فهرست مطالب

نشریه دانشکده فنی دانشگاه تهران
سال سی و ششم شماره 2 (پیاپی 76، شهریور 1381)

  • تاریخ انتشار: 1381/06/01
  • تعداد عناوین: 15
|
  • محمود رضا حقی فام، مجید شهابی صفحه 133
    مساله برنامه ریزی بلند مدت طرح توسعه شبکه توزیع از ابعاد مختلف دارای پیچیدگی های فراوانی بوده چرا که این مساله دارای تعداد بسیار زیادی متغیر تصمیم گیری است. جابجایی بهینه پست های فوق توزیع و تعیین ظرفیت و حوزه سرویس دهی بهینه آنها یکی از مسائل عمده در طراحی توسعه می باشد. در این مقاله یک روش پیشنهادی برای یافتن تعداد، مکان، تعیین ظرفیت و حوزه سرویس دهی بهینه پست های فوق توزیع از میان مکان های برای احداث پست، ارائه گردیده است. با در نظر گرفتن نادقیق بودن پیش بینی بار نواحی، روش پیشنهادی بر اساس الگوریتم ژنتیک و مدل فازی برای میزان توان نواحی برق مدل سازی شده و همراه با سه روش استاتیکی، پی در پی و شبیه پویا طرح توسعه پست های فوق توزیع برای دوره های مختلف زمانی پیشنهاد می گردد. با انجام آزمایشات گوناگون بر روی یک مثال پایه ای، کارایی روش ارائه شده نشان داده شده است.
    کلیدواژگان: پست های فوق توزیع، جایابی بهینه، حوزه سرویس دهی، مدل فازی، الگوریتم ژنتیک
  • شادرخ سماوی، علیرضا رضایی صدآبادی صفحه 145
    بسیاری از الگوریتمهای موجود جذر نیاز به تعیین تخمین اولیه جذر برای شروع محاسبه جذر دارند. برای به دست آوردن تخمین اولیه معمولا از ROM استفاده می شود، که پیاده سازی سخت افزارلی آن فضای زیادی را اشغال می کند. در این مقاله ابتدا روشی بهبود یافته ای برای محاسبه تخمین اولیه جذر کلیه اعداد حقیقی و صحیح با خطای کمتر از 6 درصد ارائه شده است. سپس یک روش پیاده سازی سخت افزای جذر با دقت مناسب برای اعداد ممیز شناور پیشنهاد گردیده است.
    کلیدواژگان: جذر، ممیز شناور، الگوریتم همگرایی، خط لوله، FPGA
  • حسین سیفی، سید هادی حسینی صفحه 155
    انتقال انرژی الکتریکی در مسافتهای طولانی به همراه لزوم کاهش تلفات و افت ولتاژ شبکه باعث استفاده از ترانسفورماتور در شبکه در سطوح ولتاژی مختلف آن می شود. نقش این عنصر در شبکه بهمراه قیمت بالای آن که به سبب استفاده از مواد گرانقیمت در ساخت آن ناشی می شود، لزوم طراحی بهینه آن را آشکارتر می سازد. در این مقاله با کمک گیری از مفهوم روش مدرن بهینه سازی بر مبنای آلگوریتم ژنتیک، روشی متفاوت با روش های بهینه سازی پیشین برای طراحی بهینه ترانسفورماتور ارائه شده است. براساس روش فوق، نرم افزاری جهت طراحی بهینه ترانسفورماتور پیاده سازی شده است و نتایج طراحی بوسیله این نرم افزار برای یک نمونه ترانسفورماتور توزیع آورده شده است.
