فصلنامه زمین شناسی ایران
پیاپی 1 (تابستان 1383)

مناطق برشی (shear zones) از پدیده های رایج در نواحی تحت دگرشکلی می باشند و در این پژوهش به معرفی یکی از آنها در Foredeep زاگرس پرداخته شده است. این منطقه برشی چپ گرد در جنوب شهر بهبهان واقع بوده و دارای جهت گیری خاوری - باختری است. عملکرد شکل پذیر (Ductile) منطقه برشی بهبهان باعث خمیدگی هایی در طول مرزهای محدود کننده شمالی و جنوب آن گردیده و لذا Syntaxix و Slient های شاخصی چون پازنان و رگ سفید را در طول مرز شمالی دشت ساحلی زاگرس ایجاد نموده است. افزون بر این، وضعیت تنش تفاضلی و میانگین در داخل و خارج این منطقه برشی مشخص گردیده و سرانجام قدمت و میزان چرخش آن مورد تحلیل قرار گرفته است.

سنگ های آتشفشانی رشته کوه شتری واقع در شرق شهرستان طبس با سن ائوسن. بخش کوچکی از آتشفشانی لوت هستند که طیف پیوسته ای با ترکیب بازالت تا ریولیت را شامل می شوند. سنگ های آذر آواری مربوطه اغلب در مرز تحتانی سنگ های آتشفشانی قرار دارند و حجم کمی نسبت به گدازه های آتشفشانی دارند. بازالت ها اولین نشانه آتشفشانی و کمترین حجم را در میان سنگ های آتشفشانی منطقه مورد مطالعه دارا می باشند...

استان قزوین با وسعت حدود 26000 کیلومتر مربع در دامنه جنوبی کوه های البرز قرار گرفته است. قسمت شمالی استان با روند شرقی. غربی جزء منطقه البرز مرکزی و سنگ های این ناحیه را عمدتا آتشفشانی های سازند کرج (ائوسن) در انواع اسیدی تا بازیک تشکیل می دهند. قسمت جنوبی جزء منطقه ایران مرکزی بوده و سنگ های آن اکثرا رسوبات کربناته مربوط به دوره ژوراسیک می باشد. در این استان 16 نوع ماده معدنی و حدود 140 ذخیره معدنی وجود دارد...

در این مقاله مطالعه میکروبیواستراتیگرافی و میکروفاسیس های رسوبات کرتاسه میانی نواحی مورد بحث به منظور استفاده در تطابق چینه شناسی و کاربرد روش شیمیایی بر مبنای تشخیص عناصر اصلی و عناصر کمیاب موجود در فازهای کربناته صورت گرفته است. توضیح اینکه تغییرات و نوسانات این عناصر در تطابق چینه شناسی و همچنین به عنوان تاییدی اصولی تر بر نتایج حاصل از محیط های تشکیل میکروفاسیس ها، نقش قابل توجهی ایفا می نماید. در نهایت، پس از مطالعه دقیق میکروفاسیس ها در مقاطع میکروسکوپی، نتایج حاصل از تجزیه عناصر شیمیایی مورد نظر در تفسیر محیط های رسوبی نیز به کار گرفته شده و بنابراین تعیین سن دقیق سازنده های مورد مطالعه بر مبنای بیواستراتیگرافی میکروفسیل ها با توجه به گسترش چینه شناسی گونه های مختلف انجام شده است...

گسل کوهینان در حاشیه جنوب غربی کوچک قاره ایران مرکزی در بین بلوک طبس و بلوک یزد از شمال غربی کرمان تا شمال غربی بهاباد واقع در شرق بافق با طول 300 کیلومتر و امتداد شمال غربی جنوب شرقی ادامه دارد. این گسل یکی از لرزه خیزترین روندهای ساختاری در استان کرمان و شرق بافق یازد به شمار می آید. آخرین فعالیت لرزه های آن در تاریخ 12/1/81 با 3/0 = 4Ms در قطعه شمال غربی ده زوئیه این گسل اتفاق افتاد. گسل فعال کوهبنان به صورت قطعات جدا از هم شکل گرفته و حرکت در قطعات جنوب شرقی و میانی آن راستالغز راستگرد با مولفه معکوس و در قطعات شمال غربی آن راستالغز راستگرد با مولفه عادی در پلیو کواترنر بوده است...

زئولیت یکی از اجزای فرعی تشکیل دهنده برخی از لایه های ماسه ای سازند آقچاگیل در منطقه مغان می باشد. هولندیت که کانی موجود از این خانواده است به صورت دانه های سفید در این رسوبات مشخص است. مطالعات XRD نشان داده است شیشه های آتشفشانی که به صورت خاکستر در سراسر این سازند دیده می شود هیچ گونه تغییری نکرده اند. ضمنا مطالعات میکروسکوپی مشخص ساخته که خرده سنگ های آتشفشانی نیز تغییری حاصل نکرده و به زئولیت تبدیل نشده اند...

محدوده مورد بررسی در چهار گوش 000/1:250 زمین شناسی کاشمر، در شمال گسل درونه (کویر بزرگ) و غرب گسل ریوش (تکنار)، در منطقه ایران مرکزی قرار دارد. بخش غربی گسل ریوش در منطقه ساختاری سبزوار واقع شده است. روند کلی دگرشکلی منطقه شرقی - غربی بوده و از روند آلپی تبعیت می کند (حقیقی، 1378) مطالعات و نمونه برداری از این منطقه بر روی چهار محدوده کانساری مسل دار متمرکز شد که عبارتند از: دهنه سیاه، زنگالو، چشمه گز و اندیس چشمه زلزله...

جابه جایی یا خمیدگی گسل های راستالغز سبب ایجاد یک منطقه پیچیده دگر شکلی می شود که ساختارهای حاصل از آن عموما دوپلکس های راستالغز هستند. دوپلکس های راستالغزبا دوپلکس های ایجاد شده در گسل های شیب لغز دارای تفاوت های اساسی هستند. این دوپلکس ها بسته به نوع مولفه شیب لغز حرکت گسل به دو دسته دوپلکس های فشاری و کششی تقسیم بندی می شوند. دوپلکس فشاری قره داغ در شمال شهرستان ماه نشان از توابع زنجان یک نمونه آرمانی از دوپلکس های راستالغز محسوب می شود. در این ناحیه جابه جایی گسل قزل اوزن موجب به وجود آمدن یک بالازدگی مثلثی شکل از دولومیت های کم دگرگون شده سازند کاهار در برابر نهشته های جوان نئوژن شده است.

نهشته های تراورتنی منطقه تکاب یکی از وسیع ترین گسترش های تراورتنی در ایران می باشند. این نهشته ها حاصل فعالیت یک سری چشمه های آب گرم آهک ساز هستند که در گذشته در منطقه فعال بوده اند و البته فعالیت برخی از آنها هنوز هم ادامه دارد. اغلب چشمه های مزبور در اطراف شهر تکاب و به خصوص نواحی شمالی آن متمرکز هستند.
از بررسی ترکیب شیمیایی آب چشمه ها مشخص شد که به غیر از چشمه های زندان سلیمان و احمدآباد بقیه به لحاظ ترکیب شیمیایی و میزان غلظت املاح با یکدیگر تفاوت دارند...