ماهنامه سیاحت غرب
پیاپی 57 (فروردین 1387)

انتشار کتاب «دکترین شوک» اثر خانم نوآمی کلین، مخاطبان آن را با آثار ناشی از تلاش حامیان اندیشه های سلطه بازار آزاد و نظام های سرمایه سالاری برای استقرار اندیشه هایشان در سراسر دنیا به ویژه کشورهای در حال توسعه و رها شده از سلطه کمونیسم آشنا می کند. نویسنده معتقد است که به دلیل آثار سیاسی و اقتصادی فاجعه آمیز به روی کار آمدن چنین سیاست هایی، سردمداران این کشورها راهی جز استفاده از سیاست شوک درمانی و اعمال خشونت دارند. نگاهی به حوادث و اتفاقات روی داده در شیلی، سریلانکا، چین و روسیه نشان می دهد که برای رویارویی با خواسته ها و نظرات مردم، چاره ای جز استفاده از روش های خشونت بار باقی نمانده بود. هرچند در این راه، مؤسسات بین المللی اقتصادی نظیر بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی هم با کمک هایشان، از چنین اقداماتی حمایت می کنند.

رهبران آمریکا از دیرباز با تشویق مردم ایالات متحده به مصرف بیشتر و بیشتر، به پایه گذاری الگویی از زندگی دست زده اند که تنها با استفاده لجام گسیخته از منابع کمیاب و تجدیدناپذیری نظیر آب و نفت و انرژی معنا می یابد. نویسنده با یادآوری این حقیقت که گویی مردم آمریکا حیف و میل منابع طبیعی را حق انکارنشدنی خود می دانند، معتقد است که حتی کشورهای در حال توسعه نیز در صدد تقلید از این شیوه زندگی برآمده اند. وقوع خشک سالی ها، قحطی ها، پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی و توفان های مخرب شاید بتواند سرانجام رهبران آمریکایی را قانع نماید که ثروت های طبیعی محدود و پایان پذیر هستند و باید سیاست های صرفه جویی و مصرف درست در دستور کار آنان قرار گیرد.

نویسنده این مقاله به بهانه مصاحبه با پرفسور هارولد بلوم، روشنفکر و متفکر برجسته آمریکایی پیرامون جنگ عراق و عملکرد رسانه های آمریکایی، به پاره ای از نظرات ساختارشکنانه و بحث برانگیز وی در حوزه هایی نظیر فمینیسم، دو حزب اصلی ایالات متحده، جریان های ادبی معاصر، داستان های هری پاتر و اقتصاد آمریکا اشاره می کند. این متفکر 77 ساله با اشاره به این موضوع که ایالات متحده هیچ گاه در چنین وضعیت اسفباری قرار نداشته، معتقد است که وضعیت امروز ما یادآور اوضاع امپراتوری بلندآوازه روم در آستانه فتح آن توسط سپاه پارسیان است. از هم اینک نیز می توان آثار این سرنگونی را مشاهده نمود.

به دنبال حوادث 11 سپتامبر، بسیاری از کارشناسان سیاسی به ارائه تحلیل های خود در مورد دلایل شکل گیری این فاجعه پرداختند، اما گویی رهبران کاخ سفید هیچ تمایلی به یادگیری این آموزه ها ندارند. نویسنده با اشاره به پاره ای از دلایل شکل گیری این حملات نظیر پافشاری بر ایده نظم نوین جهانی، یکجانبه گرایی، توسعه تجارت آزاد، تخریب گسترده محیط زیست، مسلح نمودن جهانیان، نابودی اقتصادهای محلی، جنگ افرزوی برای پایان دادن به یک جنگ، عدم اعتقاد به صلح جویی و صلح طلبی، استثمار مادی و معنوی مردم کشورهای فقیر، پرهیز از پرورش انسان های مسئولیت پذیر و در نهایت، مصرف گرایی بدون حد و مرز از سوی آمریکایی ها، یادآور می شود که توجه به اهمیت یک اقتصاد صلح طلب، همراه با تلاش در جهت دستیابی به آن، می تواند ما را از زندگی در عصر هراس برهاند.

