ماهنامه سیاحت غرب
پیاپی 44 (اسفند 1385)

مظفر اقبال در این مقاله به ریشه یابی ظلم و سرکوب علیه اسلام و مسلمانان پرداخته و آغاز چنین اعمالی را لشکر کشی ناپلئون به مصر می داند. به عقیده او الگوهایی که ناپلئون در اشغال مصر از آنها استفاده کرده است، اکنون نیز توسط آمریکا و انگلیس و دیگر کشورهای تجاوزگر در جای جای جهان اسلام در حال اجرا شدن می باشد. او می گوید که فرانسه و انگلستان پس از نابودی دولت عثمانی و توافق با یکدیگر، به دنبال حذف اسلام از زندگی اجتماعی مسلمانان برای تسلط کامل بر شرق و جهان اسلام بوده اند و اکنون در این مسیر با اروپا متحد شده اند. سیاست فعلی ایالات متحده در عراق و افغانستان نیز بایستی به عنوان بخشی از تاریخ طولانی حملات غرب علیه مسلمانان شناخته شود. مظفر اقبال سابقه این حملات را در طول 200 سال گذشته بررسی می کند.

میل به آزادی فردی و پذیرش اجباری سیستم در جوامع مدرن، باعث شد که روابط متقابل و چهره به چهره افراد بشر با هم، رخت بربندد. این امر، پیامدهای روان شناختی زیادی داشت؛ از جمله اینکه، نا امیدی نسبت به دریافت کمک از دیگران را نهادینه ساخت.
اکنون دیگر همه به جای هم نوع خود، چشم به سیستم دوخته اند؛ سیستمی که همه گیر شده و مسئولیت ناپذیر هم هست. اگر این شرایط را با وضعیت پوچی که رسانه ها بدان دامن می زنند، ممزوج کنیم، اوضاعی به وجود می آید که برای درک خوشبختی اصلا مناسب نیست. نتیجه ای که از این تحولات می توان گرفت این است که در مفهوم «آزادی فردی» تناقض وجود دارد و بشر باید این تناقض را رفع کند.

ما اکنون شاهد یک وضعیت خیالی ناسالم در اینترنت هستیم. کودک، امروزه زندگی خود را از طریق اینترنت (و بازی های ویدئویی و...) با واقعیت های مجازی و محرک های مصنوعی پر می کند و به صورت سیستماتیک از جهان واقعی فاصله می گیرد. واقعیت ها از زندگی کودکان فاصله گرفته اند و در عوض، کودک فرآیندهای غیرشفاف را از طریق صفحه های کامپیوتر دریافت می کند.تجارب حضور کودک در جامعه و طبیعت، دیگر به شکل اموری دور از دسترس و انتزاعی در آمده اند و همه اینها، کودک را از آنچه در اطراف وی می گذرد، جدا می کنند و بدین ترتیب، برای او، جهان در پشت یک حجاب خیالی پنهان شده است. با این وجود، کامپیوتر به معلم و یک منبع آموزشی نیز تبدیل شده است. این در حالی است که کودکان به معلم هایی از جنس انسان نیاز دارند، زیرا مهم ترین عنصر در کلاس درس، حضور بلاواسطه معلم است و کودک از این طریق، مصادیق رفتاری معلم را برای خود الگو قرار می دهد.

با سست شدن بنیاد خانواده در غرب و پذیرش طلاق به عنوان یک امر عادی، طلاق به عنوان یک صنعت پردرآمد در جوامع غربی مطرح گردیده است. صنعتی که بازیگران اصلی آن دادگاه های خانواده، مراکز خصوصی نگهداری کودکان طلاق، مراکز مشاوره، وکلا و قضات، واسطه ها، کارشناسان مسائل اجتماعی، روان شناسان و در نهایت، نیروهای پلیس می باشند. نویسنده این مقاله معتقد است که در سایه بی توجهی دولت ها به حفظ پیوند خانواده، اردوگاه های خانواده که بقای خود را در سایه بقای طلاق جست وجو می نمایند، با ممنوع نمودن هرگونه انتقاد از خود و برقراری مجازات سنگین، تداوم فعالیت خود را تضمین نموده اند.

