و کوتاه مدت از تولید ناخالص داخلی سرانه به مصرف انرژی وجود دارد.
    کلیدواژگان: مصرف انرژی، توسعه ی مالی، جمعیت شهرنشین، شکست ساختاری، آزمون ریشه ی واحد زیوت، اندریوز، آزمون هم انباشتگی گریگوری، هانسن، روش ARDL
  • نفیسه صفری*، حسین صادقی صفحه 105
    حمل و نقل یکی از موثرترین فعالیت های اقتصادی است که عرضه را با تقاضا مرتبط می کند و نقش مستقیمی در کاهش هزینه های تمام شده ی تولید و دسترسی به بازار و در نهایت افزایش توان رقابت در عرصه تجارت بین الملل دارد. با توجه به این که نفت کوره بیش ترین سهم را در صادرات فرآورده های نفتی کشور ایفا می کند، در این مطالعه به بهینه یابی شبکه ی حمل و نقل نفت کوره با استفاده از مدل حمل و نقل مرکب یک کالایی پرداخته شده است. در مدل طراحی شده هدف حداقل کردن هزینه های ناشی از ارسال نفت کوره از پالایشگاه های تولید کننده به مناطق مصرف کننده ی این فرآورده می باشد. نتایج نشان می دهد با بهینه یابی شبکه ی حمل و نقل با استفاده از روش حمل و نقل مرکب، 66 درصد در هزینه های حمل و نقل صرفه جویی می شود.
    کلیدواژگان: حمل و نقل، مرکب، تحلیل حساسیت، خطوط لوله، نفت کش جاده پیما، مخازن راه آهن
  • محمدرضا لطفعلی پور*، فریده حلوایی، مرتضی بستام صفحه 133
    فعال تر شدن خصوصی سازی در بازار برق کشور، ضرورت توجه به سودآوری نیروگاه های تولید برق و حرکت به سمت رقابت را جایگزین انحصار دولتی کرده است. در فرایند حداکثر سازی سود بازار برق، عواملی با ویژگی عدم صراحت وجود دارند. این عدم صراحت باید در مدل های بهینه سازی بنگاه وارد شود. یکی از راه های آن استفاده از منطق و ریاضیات فازی می باشد. در این مقاله مساله ی برنامه ریزی تولید نیروگاه برق شریعتی با استفاده از منطق و ریاضیات فازی انجام گرفته است. بر این اساس در بررسی مجموعه ی بهینه ی جواب ها، از روش NSGAII استفاده شده است. میزان بهینه ی تولید برق برای ژنراتورها در فاصله ی زمانی 24 ساعت و با در نظر گرفتن محدودیت های موجود به گونه ای تعیین شده است که اولا، در هر ساعت میزان تقاضای بار نیروگاه برآورد شود، ثانیا نوعی از تخصیص که بتواند بیش ترین سود را برای نیروگاه ایجاد کند، در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد با استفاده از روش فازی می توان سود بیش تری را نسبت به وضعیت فعلی نیروگاه به دست آورد.
    کلیدواژگان: منطق فازی، بهینه یابی، سود، نیروگاه سیکل ترکیبی شریعتی
  • لیلی نیاکان*، داوود منظور صفحه 155
    تحلیل جانشینی بین حامل های انرژی یکی از موضوعات مهم در اقتصاد و سیاست گذاری انرژی است. جانشینی در بین حامل های انرژی می تواند تغییرات اساسی در تراز انرژی و در ترکیب عرضه ی انرژی ایجاد کند. جانشینی بین سوخت ها بیش تر در اثر تغییر در قیمت های نسبی ایجاد می شود. اطلاعات مربوط به امکان جانشینی بین سوخت ها در ارزیابی اثرات سیاست های دولت به ویژه سیاست قیمت گذاری انرژی بسیارموثر است. در این میان، تقاضای انرژی بخش صنعت از ظرفیت بالایی برای جانشینی بین سوخت ها برخوردار می باشد. در این مطالعه به تحلیل جانشینی بین حامل های مختلف انرژی در بخش صنعت ایران در طول دوره ی 88-1367 با استفاده از مدل لاجیت خطی پرداخته می شود. تابع لجستیک با وارد کردن مقادیر باوقفه، به خوبی مکانیزم تعدیل پویا را نشان می دهد. برآورد مدل لاجیت خطی پویا نشان می دهد که تقاضای گاز در بخش صنعت با کشش خودقیمتی 25/1- نسبت به تغییرات قیمت آن پرکشش می باشد. در مقابل، تقاضای برق از کشش پذیری پایینی (25/0-) برخوردار است و تقاضای فرآورده های نفتی تقریبا بی کشش (008/0-) می باشد. فرآورده های نفتی و برق مکمل یکدیگر و فرآورده های نفتی و گاز جانشین یکدیگر هستند. کشش جانشینی جزئی آلن بین فرآورده های نفتی و برق و فرآورده های نفتی و گاز طبیعی به ترتیب 775/0- و 096/1 می باشد. افزون بر این، گاز و برق با کشش جانشینی آلن 395/0، جانشین های متوسطی برای یکدیگر محسوب می شوند.
