فهرست مطالب

نشریه زبان و زبان شناسی
پیاپی 13 (بهار و تابستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/12/15
  • تعداد عناوین: 9
|
  • محمود بی جن خان صفحه 1
    هدف این مقاله تجزیه و تحلیل مشخصه های حنجره در نظام تقابلی انفجاری های زبان فارسی معیار است. برای این منظور، در چارچوب رویکرد اشتقاقی، بازنمایی زیرساختی مشخصه های حنجره در انفجاری ها، و قواعد واجی برای اشتقاق بازنمایی روساختی آن ها به دست داده شده است. تعمیم توصیفی که از داده های آوایی به دست می آید، نشان گر هم نوایی قواعد واجی به سوی محدودیت هایی است که نظام تقابلی مشخصه های حنجره را در انفجاری ها تبیین می کند.مساله اصلی، ناشی از عدم توانایی رویکرد اشتقاقی و صافی ها در تبیین هم نوایی قواعد واجی است. برای حل این مساله با طرح چهار محدودیت نقض پذیر، دستور بهینگی برای نظام تقابلی مشخصه های حنجره در زبان فارسی معیار اثبات شده است. براین اساس، خنثی شدگی مشخصه های حنجره، ازطریق تسلط محدودیت های نشان داری حساس به بافت، بر محدودیت پایایی مشخصه های واک داری و دمیدگی، و تقابل مشخصه های حنجره، ازطریق تسلط محدودیت پایایی واک داری و دمیدگی، بر یک محدودیت نشان داری آزاد از بافت، صورت بندی و تبیین شده است.
    کلیدواژگان: مشخصه های حنجره، هم نوایی، محدودیت های نقض پذیر
  • جلال رحیمیان صفحه 33
    واکنش سخنگویان زبان در برابر جملات وجهی العمل آنها در مقابل جمله های غیروجهی متفاوت است. از مهمترین و معمولترین راه های بیان جمله های وجهی استفاده از عناصر وجهی از قبیل افعال وجهی، قیود جمله، و دسته مشخصی از افعال واژگانی است. از اهداف این تحقیق، تحلیل و تبیین نقشها، انواع و درجات مفهوم وجهیت در فارسی امروز است. این پژوهش همچنین تمایز مطلوبی را میان جنبه های صوری و معنائی مقوله وجهیت در فارسی ایجاد میشود. پژوهش حاضر برای نخستین مرتبه، نشان میخواستن علاوه بر نقشی های زمان آینده ایفا می یله مناسبی برای بیان درجه قوی وجهیت است، به گونه ایی متضمن وقوع رخداد می شود، و این مهم از دید تمامی پژوهش های پیشین پنهان مانده است. بنابراین براحتی می ی ازهر سه درجه ضعیف، متوسط و قوی وجهیت بهره مند است. در باب انواع وجهیت نیز بایی های فارسی زبان، هر سه نوع وجهییت معرفتی، پویا و الزامی، در فارسی امروز بطور عادی مورد استفاده قرار می گیرند.
    کلیدواژگان: افعال وجهی، عنصر وجهی، جمله های وجهی، نوع وجهیت، درجه وجهیت
  • ناهید جلیله وند، زینب دمرچی، بهروز محمودی بختیاری، محمدرضا کیهانی صفحه 51
    فرایندهای واجی، عمل کردهایی ذهنی هستند که سبب می شوند به جای آواهایی که ازلحاظ تولیدی برای فرد مشکل اند، آواهای طبقات ساده تر به کار روند. با افزایش سن و رشد مجموعه واج ها و مهارت های گفتاری کودک، به تدریج از تعداد فرایندها کاسته می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی فرایندهای واجی و محدوده سنی زوال آن ها درگروهیه فارسی زبان است. نمونهه طبیعی فارسی زبان شهر تهران با استفاده از 106 تصویر گردآوری و مورد مطالعه قرار گرفت. یافته یبی زوال فرایه همخوانی بعد از 6 سالگی است و با افزایش سن، تعداد فرایندهای واجیی یی ی و تسلط بیی بالاتر بر نحوه تلفظ لغات باشد.