رشد لجام گسیخته مصرف گرایی و دلبستگی ما به داشتن خانه ها و خودروهای تجملاتی لوکس که آثار زیان بار جسمی و روحی و زیست محیطی و فرهنگی و اجتماعی آن تقریبا برای همه ما روشن گردیده است، دو راه حل در برابر ماقرار می دهد: کاهش مصرف و یا اعتماد به وقوع معجزه ای تکنولوژیکی برای بهبود این شرایط. البته در سایه سلطه نظام های مادی گرایانه در قریب به اتفاق مناطق دنیا و رشد بی عدالتی و عدم اطمینان، گویی همه در انتظار وقوع معجزه ای تکنولوژیک نشسته اند. در برابر اعتیاد فاجعه آمیز همه ما به خرید و مصرف بیشتر و با وجود رشد تمایلات خوب و در عین حال کم نتیجه مصرف کنندگان، آیا زمان آن فرا نرسیده که همچون سال های جنگ جهانی دوم به سوی یک سیستم اقتصادی کم مصرف و بهینه و توام با ارزش های انسانی حرکت کنیم؟ هرچند از هم اینک می توان پیش بینی نمود که هیچ یک از رهبران و احزاب سیاسی ما حاضر نمی شوند که مردم را به چنین سیاست هایی تشویق کنند.

به دنبال ده ها مورد فراخوان جمع آوری اسباب بازی های خطرناک ساخته شده در چین که با مارک های تجاری ابرشرکت های آمریکایی این صنعت فروخته می شدند، مقامات آمریکایی و رسانه های ما بارها نگرانی خود را در مورد کودکان معصومی که به دنبال بازی با این محصولات مسموم و یا بیمار شده اند، اعلام نموده اند؛ اما هیچ کس سخن از شرایط غیرانسانی کارگران چینی که در کارگاه های کثیف و تاریک و غیرایمن به تولید این اسباب بازی ها می پردازند، دستمزدهایی اندک دریافت می کنند و به انواع بیماری های شغلی و قطع عضو نیز دچار می شوند، به میان نمی آورد؛ چرا که منافع ابرشرکت های تجاری ما تنها در سایه تولید بیشتر و هزینه های انسانی کمتر تامین خواهد شد. نویسنده با اشاره به اقدامات مؤثر سازمان های غیردولتی در دو دهه اخیر که در پاره ای از موارد به نتایج خوبی نیز منتهی گردیده، یادآوری می نماید که برای حفظ حقوق انسان ها، محیط زیست و ساختن جهانی انسانی، باید این شرایط تغییر کند.

سال هاست که مدیران شرکت های طراحی لباس و پوشاک زنانه، برای نمایش کارهایشان از دختران لاغراندام و کشیده و زیبارو به عنوان مدل استفاده می کنند. البته به دنبال موفقیت های تجاری آنان، از این دختران معصوم برای تبلیغات آرایشگاه ها و باشگاه ها و عطر و خودرو و سایر محصولات مصرفی نیز بهره برده می شود. نویسنده با اشاره به حقایق فراسوی این صنعت نظیر وادار کردن مدل ها به استفاده از رژیم های غذایی طاقت فرسا، استفاده روزافزون از لباس های سکسی تر و وقیح تر، دور انداختن مدل های قدیمی و تلاش برای یافتن دخترکانی لاغرتر و ناشناس تر، در کنار جذب گسترده دختران مهاجر اروپای شرقی و آمریکای لاتین به این صنعت، معتقد است، آنچه این عروسک های زیبای صنعت مد قادر به درک آن نیستند، این حقیقت است که در زندگی ما جایی برای نقش بازی کردن وجود ندارد.

