ماهنامه سیاحت غرب
پیاپی 31 (بهمن 1384)

امپریالیسم آمریکا و حس سلطه طلبی آمریکایی ها وجوه متعدد اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی دارد که مورد اخیر آن یعنی فرهنگی، مهمترین وجه آن است. آمریکا از طرق گوناگون که از مهمترین آنها تبلیغات تجاری است در تلاش برای بسط ارزش های مورد نظر خود به سرتاسر جهان است. مقاله ای که پیش رو دارید به تحلیل و بررسی این موضوع پرداخته است...

اکنون آموزش و پرورش به یک تجارت و میدان رقابت شرکتها تبدیل شده است. برخی پژوهشگران، مشکلات آموزش و پرورش را ناشی از نظام اداری حجیم آن می دانند و ریشه آن را در دهه هایی می دانند که در مدارس مناطق مختلف، به طور نابرابر سرمایه گذاری شده است. اکنون مشکلات مالی به خصوص در مدارس ناحیه های فقیر و نرانی والدین و معلمان در مورد امکانات آموزشی، باعث گرایش آنان به شرکتهایی شده است که از طریق آموزش و پرورش به تجارت می پردازند...

«اخرین قرن» اثری است تکان دهنده که به ترسیم آینده مبهم و وهم آلود بشر پرداخته است؛ آینده ای که با خطراتی عظیم و ناگواری هایی دردناک عجین شده که همه آنها محصول گسترش علم جدید و تکنولوژی نوین است. بشر با تکیه بر علوم و تکنولوژی، شرایطی را ساخته و پرداخته که هر آن، می تواند سفره حیات و طبیعت را برای همیشه درهم بپیچد...

«مک دونالدیزه شدن» پدیده ای نوین در جامعه صنعتی مدرن است که در آن اصول نظام عقلانیت یعنی کارآیی، پیش بینی پذیری، قابل محاسبه بودن و نظارت از طریق تکنولوژی در بخش های بیشتری از جامعه سایه می افکند. تحمیل این الگو با سرکوب خلاقیت و ماشینی شدن رفتار بشری همراه است. چنین الگو و اصولی را می توان در پدیده ای قابل ملموس یعنی فعالیت رستوران های مک دونالد در جوامع مختلف و به ویژه ایالات متحده مشاهده نمود...

موضوع خشونت در برنامه های تلویزیونی و پیامدهای آن بر جامعه و به ویژه بر کودکان، از جمله موضوعات جنجال برانگیزی است که به ویژه در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. بررسی ها حکایت از آن دارد که این گونه خشونت ها، رفته رفته به صورت یک عادت در می آیند و در دوران بعدی زندگی نیز به همراهی برای کودکان تبدیل می شوند که نتیجه آن شکل گیری جامعه ای بر پایه افرادی پرخاش جو و خشونت طلب است...

رشد گسترده شهرها و تولید انبوه اتومبیل ها اثرات بلافصلی را بر شیوه زندگی انسان شهری گذاشته است. این تحولات باعث شده است که بافت قدیمی شهر تغییر کند، حاشیه نشینی گسترش یابد و آزاد راه های متعددی احداث شود. محققان شهر سازی و حمل و نقل دریافتند که این تغییرات از ساعات رفت و آمد مردم نکاسته و حتی آسایش شهروندان را نیز کم رنگتر کرده است. در پی بروز این معضلات، اکنون تمایل گسترده ای هم در میان عامه مردم و هم متخصصان ذیربط به وجود آمده که از تعداد بزرگراه ها کاسته گردد و شیوه معماری شهری به گونه ای طراحی شود که شهرها مثل گذشته، مطلوبیت بیشتری را برای زندگی کردن داشته باشند...

تاکنون، در میان روان شناسان و رفتار گرایان، این یک اصل جا افتاده بود که اعطای جوایز و پاداش به افراد باعث می شود که آنها با انگیزه بیشتری فعالیت کنند و از این طریق، کیفیت کار آنها نیز افزایش می یابد. این در حالی است که طبق جدیدترین یافته ها، ثابت شده است که میان ددو متغیر اعطای پاداش و انگیزه و علاقه به کار، رابطه معکوس وجود دارد و لذا، وجه مادی (مثل اعطای پول، جایزه، ارتقای شغلی، ...) نه تنها نمی تواند کنش بشری را تحت تاثیر مثبت قرار دهد و آن را پررنگ تر نماید، بلکه برعکس، انگیزه و معنا را از آن ساقط می کند و آن را از حیز انتفاع می اندازد...

