ماهنامه سیاحت غرب
پیاپی 29 (آذر 1384)

از نظر چارلز تیلور، سه معضل اساسی جامعه مدرن بدین شرح است: 1- به هم ریختن نظم سلسله مراتب سنتی - نظمی که به انسان و اشیاء طبق جایگاهشان در زنجیره هستی، معنا می بخشد - که فرد را به خود وانهاد و به او محوریت بخشید. بحران فقدان معنا و «فردگرایی» حاصل این طغیان بود. 2- تنظیمات اجتماعی را دیگر نه چنین نظمی بلکه ملاکی به نام «عقلانیت ابزاری» معین می ساخت. ملاک های اخلاقی رنگ باختند و اشیاء به مثابه ابزارهایی برای حداکثر سازی رفاه مادی رخ نمودند...

امروزه نهادهای معتبر علمی در آمرکا و از آن جمله مراکز برجسته دانشگاهی در ماموریتی حساب شده، در پی آموزش مبلغان مذهبی مسیحی و گسیل آنها به جوامع مختلف اسلامی در اقصی نقاط جهان هستند تا بدین وسیله در این ماموریت خد مسلمانان را از دین خود بازگردانده و مسیحیت را در این جوامع گسترش دهند. عمده این مبلغان آموزش دیده در لباس تاجر، کارگر و یا معلمان انگلیسی به ایفای نقش خود مشغولند.

دیود توماس، منتقد آمریکایی، در کتاب خود «معادله کامل تاریخ هالیوود»، با اتخاذ رویکردی تاریخی، دست به بررسی تطبیقی میان فیلم های هالیوودی و تحولات آمریکا می زند. وی همچنین توجه زیادی بر بخش تجاری و مالی هالیوود نشان می دهد که بازار چگونه بر هنر هالیوودی اثر می گذارد و به آن سمت سوق میدهد. توماس سپس اثرات همین سمت و سو را بر حوزه های فرهنگی و اجتماعی جامعه آمریکا بررسی می کند. به نظر او رمان های قرن نوزدهم در انتقال مفاهیم عمیق تر به مخاطبان، موفق تر عمل کرده اند و سینما ناچار است مفاهیم را به نفع ظواهر و مصادیق قربانی کند.

نخستین قدم برای یک تحول سیاسی، ایجاد تصور یک بدیل در ذهن انسان است، اما ساختار جهانی نئولیبرالیسم موجود، جلوی ایجاد هر گونه تصور جایگزین وضع موجود را در ذهن انسان می گیرد. کار ویژه دیگر نئولیبرالیسم این است که نگاه انسان را نسبت به همه چیز کالایی می کند و حتی علم نیز که یک مقوله انتزاعی است، تبدیل به کالا می شود. بدین ترتیب، علم همه مثل همه کالاهای دیگر، قیمت می گیرد و در نتیجه، بسیاری از علوم که نمی توان برای آنها قیمت گذاری مادی کرد، از گردونه خارج می شود...

نویسنده این مقاله درباره ایجاد ساختاری جدید به نام مجتمع صنعتی زندان در ایالات آمریکا سخن می گوید. او که خود از سال 1970 تا 1972 میلادی در زندان بوده است، با اشاره به تبعیض نژادی علیه رنگین پوستان در زندان می گوید تغییر خطرناکی در جامعه ایالات متحده روی داده و آن این که بحث رفاه اجتماعی جای خود را به کنترل اجتماعی داده است. او در پایان با اشاره به اینکه این مفهوم جدید به جای تولید ثروت اجتماعی، ثروت های اجتماعی را می بلعد خواهان این می شود که نهضت مقاومتی در این باره به هماهنگی منتقدان مختلف برای ایجاد تغییرات اجتماعی به وجود بیاید.

به مناسبت اجلاس سران گروه جی هشت در گلن ایگلز اسکاتلند در آغاز ماه ژوییه سال 2005، تظاهرات بزرگی در بسیاری از نقاط جهان و با هدف تحت فشار گذاشتن حاکمان هشت کشور نیرومند این سیاره، جهت پایان دادن به موضوع فقر برگزار گردید. هرچند این امر به نتیجه ای نرسید ولی با این همه، هنوز راه حل هایی وجود دارد. در این میان کافی خواهد بود که سرانجام عزم سیاسی راسخی برای تغییر دادن دنیا وجود داشته باشد.