به دنبال خبر یکی از شبکه های تلویزیونی آمریکا در مورد فزونی گرفتن تعداد کهنه سربازان آمریکایی ای که دست به خودکشی می زنند، در مقایسه با تعداد کشته شدگان در خشونت های عراق و افغانستان، مردم آمریکا با یکی دیگر از نتایج هراس آور جنگ طولانی و فرسایشی کاخ سفید در این دو کشور آشنا شده اند. این سربازان بازگشته از جنگ، با مشکلات و اختلالات روانی مزمن، اعتیاد به الکل، ماری جوانا، سیگار و انواع موادمخدر، مصرف انواع قرص های آرام بخش و همچنین بی خانمانی روبه رو هستند که خانواده های آنان بار سنگین این سوء رفتارها را بر دوش خواهند کشید.

در حالی که یکی از وظایف خبرنگاران و روزنامه نگاران، دفاع از حقوق و آزادی های شهروندان جامعه می باشد، در سایه وابستگی اکثر این رسانه ها به ابرشرکت های قدرتمند، ادای این وظایف روز به روز کم رنگ تر و محدودتر می شود. هرچند در صورت پخش برنامه هایی ناهمسو با این رویکردها، علاوه بر عکس العمل های غیرمنتظره و شدید ابرشرکت ها، رسانه های ما با موضع گیری جانب دارانه دولتمردان نیز روبرو می گردند. نویسنده با نگاهی به ابعاد مختلف این وابستگی، خاطرنشان می کند که در سایه موج جدید ادغام مدیریت های مربوط به روزنامه ها و شبکه های تلویزیونی، حق انتخاب و آگاهی مردم، بیش از گذشته محدود می گردد. هرچند دولتمردان ما با حمایت از این فریبکاری ها، به تقویت آن دامن می زنند

در آستانه بازی های المپیک، شرکت نایک برای تبلیغ کفش های ورزشی خود، یک آگهی هراس آور و سرشار از خشونت را برای پخش در چند شبکه تلویزیونی آماده نمود. با پخش این تبلیغ که به گفته مدیران نایک، ایده ای طنزآمیز در فراسوی آن دارد، بسیاری از مخاطبان خواستار قطع نمایش آن شدند. البته مدیران نایک هم بدون عذرخواهی از بینندگان، پخش آن را به چند شبکه دیگر منتقل نمودند. نویسنده با اشاره به بمباران تبلیغاتی اذهان مصرف کنندگان به ویژه کودکان با انواع پیام های تبلیغاتی و تلاش برای حداکثر اثرگذاری با هر وسیله ای، معتقد است که چنین اقداماتی، پرده از ماهیت سیاست های تجاری غیراخلاقی و سودمحور ابرشرکت های صنعتی در سراسر دنیا برمی دارند

به دنبال انعقاد موافقت نامه های تجارت آزاد نظیر گات، گاتس و نفتا، چندی پیش کشورهای حوزه آمریکای شمالی و کارائیب در اکوادور گردهم آمدند تا مقدمات تصویب «پیمان تجارت آزاد منطقه آمریکا» را فراهم آورند. برپایی این اجلاس به تظاهرات های گسترده مردمی و زد و خورد آنها با نیروهای پلیس انجامید. مخالفان چنین موافقت نامه هایی، به دلیل تاثیرات ناگوار و فاجعه آمیز این معاهده ها بر زندگی کشاورزان و کارگران و همچنین سلامت محیط زیست، معتقدند که این توافقات تنها منافع چند ابرشرکت بزرگ آمریکایی را تامین خواهد نمود. با وجود دامنه گسترده این اعتراضات مردمی، هیچ یک از رسانه های غربی این اعتراضات و مخالفت های مردمی را مورد پوشش خبری قرار ندادند. گویی هیچ کس مخالف چنین توافقاتی نیست.

