فصلنامه پژوهش در علوم ورزشی
سال ششم شماره 2 (پیاپی 23، تابستان 1388)

هدف این پژوهش بررسی الگوی رفتاری و دموگرافی غرق شدن در طی سالهای 1380 تا 1385 در سواحل دریای خزر در استان مازندران بوده است. این پژوهش از نوع پژوهشهای کاربردی است. برای دریافت اطلاعات لازم جهت ثبت وضعیت دموگرافی افراد غرق شده از پرسشنامه استفاده شده و تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش نیز با استفاده از آمار توصیفی به وسیله نرم افزارهای آماری Excel 2003 و Spss 13 انجام گرفته است.
بر اساس یافته های این پژوهش، تعداد افراد غرق شده در طی سالهای 1380 الی 1385 وضعیت منحنی شکل را نشان میدهد. علیرغم کاهش تعداد افراد غرق شده به میزان 6/75 درصد در سال 1381، این روند در طی سالهای 1382 و 1383 به ترتیب نسبت به سال قبل از آن، 2/34 و6/12 افزایش یافته است؛ اما در سالهای 1384 و 1385 این روند سیر نزولی پیدا کرده به نحوی که تعداد غرق شده ها در این دو سال نسبت به سال قبل از آن به ترتیب 1/28 و 5 درصد کاهش یافته است. یافته های پژوهش نشان می دهد از هر 100000 نفر غرق شده در دنیا 50 نفر در سواحل استان مازندران جان خود را از دست می دهند. بر این اساس به نظر می رسد با آموزش مناسب و بهره گیری از ظرفیتهای طبیعی گردشگری دریای خزر بتوان خطرات آسیبی ناشی از غرق شدن که سلامت شهروندان و گردشگران را تهدید میکند را کاهش داد.

اعتقاد بر این است خون نقش مهم و قابل توجهی در فعالیت های بدنی و ورزش ایفا می کند که عبارتاند از: انتقال مواد، تنظیم درجه حرارت بدن و حفظ تعادل اسیدی بازی (PH). هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر یک جلسه فعالیت شدید کوتاه مدت منتخب بر برخی از عناصر خونی شامل گلوکز خون(BS)، تعداد گلبول های قرمز (RBC)، هموگلوبین (HGB)و هماتوکریت (HCT) ورزشکاران نخبه پسر کاراته کا بوده است. بدین منظور دوازده نفر از کاراته کاهای نوجوان و جوان (با میانگین سنی 8/1 ± 3/15 سال، وزن 3/8 ± 55 کیلوگرم و قد 1/8 ± 166 سانتی متر) داوطلبانه به عنوان آزمودنی در این تحقیق شرکت کردند و به مدت سه دقیقه در قالب مسابقه رسمی و حساس، دو به دو به رقابت و فعالیت پرداختند. از آزمودنی ها، قبل و بلافاصله بعد از فعالیت بدنی شدید، آزمون ضربان قلب و نمونه خون گرفته شد. پس از جمع آوری داده ها به منظور بررسی معنی دار بودن اختلاف بین میانگین های قبل و بعد از فعالیت، از آزمون t ویژه گروه های وابسته در سطح معنی داری 05/0P ≤ استفاده شد. با بررسی یافته های پژوهش مشخص شده است که متغیرهای مورد مطالعه، در پایان سه دقیقه فعالیت شدید کوتاه مدت، افزایش معنی داری یافتهاند (05/0). به نظر می رسد این افزایش، مربوط به مدت، شدت و نوع فعالیت، همچنین تغییر هورمون های تنظیم کننده گلوکز خون، افزایش کاتکولامین ها و کاهش حجم پلاسما باشد.