از جمله بیماری های در حال گسترش در جوامع غربی و به ویژه ایالات متحده، بیماری های روانی و در راس آنها افسردگی است. همه اکنون تنها در آمریکا میلیون ها نفر به این گونه بیماری ها مبتلایند و همه ساله نیز بر تعداد آنها افزوده می شود؛ بیماری هایی که با زندگی مدرن عجین شده اند و بنیان های اجتماعی و خانوادگی را سخت متزلزل ساخته اند.

تابستان امسال، مت و داگ استانبرو، دو برادر ساکن در شهر چلسیای ایالات آلاباما، در جریان یک بازی، اسلحه های ام شانزده (M16) را انتخاب نمودند. آنها دو نفر از صدها و یا هزاران نوجوان آمریکایی ای هستند که به خاطر علاقه زیاد به بازی های رایانه ای حادثه ای و جنگی، تصمیم گرفته اند که به ارتش ایالات متحده بپیوندند. در همان روزی که آنان سرگرم یادگیری چگونگی انجام این بازی بودند، پنتاگون آخرین نسخه از بازی جنگی «ارتش آمریکا» را منتشر نموده بود. داگ در یک گفت وگوی تلفنی چنین گفت: «من هرگز فکر نمی کردم که ممکن است در جریان انجام یک بازی، به موضوع ارتش فکر کنم.»

صنعت تبلیغات تجاری که گردش مالی سالانه آن در ایالات متحده به 200 میلیارد دلار در هر سال بالغ می گردد، تلاش می کند تا با متقاعد ساختن مخاطبان به خرید یک کالا و یا خدمت خاص و استفاده ابزاری از ارزش ها، تصاویر، و مفاهیم عشق و سکس و رؤیا و موفقیت، سودآوری شرکت های تجاری را تضمین نماید. اما مدیران این صنعت، باتحقیر زنان و تنزل شخصیت آنان، به دنبال آن هستند که علاوه بر جلب توجه مردان، از احساسات مخاطبان زن نیز به ویژه در مورد فروش محصولات مضر و ناسالمی نظیر سیگار و الکل سوء استفاده نمایند. لذا آگاهی عموم مردم از این روش ها می تواند باعث برخورد آگاهانه تر با تبلیغات تجاری رسانه ها گردد.

ابر شرکت های فعال در صنایع آلاینده نفت و گاز و دخانیات، به دلیل وجود روابط اقتصادی با رسانه ها، همواره از حمایت مدیران روزنامه ها و مجلات برخوردار بوده اند. بدین ترتیب، رسانه ها با نادیده انگاری واقعیت هایی نظیر آلودگی هوا، گرم شدن تدریجی کره زمین، افزایش گازهای گلخانه ای و مرگ سالانه میلیون ها نفر به دلیل بیماری های تنفسی، حیات این ابر شرکت ها را با چاپ تبلیغات رنگارنگ و مقالات و اخباری تحریف شده، تضمین می نمایند.
در ادامه مقاله، نویسندگان شورای سردبیری «مدیا لنز»، جنبه های دیگری از فساد موجود در روابط رسانه ها و ابر شرکت ها را افشا می نمایند

پس از پایان جنگ جهانی دوم و پیدایش جهان دوقطبی، ایالات متحده تلاش نمود تا با سرمایه گذاری گسترده در بخش تسلیحات هسته ای و اتمی، از تهدیدات احتمالی بلوک شرق جلوگیری نماید. هواپیماهای حامل بمب های هسته ای، زیردریایی های حامل کلاهک هسته ای و در نهایت موشک های بالستیک، سه عنصر اساسی کاربرد زرادخانه های کشتار جمعی ارتش آمریکا به شمار می رفتند. اما با پایان جنگ سرد و فروپاشی ابر قدرت شوروی، سرمایه گذاری های هنگفت این بخش، با کاهش روبه رو نگردید، چرا که کارشناسان معتقدند آمریکا در تلاش است تا با افزایش این توانمندی ها، خود را به عنوان امپراطور هسته ای دنیا معرفی کند. به علاوه، متخصصان معتقدند که سیستم تسلیحات هسته ای ایالات متحده، اصولا تهاجمی و نه تدافعی می باشد.