سیستم تولید مواد غذایی و فرهنگ خورد و خوراک معاصر چیزی نیست که در قرون و اعصار گذشته سابقه داشته باشد؛ بلکه پدیده ای است ویژه تمدن مدرن. محصولات غذایی مصرفی بسیار متنوعی که در سوپر مارکت ها در دسترس ما قرار دارند، حاصل فرآوری صنعتی مواد خام غذایی است که در مقیاس انبوه و با کمک انواع سموم شیمیایی، مواد هورمونی و فن آوری های اصلاح ژنتیک تولید می شوند. تمرکز تولید مواد غذایی، از بین رفتن مزارع کوچک خانوادگی، آلایندگی شدید محیط زیست با انواع فضولات و پساب ها، تهدید امنیت بهداشتی غذا به واسطه هورمون ها و دستکاری های ژنتیک و تابش های رادیواکتیو و ظلم به حیوانات، از جمله چالش های اخلاقی جامعه مدرن در سیستم غذایی است که تفضیل آن، در این نوشتار از نظرتان خواهد گذشت...

مطالعات متعدد بیانگر آن است که افزایش طلاق و افول ازدواج، رابطه ای مستقیم با صنعتی شدن جوامع دارد. همچنین روی آوردن جوامع پیشرفته به شیوه های بدعت آمیز زندگی همچون هم خانگی های بدون ازدواج، از دیگر مواردی است که بنیان های دیرینه زندگی مشتریک را در هم می ریزد و به بدعت های جدید در حیات اجتماعی بشر می انجامد...

عدم توجه کافی والدین آمریکایی به فرزندان خود، افزایش نرخ جدایی در میان خانواده ها، سطح پایین و فاقد کیفیت لازم مراقبت های مراکز نگهداری از کودکان و فقر خانواده ها، منجر به ایجاد نارسایی ها و مشکلات فراوان جسمی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در میان کودکان شده است. کارشناسان مهمترین دلایل ایجاد این وضعیت را افزایش نرخ اشتغال مادران، افزایش چشمگیر تعداد خانواده های تک والدینی، انزوای خانواده ها و مشکلات اقتصادی می دانند...

در حالی که ایالات متحده به هر شکل ممکن و با توسل به قدرت رسانه ای خود، فضایی متفاوت از واقعیت را در داخل جامعه شکل داده است، روزبه روز شاهد افزایش نفرت و انزجار ملت ها و دولتها از رفتارهای این کشور هستیم. آنچه به این مساله پیش از پیش دامن می زند، رفتارها و عملکرد هیئت حاکمه این کشور در دهه های اخیر است که نمونه های آن را در ویتنام، کوبا، عراق، ایران و... شاهد بوده ایم...

استفاده از ایالات متحده از اورانیوم غنی شده در تسلیحات خود و به کارگیری آنها در جنگ های چهارگانه اخیرش در یک دهه گذشته، نمونه ای از جنگ های پنهان هسته ای است که این کشور برای نیل به هدفش به آنها توسل جسته است. دامنه فجایع این رویکرد آمریکا به حدی است که در تحقق امیالش، سربازان خود او نیز از آسیب های این تسلیحات مرگبار، مصون نمانده اند...

همه سال های نیمه دوم قرن بیستم با جنایات و کشتارهای دولت تجاوزگر اسراییل علیه مردم فلسطین همراه بوده است. جنایاتی که علی رغم محکومیت جهانی آن، نه تنها از سوی دولت آمریکا محکوم نمی شود، بلکه همه ساله با وجود کمک های چند میلیاردی دولت ایالات متحده به دولت اسراییل، با انواع کمک های اقتصادی و مالی و نظامی نیز همراه است. از دیگر سو، رسانه های آمریکا و سیستم آموزشی این کشور با مظلوم نمایی مردم یهودی ساکن اسراییل، فلسطینیان را تروریست می خوانند. نویسنده مقاله با تبیین ابعاد مختلف «لابی قدرت یهود» و تاثیرات شگفت انگیز آنان بر فرهنگ، رسانه ها و اقتصاد آمریکا معتقد است، یهودیان ممکن است با تاثیرات قدرتمند خود، زمینه ساز آغاز جنگ جهانی سوم گردند...

