فهرست مطالب

اعتیاد پژوهی - پیاپی 23 (پاییز 1391)

فصلنامه اعتیاد پژوهی
پیاپی 23 (پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/08/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سخن اول
    صفحه 7
    مشاهده متن زبان: فارسی
  • فراتحلیل اثربخشی برنامه های پیشگیری در تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به سوءمصرف مواد در ایران
    نادر مهری، رضا اسماعیلی، مهدیه رجبی رستمی، محمد ترکاشوند صفحات 9-26
    هدف
    هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد در تغییر نگرش دانش آموزان و عوامل موثر بر آن است.
    روش
    برای این منظور، با استفاده از روش فراتحلیل، مطالعاتی که به ارزیابی برنامه های پیشگیری پرداخته بودند، گردآوری شدند. برای گردآوری مطالعات از کلید واژه های مرتبط استفاده شده و جستجو در سایت ها و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها صورت پذیرفت و مطالعاتی که با معیارهای ورود به فراتحلیل همخوانی داشتند گزینش شدند و اطلاعات مورد نظر برای آزمون فرضیه ها با پرسشنامه معکوسی که توسط نویسندگان تهیه شده بود، استخراج شد. از 20 مطالعه گزینش شده، آماره های مناسب برای محاسبه اندازه اثر و اطلاعات مورد نیاز دیگر ثبت شده و با نرم افزار2CMA به محاسبه اندازه اثرها و تجزیه و تحلیل اقدام شد.
    یافته ها
    نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در مجموع برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد در تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به سوء مصرف مواد موفق بوده است. مقدار اندازه اثر تلفیق شده (608/0=d) بوده و به لحاظ آماری نیز معنادار است. از آنجایی که این مقدار در دامنه ای بین 6/0 تا 7/0 قرار دارد، طبق دسته بندی کوهن متوسط ارزیابی می شود. همچنین، نتایج نشان می دهد متغیرهایی نظیر داشتن مبنای نظری، رویکرد تعاملی در ارایه برنامه، شدت برنامه، استفاده از راهبردهای آموزشی متنوع در ارایه، استفاده از آموزش دهندگان همتا به لحاظ آماری تاثیر معناداری بر اثربخشی برنامه پیشگیری داشته و برنامه های اثربخش تری را در تغییر نگرش دانش آموزان پدید آورده است.
    نتیجه گیری
    برای دستیابی به برنامه های اثربخش تر در تغییر نگرش دانش آموزان بایستی متغیرهای فوق را در تدوین و اجرای برنامه ها مد نظر قرار داد.
    کلیدواژگان: سوءمصرف مواد، اثربخشی، برنامه پیشگیری، نگرش، فراتحلیل
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مقایسه سوگیری توجه نسبت به مواد افیونی در افراد وابسته و ترک کرده در بین مراجعین به کلینیک های درمانی و اعضای انجمن های معتادان گمنام
    جواد عنایت*، غلامحسین جوانمرد، جعفر ممقانی صفحات 27-37
    هدف

    این پژوهش با هدف مقایسه ی سوگیری توجه نسبت به محرک های وسوسه انگیز مربوط به مواد افیونی در بین گروه کنترل، ترک کرده و وابسته به مواد انجام شد. طول مدت مصرف و ترک نیز مورد توجه قرار گرفت.

    روش

    طرح پژوهش حاضر از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش عبارت بود از کلیه افراد وابسته به مواد که به نوعی به ادارات بهزیستی، کلینیک های ترک اعتیاد سرپایی، مراکز تولد دوباره و انجمن معتادان گمنام استان آذربایجان شرقی مراجعه می کردند. در این تحقیق پنج گروه شرکت کننده، شامل افراد وابسته به مواد افیونی (که به دو گروه دارای مصرف طولانی و افراد دارای مصرف کوتاه تقسیم می شدند)، افراد ترک کرده (که به دو گروه دارای ترک طولانی و افراد دارای ترک کوتاه بودند) وگروه گواه می شد. در مجموع، در این تحقیق 103 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه های نمونه از نظر سن، سواد، و جنس مشابه بودند. برای سنجش سوگیری توجه نسبت به محرک های وسوسه انگیز مربوط به مواد افیونی، از آزمون بازشناسی کلمات استفاده شد که در این آزمون سه خرده آزمون اصلی و یک آزمون بازشناسی وجود داشت.