    کلیدواژگان: طراحی بهینه، ترانسفورماتور، آلگوریتم ژنتیک
  • احمدرضا شرافت، مهران سلیمان فلاح صفحه 165
    قابلیت دسترسی به معنای ارائه سرویس های مورد انتظار و تعریف شده سیستم در زمانهای مورد نظر به کاربران است. حمله هایی که با هدف تهدید یا از بین بردن قابلیت دسترسی انجام می شوند، حمله های از کاراندازی سرویس نامیده می شوند. در این مقاله دسته بندی جدیدی از این حمله ها را ارائه کرده ایم. سپس براساس دسته بندی ارائه شده برخی اصول لازم برای طراحی پروتکل هایی که در مقابل این نوع حمله ها مقاوم باشند را مطرح کرده و آنها را تحلیل کرده ایم. در این مقاله همچنین نشان داده ایم که برخی از پروتکل های موجود در TCP/IP با اصول مطرح شده سازگار نیستند و به این دلیل در مقابل حمله های از کاراندازی سرویس آسیب پذیرند. همچنین در این مقاله برخی از حمله های از کار اندازی را بررسی کرده و راه حل هایی برای سازگار کردن پروتکل ها با اصول مطرح شده ارائه کرده ایم.
    کلیدواژگان: از کاراندازی سرویس، قابلیت دسترسی، امنیت، شبکه های کامپیوتری، TCP، IP
  • خسرو برگی، حسین رحامی، کارولوکس صفحه 177
    در این مقاله به معرفی یک روش جدید در تولید شتابنگاشتهای مصنوعی سازگار با طیف هدف پرداخته می شود. این شبکه برای داده های مربوط به ایران آموزش و تست شده است. روش مزبور در ادامه کار آقایان قابوسی ولین [2،1] انجام شده است، که بر این مبنا اقدام به تولید رکوردهای مصنوعی برای منطقه امریکا نموده اند. از ویژگی های شبکه به کار گرفته شده توسط این دو مدت زمان بسیار زیاد آموزش شبکه می باشد که در حدود یک هفته به طول انجامیده است. ضمن اینکه رکوردهای به کار گرفته شده عموما ثبتهای مختلف مربوط به یک زلزله می باشند و بدیهی است تربیت چنین شبکه با سهولت امکان پذیر است. اما داده های به کار گرفته شده در این مقاله که مربوط به ایران می باشند. هر یک مختص به یک زلزله بوده و بدین جهت طیف وسیعی از رکوردهای ایران را پوشش می دهد. در این روش در یک مدت زمان بسیار کم شبکه عصبی مورد نظر که یک شبکه با قابلیت بازگشت فراگیر می باشد آموزش و صحت آن با تست کلیه سری ها سنجیده شده است. ضمن آنکه در اینجا از تبدیل کسینوسی فوریه به جای تبدیل فوریه سود جسته ایم.
    کلیدواژگان: شتابنگاشت مصنوعی، طیف پاسخ، طیف هدف، تبدیل کسینوسی فوریه، شبکه عصبی
  • محمدرضا بهاری، علی حسنی راد صفحه 185
    در این مقاله پس از نگاهیس گذرا به رفتار اتصالات در سازه های فولادی اتصال تیر به ستون با ورق پیشانی هم تراز تعریف و رفتار آن مورد بررسی قرار می گیرد سپس لزوم استخراج منحنی های لنگر – دوران برای این اتصال بیان می شود. با ساخت مدل اجزاء محدود، اثر پارامترهای مختلف بر رفتار اتصال بررسی می شود و در نهایت با استفاده از روش رگراسیون چند متغیره خطی چهار ثابت رابطه ریچارد – ابوت بر حسب پارامتر های موثر بر رفتار اتصال معرفی می شود که این رابطه منحنی لنگر – دوران را برای اتصال با مشخصات دلخواه ارائه می نماید.