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تاثیر تمرینات منظم یوگا بر قدرت دست، انعطافپذیری و توان بی هوازی عضلات پا در زنان شاغل سالم غیر ورزشکار بوده است. این پژوهش از نوع نیمه تجربی بوده و نمونه های آن شامل: 65 نفر از زنان سالم غیر ورزشکار انجمن یوگای شهر شیراز بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه تجربی با تعداد 33 نفر(سن: 5 ± 25سال، قد: 5 ± 159 سانتیمتر، وزن: 6 ± 60 کیلوگرم) و گروه کنترل با تعداد 32 نفر (سن: 5 ± 25 سال، قد: 8/5 ± 158 سانتی متر، وزن: 6 ± 61 کیلوگرم) قرار گرفتند. هر جلسه شامل انجام تمرینات آسانا، پرانایاما، مدیتیشن و آرامسازی بود که این تمرینات به مدت 12 هفته، هر هفته به مدت دو جلسه و هر جلسه، یک و نیم تا دو ساعت انجام گردید. از نظر عوامل مؤثر بر متغیرهای تحقیق، نظیر نظم دوره قاعدگی، عدم بیماری های خاص (صرع، هپاتیت و غیره)، مصرف نکردن دارو، الکل و سیگار و غیره آزمودنی ها دارای شرایط یکسانی بودند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق شامل نیروسنج دیجیتال، جعبه بشین و برس، خط کش استاندارد و آزمون پرش سارجنت بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t زوجی) مورد استفاده قرار گرفت، ضمن اینکه سطح معناداری نیز 05/0 ≤P در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داده است که بین پیش آزمون و پس آزمون گروه تجربی نسبت به گروه کنترل در عوامل انعطافپذیری: خیزتنه (30 در مقابل 31)، بشین و برس (22 در مقابل 24) و توان بیهوازی عضلات پا (28 در مقابل 30) افزایش معناداری وجود داشته، اما در مورد قدرت دست (21 در مقابل 22) تفاوت معناداری مشاهده نشده است. در خاتمه میتوان گفت که تمرینات یوگا بدون اینکه دارای اثرات جانبی نامطلوب خاصی باشد، باعث افزایش انعطافپذیری مفاصل و توان بی هوازی عضلات پا و همچنین موجب بهبود آمادگی جسمانی میگردد.

تحقیق حاضر، با هدف بررسی تاثیر چرخه شبانه روزی بر پاسخ سگمان ST الکتروکاردیوگرام قلب ورزشکاران به آزمون زیربیشینه 195PWC انجام گرفته است. در این تحقیق، تعداد 13 نفر آزمودنی مرد با میانگین و انحراف معیار سن 3/2± 7/23 سال، وزن 2/4± 69 کیلوگرم و قد 3/2±5/176 سانتی متر از میان دانشجویان دو سال آخر رشته تربیت بدنی، شرکت کردند. در ساعت 8 صبح از آزمودنی ها نمونه های الکتروکاردیوگرام وضعیت استراحت ECG) استراحت(گرفته شد. سپس آزمون 195 PWC به اجرا درآمد و بلافاصله پس از آن الکتروکاردیوگرام آزمودنی ها ECG) صبح(گرفته شد. در ساعت 17 همان روز مجددا آزمون 195 PWC به اجرا در آمد و پس از آن الکتروکاردیوگرام آزمودنی ها ECG) عصر(ثبت شد. آزمون 195 PWC باعث تغییر معنی دار پاسخ سگمان ST الکتروکاردیوگرام قلب ورزشکاران در هر دو نوبت صبح و عصر نسبت به حالت استراحت شد، اما تفاوت معنیداری بین میانگین اندازه های صبح و عصر مشاهده نشد (استراحت: 017/0± 053/0، صبح: 011/0± 023/0، عصر:004/0± 000/0 میلی ولت، 05/0P<). یافته های تحقیق نشان میدهد، هر چند که آزمون 195 PWC باعث کاهش معنیدار (از لحاظ آماری) ولتاژ سگمان ST میشود، اما این کاهش از لحاظ پاتولوژیک معنیدار نیست (کمتر از 1/0 میلی ولت)؛ ضمن اینکه وقت روز (صبح یا عصر) روی پاسخ سگمان ST تاثیر نمیگذارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی هزینه انرژی راه رفتن در دامنه ای از سرعت ها بین دو گروه دانشجویان دختر غیرورزشکار چاق و با وزن طبیعی بوده است. آزمودنی های این پژوهش را تعداد 19 دختر دانشجو که بر اساس شاخص توده بدن(BMI)به دو گروه چاق (9 n=،7/1±1/32=BMI کیلوگرم بر متر مربع) و با وزن طبیعی(10 n=،4/1±4/21= BMI کیلوگرم بر متر مربع) تقسیم شدند، تشکیل دادند. برای اندازه گیری هزینه انرژی آزمودنی ها VO2 و VCO2، آزمودنی ها هنگامی که در شش سرعت (5/0، 75/0، 1، 25/1، 75/1 متر بر ثانیه؛ در دوره های پنج دقیقه ای و بین هر دوره پنج دقیقه استراحت) راه می رفتند، توسط دستگاه تحلیل گر گاز اندازه گیری شد. هزینه انرژی ایستادن در ابتدای آزمون و در شرایطی که آزمودنی ها بدون هیچگونه تحرکی ایستاده بودند به مدت پنج دقیقه اندازه گیری شد. نتایج آزمون افزایش معناداری در میزان هزینه انرژی ناخالص (8/0± 31/4) و میزان هزینه انرژی خالص (6/0± 2/3) گروه چاق در مقایسه با میزان هزینه انرژی ناخالص (5/0± 13/3) و میزان هزینه انرژی خالص (5/0± 2/1) گروه با وزن طبیعی نشان داد. این در حالی است که وقتی داده ها را نسبت به وزن بدن استاندارد کردیم، تفاوت بین دو گروه در رابطه با هر دو میزان هزینه انرژی ناخالص و خالص معنادار نبوده است. بر این اساس، میزان هزینه انرژی ناخالص افراد چاق بیشتر از افراد با وزن طبیعی است؛ این تفاوت در میزان هزینه انرژی خالص دو گروه نیز وجود دارد اما به دلیل میزان هزینه انرژی ایستاده کمتر در افراد چاق، مقدار آن کمتر می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد وزن بدن، عامل اصلی تفاوت هزینه انرژی در سرعت های مختلف راه رفتن بین زنان چاق و با وزن طبیعی باشد اما موارد دیگری نظیر: عوامل بیومکانیکی و فیزیولوژیکی نیز نقش مؤثری در این افزایش دارند.