    یافته ها

    نتایج پژوهش نشان داد که در سوگیری توجه نسبت به محرک های مواد افیونی در گروه گواه و مصرف کننده های خفیف و شدید و همچنین افراد ترک کرده با فاصله زمانی کوتاه مدت تفاوت وجود داشت. همچنین، گروه کنترل دارای وسوسه و سوگیری توجه کمتری نسبت به گروه های دیگر بودند. در نهایت، افرادی که دارای مصرف خفیف هستند در مقایسه با گروه کنترل احساس تهدید بیشتری می کردند.

    نتیجه گیری

    یافته های این تحقیق تلویحات کاربردی دارند و می تواند مورد توجه متخصصان در امر درمان اعتیاد قرار گیرد.

    کلیدواژگان: وابستگی به مواد، سوگیری توجه، تهدید اجتماعی، عود مجدد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مقایسه سبک های دفاعی و ویژگی های شخصیتی در افراد معتاد و عادی
    محسن احمدی، محمود نجفی، سیدعلی حسینی المدنی، آلاله عاشوری صفحات 39-51
    هدف
    هدف پژوهش حاضر مقایسه مکانیسم های دفاعی و ویژگی های شخصیتی افراد معتاد و عادی شهر همدان بود.
    روش
    در این مطالعه علی- مقایسه ای تعداد 70 نفر معتاد با میانگین سنی 81/9±39/37 و دامنه سنی 23 تا 58 از کلینیک های ترک اعتیاد شهر همدان در پاییز 1390 به روش در دسترس و تعداد 70 نفر از بستگان این افراد که از لحاظ متغیر های جمعیت شناختی تا حد امکان با آنها همتا بودند به عنوان گروه مقایسه انتخاب شدند. از هر دو گروه خواسته شد تا به پرسشنامه سبک های دفاعی و پرسشنامه شخصیتی آیزنک پاسخ دهند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که میانگین نمرات افراد معتاد نسبت به گروه عادی در متغیر های سبک های دفاعی رشد نایافته، روان آزردگی و ویژگی های شخصیتی روان رنجوری و برون گرایی بیشتر و در متغیر سبک های دفاعی رشد یافته کمتر بود.
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج این تحقیق می توان گفت بین افراد معتاد و عادی در سبک های دفاعی و ویژگی های شخصیتی تفاوت معنادار وجود دارد.
    کلیدواژگان: مکانیسم های دفاعی، ویژگی های شخصیتی، اعتیاد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی تفاوت های سوگیری توجه، عملکرد اجرایی و زمان واکنش در مصرف کنندگان آمفتامین در مقایسه با افراد غیرمصرف کننده مواد
    نظام الدین قاسمی، احمدرضاکیانی، اصغر زره پوش، مهدی ربیعی، نجمه وکیلی صفحات 53-64
    هدف
    اعتیاد به موادمخدر برحسب نوع ماده مصرفی دارای عوارض و اثرات مختلف است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف مقایسه عملکردهای عصب-روان شناختی در بین مصرف کنندگان شیشه با افراد عادی انجام شده است.
    روش
    پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است که روی دوگروه افراد سوء مصرف کننده مواد و افراد عادی انجام شده است. جامعه آماری کلیه مصرف کنندگان مواد مخدر شهر بهارستان اصفهان بود. گروه مصرف کننده مواد شامل 33 نفر مصرف کننده شیشه بودند که از بین افراد مراجعه کننده به مرکز درمان اعتیاد بهارستان به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. گروه مقایسه شامل 39 نفر از افراد عادی بود که از لحاظ سن، جنس و تحصیلات با گروه اول همتا سازی شدند. افراد هر دو گروه توسط مدیر فنی مرکز و با استفاده از تست های تشخیصی ادراکی مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات ازآزمون کارت های ویسکانسین، دستگاه کرونسکوپ (زمان واکنش) در سه وضعیت ساده، تشخیصی و انتخابی وسوگیری توجه (آزمون استروپ) استفاده شد.
    یافته ها
    یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که مصرف کنندگان شیشه در مقایسه با افراد عادی از لحاظ تعداد خطا تفاوت معناداری دارند، ولی از لحاظ خطا، درجاماندگی درآزمون ویسکانسین تفاوت معناداری باهم ندارند. در زمینه زمان واکنش نیز یافته ها نشان داد که مصرف کنندگان شیشه کمترین زمان واکنش و بیشترین میزان خطا را در هر سه حالت داشتند، اما در کوشش به شکل ساده بین دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. به عبارت دیگر، دوگروه در کوشش به شکل انتخابی و تشخیصی در زمان و تعداد خطا ها با یکدیگر تفاوت معناداری نشان دادند. همچنین، دو گروه در سوگیری توجه (آزمون استروپ) از لحاظ تعداد خطا با یکدیگر تفاوتی نداشتند، ولی از لحاظ زمان، بین مصرف کنندگان شیشه و افراد سالم تفاوت معناداری وجود داشت.
    نتیجه گیری
    می توان گفت مصرف شیشه می تواند شرایط متفاوتی را از لحاظ عملکردهای شناختی- عصبی در افراد ایجاد کند. شناسایی و فهم این عوامل می تواند علاوه بر کمک به درک بهتر مشکل، به ارایه راهکارهای مختلف درمانی منجر شود.
    کلیدواژگان: سوگیری توجه، عملکرد اجرایی، زمان واکنش، آمفتامین
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • شیوع شناسی مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس
    حمید مردانی، علی اکبر شیخی فینی، جواد کاوسیان صفحات 65-82
    هدف