    کلیدواژگان: اتصالات پیچی، ورق پیشانی، اجزاء محدود، نیمه صلب، قاب فلزی
  • غلام رضا نایینی، ناصر نعمت بخش صفحه 201
    استحکام اعضای پس کشیده، سازه های پیش تنیده بتنی اساسا به مقاومت کششی فولاد های پس کشیده آنها بستگی دارد. برای جلوگیری از زنگ زدن، این فولاد ها معمولا در داخل لوله های پلاستیکی یا لوله های فولادی گالوا نیزه قرار گرفته و لوله ها بوسیله ملات های سیمانی پر می شوند. با وجود این ممکن است بواسطه روش ناصحیح پر کردن این لوله ها، فولادهای داخل دچار زنگ زدگی گردند. مضافا، طراحی نامطلوب ملات استفاده شده باعث آب دادن ملات سیمانی (جدا داشتن آب از دانه ها) می شود که در موقع آب دادن ملات، آب ملات رو آمده و پس از گرفتن و سفت شدن ملات، بداخل ملات سفت شده رسوخ کرده و جای آن بصورت حفره های طویل و در بعضی از مواقع به طول سرتاسر لوله خالی می ماند. این حفره های اب دادگی نامیده می شوند، یکی از مهمترین عوامل زنگ زدن فولاد داخل لوله ها می باشد چون مسیری را برای حرکت و نفوذ محلولات نمک و بقیه محلول های مضر شیمیایی از طریق ابتدا و انتهای گیره و ترک های موجود در عضو فراهم می کند. این تحقیق روشی غیر مخرب بنام ضربه – اکو را برای بررسی موقعیت ملات های داخل این لوله ها و تعیین محل و اندازه حفره های احتمالی طراحی می کند. بررسی های تئوری و آزمایشگاهی و عملی انجام گردیده، امکان ردیابی و تعیین اندازه این حفره ها با قابلیت اطمینان بالا را در اعضای پس کشیده بوسیله این روش نشان می دهد. در این بررسی نشان داده شده است که اطلاعات مربوط به وجود و اندازه این حفره ها می تواند بوسیله بررسی مقدار فرکانس های غالب برگشتی حاصل از یک ضربه مکانیکی روی سطح عضو بتنی از سطح ازاد این حفره ها بدست آید
    کلیدواژگان: لوله های پلاستیکی، لوله های فولادی گالوانیزه، آب دادن (ملات سیمانی)، حفره های آب دادگی، گیره، سن فرناندو، پالس - اکو، حوزه زمان برگشتی، سوراخ کردن و بررسی جریان هوا
  • حسین شکوهمند، علی رضایی صفحه 211
    در مقاله حاضر، انتقال حرارت در تبادلگرهای حرارتی دوار (پیش گرمکن های هوای دوار) مطالعه و بررسی می گردد. معادلات حاکم بر انتقال حرارت در این تبادلگر، از موازنه انرژی در جز حجمی از تبادلگر بدست آمده و یک روش تحلیلی – تقریبی موسوم به integral method heat balance جهت تعیین توزیع درجه حرارت در بخش های هوا و گاز ارائه شده است. در این مقاله تغییرات ضرائب انتقال حرارت و خواص فیزیکی سیالات و سطوح انتقال حرارت در طول تبادلگر در نظر گرفته شده و از اطلاعات و مشخصات پیش گرمکن هوای نیروگاه شهید رجائی استفاده شده است.
