فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش در علوم ورزشی
سال ششم شماره 2 (پیاپی 23، تابستان 1388)

  • طب ورزشی
  • تاریخ انتشار: 1388/06/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مصطفی زارعی، نادر رهنما، رضا رجبی صفحات 13-24
    در فوتبال، امتیاز بازی خانگی عامل مهمی در تعیین نتیجه بازی است. هدف از این تحقیق بررسی میزان بروز آسیب در بازی های خانگی و دور از خانه در بازیکنان حرفه ای لیگ برتر فوتبال ایران است. بدین منظور، فیلم های ویدئویی 125 مسابقه از لیگ برتر کشور که در فصل 86-85 به طور رفت و برگشت انجام شد انتخاب و میزان بروز آسیب برای هر دو تیم میزبان و میهمان، هفته بروز آسیب، سمت آسیب دیده بدن و نتیجه نهایی مسابقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج میزان بروز آسیب در بازی های دور از خانه (8/58 درصد) را به طور معناداری (05/0>P) بیشتر از بازی های خانگی (2/41 درصد) نشان داد. میزان بروز آسیب در ده هفته ابتدایی فصل (05/3 آسیب در هر مسابقه) از هفته های بعدی بیشتر بود. بروز آسیب در سمت برتر بازیکنان (2/65 درصد) به طور معنی داری (05/0>P) بیش از سمت غیر برتر (8/34 درصد) بود. بروز آسیب به طور غیر معنی داری (05/0P>) برای تیم بازنده بیش از تیم برنده بود. با توجه به نتایج تحقیق می توان نتیجه گرفت که درصد بیشتری از آسیب ها در بازی های دور از خانه روی می دهد و بروز آسیب در مقاطع ابتدایی فصل بیش از مواقع دیگر است ضمن اینکه بیشتر آسیب ها در سمت برتر بازیکنان اتفاق می افتد. لذا توصیه می شود تا این موارد مورد توجه دست اندر کاران کادر پزشکی و مربیان تیم ها برای پیشگیری از بروز آسیب قرار گیرد.
    کلیدواژگان: فوتبال، آسیب ورزشی، بازی دور از خانه، بازی خانگی
  • پرویز زارعی، مهرداد عنبریان، محسن صادقی مهر، نادر فرهپور صفحات 25-40
    هدف از این مطالعه، شناسایی استراتژی کنترل تعادل هنگام اجرای بالانس بر روی پارالل بود. تعداد 8 نفر ژیمناست باتجربه (میانگین سن 59/1±62/16 سال، قد94/4±75/160سانتیمتر و وزن14/7±24/53) دراین تحقیق شرکت کردند. تعداد 18 مارکر منعکس کننده نور کروی شکل، به قطر 2 سانتیمتر روی نقاط مشخص شده آناتومیکی آزمودنی ها نصب شد. آزمودنی ها، حرکت بالانس را سه بار روی یک پارالل شبیه سازی شده انجام دادند. حرکت بالانس با استفاده از سیستم آنالیز حرکتی (Motion (Analysis system با سه دوربین دیجیتال و با فرکانس 120 هرتز به مدت 5 ثانیه ثبت گردید. اندازه های آنتروپومتریک هر فرد شامل جرم اندام ها، موقعیت مرکز جرم و طول هر اندام تعیین گردید. دامنه حرکتی، سرعت و شتاب زاویه ای مفاصل مختلف بدن در نرم افزار EVa محاسبه شد، سپس با استفاده از روش دینامیک معکوس در محیط نرم افزار MATLAB و بهرهگیری از یک مدل 5 قسمتی، گشتاور مفاصل مچ دست، آرنج، شانه و ران محاسبه شد. برای کاهش پارازیتهای اطلاعات از فیلتر دیجیتال با فرکانس برشی 2 هرتز مورد استفاده قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از تست های آماری MANOVA وt وابسته استفاده گردید.(p<0/05) میزان تغییرات و نوسانات مرکز جرم اندام ها و مرکز جرم کلی بدن در جهت قدامی خلفی بیشتر از جهت داخلی خارجی بود(005/0p=). گشتاور مفاصل مچ دست، آرنج، شانه و ران در کنترل تعادل دخالت داشتند، اما نقش گشتاور مفصل مچ دست بیشتر از سایر مفاصل بود. در نتیجه گیری کلی اینکه، درگیری گشتاور مفاصل برای حفظ تعادل در اجرای بالانس روی پارالل به ترتیب مچ، آرنج، شانه و ران است.