دولت ایالات متحده همه ساله بیش از 40 میلیارد دلار در بخش اطلاعاتی خود هزینه می نماید تا بتواند گزارش ها و تحلیل های صحیحی را نسبت به شرایط کشورهای مختلف دنیا به دست آورد، اما ما همچنان شاهد هیچ نتیجه قابل اتکایی نیستیم. نویسنده با اشاره به تعدادی از رسوایی های اطلاعاتی این سازمان ها در سه دهه اخیر به ویژه ماجرای ترور پاپ، مسلح شدن اتحاد جماهیر شوروی به سلاح های جدید ضد زیردریایی، خرید کیک زرد توسط صدام حسین و اخیرا گزارش سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده در مورد متوقف شدن فعالیت های نظامی ایران در بخش هسته ای از 4 سال قبل، معتقد است که این گزارش ملی را باید به منزله یک موفقیت برای ملت آمریکا به شمار آورد. چراکه ماهیت تبلیغات روانی نومحافظه کاران، سرانجام برای شهروندان ایالات متحده آشکار گردید. لذا پافشاری تعدادی از همدستان بوش را بر دیدگاه های گذشته شان تنها باید یک واپس گرایی ارزیابی نمود.

به دنبال عملکرد فاجعه آمیز جمهوری خواهان در 8 سال اخیر، برخی معتقدند که باید دموکرات ها را به عنوان برندگان انتخابات سال جاری ریاست جمهوری ایالات متحده معرفی نمود. اما نویسنده سیاه پوست این مقاله با اشاره به نقش کلیدی اقلیت سیاه پوستان و مسایل مختلف فراروی آنان در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، شغلی، درمانی و تحصیلی، معتقد است که برای پایان دادن به این تبعیض های تکان دهنده نژادی، باید در گام اول نسبت به پذیرش وجود این نارسایی ها و سپس گام نهادن در راستای به پایان رساندن آن، تلاش نمود. ایده ای که مارتین لوتر کینگ فقید نیز سال ها پیش آن را برای آمریکایی ها مطرح نموده بود، اما همچنان با بی مهری روبه رو می شود.

تلاش برای افزایش رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی، همواره از سوی اقتصاددانان به عنوان کلید حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف مطرح گردیده است. رشد لجام گسیخته سفته بازی، تولید محصولات غیرعقلانی، افزایش تولید پسماندها، ناکارآمدی، تخریب محیط زیست و رشد نابرابری ها و ناعدالتی های اجتماعی، بخشی از آثار به وجود آمده از این تئوری های اقتصاددانان مکتب بازارهای آزاد می باشد. نویسنده با اشاره به اینکه رشد نامتناسب و غیرمتوازن موجود ات زنده، ابتلا به سرطان را به دنبال دارد، یادآور می شود که روز به روز به تعداد اقتصاددانانی که نظری مغایر با این الگوهای مرسوم دارند، افزوده می شود. اکنون زمان آن فرا رسیده که در سایه اعطای آزادی و زمینه رشد مناسب به همه شهروندان، جامعه ای متعادل و مرفه و دوست با محیط زیست را بنیان نهیم.

در عصر جهانی سازی و سیطره ابرشرکت ها، ما شاهد ثروتمندتر شدن ثروتمندان، تخریب محیط زیست، استثمار کارگران، گسترش سیاست های نظامی گرایانه و پلیسی و همچنین افزایش دامنه فقر در سراسر جهان بوده ایم. به علاوه، در سایه نابودی جوامع مستقل و کسب و کارها، کشاورزی و صنایع این جامعه های خود اتکا در گذشته، افول استانداردهای شغلی و رکود اقتصادی، ما شاهد بروز تروریسم، جنگ و آشوب های اجتماعی نیز هستیم. اگر ما به تغییر شرایط کنونی دست نزنیم، باید در یک جهنم تمام عیار زندگی کنیم. هرچند دروازه های این جهنم هم اینک باز گردیده و ما در آستانه ورود به آن هستیم. نویسنده این مقاله که کتابی را نیز با همین عنوان منتشر نموده، معتقد است که باید با مقاومت مبتنی بر ایمان، با نظم نوین جهانی به مبارزه پرداخت و پیشگامان مبارزه با این شرایط هم باید به سلاح روحیه و انگیزش والا و ایمان مسلح باشند. بدین ترتیب می توان به ایجاد دنیایی پایدار و سرشار از صلح و عدالت کمک نمود.

