ماهنامه سیاحت غرب
پیاپی 45 (فروردین 1386)

خانم مییر در سخنرانی خود در اجلاس سالانه مؤسسه شوماخر، دلایل رویکرد مردم به سوی مدرسه های کوچک و بومی را برشمرده است. در این سخنرانی که مهمترین بخش های آن ارائه گردیده اند، وی با بر شمردن بحران های اجتماعی و فرهنگی به وجود آمده ازنظام کنونی حاکم بر غرب نظیر دور شدن مردم از یکدیگر، فقدان مشارکت اجتماعی، تبدیل مدارس به زندان هایی خسته کننده که دانش آموزان از آن فراری هستند و ناکامی در تامین نیازهای اجتماعی، معتقد است که باید این نظام های آموزشی با انقلابی اساسی روبه رو شوند. وی راه حل این مساله را نیز در گسترش مدارس کوچک و بومی و مشارکت گرایی می داند که با تشویق دانش آموزان به کار گروهی و تمرین حضور درعرصه اجتماع، آنان را برای حضور در جامعه، تشویق می کند.

آقای گامبل، که فرزند 6 ساله اش در یکی از مدارس ایالات متحده به تحصیل مشغول است، با بررسی مواد درسی و آموزشی ارائه شده از سوی نظام آموزشی آمریکا به فرزندش، به تحلیل آموخته های هموطنانش می پردازد. تحریف تاریخ گذشته و معاصر، نادیده انگاری سایر فرهنگ ها و کشورها، استفاده از برچسب های توهین آمیز برای مسلمانان، نادیده انگاری روشنفکران و نخبگان و انحراف سازمان یافته مطالب علمی در کنار پافشاری بر جاذبه جنسی، برهنگی، نوشیدن الکل و استفاده از موادمخدر، بخشی از مسائلی است که امروزه دانش آموزان آمریکایی با آن ها روبه رو هستند. نویسنده در پایان با نگاهی به تاریخ امپراطوری های سرنگون شده گذشته این سؤال را مطرح می کند اگر آن امپراطوری ها که از مسائلی مشابه رنج می بردند، از میان رفتند، آیا این سرنوشت در انتظار ایالات متحده نخواهد بود؟

در عصری که ورزش حرفه ای زمینه را جهت ورود انسان ها به ارتش های مهاجم آماده می نماید، نویسنده این مقاله، این ورزش ها به ویژه فوتبال را استعاره ای از دنیای امروز می داند. در فوتبال، بازیکنان می آموزند که برای پیروزی به مرزهای طرف مقابل حمله کنند و از اعمال خشونت بار بهره ببرند، اما در نهایت منافع هنگفت مالی این جریان نصیب کسانی می گردد که در محیطی امن به ثروت اندوزی مشغولند.
به علاوه، زنان در این عرصه نیز به عنوان کالایی نمایشی و صحنه آرا مورد سوء استفاده قرار می گیرند

بنا به آمار رسمی منتشر شده در ایالات متحده همه ساله فاصله طبقاتی در جامعه افزایش می یابد. رشد غیرعادلانه اقتصادی گروه های اقلیت سبب شده تا شاهد انباشت ثروت در بین آنها و افزایش فقر و گرسنگی در بین اکثریت و به ویژه کودکان باشیم. هم اینک شمار قابل توجهی از کودکان آمریکایی تنها با غذاهایی که روزانه از سوی مؤسسات خیریه توزیع می شود قادر به ادامه زندگی هستند

در حالی که امروزه بسیاری از مناطق آفریقا با مشکلات و مصایب عظیمی دست و پنجه نرم می کنند و همه روزه شاهد مرگ و میر هزاران نفر و به ویژه کودکان در کشورهای مختلف آن قاره بزرگ می باشیم، اما شاهدیم که کشورهای غربی و به ویژه رسانه های تاثیرگذار غربی به راحتی از کنار این مسایل می گذرند و حتی بسیاری از حقایق جاری در این قاره را کتمان می نمایند.

در حال حاضر «سرطان سینه» به کابوسی مرگبار تبدیل شده است که درجوامع صنعتی بیش از دیگر جوامع شاهد آن هستیم. در جامعه ای چون ایالات متحده از هر هشت زن حداقل یک نفر در عمر خود به این بیماری مبتلا می شود و با وجود هشدارها و مطالعات گوناگون شاهدیم که مقامات بهداشتی این کشور واکنشی مناسب به این مساله از خود نشان نداده اند. موردی از این دست در کنار مواردی چون افزایش مرگ و میر کودکان، افزایش هزینه های درمانی و... از جمله مشکلاتی است که سخت جامعه آمریکا را تهدید می کند.

