ماهنامه سیاحت غرب
پیاپی 12 (خرداد 1383)

امروزه یکی از مهمترین نیازهای بشر، دسترسی و همراهی وی با حجم انبوه اطلاعاتی است که توسط شبکه های الکترونیکی و مخابراتی رو به گسترش در حال تزریق شدن به عرصه حیات اند، اما شکل گیری چنین اوضاعی با پیامدهایی برای حیات بشر همراه شده است که از آن جمله می توان به احساس کم اطلاعی، کمبود وقت، روی آوردن به زندگی شتاب زده و دیوانه وار و بی شک فشارهای روحی و جسمی ناشی از چنین جریانی اشاره کرد.

بی هیچ شور و شوقی، و حتی به اکراه گام در هزاره جدید می گذاریم. چرا باید به سوی آینده ای رو کنیم که هنوز نیامده و نی دانیم چیست؟ برای یافتن پاسخ این سوال بهتر است گذشته را یکبار دیگر از نظر بگذرانیم و آینده ای را که در انتظار ماست، پیش چشم مان مجسم کنیم.

یکی از سوالات اساسی مرتبط با تکنولوژی، جهت از ضرورت و ناگزیری تکنولوژی است. عده ای در این زمینه از «جبر تکنولوژیک» سخن می گویند و ان جبر را به همه حیطه هایی که تکنولوژی بدان نفوذ یافته است، سرایت می دهند. نیل پستمن نظرات خود را در مورد جب تکنولوژیک و آثار آن در حیطه آموزش و فلسفه آموزش در این مقاله ارائه می دهد.

یکی از مشهورات زمانه، مطلوبیت سرعت است و کامپیوتر ها از این جهت که بر سرعت کارها می افزایند، ستوده می شوند، اما آیا واقعا سرعت تا چه حد برای جامعه و عموم مردم مفید است؟ آیا برای شرکتها و مؤسسات بزرگی که در پی بلعیدن جهان هستند، چقدر سودمند است؟ تحقیقات بیانگر آن است که شتاب گرفتن زندگی، آثار روحی روانی نامطلوبی بر جامعه به جای می گذارد و تنها مؤسسات عظیم از این شتاب سود سرشاری می برند.

در حال حاضر چندین هزار سایت اینترنتی وجود دارد که حاوی تصاور مستهجن جنسی است. تصاویر موجود در این سایت ها بسیار وقیح و زننده است. اگر تا پیش از این، استفاده ابزاری زنان در تبلیغ لباس و کالاهای لوکس معمول بود، این سایت ها پا را فراتر نهاده و صحنه های ارتباط جنسی را به طور آشکار تبلیغ می کنند. در این مقاله، محققان و روان شناسان برجسته، نقش و تاثیر این تصاویر را بر نوجوانان برسی نموده و در پایان کلام، نکاتی راه والدین متذکر می شوند که بسیار مفید و ارزشمند است.

یکی از جذابیت های شبکه جهانی اینترنت به ویژه برای کاربران پرو پا قرص آن، وجود کلوپ «هی گفت و گو» و چت روم های اینترنت است، اما این که چقدر این کلوپ ها کارآیی مفید فرهنگی و علمی داشته اند، جای بحث و بررسی دارد، مقاله زیر با طرح بحث نقش کلوپ های مذکور در ایجاد عشق مجازی و روابط جنسی، به موضوع دروغ پردازی و شخصیت سازی های تصنعی ونیز فرجام ناخوشایند اکثریت غالب این روابط اشاراتی دارد.

ایالات متحده آمریکا، حدودا از سالهای 1967-1973 تا کنون در حال از دست دادن سلطه و هژمونی خود در سراسر جهان است. نویسنده مقاله، دلایلی برای این مساله ذکر می کند که از جمله آنها، قدرت یافتن کشورهای اروپایی، فروپاشی شوروی و قدرت یافتن کشورهای آسیایی مانند ژاپن است. وی معتقد است بر خلاف آن چه تصور می شود، قدرت آمریکا و سلطه ان بر جهان در جهات مختلف در حال کم شدن است.

در این مقاله، ضمن نقد برنامه های جنگ طلبانه دولت بوش، نویسندگان اختصاص هزینه های گزاف در برنامه های نظامی و سیستم دفاعی آمریکا را نتیجه نفوذ ایدئولوگ های وابسته به شرکتهای اسلحه سازی در کابینه بوش به خصوص وزارت دفاع می دانند و در این راستا، به ذکر مصادیق و ارائه آمار و ارقام پرداخته اند.