    کلیدواژگان: کشش جانشینی، تابع لجستیک، کشش جانشینی جزئی آلن، مدل لاجیت خطی، مکانیزم تعدیل پویا
  • مریم الهام بخش*، خسرو باختری، آبتین عطایی، مهدی شریف، رامین دانسفاله صفحه 171
    در این مطالعه امکان استفاده از بویلرهای بازیاب حرارت برای بازیافت حرارت حاصل از دود خروجی توربین های گازی نیروگاه پرند به منظور تامین نیاز حرارتی شهرک پرند، مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، ابتدا ساختمان های نمونه براساس نوع مصالح ساختمانی و نوع کاربری در محیط های نرم افزاری مانند هپ، کریر و ای کوئیست شبیه سازی شده و میزان بار حرارتی مورد نیاز شهرک برآورد و به کمک نمودارهای به دست آمده نقطه ی بهینه ی تولید شناسایی شده است. در مرحله ی بعد توربین های گازی نیروگاه در محیط نرم افزار ترموفلو شبیه سازی و پتانسیل انرژی قابل بازیافت محاسبه شده و براساس متوسط میزان بخار مصرفی مورد نیاز شهرک و پتانسیل انرژی اتلافی توربین های گازی، بویلرهای بازیاب طراحی و تعداد بویلرهای بازیاب مورد نیاز تعیین شده است. در پایان نیز به کمک نرم افزار اکسل تحلیل اقتصادی انجام گرفته است.
    کلیدواژگان: بویلر بازیاب حرارت، ترموفلو، تولید هم زمان برق و حرارت
  • رضا شفیع زاده، فاطمه فلک دوست* صفحات 199-218
    آشکار است که مصرف بی رویه انرژی می تواند اثرات نامطلوب مادی و زیست محیطی جبران ناپذیری در بر داشته باشد، از این رو مدیریت صحیح مصرف انرژی، آموزش و آگاه سازی نیروی انسانی در زمینه بهینه سازی مصرف، اطلاع رسانی در خصوص نحوه صرفه جویی واثرات مثبت آن به مرور زمان باعث تغییر رفتار درونی نیروی انسانی جهت استفاده بهینه از انرژی خواهد گردید. امروزه یکی از عوامل مهم افزایش مصرف انرژی الکتریکی در ادارات رایانه ها و لوازم جانبی آنها مانند مانیتورها، اسکنرها و پرینترها می باشند، لذا لازم است آگاهی ها و آموزشهای لازم در زمینه مدیریت مصرف انرژی و همچنین نحوه استفاده صحیح از رایانه ها و لوازم جانبی آنها به کارکنان داده شود. هدف از طرح این مقاله بررسی مصرف انرژی رایانه ها و لوازم جانبی آنها به عنوان یک نمونه در ستاد شرکت انتقال گاز ایران در چهار وضعیت مختلف و تعیین میزان صرفه جویی می باشد که در پایان به منظور بهبود مصرف انرژی راهکارهایی در خصوص بهینه سازی عملکرد کارکنان جهت صرفه جویی انرژی در رایانه ها ارائه می گردد.