جستجوی زمینه های اعتقادی در مورد نفوذ گسترده صهیونیسم در دستگاه حاکمه آمریکا، می تواند این معما را کشف کند که چرا ابرقدرتی مثل ایالات متحده، تا این اندازه در مقابل اسرائیل و ایده های صهیونیستی، مطیع و ذلیل است. صهیونیسم مسیحی در آمریکا جریانی است که از یک سو ریشه در کلیساهای انجیلی این کشور دارد و از سوی دیگر، دل نگران موجودیت اسرائیل است و تمایل دارد، همه سیاست مداران و نهادها و هست و نیست آمریکا را برای حفظ اسرائیل هزینه کند. هاجی که در این مطلب به طور مفصل از او صحبت می شود، یکی از همین روحانیون مسیحی و در همان حال، صهیونیست است. وی برای آنکه بتواند علیه جمهوری اسلامی ایران جوسازی کند، به هر دروغی متوسل می شود و از تحریک سیاستمداران کاخ سفید به یک جنگ خانمان سوز هسته ای هم ابایی ندارد. همه اینها بدین خاطر است که وی ایران را خطری برای آینده اسرائیل می داند.

با وجود پیش بینی های سازمان های امنیتی آمریکا درمورد آینده جنگ عراق که آن را جنگی طولانی مدت، فرسایشی و غیرقابل کنترل می دانستند، جورج بوش تصمیم گرفت که ارتش آمریکا را به منطقه خاورمیانه گسیل دارد. اما با سرنگونی دولت صدام، آشوب های داخلی، گسترش تروریسم و محبوبیت گروه های مبارز علیه دولت های غربی، به مهم ترین مسائل فرا روی نیروهای غربی ائتلاف تبدیل شده است. نویسنده این مقاله خاطرنشان می کند که دولت آمریکا در سایه دو جنگ اخیر خود در افغانستان و عراق، تنها به افزایش تعداد دشمنان خویش و اتحاد آنان با یکدیگر، کمک نموده است.

سخنرانی جورج بوش در پنجمین سالگرد حوادث 11 سپتامبر، که در آن نگاهی به حوادث گذشته جهان و وضعیت کنونی دنیا دارد، در این مقاله مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. بوش در سخنرانی خود، باز هم از سیاست های ناکام خود در خاورمیانه دفاع نموده و ادعا می نماید که جهان امروز، پس از سرنگونی صدام حسین، امن تر شده است. مردم عراق به آزادی های بیشتری دست یافته اند. نیروهای ارتش عراق در سایه آموزش های ما به آنان، توانمندتر گردیده اند و در نهایت اینکه، اگر ما جنبش های تروریستی فعال در عراق نظیر القاعده را سرنگون نکنیم، مجبور به مبارزه با آنان در خاک آمریکا خواهیم بود. نویسنده این مقاله، با بررسی و تحلیل جملات کلیدی سخنرانی بوش، نادرست بودن حرف های او را اثبات می نماید.

مدیران صنعت جنگ افزار سازی آمریکا که جزو چند صنعت پول ساز اصلی ایالات متحده به شمار می رود، در سایه لابی های گسترده، تبلیغات روانی، بزرگ نمایی قدرت دشمنان و دامن زدن به بحران های منطقه ای در نقاط مختلف دنیا، توانسته اند جایگاه خود را به عنوان بزرگ ترین تولید کننده و صادرکننده سلاح در سراسر دنیا تثبیت نمایند. در همه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز این شرکت ها با حمایت از نامزدها و کمک های هنگفت مالی به آنان، در تلاش بوده اند تا موقعیت خود را تثبیت نمایند. این شرکت های مخالف صلح، در حالی به جو روانی وجود تهدیدات بالقوه نظامی علیه منافع آمریکا دامن می زنند که در سایه این اقدامات، مردم این کشور همواره با ترس از حمله یک دشمن نامریی، خواهان افزایش بودجه دفاعی آمریکا و به دنبال آن، خرید بیشتر اسلحه و تولیدات نظامی هستند. درجنگ عراق نیز، مدیران این شرکت ها که سودآوری خود را در گروی حضور نظامی ارتش آمریکا در خاک عراق می دانند، همه تلاش خود را در جهت تداوم اشغالگری به کار بسته اند.