سقوط شرکت انرون و کلاهبرداری هایی ازایندست اصلا تازگی ندارد. همان طور که «وبلن» پیش بینی کرده بود، تعریف چیزی به نام درایی ملموس در حسابداری، زمینه هر نوع حساب سازی در شرکتها را فراهم می کند و به این شکل، بنگاه ها ریسک را از درون خود به سطح اقتصاد جامعه می کشانند. پراکنده بودن سهام داران شرکت ها و شکاف بین مدیریت و مالکیت نیز بستری مناسب برای این تخلفات است و نهایتا باعث سلب اطمینان از سرمایه گذاران می شود.

اگر قرار بود احتیاط و پیشگیری در عرصه سیاست اقتصادی صورت بگیرد، در ان صورت حتما مدافعان نئولیبرالیسم اقتصادی به تعطیلات می رفتند؛ زیرا نسخه های برگرفته از این نوع سیاست اقتصادی، آنقدر نتایج منفی و گاه فاجعه بار در پی داشته که همگان از نئولیبرالیسم دوری می جستند. کشورهای متعدد و متنوعی از قبیل روسیه، اندونزی و برزیل، اصلاحات پیشنهادی صندوق بین المللی پول (IMF) بانک جهانی را به مورد اجرا گذاشته اند؛ این اصلاحات پیشنهادی تحت نام «توافق واشنگتن» شناخته می شود که اغلب به بن بست برخورد کرده است.

جهانی شدن یکی از موضوعات مهمی است که بحث های فراوانی را در سطوح جهانی برانگیخته است. در این بین، جهانی شدن یا به عبارتی جهانی سازی اقتصاد که به عنوان مدلی برای نجات بشر از فقر و فلاکت و تنگدستی، علی الخصوص در کشورهای فقیر بکار برده می شود، کارنامه موفقی در راه رفع تبعیض و نابرابری در بین ملل محروم و رنج کشیده نداشته است. در نوشتار زیر، دو تن از محققان برجسته و منتقدان جهانی شدن، تصویری از نقش شرکت های خصوصی، صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی و... در تحمیل فشار بر کشورها و غوطه ور کردن آنها در گرداب جهانی سازی ترسیم می نماید.

جهان مدرن در آینده ای نزدیک با بحران اتمام سوخت های فسیلی و در پی آن، مشکلات جدی روبرو خواهد شد. نویسنده استدلال می کند که سوخت های جایگزین مانند انرژی خورشیدی یا هیدروژن نیز بدون وجود سوخت های فسیلی غیر قابل استفاه هستند و بسیار گران تمام خواهند شد.

خانم دورین استابینسکی، مشاور علمی سازمان «گرین پیس» در ایالات متحده است که در مبارزات علیه مهندسی ژنتیک نقش دارد. توجه وی به طور عمده، معطوف اثرات زیست محیطی موجودات زنده (ارگانیزم ها) ی ساخته شده به طریق ژنتیکی است. او دکترای ژنتیک دارد و متخصص ژنتیک گیاهان است. این مصاحبه، بخشی از مجموعه کاملی از مقالاتو مصاحبه هایی است که در خصوص جلسات «کمیسیون تحقیق سلطنتی اصلاحات ژنتیکی» نیوزلند در سالهای 2000 و 2001 توسط مجله «این موشن» گرد آوری شده است.

انقلاب در عرصه بیوتکنولوژی، فراهم آورنده میدانی است که بشر جدید می خواهد بنیان های تمدنی بر اساس امیال، خواسته ها و هوس هایش را در آن استوار سازد. در سایه چنین روندی است که بشر برای نخستین بار در طول حیاتش، پای در بازاری می نهد که به مدد علم و تکنولوژی، خواسته هایش خرید و فروش می شود و ما حصل چنین تجربه ای است که به فراگیر شدن نوعی جریان به نژادی در عرصه زیستی و اجتماعی بشر دامن می زند.

مقاله به تشریح تبلیغات در فروش دارو به مردم، اثراتی که بر مردم دارند و هدف از این تبلیغات اختصاص دارد. تبلیغات خوش آب و رنگ تلویزیونی باعث می شوند که مردم به خرید دارو متمایل شوند و توجهی به عوارض جانبی آن نداشته باشن. در این مقاله، ساختار این تبلیغات مورد انتقاد قرار گرفته و یک دارو ساز و یک پزشک در ان اظهار نظر کرده اند.

نخستین کسی که دگرگونی عمیقی را که اکنون بشریت تجربه می کند درک و بیان نمود نه اهل سیاست و نه اهل دانش، بلکه یک شاعر بود. به سال 1945 پل والری در اثرش «چند نگاه بر جهان کنونی» نوشت: «دوران جهان متناهی آغاز می شود. باید حتما عواقب این ارزیابی را سنجید، چرا که ما در حال وارد شدن به مرحله نوینی از تاریخ بشری هستیم».