برپایی نمایشگاه سالانه و بین المللی حیوانات خانگی در دیسنی لند ایالت فلوریدا و بازدید نویسنده این مقاله از این رویداد که با حضور بیش از 5000 شرکت و مؤسسه مختلف برپا می گردد، بهانه نگارش این مقاله است. در این صنعت 40 میلیارد دلاری که با توجه به حضور حیوانات خانگی در 63% خانه های آمریکایی ها، به کسب و کاری رویایی و باورنکردنی تبدیل شده، شما می توانید برای سگ و گربه و لاک پشت دلبند خود کالاهایی نظیر عینک آفتابی، لوازم آرایشی و بهداشتی جواهرآلات، سیسمونی و کالسکه، مبلمان، اسباب بازی، دفترچه بیمه، کارت تبریک، کفش های ماساژ دهنده و حتی مشروبات الکلی خریداری نمایید. از سوی دیگر، حامیان این صنعت با استناد به پژوهش هایی غیردقیق و تایید نشده و متناقض معتقدند که نگهداری از این حیوانات می تواند به کاهش استرس، افزایش تمرکز فکری، طول عمر بیشتر و ایجاد رابطه ای عاطفی به ویژه برای افراد مسن و بیمار بیانجامد. اما آیا پذیرش چنین فرضیه هایی، به تنهاتر شدن این افراد نخواهد انجامید؟

بسیاری از شهروندان، تمایزی میان خرید از یک فروشگاه محلی و یا یک فروشگاه زنجیره ای قایل نمی شوند. این انتخاب خریداران چه تاثیراتی بر سلامت، اقتصاد و محیط زیست منطقه زندگی ما خواهد داشت؟ نویسنده با نگاهی به مدل اقتصادی فعالیت این فروشگاه ها و تامین کالاهای عرضه شده از مراکزی در آن سوی عالم همراه با هزینه های هنگفت اقتصادی و زیست محیطی حمل و نقل و توزیع و بازاریابی آنها، فقدان رابطه رودررو با مدیران و فروشندگان، نابودی هنرمندان و صنعتگران و دامداران و کشاورزان محلی و همچنین کمک به تقویت اقتصادی سودمحور، معتقد است که این انتخاب، تاثیرات مهمی را بر زندگی امروز و فردای ما خواهد داشت.

در آستانه برگزاری انتخابات آتی ریاست جمهوری ایالات متحده، یک بار دیگر ضرورت اصلاحات اساسی در صنعت بیمه و درمان ایالات متحده از سوی نامزدهای انتخابات مطرح می گردد؛ اما اکثر آنان از نگاهی عمیق به ریشه های مشکلات موجود نظیر سودمحوری شرکت های بیمه، فریب کاری های تبلیغاتی، دور زدن های قانون بیمه در جهت تامین منافع کارفرمایان، ساختار نامناسب قوانین بیمه ای و ناکارآمدی بخش بهداشت و درمان ایالات متحده که در میان کشورهای غربی از بدترین وضعیت ممکن برخوردار است، پرهیز دارند. در مجموع، شرایط کنونی بار اصلی درمان را بر دوش کارگران و کارمندان می اندازد و آنان علی رغم پرداخت های مالی هنگفت سالانه، همچنان باید با مشکلات و نارسایی های انبوه این صنعت، دست و پنجه نرم کنند.