    کلیدواژگان: بالانس روی دست، دینامیک معکوس، استراتژی کنترل تعادل و گشتاور مفاصل
  • حیدر صادقی، محمد بخشی پور، مهدی خالقی، علی عباسی صفحات 41-58
    هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی ارتباط بین برخی مفاصل و پارامترهای ایزوکینتیک اندام تحتانی با حداکثر ارتفاع پرش عمودی به صورت جفت پا و تک پا بوده است، در این تحقیق تعداد 28 نفر از دانشجویان مرد ورزشکار به طور داوطلبانه شرکت کردند. پارامترهای ایزوکینتیک اندام تحتانی اوج گشتاور، زمان رسیدن به اوج گشتاور، زاویه دستیابی به اوج گشتاور، زمان شتاب گیری، توان متوسط و میزان توسعه اوج گشتاور در مفاصل زانو و مچ پای برتر آزمودنی ها توسط دستگاه ایزوکینتیک در سرعتهای زاوی های 60 و180 درجه بر ثانیه و حداکثر پرش عمودی آزمودنی ها به صورت جفت پا و تک پا با استفاده از دستگاه سارجنت اندازه گیری شد. به منظور تحلیل داده ها، از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره در سطح معنی داری 05/0 ≥ α استفاده شد. رابطه معنی داری بین اکثر پارامترهای مفاصل زانو و مچ پا در سرعتهای زاویه ای 60 و 180 درجه بر ثانیه به غیر از زاویه دستیابی به اوج گشتاور با ارتفاع پرش عمودی جفت پا و تک پا، در سطح 05/0 ≥ α مشاهده شد. برای پرش عمودی جفت پا در سرعت زاوی های 60 درجه بر ثانیه، میزان واریانس تبیین شده توسط مجموع پارامترهای مفصل زانو (65/0= R2و 0001/0= P) و برای مجموع پارامترهای مفصل مچ پا (51/0= R2 و 001/0= P) بهدست آمد. برای پرش عمودی تک پا در سرعت زاوی های 60 درجه بر ثانیه، میزان واریانس تبیین شده توسط مجموع پارامترهای مفصل زانو (45/0= R2 و 015/0= P) و برای مجموع پارامترهای مفصل مچ پا (53/0= R2 و 036/0= P) بهدست آمد. نتایج این تحقیق اهمیت و نقش بیشتر مفصل زانو در اجرای پرش عمودی جفت پا و مفصل مچ پا را در اجرای پرش عمودی تک پا برجسته کرده است.
    کلیدواژگان: پارامترهای ایزوکینتیک، اندام تحتانی، پرش عمودی
  • اعظم بارانی، عفت بمبئیچی، نادر رهنما صفحات 59-68
    بسکتبال یکی از پر آسیب ترین رشته های پر برخورد ورزشی است. هدف از این تحقیق بررسی شیوع و مکانیزمهای آسیب در زنان بسکتبالیست کشور بود. هفتاد و سه بازیکن از 5 تیم شرکت کننده در لیگ برتر 86 -85 بسکتبال زنان کشور در این تحقیق شرکت کردند. اطلاعات مربوط به آسیب با استفاده از فرم گزارش آسیب و به کمک کادر پزشکی تیم جمع آوری و از آزمون خی دو برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. ببیشتر آسیبها در اندام تحتانی (1/63 درصد) و سرو گردن (1/21درصد) رخ داد. پر آسیب ترین قسمت بدن مچ پا (2/54 درصد) و زانو (2/29 درصد) شناخته شد. متداولترین نوع آسیب اسپرین (8/36 درصد)، استرین (3/ 26 درصد) و شکستگی (21 درصد) بود. آسیبهای زمان مسابقه از زمان تمرین بیشتر بود (05/0 >P، 25/8 =2χ). بین میزان آسیبهای برخوردی و غیر برخوردی در زمان مسابقه و تمرین تفاوتی مشاهده نشد (05/0 P، 11/16 =2χ). بازیکنان سانتر(1/42 درصد)، بیشتر از گاردها (6/31 درصد) و فورواردها (3/26 درصد) دچار آسیب دیدگی شدند (05/0 P، 65/9 =2χ). با توجه به یافته های این تحقیق میتوان نتیجه گیری کرد که بازیکنان بسکتبال به ویژه سانترها بیشتر در معرض آسیب های ناحیه مچ پا، زانو و سر و گردن مخصوصا در زمان مسابقه و حین اجرای حرکات فرود از پرش و گول و تغییر مسیر هستند.