در نظریه اصلی «جهانی سازی» تاکید می شود که جریان فراگیر روابط اقتصادی به گونه ای است که فراتر از قدرت و ابتکار افراد و دولتها عمل می کند و در روند خود، اقتصادهای ملی را مجبور به انطباق پذیری با شرایط حاکم بین المللی می نماید و به ترجیحات بومی اهمیتی نمی دهد و این روند نیز هیچ جایگزینی ندارد. اما با بررسی تحولات دهه های گذشته در می یابیم که آنچه عملا اتفاق افتاده است، روندهای قهرآمیز اقتصادی بین المللی نیست، بلکه این سرمایه است که براساس منطق ذاتی خود، درصدد تحمیل الگوهایش در همه جای جهان است، به عنوان مثال: سرمایه به دنبال پرداخت حداقل دستمزد به کارگران و بهره گیری فزاینده از تکنولوژی است...

از جمله پیامدهای گسترش تکنولوژی در عصر اطلاعات، از دست دادن شغل های بسیاری است که با جامعه صنعتی پیوند خورده اند. ورود بشر جدید به عصر اطلاعات می تواند با بحران های متعددی در اقتصاد جهانی همراه شود؛ اقتصادی که در آن، روز به روز از نقش آدمی کاسته می شود و تکنولوژی نقشی پررنگ تر از گذشته می یابد...

افزایش اتکای جهانیان به نفت و نیاز قدرت های اقتصادی و نظامی جهان و در راس آنها آمریکا به این کالا، چشم انداز تیره و تاری را برای جهانیان به ارمغان آورده است. کاهش ذخایر نفت، افزایش مصرف، بحران های سیاسی و نظامی و... از جمله عواملی است که عصر گرگ و میش نفت را به یک واقعیت مبدل می سازد...

بخش قابل توجهی از کمک های غذایی ایالات متحده به دیگر جوامع، در قالب قوانین خاصی شکل گرفته است که بیشتر تامین کننده منافع شرکتهای فعال در این عرصه می باشد. غالب کمک های این دولت در طرح هایی سی ساله و در قالب وام ها یا کمک های با بهره ای است که با تحمیل شرایطی بر کشورهای دریافت کننده این به اصطلاح کمک ها همراه می باشد...

نانو تکنولوژی جدیدترین محصول جهان مدرن است. در این علم نوظهور، ماشینهای فوق العاده کوچک برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به ناشناخته بودن این پدیده، در این مقاله ابتدا به تشریح مکانیسم نانو تکنولوژی، نانو ماشین ها و نانو سیستمها خواهیم پرداخت و سپس ضمن برشمردن کاربردهای این رشته، به بیان ویژگی ها و خطرات آن می پردازیم. متخصصان منتقد غربی خبر از انقلابی قریب الوقوع در این علم می دهند که امکان آفرینش ذرات کوچک نظیر الکترونها و باکتری ها را به انسان می دهد. در این مقاله همچنین به بررسی این پدیده ها و تهدیدهای نظامی و زیست محیطی متعاقب آن خواهیم پرداخت...

بررسی ها بیانگر آن است که حجم قابل توجهی از مقالات و مطالب علمی محصول دخالت سیاستمداران، اربابان قدرت و یا شرکتهای سودجوی قدرتمندی است که انتشار واقعیات، به شکست در طرح ها و برنامه های آنها می انجامد. امروزه عمده ترین جریان مرتبط با این موضوع را می توان در حوزه مسایل زیست محیطی و شرکتهایی دارویی مشاهده نمود...

امروزه تعارض بین اقتصاد و محیط زیست، به یکی از اساسی ترین مباحث فکری دنیا تبدیل شده است. اقتصاددانان همواره از رشد تولید، مصرف و مبادله مواد غذایی و خدمات که در چند دهه اخیر زبان های عظیمی بر جنگل ها، اقیانوس ها، رودخانه ها و اتمسفر زمین وارد نموده است، سخن می گویند. متخصصان محیط زیست به «جامعه پایدار» و میزان صحیح مصرف و حفظ طبیعت و گونه های گیاهی و جانوری و عدم تخریب جنگ ها و اقیانوس ها و حیاط وحش معتقدند. در این متن که سخنرانی یکی از کارشناسان محیط زیست در جمع اندیشمندان چینی است، جان کپ ابعاد مختلف این دو رویکرد در توسعه جوامع بشری را به بحث گذاشته است...

قطب شمال همواره به عنوان یکی از سالم ترین مناطق کره زمین و ساکنان آن مناطق نیز جزو سالم ترین افراد در جهان شناخته می شدند. گسترش جوامع صنعتی و افزایش آلودگی های زیست محیطی، این منطقه بکر را به فضایی مناسب برای تجمع آلودگی های مختلف صنعتی تبدیل نموده است...