در سایه گسترش دامنه موافقت نامه های بین المللی مربوط به تجارت آزاد، روز به روز دولت های بیشتری به جمع حامیان انعقاد چنین قراردادهایی می پیوندند. هرچند این معاهده ها تنها منافع چند ابر شرکت چند ملیتی صنایع کشاورزی و غذایی را تامین می نماید و کشاورزان سراسر دنیا، قربانیان اصلی چنین موافقت نامه هایی هستند. ورشکستگی کشاورزان محلی با استفاده از سیاست قیمت گذاری دامپینگ، نابودی خانواده ها و جوامع محلی کشاورز و افول استانداردهای مواد غذایی، از جمله مهم ترین آثار این قراردادها به شمار می رود. نویسنده با اشاره به انعقاد یک موافقت نامه جدید تجارت آزاد بین ایالات متحده و دولت پرو یادآور می شود که رهبران آمریکایی باید از پیمان شکست خورده نفتا درس گرفته و بیش از این امنیت محصولات غذایی جامعه خویش را، همانند اشتباهی که در مورد امنیت منابع انرژی مرتکب شدند، به خطر نیاندازند

در آستانه برپایی بازی های المپیک چین که با هدف نمایش دستاوردهای انسانی، عدالت و برابری برپا می گردد، یک بار دیگر مساله شرایط حاکم بر کارخانجات و کارگاه های تولید پوشاک ورزشی، در رسانه های ما مطرح شده است. در این کارخانجات که تولیدات خود را تحت نام تجاری ابرشرکت هایی نظیر آدیداس، فیلا، پوما و ترینرز تولید می کنند، کارگران باید در شرایطی سخت و طاقت فرسا همراه با سوءاستفاده های مختلف در حوزه پرداخت دستمزد و اضافه کاری، عدم پوشش هزینه های درمان، استثمار جنسی کارگران زن، بد دهنی و همچنین تنبیه بدنی به کار بپردازند. اگر در این بازی های ورزشی مدالی نیز در رشته استثمارگری و دورویی و سوءاستفاده اعطا می گردید، مطمئنا مدیران این صنعت به یک مدال رنگین دست می یافتند. آیا هنوز هم زمان پایان دادن به این شرایط غیرانسانی فرا نرسیده است؟

همزمان با یکصدمین سالروز پرواز 12 ثانیه ای برادران رایت، مراسمی با حضور بوش و مقامات آمریکا در سیتی هاوک، جایی که اولین هواپیمای ساخت بشر به پرواز درآمد، برگزار گردید. نویسنده معتقد است این اختراع، از آغاز با اهداف نظامی و نه گردشگری، توسعه و تکمیل گردید. عملکرد این وسیله در جنگ های اول و دوم جهانی به ویژه در بمباران اتمی شهر ژاپن، به همراه کشتار صدها هزار انسان بی گناه در جنگ های دیگر، هواپیما را به عنوان سمبل قدرت و نفوذ رهبران کشورهای ثروتمند درآورده است. هرچند نباید از آثار زیست محیطی آن نیز غافل شویم. باید بشریت در سالروز این اختراع، به یاد قربانیان بی شمار آن، 12 ثانیه سکوت نماید.

با گسترش روند مصرف گرایی در اکثر نقاط دنیا، ما همه روزه شاهد حجم گسترده ای از مصرف مواد مختلف هستیم. این شرایط باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیری به سلامت طبیعت، حیات وحش و انسان ها گردیده است. مؤسسه وردواچ، با انتشار راهنماهای سالانه مصرف هوشمندانه، تلاش می کند که عموم مردم را با واقعیت های فراسوی مصرف مواد مختلف و راهکارهایی در جهت مصرف هوشمندانه آنها آشنا نماید. در این مقاله، می توانید بانگاهی به ویژگی های مصرف 5 گروه از کالاهای پرمصرف بهداشتی و آرایشی شامل محصولات بهداشتی بچه، محصولات پاک کننده، صابون های آنتی باکتریال، محصولات آرایشی و محصولات پزشکی فردی، با راهکارهایی ساده در جهت کاهش آثار زیانبار فردی و اجتماعی و زیست محیطی آنها آشنا گردید