    کلیدواژگان: نگرش، رفتار، آموزش، مدیریت انرژی، مدهای توان پایین، صرفه جویی انرژی
|
  • S. Kamalzadeh *, Gholamreza Eslami, Bidgoli Page 1
    In this paper، we evaluate the performance of parametric models in forecasting the value at risk for the OPEC basket price. We compute VAR [2] for 3 Arch/Garch- type models، including FIGARCH، HYGARCH and FIEGARCH for one day and 10 day periods. These models are estimated for three alternative distributions، namely: normal، student and skewed student. Our results show that long-range memory and fat tails are present in the volatility of price returns of the OPEC basket. Moreover skewed distribution performs better in predicting one and ten day ahead value at risk. The FIEGARCH model outperforms the other models in terms of predicting the value at risk for both time frames.
    Keywords: Value at Risk, Long Memory, GARCH Models, OPEC Basket
  • M.H. Rajaie *, E. Abounouri, A. Shahmoradi, V. Taghi Nezhad Omran Page 20
    The main goal in this paper is introducing a DSGE model to evaluate the effects of an energy price shock on macroeconomic variables in Iran. The results indicate deviation in production، labor supply، and inflation from their steady state due to an energy price shock. The most important deviation from optimal levels relates to an 11% deviance in relation to long term investment growth rates. The results further indicate that the lower the share of energy and the higher the share of labor in the production function، the more quickly investment returns to its steady state rate and the less GDP will deviate from optimal levels. In addition، the more energy revenues are neutralized in the national budget، the less production and government expenditure will deviate from their steady state.
    Keywords: Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) Model, Energy Price Shock, Macroeconomic variables, Neutralization of Energy Revenues
  • Page 51
    Subsidized energy carriers’ prices has lead to increasing demand for them specially in transport sector. Due to enforcement of targeting subsidies plan، price of energy carriers and also gasoil price will increase. Economic analysis of this increase need to modeling energy consumption reaction to price changes. In this paper gasoil demand function has been estimated for Iranian road transport subsector. For modeling the gasoil demand function Engle-Granger، Johansen and ARDL cointegration approaches and structural time series modeling (STSM) has been used. Results showed that gasoil demand is price inelastic. Price and Income elasticities of gasoil demand has been estimated -0. 5 and 0. 93 respectively. Estimated elasticities throught different techniques are not very different. Besides STSM results showed that gasoil underlying demand trend isn’t stochastic and estimated elasticities by STSM are lower than cointegration approaches. Because gasoil demand is price inelastic، in order to reducing gasoil demand، relying on price policies would not be effective.
    Keywords: Cointegration, Price Elasticity, Gasoil, Road Transport, ARDL, STSM
  • P. Mohammad Zadeh * Page 77
    Energy، as an important factor of production and final product، has a special role in the economic growth and development of any country. Financial development is also recognized as a factor that can influence economic growth and energy consumption. In this paper we investigate the short and long run causal relations amongst energy consumption، financial development، GDP per capita and urban population in Iran، for the period 1971-2008 based on Autoregressive Distributed Lag (ARDL) bounds testing approach of co integration and Vector Error-Correction Models. In order to test for structural breaks in the time series data we use the Zivot Andrews unit root test. The results indicated that all variables meet the initial condition for the ARDL model. The result of F-test and Gregory- Hansen cointegration test confirmed the existence of a long term relationship between the considered variables. The ARDL long- term results suggest a positive effect of financial development، GDP per capita and urban population on energy consumption over the study period. Causality test results indicate that there is bi-directional causality between financial development and energy consumption as well as urban population and energy consumption in the long-term. There is also a unidirectional causal relationship from GDP per capita to energy consumption in the long and short -term.
    Keywords: Energy Consumption, Financial Development, Urban Population, Structural Break, Zivot, Andrews Unit Root Test, Gregory, Hansen Cointegration Test, ARDL Approach
  • N. Safari *, H. Sadeghi Page 105
    Transport is one of the most effective economic activities linking su. ly with demand. Transport have direct impact in reduction production costs and available to market and finally increase competitiveness in international trade. This paper optimizes the transport network of Fuel oil of entry points to consumption Centers، by using the transshipment model with minimize transport expenses. Optimum results show 66% in cost of saving Fuel oil transport expenses.