تمایل برآن است که اینترنت رسانه ای با آزادی مطلق فرض شود. بالاخره هر چه که نباشد برای افراد متعلق به طبقه مرفه دنیای ثروتمند امکان دریافت اولویت های خبری مورد نظر شان را فراهم آورده است. و آنها می توانند مردم سراسر جهان را از تفسیر خبری خود آگاه نمایند. رسانه ایده آلی که در مواردی می تواند شاخک های حساس را از تبلیغات سیاسی و پول فارغ نماید. آیا واقعا همین طور است؟

رئیس جمهور آمریکا جورج دبلیو بوش بدون آنکه خمی به ابرو بیاورد دست اندازی نظامی در عراق را شدت بخشیده است و سودای دست و پنجه نرم کردن با ایران را نیز در سر می پروراند. ناکامی های ارتش وی، انکار رای دهندگان آمریکائی، مخالفت بخش بزرگی از پایتخت های خارجی هیج کدام نتوانستند وی را وادار به چرخاندن سکان سیاست ایالات متحده سازند. کاخ سفید می کوشد با بیم تهدید شیعه مذهبان، رهبران عرب را که به وی روی خوش نشان می دهند به دور خویش گرد آورد، هرچند همین ها تردید دارند که از سیاست آمریکا با سمت و سوئی که در پیش گرفته است کاری برآید.

برنامه طراحی شده غربیان و به ویژه دولتمردان آمریکایی در نحوه و زمان اعدام صدام، در حقیقت امکانی را برای حاکمان غربی فراهم آورد تا سند زنده ده ها سال تبانی و همدستی آن ها با دیکتاتور عراق را برای همیشه معدوم نمایند. اما نکته قابل توجه نقش آفرینی رسانه ها در قبال این حرکت بود. نحوه انتشار و پوشش خبری این رویداد، گواهی دیگر بر وفاداری و همراهی رسانه های غربی با خواسته ها و اراده دولتمردان غربی به شمار می آید که در این نوشتار به ابعادی از آن پرداخته شده است.

مسابقه تسلیحاتی در آسیا بدون وقفه پیش می رود. چین پیش بینی کرده است که هزینه نظامی اش را در 2006، 7/14 درصد یعنی 35 میلیارد دلار افزایش خواهد داد. نخست وزیر ژاپن از این امر احساس نگرانی می کند اما فراموش می کند که بودجه دفاع کشور خودش به مرز 40 میلیارد دلار رسیده است و قرارداد استراتژیکی جدید با ایالات متحده، اتحاد سیاسی- نظامی بین توکیو و واشینگتن را تقویت خواهد کرد.

حادثه یازدهم سپتامبر با شکل گیری نوعی نظامی گیری در جهان همراه بوده است، به طوری که میزان خرید و فروش تسلیحات و تجهیزات جنگی رشدی خیره کننده داشته است. اما در سایه تحولات پس از این رویداد شاهدیم که ایالات متحده به یکی از بزرگترین فروشندگان این عرصه تبدیل شده است، به طوری که تنها در سال 2006، بالغ بر 21 میلیارد دلار قرارداد با دیگر کشورها منعقد نموده است. نکته قابل توجه آن که بخش قابل توجهی از فروش تسلیحات این کشور به دولت هایی بوده که سالیان سال در فهرست تحریم ایالات متحده بوده اند.

استقلال روزافزون کشورهای آمریکای لاتین و آمریکای جنوبی و تغییر معادلات حاکم بر قاره آسیا و نزدیک شدن کشورهای این دو قاره به یکدیگر، به بسیاری از معادلات حاکم بر جهان تک قطبی آسیب رسانیده است. رفتارهای خلاف منافع ایالات متحده، از سوی کشورهایی چون کوبا، ونزوئلا، بولیوی و... در آمریکای لاتین و افزایش نقش کشورهایی چون چین، هند، ایران و... در قاره آسیا، همه و همه نمایانگر متزلزل شدن بنیان های دنیای تک قطبی به محوریت ایالات متحده است.

آمریکا در کمک های عظیم مالی و نظامی خود به اسرائیل، حد و مرزی نمی شناسد و هیچ شروطی را هم برای آن تعیین نمی کند؛ اگر این مساعدت ها به سایر کشورها به صورت اقساط سه ماهه صورت می گیرد و اگر از آنها خواسته می شود، وجوه دریافت شده خود را در ایالات متحده هزینه کنند، اسرائیل از همه این قیودات رها است.
این حمایت گسترده، که البته باید پشتیبانی کامل دیپلماتیک و رسانه ای را هم بدان افزود، با چه منطقی صورت می گیرد؟ نویسنده، دلایلی را که محافل صهیونیست آمریکایی مطرح می کنند، یکی یکی نقد می کند و نهایتا نتیجه می گیرد، هیچ دلیل استراتژیکی و یا الزامات به اصطلاح اخلاقی نمی تواند توجیه کننده این حجم مساعدات به اسرائیل باشد مگر اینکه بگوییم، لابی قدرتمند صهیونیست در آمریکا پشت این جریانات است.