در حال حاضر اسراییل و در راس آن شهر تل آویو به محلی امن برای فعالیت فاحشه خانه هایی تبدیل شده که عمده زنان حاضر در آن را زنان کشورهای دیگر و در راس آن کشورهای اروپای شرقی و کشورهای تازه استقلال یافته تشکیل می دهد. آنچه در پی می آید تصویری شوم از وضعیت این تجارت کثیف در جامعه اسراییل می باشد.

از جمله پدیده های جدید و بی سابقه که شکل گیری آن به گسترش اینترنت مربوط می شود، آزار و اذیت های اینترنتی است که امروزه به اشکال مختلف در حال گسترش می باشد. دامن زدن به مشکلات اجتماعی، خانوادگی، شغلی و... از نخستین پیامدهای این جریان است که البته بیشترین قربانیان آن را زنان و دختران تشکیل می دهد.

هیچ منطقه ای را در جهان نمی یابید که مانند جهان عرب تحت سلطه و سیطره قرار گرفته باشد، این امر اگرچه بر جایگاه این منطقه به عنوان خاستگاه فرهنگ ها و تمدن های کهن دلالت دارد اما از سوی دیگر نشان از بخت بد این منطقه به سبب وجود حکومت های فاسدی که مانع پیشرفت و استقلال آن شده اند دارد که این منطقه را طعمه طمع ورزان و زیاده خواهان نموده است. این منطقه از زمان استعمار و از آغاز طرح تجزیه و تقسیم که با توافقنامه سایکس بیکو رد سال 1916 م آغاز و با طرح اشغال فلسطین در سال 1948 م و پیمان بغداد ادامه یافت تا دوران فعلی و طرح خاورمیانه جدید که شیمون پرز، نخست وزیر سابق اسراییل آن را ارائه کرده و نیز طرح وی در مورد جهان عرب که در سال 1994 م ارائه نمود، همواره هدف این طمع ورزی ها بوده است.

امام محمد عبده سخنی الهام آمیز دارد که به اعتقاد ما بر رابطه میان امت ما با ایالات متحده - مهمترین حامی رژیم صهیونیستی - انطباق دارد. وی می گوید: معروفی بالاتر از عدل نمی شناسم و منکرتر از ظلم سراغ ندارم. به اعتقاد ما، اکثر روابطی که امریکا ایجاد کرده است، مظهر کامل منکر و ظلم و بی عدالتی است. مثال های آن بسیار است که ذکر آن نیاز به تالیف چند کتاب دارد. ولیکن تاریخ، این رخدادها را از 1948 تا صبح روز 11/4/2005 که شارون و بوش در مزرعه اش با یکدیگر دیدار کردند و بر زمین و عقیده و منافع ما توافق کردند، ثبت می کند.

هیچ کس نمی تواند پیشگامی آمریکا را در نسل کشی سرخ پوستان، بهره کشی از سیاه پوستان و جنایات جنگی وحشتناک کتمان کند. آمریکا نخستین کشوری است که دست به پاک سازی نژادی زد و نخستین «راهپیمایی اجباری مرگ» را در مورد آن ها به اجرا گذارد. البته این ابتکار آمریکا، از نگاه آدولف هیتلر رهبر آلمان نازی دوران جنگ جهانی دوم، مخفی نماند و او دولت آمریکا را به خاطر این اقدامش در نیمه نخست قرن نوزدهم تحسین کرد. کشور آمریکا در تاریخ کوتاه خود، در بسیاری از جنگ ها نیز شرکت کرده و اصولا جنگ به بخشی از اقتصاد این کشور تبدیل شده است...

برای آنان که به منجی موعود (عج) معتقد نیستند، مثل روز روشن است که جهان به زودی نابود خواهد شد. نویسنده این مقاله با بررسی دقیق علمی پیامدهای یک نبرد هسته ای، نتیجه گیری کرده است که در صورت وقوع یک نبرد هسته ای، فجایعی باورنکردنی در انتظار مردم خواهد بود. وی همچنین با تحلیل وقایع سیاسی جهان و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، صف بندی جدید هسته ای را شرح داده و احتمال وقوع یک جنگ هسته ای فراگیر را از ابعاد مختلف مورد ارزیابی قرار میدهد. ارمغان جهان مدرن، تهدید مرگباری است که بر تار و پود زندگی مردم سایه افکنده است.