    Keywords: Transshipment, Sensitivity analysis, pipelines, tanker, Railway reserves
  • M.R. Lotfalipour *, F. Halvaiee, Morteza Bastam Page 133
    More activate of privatization in energy market in Iran، led to pay more attention on profitability of power plants، and movement to competition rather than governance monopolistic. The process of profit maximization in energy market contains some implicit factors، which، has to be considered in optimization models. This article deals with production programming in Shariati Power Plant by using Fuzzy logic and methodology. Based on، the methodology of NSGA11 is utilized to end among a set of optimal. Optimal production during 24 hours at different generators is determined on the basis of restrictions which، considered tow important elements، demand for plant power at any hour، type of allocation comprising maximum profit. Results show profit maximization on the basis of fuzzy methodology، implies more profit comparing current methodology.
    Keywords: Fuzzy Logic, Optimization, Profit, Shariati Power Plant
  • L. Niakan *, D. Manzoor Page 155
    Analysis of substitution between energy carriers is an important topic in economics and energy policy. Substitution between energy carriers could create radical changes in energy balance and combinationofenergy supply. Substitution between fuels is often caused by changes in relative prices. The information about the possibility of substitution between fuels in evaluating the effects of government policies، particularly energy pricing policy is very effective. Meanwhile، energy demand in the industrial sector has great potential for substitution between fuels. In this study we analyze the substitution between various energy carriers in Iranian industerial sector during 1367-88 using the linear logit model. Logistic function by entering lagedvalues، well illustrates the dynamic adjustment mechanism. Estimation of dynamic linear logit model shows that the elasticity of gas demand in the industry with respect to its price changes is-1. 25 that is high. In contrast، electricity demandhaslower elasticity (-0. 25) and demand for petroleum products has almost zero elasticity (-0. 008). Petroleum products and electricity are complement، and petroleum products and gas are substitue by each other. Allen partial elasticity of substitution between electricity and petroleum products and petroleum products and natural gas are -0. 775 and 1. 096 respectively. Furthermore، electricity and gas with Allen elasticity of substitution equal 0. 395 are moderate substitutes for each other.
    Keywords: Substitution Elasticity, Logestic Function, Allen Partial Elasticity of Substitution, Linear Logit Model, Dynamic Adjustment Mechanism
  • M. Elhambakhsh *, Kh. Bakhtari, A. Ataiee Page 171
    This research is a model of CHP system which used energy for Parand City, produced by Gas Turbine from Parand power plant. At first, the structures are simulated base on the type of materials and the usage of structures by data gathering & simulation software such as HAP, Carrier & E-Quest software. Subsequently the Thermal Energy consumption for the City is estimated. And optimization point for production of energy is found.Retrievable energy potential from Power Plant Gas Turbines is obtained by Thermo-flow software. Then with respect to the retrievable energy potential & average demand of Thermal energy usage of City, the steam produced capacity from simulation of HRSG by Thermo-flex is calculated. Finally, the project is economically evaluated by excel software.
    Keywords: CHP System, Thermo, Flow Software, Retrievable Energy Potential, Power Plant Gas Turbines
  • Reza Shafiezadeh, Fatemeh Falakdoost * Pages 199-218
    It is clear that excessive consumption of energy has irreparable adverse effects on the environment. Therefore energy management، education and awareness of human resources in the field of efficiency، will gradually change internal behavior of human resources. Today، computers and their accessories such as monitors، scanners and printers are one of the main causes of electrical energy consumption in offices. So is it necessary to train human resources about energy management and usage of computers and their accessories. The purpose of this article is to check of energy consumption of computers and their accessories in the Iranian gas transmission company in four different positions، and also assessment of saving energy. At the end some ways are offered for human resources to save energy and performance optimization in computers.
    Keywords: attitude, behavior, education, energy management, low power mods, energy saving