    کلیدواژگان: شیوع، آسیب، مکانیزم، ورزشکار حرفهای
  • حسین رستم خانی، فرهاد رحمانی نیا، حمدالههادی صفحات 69-82
    هدف از انجام تحقیق، بررسی مقایسه ای اثر خستگی عضلات پروگزیمال و دیستال اندام تحتانی و خستگی ناشی از فعالیت تا حد واماندگی بر تعادل پویا بوده است. به این منظور 15 دانشجو با میانگین و انحراف استاندارد سنی 57/1±23 سال، قد 2/5±6/172 سانتی متر و وزن 8/4±5/74 کیلوگرم، بدون سابقه آسیب در اندام تحتانی، در این تحقیق شرکت کردند. برای برآورد تعادل پویای آزمودنی ها، پس از گرم کردن مختصر(10-5 دقیقه کشش و دوی نرم)، از تست تعادل ستاره(SEBT) در هشت جهت و برای اعمال برنامه خستگی در عضلات عمل کننده در ناحیه مچ پا و زانو از دستگاه بیودکس استفاده شد. برای این منظور ابتدا حداکثر گشتاور عضلات پلانتارفلکسور و دورسی فلکسور مچ پا و عضلات فلکسور و اکستنسور زانو ثبت شد. سپس از هر آزمودنی خواسته شد که حرکات پلانتارفلکشن و دورسی فلکشن مچ پا(برای اعمال برنامه در ناحیه مچ پا)، و حرکات فلکشن و اکستنشن زانو(برای اعمال برنامه در ناحیه زانو) را روی دستگاه بیودکس در نوبت های نامحدود با 5 تکرار، انجام دهد. فرض بر این بود که اگر گشتاور تولیدی آزمودنی طی سه حرکت متوالی زیر 50 درصد حداکثر گشتاور ثبت شده، طی اولین حرکت باشد، خستگی اتفاق افتاده است. همچنین برای اجرای برنامه خستگی تا حد واماندگی از آزمون بروس استفاده شد. بین اعمال برنامه های مختلف خستگی 72 ساعت استراحت، زمان لازم برای از بین رفتن اثرات برنامه خستگی قبلی، در نظر گرفته شد. پس از اعمال هر یک از برنامه های خستگی، پس آزمون SEBT به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، آزمون t همبسته و t مستقل در سطح معنی داری p≤0.05 استفاده شد. با توجه به نتایج بهدست آمده مشاهده گردید که اختلاف اثر خستگی عضلات پروگزیمال (فلکسورها و اکستنسورهای زانو) و خستگی ناشی از فعالیت تا حد واماندگی (آزمون بروس) با اعمال پروتکل خستگی در ناحیه دیستال (پلانتارفلکسورها و دورسی فلکسورهای مچ پا) در سه جهت (قدامی، قدامی داخلی و قدامی جانبی) معنیدار بوده و خستگی ناشی از فعالیت تا حد واماندگی و خستگی عضلات عملکننده در ناحیه زانو، باعث کاهش بیشتر فاصله دستیابی در این سه جهت شده است. همچنین مشاهده شد که ایجاد خستگی با پروتکل بروس در جهت های سخت آزمون SEBT (جانبی، قدامی- جانبی و قدامی) نسبت به پروتکل های خستگی موضعی کاهش بیشتری را در فاصله دستیابی به دنبال داشته است. یافته های این تحقیق، بیانگر تاثیر معنیدار خستگی عضلات پروگزیمال و دیستال و خستگی ناشی از فعالیت تا حد واماندگی بر تعادل پویا است.