    کلیدواژگان: گفتار، فرایند واجی، کودکان 4 تا 6 ساله، انسدادی شدگی، کاهش خوشه
  • ارسلان گلفام، ایفا شفایی صفحه 61
    این مقاله فرضیه جهانی جیوستی (1991) مبنی بر هسته بودن کمی نماها در گروه اسمی و ظهور دسته محدودی ازاین عناصر در دو نقش هسته و توصیفگر را در زبان فارسی مورد بررسی قرار می دهد. براساس نتایج حاصل این عناصر خود یک فرافکن نقشی (QP) همچون گروه تعیین کننده (DP) می باشند که در صورت حضور گروه تعیین کننده به واسطه تسلط بر این فرافکن نقشی بر فرافکن واژگانی اسم (NP) تسلط دارند و طبق فرضیه جهانیی نما عکس این مطلب یعنی تسلط گروه تعییی نیز صادق نمی باشد و همواره این گروه کمی نماست که بر گروه تعیین کننده تسلط دارد. روش گرد آوری داده ها بر اساس شم زبانی نگارنده بوده است.
    کلیدواژگان: کمی نما، هسته، مشخص گر، افزوده، فرافکن نقشی
  • مهرزاد منصوری صفحه 87
    پژوهش حاضر کوشیده است تا در قالب طرحی (1988) به یات متاخر دستور گشتاری (بر مبنای شاخه بندی دوتایی، ازجمله نظریه اییره) ارائه داده است، توصیفی قابل قبول از گروه حرف تعریف در فارسی شیرازی به دست دهد. در این پژوهش، براساس طرح لارسن، برای حرف تعریف دو گروه پوسته ای با دو هسته حرف تعریف یه حرف تعریف، قبل و بعد از اسم، در این گونه زبانی، درصورتی توجیه پذیی در این پژوهش، ساخت واژی بودن حرف تعریف لایه دوم، دلیلی برای توجییف، فرض شده است. به علاوه استدلال می ای بودن گروه فعلی قابل تعمیم به سایر گروه ها، ازجمله به گروه حرف تعریف است. و ای را در نمودار ساخت گروهی در چهارچوب اییره به همه های بیشینه تعمیم داد.
    کلیدواژگان: برنامه کمینه گرا، گروه فعلی پوسته ای، گروه حرف تعریف پوسته ای، فارسی شیرازی، گروه اسمی
  • شهلا شریفی، علی ایزانلو صفحه 111
    تحقیقات انجام شده بر روی ساعت، عموما پیرامون چگونگی و مراحل رشد دانش زمان در افراد گوناگون بوده است، و به طور ضمنی چنین فرض شده که تنها یک شیوه خوانش ساعت وجود دارد. این نوشته، تفاوتی بسیار مهم را، که در زبان اشاره یک فرد ناشنوا مشاهده شده است، مورد مطالعه قرار می دهد. این فرد ناشنوا، ساعت را برپایه دو نقطه ارجاعی نیمه شب و نیم روز می خواند. برای نمونه، زمانی که ساعت «9 صبح» است، وی با اشاره نشان می دهد که «3ساعت به نیم روز» باقی مانده است. و یا زمانی که ساعت «2صبح»، و یا به عبارتی «2شب» است، او با اشاره نشان می دهد که «2 ساعت بعد از نیمه شب» است. این نوشته در صدد درک علل پیدایش این نوع خوانش ساعت است. و درنهایت با اشاره به ارتباط میان اوقات شرعی اقامه نماز و مفاهیم نیم روز و نیمه شب به تبیین این شیوه می پردازد.