یکی از راه هایی که سلول ها می توانند در قبال آسیب یا مرگ سلولی ناشی از هر گونه استرس، از جمله ورزش مقاومت کنند، سنتز پروتئین های شوک گرمایی(HSP) است. در حالی که مطالعات قبلی افزایش این پروتئین ها را به دنبال تمرین های استقامتی گزارش کرده اند، این مطالعه به بررسی تاثیر دمای محیط بر پاسخ HSP72 دختران فعال به دنبال تمرین برونگرایی با وزنه میپردازد. پس از انجام مقدمات پژوهش، 27 دانشجوی دختر رشته تربیت بدنی (سن 63/2±44/20 سال، وزن 21/11±1/59 کیلوگرم، حداکثر اکسیژن مصرفی21/5±84/36 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن در دقیقه) انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه تمرین برونگرا با وزنه در محیط با گرمای ملایم (WHG)، تمرین برونگرا در محیط طبیعی(WNG) و قرارگرفتن در معرض محیط با گرمای ملایم (HG) تقسیم شدند. پروتکل تمرین شامل چهار نوبت تمرین برونگرایی جلو بازو بود که دو نوبت آن با 25 تکرار با 50 درصد و دو نوبت نیز با 20-15 تکرار با 60 درصد یک تکرار بیشینه اجرا شد. خون گیری در شرایط مشابه در سه مرحله (پیش آزمون، میان آزمون و 30 دقیقه پس از پایان آزمون) و به دنبال 14-12 ساعت ناشتایی شبانه از ورید پیش بازویی دست غیر برتر انجام شد. نمونه های خونی در چند نوبت به آزمایشگاه منتقل شدند و مقادیر HSP72 سرمی با استفاده از روش ساندویچ الایزا و مقادیر کراتین کیناز و کورتیزول نیز به ترتیب به روش آنزیماتیک و الایزا سنجیده شد. داده ها با استفاده از روش آماری مناسب شامل آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر، t مستقل و آزمون های تعقیبی LSD و شفه در سطح 05/0 P≤ تحلیل شد. نتایج نشان داد افزایش مقادیر HSP72 در مرحله میانی در هر دو گروه تمرین برونگرا معنی دار و این افزایش در مرحله پسآزمون تنها در گروه WNG معنی دار بوده است. به علاوه تغییرات بین گروهی مقادیر این شاخص معنی دار نبوده است. بر اساس این یافته ها می توان گفت اعمال گرمای ملایم، تاثیر قابل توجهی بر تغییرات ناشی از تمرین برونگرایی مقادیر پروتئین شوک گرمایی نداشته است.