    کلیدواژگان: عضلات پروگزیمال، عضلات دیستال، خستگی ناشی از فعالیت تا حد واماندگی، تعادل پویا
  • سجاد روشنی، شهرام آهنجان صفحات 83-98
    شانه منجمد، عارضهای است که منجر به کاهش حرکت و ایجاد درد در مفصل گلنوهومرال میشود که همراه با مشکلات قلبی و دیابتی گزارش شده است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر یک دوره برنامه چهار هفتهای الکتروتراپی و حرکت درمانی منتخب بر میزان درد و دامنه حرکتی شانه منجمد بود. نوزده بیمار مبتلا به عارضه شانه منجمد(FSS) با میانگین سنی 37/56 سال، به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. گروه کنترل را بیمارانی تشکیل دادند که برنامه الکتروتراپی روی آنها اجرا شد و گروه تجربی علاوه بر برنامه الکتروتراپی، برنامه تمرین بدنی را اجرا کردند. درد هنگام فعالیت و درد شبانه بیماران با استفاده از مقیاس VAS ارزیابی گردید. دامنه حرکتی در پایان هر هفته درمانی به مدت چهار هفته مورد ارزیابی قرار گرفت. اطلاعات گرد آوری شده با استفاده از آزمونهای آماری تست t، Repeated Measures ANOVA و Post-Hoc توکی در سطح معنی داری (05/0≥P) تجزیه و تحلیل شد. در بررسی کاهش میزان درد هنگام فعالیت، از پیش آزمون به پس آزمون تفاوت معنی داری برای هردو گروه درمانی وجود داشت (05/0>P). در مقایسه بین گروه ها، با وجود اینکه کاهش درد در زمان فعالیت گروه تجربی بیشتر بود، اما این تفاوت از لحاظ آماری معنادار نبود (300/0=P). در بررسی کاهش میزان درد شبانه از پیش آزمون به پس آزمون تفاوت معنی داری برای هردو گروه درمانی وجود داشت (05/0>P). در مقایسه کاهش میزان درد شبانه بین گروه تجربی و کنترل، کاهش درد در گروه تجربی به طور معناداری از گروه کنترل بیشتر بود (032/0=P). در بررسی افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه از ارزیابی اولیه تا هفته چهارم، تفاوت معنیداری در گروه تجربی وجود داشت (05/0>P). اما این تفاوت در گروه کنترل معنادار نبود (05/0P). نتایج حاصله نشان داد که بهطور کلی حرکت درمانی منتخب نسبت به الکتروتراپی در بهبود درد و کاهش دامنه حرکتی افراد مبتلا به عارضه شانه منجمد مؤثرتر است.
    کلیدواژگان: شانه منجمد، حرکت درمانی، درد، دامنه حرکتی
  • حمیده خداویسی، مهرداد عنبریان، نادر فرهپور، اکبر سازوار، علی جلالوند صفحات 99-112
    هدف این تحقیق، بررسی تاثیر ناهنجاری ساختاری کف پای صاف و گود بر میزان تعادل پویای دختران نوجوان بود. 60 آزمودنی با میانگین سنی7/0±5/13 سال، قد2/3 ±155 سانتیمتر و وزن 7/3±5/48 کیلوگرم به طور تصادفی در سه گروه کف پای صاف (21 نفر)، کف پای گود (19 نفر) و کف پای طبیعی (20 نفر) طبقه بندی شدند. برای مشخص کردن نوع ساختار کف پایی از روش افتادگی استخوان ناوی استفاده شد. برای سنجش تعادل پویا، دستگاه تعادل سنج بایودکس به کار برده شد. نوسانات وضعیتی آزمودنی ها به مدت 20 ثانیه روی دو سطح پایدار و ناپایدار دستگاه تعادل سنج ثبت گردید. آنالیز واریانس با داده های تکراری و آزمون تعقیبی توکی جهت تحلیل داده ها استفاده گردید (05/0P<). نتایج تحقیق نشان داد افراد دارای کف پای گود دارای عملکرد تعادل پویای ضعیف تری نسبت به گروه دارای کف پای طبیعی و صاف میباشند. از سوی دیگر، علیرغم عدم وجود اختلاف معنی دار روی سطح پایدار در اندازه گیری تعادل پویا در بین افراد با کف پای صاف و طبیعی، گروه برخوردار از پای طبیعی عملکرد تعادلی بهتری روی سطح ناپایدار نسبت به آزمودنی های گروه دارای پای صاف داشتند. بنابراین به نظر میرسد که قوسهای کف پا نقش مهم تری در عملکرد تعادل هنگام قرار گرفتن روی سطوح اتکاء ناپایدارتر و یا هنگامی که تحریکات حسی– عمقی شدیدتر میشوند، ایفا میکنند. این نتایج حکایت از تاثیر نوع ساختار آناتومیکی کف پا در حفظ تعادل بدن دارد.
    کلیدواژگان: تعادل پویا، کف پای گود، کف پای صاف، کف پای طبیعی