    کلیدواژگان: انتقال حرارت، تبالدگر های حرارتی دوار، توزیع درجه حرارت
  • مسعود امامی، همایون طاهباز فر صفحه 223
    در این تحقیق، کامپوزیت al-tib از اختلاط دو آمیژان al-b،al-ti به صورت مذاب تهیه گردید. نسبت ti به b بگونه ای انتخاب گردید که ذرات tib به صورت نسبتا کاملی در زمینه آلومینیوم تشکیل گردند. آلیاژ سازهای al-8%ti و al-4%b نیز با استفاده از نمک های kbf،ktif ساخته شدند. مطالعه نحوه تشکیل ذرات سرامیکی tib با بکارگیری hor stage و میکروسکوپ نوری صورت این امر امکان مشاهده مستقیم استحاله فازی را ممکن ساخته و از طریق ضبط تصاویر واقعی و مشاهده آن مکانیزم استحاله تعیین گردید. ضمنا با استفاده از میکروسکوپ الکترونی مجهز به سیستم آنالیز edax، مطالعه تغییر حالت در نمونه های پس از انجماد نیز میسر گردید. بررسی صورت گرفته با سیستم hor stage نشان داد که حرکت؟ بر (b) به سمت ذرات tial و ترکیب با آن موجب تشکیل ذرات tib در فصل مشترک ذرات tial و زمینه الومینیوم می گردد به دلیل کوچک بودن شعاع اتمی عنصر بر (b) و امکان نفوذ آن از بین ذرات tib دسترسی به تمام اتم های مهاجر (b) در فصل مشترک پیشرونده موجود بوده و محصول نهایی ذرات بسیار ریز tib بویژه بصورت خوشه های آگلومره شده می باشد که بدلیل ماهیت واکنش و آزاد شدن حرارت در تکانل فرایند تشکیل tib این امر صورت می گیرد. مطالعات میکروسکوپی در هنگام مشاهده شرایط واقعی فرایند نشان می دهد که بدلیل تحرک ذرات tib اولیه بر روی فاز tib و جدا شدن راحت آنها از ذرات tial امکان رشد ذرات در این حالت بیشتر بوده و با نفوذ بر (b) به درون ذرات tial ذرات، ذرات tib ساخته شده در حین رشد خود با اتصال به ذرات tib اولیه به صورت حلقه ای از ذرات آگلومره شده جایگزین ذرات بزرگ tial می گردند.
    کلیدواژگان: کامپوزیت های زمینه فلزی، آلیاژ های آلومینیوم، ریز ساختار، lمکانیزم تشکیل ذرات TIB2
  • ایوب حلوایی، شهرام کدخدایی صفحه 231
    در این پژوهش تاثیر جاگیزینی بخشی ازنیکل و کرم در چدن های سفید مارتنزیتی نیکل – کرم دار با مس بر سختی، مقاومت به ضربه و خواص سایشی این آلیاژ مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور نمونه های ازمایشی با ترکیب پایه چدن های تحقیقاتی اینکراگریند {1} و چدن کومولوی {2} ریخته گری و با چدن نیکل سخت مورد استفاده در صنعت مقایسه شدند، نتایج آزمایش های انجام شده بر روی آلیاژ های منتخب بیانگر این مطلب است که این آلیاژ ها از نظر خواص مکانیکی قابل مقایسه با آلیاژ نیکل سخت و حتی در مواردی بهتر از آن هستند. مجموعه بررسی ها نشان میدهند که نمونه ساخته شده از آلیاژ اینکراگریند که در دمای 1000c به مدت یکساعت آستنیته و در c 450 به مدت یک ساعت و نیم بازگشت داده شده و سپس در هوا سرد شده است، از نظر مقاومت سایشی و چقرمگی از نمونه آلیاژ های کومولوی و نیکل سخت بهتر است.
    کلیدواژگان: مقاومت به ضربه، خواص سایشی، نیکل سخت، اینکراگریند، کومولوی، چدن سفید مارتنزیتی، چقرمگی، مس، نیکل
  • محمدحسن پنجه شاهی، محمد مهدی نوذری صفحه 241
    در این مقاله یک روش جدید هدفگذار اصلاحی شبکه مبدل های حرارتی، مبتنی بر فن آوری پینچ ارائه گردیده که در هنگام هدفگذاری ساختار سیستم هیدرودینامیکی شبکه موجود را به عنوان دو قید اصلی و به طور همزمان در نظر می گیرد. این روش برای لحاظ کردن ساختار شبکه موجود از یک مدل برنامه ریزی خطی استفاده می نماید. این مدل طی فرایند بهینه سازی شبکه ای را پیدا می کند که حداکثر سازگاری را با شبکه موجود داشته باشد. همچنین از روش، با استفاده از معادلات افت فشار، میزان کاهش ضریب فیلم جریان های شبکه به دلیل افزایش سطح تبادل حرارت را د رطی یک فرایند تکراری محاسبه می نماید. تدابیر اتخاذ شده در این روش سبب می شوند که از یک طرف عدم تغییر تجهیزات هیدرودینامیکی شبکه موجود تضمین شود و از طرف دیگر به دلیل سازگاری شبکه جدید با شبکه موجود، میزان سطح اضافه شونده و تغییرات بر روی شبکه موجود حداقل گردد. موارد فوق نهایتا باعث می شود که با استفاده از این روش در اصلاح شبکه مبدل های حرارتی، هدف اصلی هر پروژه اصلاح، یعنی استفاده بهینه از سرمایه محقق گردد.