تلاش قانونی و آکادمیک برای این که اسرائیل را صاحب قانون اساسی به عنوان حکومتی که هم یهودی و هم دموکراتیک است کند، نوعی خود اغفالی آن ملت است. فعالیتی که ریشه در این دارد که اسرائیل نمی تواند یا نمی خواهد بپذیرد که سیاست های تبعیض آمیز اکثریت یهودی علیه اقلیت غیر یهودی، با رویه های دموکراتیک متضاد است. نویسنده به تلاش های اخیر اکثریت یهودیان اشاره می کند که به دنبال قانونی کردن نپذیرفتن حقوق شهروندی مساوی برای شهروندان غیر یهودی هستند. از آنجا که جامعه یهودیان اسرائیلی بر اساس تضاد با جمع «یهودی و دموکراتیک بودن» بنا شده است، به شهروندان فلسطینی ساکن در اسرائیل فشار آورده می شود تا مقاومت خود را در برابر این ایده (حقوق مساوی) محدود کنند، از حقوق شهروندی خود بگذرند و مشروعیت حکومتی را که بر ضد آنها تبعیض روا می دارد، انکار نکنند.

امروزه ایالات متحده به عنوان بزرگترین صادرکننده تسلیحات در جهان شناخته می شود که بخش قابل توجهی از فروش این محصولات به کشورهایی اختصاص یافته که از منظر غربیان و خود ایالات متحده جزو کشورهای غیردموکراتیک و ناآرام تلقی می شوند. بی شک مخالفت اخیر ایالات متحده با قطعنامه تصویب شده در سازمان ملل که در راستای محدود ساختن صدور تسلیحات کوچک و نظام مند ساختن صادرات و واردات این گونه تسلیحات صورت پذیرفت، ریشه در سود هنگفتی دارد که همه ساله عاید این کشور می گردد.

آیا ایالات متحده یک حکومت چند حزبی می باشد؟ و آیا تفاوتی میان دموکرات ها و جمهوری خواهان وجود دارد؟ این ها سؤالاتی هستند که نویسنده این مقاله به آنها پرداخته و نتیجه گرفته است که نه تنها تفاوتی میان دموکرات ها و جهوری خواهان وجود ندارد بلکه آنچه در ایالات متحده حکمرانی می کند سرمایه است. حقوق مدنی، رفاه شهروندان، آزادی اراده عمومی و... تنها ابزارهایی هستند که برای تضمین امنیت حکومت سرمایه و استثمار محرومان بکار می روند. انتخابات میان دوره ای این موضوع را ثابت کرد که آمریکا کشوری تک حزبی است و حکومت استبدادی سرمایه در آن حکمفرما می باشد.

روزگاری انسان به خاطر قوه ابداع و ابتکارش به خود می بالید، ولی اکنون به این نتیجه رسیده که اگر بخواهد به غرور خود ادامه دهد، نسل وی به همراه بسیاری و یا شاید همه گونه های زنده نابود خواهد شد. در این مرحله حساس و تعیین کننده، بشر پی برده که رمز بقاء و بهزیستن، نه در تک روی مغرورانه، بلکه در هماهنگ شدن و حتی درس گرفتن از طبیعت است.
«بایومیمیکری»، که معنی تحت اللفظی آن، تقلید از حیات زنده طبیعت است، شاخه ای از یک علم نوخاسته است که در آن روش های حیات و کنش سایر موجودات (چه حیوان و چه گیاه) مورد مطالعه قرار می گیرد و سپس، این روندها و تدابیر، برای حل مشکلات بشری مورد تقلید قرار می گیرند و یا اساسا، بر طبق آنها، ابتکارات و اختراعات تازه ای رخ می دهند، و همه اینها هیچ خسران و تخریبی را باعث نمی گردند و محیط را آلوده نمی سازند.

ارگانیسم های تغییر یافته از لحاظ ژنیتیکی دیگر در مواد غذائی نیز موجودند و این امر یا بصورت رسمی انجام می شود و یا با مجوز هائی که تحت فشار لابی های شرکت های چند ملیتی صادر شده اند و یا مخفیانه با آلوده کردن بخش های غذائی. دلیل اصلی این گسترش وسیع نبود روند های ارزیابی مستقل نتایج این گیاهان بر سلامت انسان و محیط زیست است

یافته های جدید درباره وضعیت ذوب پهنه عظیم یخ گرینلند بیانگر شکل گیری شرایط جوی جدیدی است که نگرانی های بسیاری را بین دانشمندان و کارشناسان به همراه داشته است. هرگونه تردید و سهل انگاری در این باره، بی شک عواقب و پیامدهایی جبران ناشدنی را به همراه خواهد داشت.

در سایه افزایش رشد مصرف آب، سوء مدیریت، رشد جمعیت دنیا و افزایش شهرنشینی و همچنین پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی در اکثر نقاط دنیا، کارشناسان معتقدند که منابع آب در قرن بیست و یکم، یکی از چالش برانگیزترین صحنه های حیات بشریت را رقم خواهد زد. نویسنده این مقاله با اشاره به بحران های ناشی از آب در خاورمیانه، آفریقای مرکزی و شبه جزیره هند و به ویژه جنگ اخیر لبنان و اسراییل، خاطرنشان می کند که زد و خورد و کشمکش بر سر تصاحب منابع آب بیشتر، همچنان و در سال های آینده، جهان ما را آبستن حوادث بیشتری خواهد نمود.