    سوء مصرف مواد یکی از مهم ترین مشکلات و بیماری های قرن حاضر است که نگرانی وسیعی را در سطح جهان ایجاد کرده است و حل مساله اعتیاد در میان جمعیت جوان و قشر تحصیل کرده جوامع از اهمیت بیشتری برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان شیوع مصرف مواد (تریاک، مشروبات الکلی، سیگار و قلیان) در دانشجویان دانشگاه آزاد بندرعباس انجام پذیرفت.
    روش
    این مطالعه به شیوه مقطعی انجام گرفت. آزمودنی ها شامل 310 دانشجو بوده که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و از پرسشنامه شیوع شناسی مصرف مواد برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان می دهد که سن شروع مصرف مواد 22 تا 25 سالگی است. مصرف سیگار، قلیان، مشروبات الکلی و تریاک در بین دانشجویان پسر بیشتر از دختر است و این تفاوت ها از لحاظ آماری براساس آزمون خی دو معنا دار هستند.
    نتیجه گیری
    جنسیت، سابقه مصرف مواد در اعضاء خانواده و دوستان از عوامل خطرساز در مصرف مواد تلقی می شوند.
    کلیدواژگان: مصرف مواد، دانشجو، شیوع شناسی، بندرعباس
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مقایسه زمان واکنش در افراد وابسته به مواد و افراد غیروابسته
    محمد نریمانی، اسماعیل سلیمانی، فرشته کرداصغری صفحات 83-95
    هدف
    پژوهش حاضر با هدف مقایسه زمان واکنش ساده، انتخابی و تمییزی در افراد وابسته به مواد و افراد غیروابسته انجام شده است.
    روش
    در این مطالعه علی-مقایسه ای، جامعه آماری شامل 425 نفر مرد مراجعه کننده به یکی از مراکز بازتوانی شهر تبریز بود. این افراد به دلیل وابستگی به تریاک یا کریستال به این مراکز مراجعه کرده و از این میان به روش نمونه گیری تصادفی ساده 16 نفر وابسته به تریاک، 16 نفر وابسته به کریستال و 16 نفر نیز به عنوان گروه مقایسه از بین جمعیت عمومی (بدون سابقه وابستگی) انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات را پرسشنامه پذیرش معتادین خودمعرف و دستگاه آزمایشگاهی تحت عنوان دستگاه «زمان واکنش سنج» تشکیل دادند.
    یافته ها
    نتایج پژوهش نشان داد که بین سه گروه افراد غیروابسته (بهنجار) و وابستگان به تریاک و کریستال، از نظر زمان واکنش ساده، زمان واکنش انتخابی و زمان واکنش به محرک شنیداری تفاوت معنا داری وجود دارد. اما از نظر زمان واکنش تمییزی و زمان واکنش به محرک دیداری تفاوت معنا دار وجود ندارد.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج به دست آمده، زمان واکنش افراد وابسته به تریاک و کریستال نسبت به افراد غیروابسته (بهنجار) کندتر است.
    کلیدواژگان: زمان واکنش، وابستگی، تریاک، کریستال
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Meta Analysis of the Effectiveness of the Prevention Programs of Student's Attitude Change toward Substance Abuse in Iran
    Mehrin., Esmaeilir., Rajabi R. M., Torkashvand, M. Pages 9-26
    Aim
    the aim of current study was the study of the effectiveness of prevention programs of students’ attitude change toward substance abuse and its effective factors.
    Method
    for this purpose, the studies which related to evaluation of prevention program were gathered. For gathering of these researches related keywords were used and search was done in sites and universities dissertations. Finally, the researches which were conformed to the entrance criterions, were selected and considered information for testing of hypothesizes was extracted by reverse questionnaire which provided by authors. Of 20 selected studies proper statistics for calculation of effect size and other required information were recorded and analyzed by CMA2.
    Results
    the findings showed that altogether, prevention programs of substance abuse were successful on students’ attitude change. The pooled effect size was significant. Because of the amount of pooled effect size was placed in range of 0.6-0.7, and then according to Cohen’s opinion is classified as moderate effect size. The results also, showed the variables as having of theoretical base, transactional approach in program presentation, the severity of program, the using of diversity educational strategies in presentation, the using of peer instructors were affected significantly on the effectiveness of programs.
    Conclusion
    For attaining of more effective programs on students’ attitude change toward substance abuse these results should be considered.
    Keywords: Substance Abuse, Effectiveness, Prevention Program, Attitude, Meta Analysis
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Comparison of Attention Biases to Opiates in Substance Dependent and Treated Clients of Therapeutic Clinics and Narcotics Anonymous Memberships
    Enayatj., Javanmard, Gh. H., Mammagani, J. Pages 27-37
    Aim