    کلیدواژگان: زبان اشاره، ساعت، نیم روز، نیمه شب، نماز
  • اعظم استاجی صفحه 129
    مقاله حاضر به بررسی فرایند قلب در زبان فارسی می پردازد. معمولا قلب فرایندی نظام مند تلقی نمی شود و درمیان انواع فرایندهای واجی به صورت فرایندیی و فرعی درنظر گرفته می شود. بااین حال، در برخی از زبان ها فرایندی منظم و قاعده مند است. به نظر می رسد فرایند قلب اگر «هدف ساختاری خاصی» را تامیی تواند منظم باشد. این هدف ساختارییتی عام و واجی داشته باشد. تحلیل آن در زبان فارسی نشان می دهد که این فرایند در فارسی میانه، پس های پایانی واژه ها در غالب موارد به طورییر توالی واج ها، آن ها را تابع اصل توالی رسایی یا توزیع رسایی می که ناظر بر نوعی خوش ساختی واجی است. اما درمورد داده های مورد تحلیل در ایی امروز مربوط می شوند، نمی توان از نظم آن سخن گفت. زیرا درحالی ی، برون داد فرایند قلب با اصل توالی رسایی یا توزیع رسایی مطابقت داشته است، در موارد دیگر توالی واج هاییی رسایی یا اصل توزیع رسایی بوده یییشتر از موارد تابع حالت دوم بوده اند.
    کلیدواژگان: فرایند واجی، قلب، اصل توالی رسایی، اصل توزیع رسایی، زبان فارسی
  • ساغر شریفی صفحه 149
    مقاله حاضر به بررسی فرایند قلب در زبان فارسی می پردازد. معمولا قلب فرایندی نظام مند تلقی نمی شود و درمیان انواع فرایندهای واجی به صورت فرایندیی و فرعی درنظر گرفته می شود. بااین حال، در برخی از زبان ها فرایندی منظم و قاعده مند است. به نظر می رسد فرایند قلب اگر «هدف ساختاری خاصی» را تامیی تواند منظم باشد. این هدف ساختارییتی عام و واجی داشته باشد. تحلیل آن در زبان فارسی نشان می دهد که این فرایند در فارسی میانه، پس های پایانی واژه ها در غالب موارد به طورییر توالی واج ها، آن ها را تابع اصل توالی رسایی یا توزیع رسایی می که ناظر بر نوعی خوش ساختی واجی است. اما درمورد داده های مورد تحلیل در ایی امروز مربوط می شوند، نمی توان از نظم آن سخن گفت. زیرا درحالی ی، برون داد فرایند قلب با اصل توالی رسایی یا توزیع رسایی مطابقت داشته است، در موارد دیگر توالی واج هاییی رسایی یا اصل توزیع رسایی بوده یییشتر از موارد تابع حالت دوم بوده اند.
|
  • Mahmood Bijankhan Page 1
    The purpose of this study was to investigate the impact of laryngeal features on the contrastive system of the plosives in Standard Persian. First, the underlying structure of the features was examined based on the derivational approach. Then, descriptive generalization observed in the data was formalized by inviolable constraints of the filter theory and violable constraints of the optimality theory. Based on conspiracy among phonological rules, the contrastive role of the features was explained according to four violable constraints. The results showed that neutralization of the features can be explained by dominance of context-sensitive markedness constraints over faithfulness constraints of voicing and aspiration, while explaining the contrastive role of the features requires a reverse order of dominance relation mentioned above.
    Keywords: laryngeal features, conspiracy, violable constraints
  • Jalal Rahimian Page 33
    The way speakers react towards modal structures basically differs from the way they treat independent constructions. The most common means of expressing modality are modal components such as modal verbs, sentence adverbs and certain lexical verbs. The present paper focuses on modal constructions and aims at analyzing modality, its functions, types and degrees in modern Persian. It also makes a distinction between formal and semantic dimensions of modality in this language. This paper demonstrates, for the first time, that xâstan, in addition to its role as a future tense auxiliary, can be considered a modal auxiliary which entails a proposition. This means that the modal auxiliary xâstan is a proper means of expressing a strong degree of modality in Persian, a fact unnoticed in previous studies. Accordingly, one can claim that Persian benefits from all the three degrees of modality, i.e. weak, moderate and strong. As for types of modality, the paper provides examples of all the three types, i.e. epistemic, dynamic and deontic in sentences extracted from Iranian daily newspapers.