ابر شرکت های صنعت داروسازی، علی رغم اینکه ممکن است با فراز و نشیب هایی در بخش سهام خود روبه رو باشند، اما همواره جزو چند عضو برتر بازار سهام به شمار می آیند. مطمئنا این وضعیت نباید به معنای موفقیت این صنعت قلمداد گردد. چرا که عدم توجه آنها به بیماری های موجود در کشورهای فقیر و در حال توسعه، تمرکز بیشتر بر روی داروهایی تفننی و غیرضروری، عدم تناسب قیمت فروش داروها با هزینه های تمام شده و پرداخت هزینه های هنگفت در بخش تبلیغات دارویی، باعث انتقادات زیادی نسبت به رویکردها و عملکرد مدیران صنعت داروسازی شده است. نویسنده با اشاره به تلاش های صورت گرفته از سوی رهبران کشورهای فقیر و مؤسسات غیرانتفاعی فعال در این حوزه، معتقد است که زمان مناسب برای انجام اصلاحاتی بنیادین در صنعت دارو، فرا رسیده است.

با وجود حجم گسترده تولید مواد آلاینده و سمی مختلف توسط کشتی ها و نفت کش های غول پیکر، هنوز هم در این بخش شاهد تصویب قوانین و مقررات کنترلی به ویژه در حوزه محدود نمودن انتشار گازهای گلخانه ای نیستیم. این شناورها به دلیل تردد در آب های آزاد و بین المللی و دور از چشم مردم و رهبران، آزادانه به ایجاد آلودگی های زیادی دست می زنند. تنها حجم گاز دی اکسید کربن تولیدی کشتی های اقیانوس پیما در هر سال، برابر با 900 میلیون تن و بیشتر از کل گازکربنیک تولید شده در آلمان و یا کانادا است. نویسنده با نگاهی به وضعیت قوانین کنونی این بخش یادآوری می کند که به دلیل پیش بینی های نگران کننده موجود در مورد افزایش لجام گسیخته آلود گی های این صنعت در دهه های آینده، باید هم اینک دولت های ما در جهت کنترل گازهای آلاینده کشتی ها، محدود نمودن سرعت این شناورها، الزام به استفاده از سوخت های پاک تر و همچنین نصب اجباری دستگاه های سنجش آلودگی در این کشتی های غول پیکر اقدام نمایند.

با به کارگیری بیش از 000/80 ماده مختلف شیمیایی در ساخت محصولات عرضه شده به بازار، ما شاهد حضور این مواد در بدن ها، غذاها، خاک، هوا و آب مصرفی خود هستیم. این مواد که عموما دارای عمر بالا، پایداری زیاد و غیرقابل تجزیه می باشند، تاثیرات مختلفی را بر سیستم ایمنی بدن، سلامت روانی، دستگاه های تولیدمثل و یادگیری ما و به ویژه کودکان می گذراند؛ هرچند اکثر این آثار، هیچ گاه مورد مطالعه و بررسی قرار نمی گیرند. نویسنده با یادآوری عرضه سالانه صدها ماده جدید شیمیایی به بازار با استفاده از روش های بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک و مواد پلیمری، خاطرنشان می کند که با حضور این مواد سمی و خطرناک در همه جای دنیا، دیگر نمی توان حتی از خانه هایمان به عنوان بهشتی امن یاد کرد

در سایه افزایش نگران کننده حجم گازهای گلخانه ای، کاهش منابع نفتی و بالا رفتن قیمت سوخت های کربنی، ایده ساخت و تولید خودروهایی با انرژی های پاک، سال هاست که از سوی شرکت های خودروساز و مقامات مسئول مطرح می گردد. نویسنده با اشاره به طرح های موجود در زمینه ساخت خودروهایی با سوخت هیدروژن، هیبریدی و برقی، معتقد است که به دلیل هزینه های بالای ساخت خودروهای هیبریدی و هیدورژنی و لزوم ساخت هزاران ایستگاه های سوخت گیری هیدروژن در شهرها و جاده ها، باید سرمایه گذاری بیشتری بر روی خودروهای برقی صورت گیرد. چرا که در آزمایش های عملکرد هم، این خودروها بهترین نتیجه را داشته اند