هدف تحقیق حاضر، تعیین تاثیر یک دوره اردوی آماده سازی شش هفته ای بر پروتئین واکنشگر C – به عنوان یکی از پروتئین های التهابی فاز حاد کاراته کاران حرفه ای جوان انتخاب شده برای شرکت در مسابقات بین المللی جام فجر، بوده است. 10 نفر کاراته کار پسر دعوت شده به اردو با وزن5±68 کیلوگرم، سن 2±8/20 سال، قد 4±175 سانتی متر و میزان چربی 2±6/7 درصد به طور داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند. تمرینات به مدت شش هفته و شش روز در هفته در قالب اردوی آماده سازی انجام گرفت. بدین صورت که در سه هفته اول، شدت و مدت تمرین فزاینده بود و تمرینات با رعایت اصل اضافه بار و در دو نوبت صبح و بعد از ظهر انجام گرفت. شدت جلسات تمرینی در هفته های چهارم و پنجم ثابت بود و دو جلسه در روز اجرا شد، اما در هفته ششم تعداد جلسات تمرینی به یک جلسه در روز کاهش پیدا کرد. نمونه های خون از هر آزمودنی در سه نوبت شامل 24 ساعت قبل از شروع اردو، بعد از گذشت سه هفته و شش هفته گرفته شد. نمونه خونی اول به دنبال 12 ساعت ناشتایی و 48 ساعت بی تمرینی و نمونه های دوم و سوم در حالت ناشتا و تقریبا 18-17 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی جمع آوری شد. برای تعین میزان کمی CRP از روش الایزا استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که غلظت CRPدر هر سه مرحله 24ساعت قبل از شروع اردو،بعد از گذشت سه و نیز شش هفته در دامنه طبیعی قرار داشت. در طی سه هفته اول، CRP افزایش114 درصدی نسبت به مقادیر پایه داشته است که این افزایش معنی دار نبوده و در طی سه هفته پایانی نیز به مقادیر اولیه بازگشت کرده است. بهطور کلی، با توجه به نتایج تحقیق حاضر میتوان گفت که شش هفته تمرینات آماده سازی باعث پاسخ ملایم فاز حاد در کارته کاران حرفه ای می شود و تغییرات سطوح CRP در طی این مدت حاکی از آن است که شدت التهابات در این ورزشکاران خفیف بوده است.

هدف تحقیق حاضر، پیش بینی موفقیت در اجرای مهارت های والیبال از روی شاخص های روان شناختی، فیزیولوژیکی و پیکری در بازیکنان زن استان خراسان جنوبی حاضر در لیگ دسته اول کشور، لیگ استانی و دانشجویان دانشگاهی است. اطلاعات مورد نیاز با وسایلی از قبیل کالیپر، کولیس، تخته انعطاف، دینامومتر و چرخ کارسنج مونارک (مدل 839 و 894) تعیین، و با استفاده از روش ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون گام به گام، تجزیه و تحلیل شدند که در نتیجه این بررسی ارتباط معنی داری بین قد، وزن، قد بالاتنه، قطر بازو، انگیزش، نوع گروه (موفق، نیمه موفق یا مبتدی)، سابقه بازی، قدرت عضلانی، چابکی، انعطاف پذیری، اوج توان بی هوازی پاها و تمرکز با مهارت سرویس بازیکنان مشاهده شد(05/0P<). به علاوه، ارتباط معنی داری بین قد، شاخص توده بدن، انعطاف پذیری، اوج توان بی هوازی پاها، انگیزش، نوع گروه، سابقه بازی، وزن، محیط ساق پا، قدرت عضلانی، چابکی و تمرکز با مهارت پنجه (05/0P<) و همچنین رابطه معنی داری بین انعطاف پذیری، سابقه ورزشی والدین، نوع گروه، سابقه بازی، قدرت پنجه، استقامت عضلات تنه، چابکی و تمرکز با مهارت پاس بازیکنان (05/0P<) به دست آمد. از طرف دیگر، رابطه خطی معنی داری بین وزن، قطر بازو، چابکی، قدرت پشت و تمرکز با مهارت سرویس؛ و رابطه خطی معنی داری بین چابکی، تمرکز و هدف گذاری با مهارت پاس بازیکنان (05/0P<) مشاهده گردید. در مجموع، ارتباط قوی آماری (05/0P<) بین سابقه بازی و قدرت عضلانی با موفقیت در والیبال وجود داشت و شاخص های چابکی، قدرت عضلات پشت و هدف گذاری دارای بالاترین قدرت پیشگویی)50/0(R2> برای اجرای موفقیت آمیز مهارت های والیبال بودند. از این رو، به منظور کسب حداکثر موفقیت و گزینش بهتر بازیکنان، توجه به این عوامل توصیه می شود.