    Keywords: modal auxiliary, modal component, type of modality, degree of modality
  • Nahid Jalilevand, Zeinab Damarchi, Behrouz Mahmoudi Bakhtiari, Mohammad Reza Keihani Page 51
    Phonological processes comprise a conceptual function causing the use of more simple category of sounds instead of sounds that are more difficult to produce. As the child grows older, his/her phoneme inventory and speech skills develop, and this leads to the gradual reduction in the number of the processes. The purpose of this study was to search for the phonological processes of word utterance in Persian and their decrease in children aged four to six. The sample consisted of the speech of 48 Persian-speaking children in Tehran, aged 4-6, collected through the use of 106 pictures. The results showed that cluster reduction starts almost after the age of 6, and that as the child grows older, the number of phonological processes decreases. This may be an indication of the development of phonological conception in older children and the greater mastery of older children over pronunciation.
    Keywords: speech, phonological process, 4, 6 years old children, stopping, cluster reduction
  • Arsalan Golfam, Ifa Shafayi Page 61
    This paper focuses on the structural properties of quantified noun phrases in Persian. Based on Giusti's hypothesis, two arguments are raised. The first is that quantified noun phrases are of QP category in Persian, i.e. the quantifier (Q,) on a par with the determiner(D), is a functional head which always dominates a definite nominal (DP) and an indefinite one (NP) or a prepositional phrase (PP).1 The second is that a certain number of quantifiers act as adjectives.
    Keywords: quantifier, head, determiner, functional projection, adjunct
  • Mehrzad Mansouri Page 87
    The present study is an attempt to describe DP in Shirazi dialect (a dialect of Persian spoken in Shiraz) within the framework of Larson(1988)’s proposal concerning VP shell, proposed to solve the problem of double object construction in binary system, particularly X`-theory. The study demonstrates that generalizing VP shell to DP can account for the splitting of DP head in Shirazi dialect. It argues that there are two shells with two heads for a DP in this framework. The head of the outer layer consists of pronouns and numbers while the head of the inner layer consists of articles. The definite article /-u/ in Shirazi dialect is a piece of evidence to support NP movement and merge in DP structure. Generalizing VP shell to DP in the dialect, as generalized to NP, DP, PP in Mansouri (2006), is an evidence of the generalizability of the concept of Shell to XP or all other maximal projections within X'- Theory.
    Keywords: minimalist program, VP Shell, DP Shell, Shirazi dialect, Noun Phrase
  • Ali Izanloo, Shahla Sharifi Page 111
    Previous studies on clocks have mostly worked on the development of clock knowledge. It is implicitly assumed that there seems to be no basic difference in the way people read a clock. This study highlights a big difference found in the language of a home signer. She reads the clock by referring to midnight and midday. For example when we say “nine o’clock in the morning” she would say – or rather gesture - “three to midday”, or when we say “two o’clock in the morning” she would gesture “two after midnight”. This study explores the root of this difference and suggests that it is influenced by religious beliefs.
    Keywords: home sign language, clock, midday, midnight, prayer
  • Azam Estaji Page 129
  • Page 149
    The present paper studies the phonological process of metathesis in Persian. Metathesis is usually considered an irregular, sporadic and marginal process in some languages, but regular and rule governed in some others. It seems that metathesis can be regular when serving a "specific structural purpose". This structural purpose may be of a phonological nature. The analysis of metathesis in Persian shows that it used to be regular in Middle Persian and resulted in phonologically well-formed words. But in Modern Persian data, analyzed here, metathesis was found to be not regular. There are of course instances of metathesis that have resulted in phonologically well-formed structures, but there are, at the same time, some other instances of metathesis which have resulted in phonologically ill-formed combinations. It must be mentioned that in the data analyzed here, metathesis leading to phonological well-formed structures showed greater frequency.
    Keywords: phonological process, metathesis, sonority sequencing principle, sonority dispersion principle, Persian