در این گفت و گو آقای نوام چامسکی ابتدا به بررسی نحوه پیدایش شرکت ها در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم می پردازد و آن را نوعی حفاظت از سرمایه در برابر حوادث بازار آزاد آن دوران می داند. او می گوید دادگاه ها (و نه قوه مقننه حقوق فراوانی به شرکت ها داده اند و در زمان حاضر هم آن ها می توانند به هر طریق، سرمایه و سود خود را افزایش دهند، ولی گاهی اوقات با ریاکاری خود را خیرخواه نشان می دهند.

در میانه قرن بیستم، اقتصاد دانان بزرگی چون «گینز» و «شومپیتر» که جزء برجسته ترین نمایندگان فکری اقتصاد سرمایه داری [کاپیتالیسم] بودند، ضمن بررسی عوامل بحران زا در اقتصاد مذکور، تلاش کردند نشان دهند که تناقضات و عناصر غیر عقلانی را می توان از طریق مدیریت درست، دخالت دادن دولت و محدود کردن سرمایه های مالی کنترل کرد. اما، اقتصاد دانان متاخری چون «باران» و «سوئیزی» در نیمه دوم قرن بیستم با توجه به حقایق موجود به این نتیجه رسیدند که در شرایط حاکمیت سرمایه داری انحصاری، به ندرت می توان آن خصوصیات سرمایه داری عقلانی را که کینز و شومپیتر تصور می نمودند یافت...

شرکت وال مارت که در اوایل دهه 80 توسط سم والتون تاسیس شد، اکنون به عنوان بزرگترین شرکت جهان محسوب می شود. این شرکت که پر سود ترین شرکت جهان نیز میباشد، در فعالیت گروه های فشار شرکت می کند و در برناه های سیاسی نقش فعالانه ای دارد. وال مارت با توجه ویژه خود به ارائه کمترین قیمت به مشتریان، صنعت خرده فروشی را دچار دگرگونی کامل کرده است. اما باید در نظر داشت که پایین نگه داشتن قیمت ها، مستلزم پایین نگه داشتن دستمزدها نیز می باشد...

سودجویی های فزاینده صنعت دارو، این صنعت را به صنعتی سودآور برای صاحبان آن و صنعتی پرمخاطره برای جامعه مبدل ساخته است. صاحبان این صنعت نه تنها بیماران بلکه مردم سالم را نیز هدف تبلیغات خود قرار داده اند تا بدین شکل، مشتریان بیشتر و در نتیجه سود بیشتری عاید خود سازند. آنچه آنها را در این روند کمک می نماید، همراهی بخش قابل توجهی از جامعه پزشکان، رسانه ها و دولت ها می باشد.

طی دو دهه اخیر، استفاده از تلفن همراه به سرعت رواج یافته است. با این وجود بنا به برخی مطالعات، استفاده دراز مدت از آن و یا قرار گرفتن در معرض امواج آنتن های تقویت کننده، احتمالا می تواند اثرات مخربی بر روی سلامتی داشته باشد، اما صنعت ارتباطات که به نظر میرسد به دلیل مسائل اقتصادی در جهان، اصل احتیاط را کنار گذاشته، این استدلالات را رد کرده است. مقامات دولت نیز واکنشی به این امر نشان نمی دهند.

امروزه در نتیجه افزایش دمای زمین، تغییرات جوی و اقلیمی و همچنین کاهش منابع تجدید ناشدنی، گروهی از حامیان محیط زیست و نیز برخی از دولت ها، استفاده از سوخت های سبز یا سوخت های زیستی را بهترین راه مقابله با این جریان می دانند، اما برسی دقیق این موضوع بیانگر آن است که طرح این مساله به نوعی ایده آل طلبی می ماند که عملا تحقق آن در همان مراحل آغازین با مشکلات متعدد زیست محیطی و طبیعی همراه خواهد بود که حتی می تواند شرایط را از هم اکنون نیز وخیم تر سازد.

انتشار نتایج آزمایش ها و تحقیقات برخی مراکز علمی و متخصصان و دانشمندان مستقل درباره آسیب های طرح های واکسیناسیون سازمان های بهداشتی معتبر و ارتباط این طرح ها با گسترش برخی بیماری های مهلک همچون سرطان، ایدز و... در این جوامع در مراحل نخستین با انکار شدید این سازمان ها و نهایتا با سکوت سنگین آن ها همراه شده است. امروزه بسیاری از پزشکان و متخصصان، از ساخته دست بشر بودن بیماری مرگبار ایدز و نقش غربیان در انتشار آن سخن می گویند.