    کلیدواژگان: فن آوری پینچ، اصلاح شبکه مبدل های حرارتی، هدفگذاری، افت فشار، ساختار شبکه
  • بهروز میثمی، مهدی طاهری، محمدرضا رسایی صفحه 257
    یکی از روش های موثر در جداسازی فلات آلاینده از پساب صنایع مختلف استفاده از فیبر های موئین مشبک می باشد. در فرایندهای متداول جداسازی یون های فلزی موجود در پساب های صنعتی توسط فیبر های مشبک، از حلال های آلی به همراه استخراج کننده های شیمیایی و یا از پلیمر های محلول در آب بهره گرفته شود. با توجه به قابلیت های بعضی از انواع زئولیت ها در جذب یون های فلزات سنگین و مزاحم، روش جدیدی از ترکیب تکنولوژی فیبر های موئین مشبک و زئولیت های معدنی در این بررسی استفاده قرار گرفت. زئولیت های مزبور، یون های فلزی عبور کرده از فیبر های موئین را به خود جذب کرده و به این تربیت دیگر نیازی به استفاده از استخراج کننده های پیچیده شیمیایی گران قیمت و کم یاب نمی باشد. فیبر های موئین به کار گرفته در این بررسی از جنس پلی سولفون و در محدوده اولترافیلتراسیون و زئولیت های بکاررفته از نوع کلینوپت یلولایت بودند. تاثیر وجود زئولیت در فاز دریافت کننده بعلت حفظ پتانسیل شیمیایی جداسازی در افزایش راندمان و سرعت جداسازی یون های فلزی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها به منظور جداسازی کاتیون نیکل از پساب مصنوعی انجام گرفته و تاثیر شرایط مختلف بر راندمان جداسازی نیکل از پساب مطالعه گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد که افزایش غلظت اولیه نیکل در پساب تاثیر چندانی بر درصد جداسازی ندارد، در حالی که شار نیکل نفوذی به داخل فیبر های موئین، میزان جداسازی کاتیون های نیکل و درصد جداسازی آنها را در جد قابل توجهی افزایش می دهند.
    کلیدواژگان: فیبر های موئین مشبک، زئولیت، پساب های صنعتی، جداسازی یون های فلزی
  • کاظم اورعی، روانبخش امیری صفحه 267
    در این مقاله ابتدا چگونگی طراحی الگوی حفاری و اتشباری بطور عام و برای معدن مس میدوک بطور خاص، بصورت خلاصه تشریح می گردد. سپس اطلاعات زمین شناسی و ژئوتکنیکی منطقه همراه با شرایط محیط کار، مشخصات تجهیزات حفاری و خصوصیات مواد موجود، مورد بررسی قرار می گرد و با استفاده از این اطلاعات و نتایج آزمایش های انجام شده و همچنین بر اساس ضخامت بار سنگ که با روش میانگین گیری پیراسته محاسبه شده، الگوی حفاری و اتشباری باروش دستی طراحی شده است. سپس یک برنامه کامپیوتری که در سال 1997 در کشور ترکیه تهیه شده است معرفی می گردد. با استفاده از این نرم افزار الگو های مختلف برای شرایط گوناگون از جمله توزیع دانه بندی قطعات خرد شده و مشخصات مواد مورد استفاده بحث قرار گرفته اند. در خاتمه الگو هایی که با روش های دستی و کامپیوتری تهیه شده اند مورد مقایسه قرار می گیرند. مدل هایارائه شده به همراه نرم افزار آن، می توانند برای معدن مس میدوک و عملیات باطله برداری و استخراج در کلیه معادن سطحی ابزاری مفید باشد.