در همه خاطرات منتشر شده از سوی کهنه سربازان آمریکایی حاضر در جنگ ویتنام، یک نکته به چشم می خورد: پشیمانی از کشتن زنان و کودکان و مردان بی گناه. اما چرا رسانه های غربی برای سربازان کشته شده خود در برابر مبارزان ویتنامی، افغان و یا حزب الله ارزش بیشتری قائلند؟ و چرا رسانه ها و دولت های غربی همچنان با ساخت فیلم ها و بازی های جنگی، خشونت را ترویج می کنند؟ نویسندگان این مقاله با بررسی موضع گیری مسئولان دولت های غربی و رسانه های به ظاهر مستقل این کشورها، نشان می دهند که باید خون غربی ها را از خون سایر مردم دنیا سرخ تر و با ارزش تر دانست.
در ادامه نیز، نویسندگان این مقاله خاطرنشان می کنند که همه افراد باید با روش های گوناگون، اعتراض خود را به این وضعیت نشان دهند؛ چرا که بی تفاوتی، به معنای همراهی با سیاست های حاکمان خواهد بود.

همزمان با برپایی اجلاس سازمان تجارت جهانی در شهر سیاتل، ده ها هزار نفر از مخالفان جهانی سازی با حضور در حاشیه سالن برپایی این اجلاس، اعتراض خود را به حکومت ابر شرکت ها و قوانین ناعادلانه این سازمان اعلام نمودند. نویسنده این مقاله با نگاهی به کارنامه اقتصادی و فرهنگی و سیاسی و زیست محیطی ابر شرکت های تجاری، خاطرنشان می نماید که این مؤسسات بزرگ اقتصادی با تبدیل طبیعت و انسان ها به پول، آسیب های جبران ناپذیری را بر دنیای امروز ما وارد نموده اند. آنان در سایه شعارهایی نظیر پیشرفت اقتصادی و بازارهای آزاد، مسابقه جهانی میلیاردرهای دنیا را رونق می دهند، هرچند این مسابقه به بهای ویرانی طبیعت و محیط زیست، بی کاری، مهاجرت و بروز مشکلات مختلف در کشورهای در حال توسعه انجام شود.

پژوهش های مختلف سال های اخیر نشان داده اند که بین مصرف مواد آرایشی و زیبایی و بروز انواع سرطان به ویژه سرطان سینه، حساسیت های پوستی، اختلالات تنفسی، مشکلات باروری و سقط های متعدد، اختلالات ژنتیکی و در نهایت سلامت جنین های زنان استفاده کننده از این محصولات، ارتباط مستقیمی وجود دارد. نویسنده این مقاله که خود از اعضای بنیاد سرطان سینه ایالات متحده به شمار می رود، با نگاهی به نتایج پژوهش های صورت گرفته در مورد سطح ایمنی چند محصول پرفروش آرایشی و زیبایی، معتقد است که به دلیل تب مصرف لجام گسیخته این کالاها در جامعه، علاوه بر زنان و دختران مصرف کننده این مواد، کارکنان مراکز آرایشی نیز که عمدتا مهاجران آسیایی تبار می باشند، در معرض انواع آسیب های سلامتی هستند.

دکتر چوپرا یکی از پزشکان هندی است که با نگاهی به سال های زندگی خویش در هند و آمریکا، معتقد است که مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی و زیست محیطی و اقتصادی به وجود آمده در غرب، ریشه در بی هویتی و سودجویی و دوری از خداوند غربیان دارد. هدف دستیابی به یک «زندگی خوب» در غرب باعث گردیده که انسان غربی به سوی کامجویی مادی، پریشانی و بی هویتی پیش برود. چوپرا معتقد است که کلید حل این مشکلات را باید در تقویت ایمان و اخلاق جستجو نمود. نویسنده با اتکا به تعالیم معنوی هندیان، خواهان بهره گیری غربیان از روح شرقی و احترام به محیط زیست می باشد.

بسیاری از گروه ها و حتی فعالان محیط زیست از جمله راه های مقابله با گسترش دی اکسید کربن را روی آوردن به کشت درختان مختلف درنقاط مختلف جهان برمی شمارند که در سطح جامعه نیز به عنوان راهکاری سودمند و مؤثر شناخته می شود. اما حقیقت آن است که بررسی علمی و مستدل این قضیه حکایت از آن دارد که توسل به چنین راهکارهایی نه تنها کارساز نمی باشد بلکه می تواند حتی در مواردی مشکل آفرین باشد.