    کلیدواژگان: الگوی حفاری و آتشباری، معدن مس میدوک، نرم افزار DALPAT، مواد منفجره، چال، ضخامت بار سنگ، دانه بندی
  • مهدی پور قاسمی ساغند، محمد فاروق حسینی، عبدالرحیم جواهریان صفحه 277
    لرزش زمین ناشی ازانفجاری در معادن از جمله مباحثی است که پژوهشگران مختلف در جهت چگونگی و پیش بینی آن مطالعات زیادی انجام داده اند. مدل های ریاضی ارائه شده از طرف این افراد از نتایج مهم این مطالعات است که در این نوشتار، اصول این مدل ها مورد بررسی قرار گرفته و کاستی های آنها مشخص شده است. با استفاده از داده های واقعی مدل ریاضی تجربی جدیدی پیشنهاد شده است که با تغییراتی نسبت به مدل های قبلی از نظر بعضی پارامتر های ورودی همراه است. مبنای این بررسی و مدل ارائه شده تجزیه و تحلیل 14 انفجاری است که در معدن مس سرچشمه انجام داده های حاصل از آنها توسط لرزه نگار ها ثبت شده است. در مدل پیشنهادی به جای عامل میزان خرج منفجر شده در هر تاخیر از میزان خرجی که لرزش حاصل از آن در محدوده زمانی معیبن به محل ثبت می رسد استفاده شده و محدود زمانی مناسب برای این معدن نیز برای 10 میلی ثانیه به دست آمده است. نتایج حاصل از کاربرد مدل پیشنهادی و سایر مدل های موجود با مقادیر واقعی ثبت شده مقایسه شده است. این مقایسه به خوبی نشان می دهد که کارایی مدل جدید به مراتب بهتر از مدل های پیشین است.
    کلیدواژگان: لرزش زمین، شبیه سازی لرزش، معدن مس سرچشمه، مدل ریاضی لرزش زمین، تاخیر در انفجار
  • مهدی موسوی، پرویز معارف وند، مصطفی پاشانجاتی صفحه 289
    در این تحقیق سعی شده است تا با انجام تعدادی آزمایش در سلول فشار سه محوری (موسوم به سلول تغییر یافته هوک) که بدین منظور طراحی و ساخته شده است ظرفیت چسبندگی بولت به سیمان را برای انواع بولت آج دار تحت شرایط مختلف فشار جانبی بدست آورد. بدین منظور نمونه هایی از آرماتور های نوع A3 (که به وفور براینگهداری سازه های سنگی مورد استفاده قرار می گیرند) و همچنینمیل گرد های تمام رزوه موسوم به Dywidag توسط سیمان پرتلند تزریق و آماده می شوند. بعلاوه برای ارزیابی شکل آج دار میزان بابری بولت تعدادی بولت با شکل اج طراحی شده جدید نیز ساخته و مورد آزمایش قرار گرفتند. این نمونه ها پس از قرار گرفتن در سلول فشار به کمک روغن هیدرولیک تحت فشار قابت جانبی قرار گرفته و همزمان توسط جک مخصوصی ازداخل سیمان کشیده می شوند. رابطه جابجایی محوری – بار محوری بولت و همچنین اتساع جانبی نمونه در هنگام آزمایش با استفاده از یک سیستم اتوماتیک جمع آوری داده ترسیم می شود. در این گزارش سیستم استفاده شده و نحوه انجام آزمایش بیان و نتایج بدست آمده تفسیر و نتیجه گیری می شوند. با توجه به اطلاعات بدستآمده از انواع بولت های متداول و نیز بولت های جدید ساخته شده می توان گفت که شکل آج تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی میزان چسبندگی ندارد مشروط بر آن که سطح سیمان تحت برش و اتساع در بولت های گوناگون مساوی باقی بماند. به عبارت دیگر عامل کنترل کننده در میزان چسبندگی بدست آمده در یک آزمایش کشش محوری، سطحی از سیمان است که تحت برش قرار می گیرد نه شکل آج.
    کلیدواژگان: ظرفیت چسبندگی، بولت، سیمان، تست کشش