    The purpose of this study was to compare the attention bias about tempting incentives related to opium materials in treated, addicted and normal people. Duration of consumption and treating were also considered.

    Method

    In this causal-comparative study population was all addicted people who were referred to the rehabilitation offices, addiction treatment clinic, rebirthing centers and Narcotics Anonymous of East Azerbaijan. This study consisted of five groups of men, including addicted to opium materials which are divided into two groups namely: long consumption period and people with short consumption period, also, treated people including long term treated and short term treated, and a normal control group. Altogether, 103 selected people were studied. Sample groups were similar in terms of age, education, and sex. For measuring attention bias towards tempting stimuli related opiates, a words recognition test was used. This test included three subtests and one recognition test. The recognition scores for the three categories of words were measured.

    Results

    The findings indicated that there was a difference in attention against opium material incentives between control group and the mild and severe consumers groups. Also there were significant differences between treated people with the short time distance and control group, and control group had less temptation and biases in comparison to the other groups. Finally, those who have mild consumption are threatened more in comparison with the control group.

    Conclusion

    The findings have applied implications.

    Keywords: Substance Dependence, Attention Bias, Social Threat, Relapse
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Comparison of Defense Mechanism Styles and Personality Characteristics in Addicts and Healthy Individuals
    Ahmadim., Najafim., Hoseini M. A., Ashori, A. Pages 39-51
    Aim
    The purpose of this study was to comprise of psychological defense mechanism styles and personality characteristics in addicts and healthy individuals.
    Method
    In this causal-comparative study, 70 addicts person (with an average age of 37.29±9.81and the age range 23 to 58 years) were selected via accessible sampling method of clinics and Hamadan’s addicted self-representing center during the Autumn of 2011, The number of 70 relatives of these people that demographic variables were matched as possible with the comparison group were selected. Both groups were asked to respond to the defense mechanism style and Eysenk personality Questionnaires.
    Results
    The result of this study showed that the scores mean of addicts were higher than healthy people on immature defense mechanism style, neourotism, and neurotic and extraversion personality characteristics and lower than in mature defense style variables.
    Conclusion
    Based on the result of this study there was a significant difference between addict individuals and healthy people in defense mechanism and personality characteristics.
    Keywords: Defense Mechanism, Personality Characteristics, Addiction
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Study of the Differences of Attention Bias, Executive Functioning, and Reaction Time of Amphetamine Consumers in Comparison of Non Consumers
    Ghasemin., Kiani, A. R., Zerehposha., Rabieim., Vakili, N. Pages 53-64
    Aim
    Addiction to opium can be resulted to different effects. Current research designed in order to comprise if neuro-psychological functions among Amphetamine consumers and normal people.
    Method
    Research design was causal-comparative design which performed in consumers and normal people. Research population was all opium consumers of Bahar city. Addict group included of 33 Amphetamine consumers who were referred to Baharestan addiction withdrawal center by snowball sampling. The comparison group included 39 normal people that matched with addict group with consideration of age, sex, education. All samples were studied by technical management of center and by using of perceptual diagnostic tests. Wisconsin cards, reaction time tests (simple, diagnostic, and selective) and attention bias (Stroop) was used.
    Results
    the results of the research indicated that Amphetamine consumers were significantly different with normal people in consideration of error number, but there wasn’t significant difference on error in Wisconsin test. In reaction time Amphetamine consumers had least reaction time and highest number of errors, in three states. In simple trial there weren’t significant difference, but two groups were significant different in selective and diagnostic trial on time and number of errors. Also, there wasn’t significant difference on attention bias with consideration of error, but there was significant difference with consideration of time.
    Conclusion
    on the basis of results it can be claimed Amphetamine consumption can be affected on neuro-cognitive functions. Identifying and understanding of these factors can be useful in better understanding of problem, and can be led to different therapeutic treatment.
    Keywords: Attention Bias, Executive Functions, Reaction Time, Amphetamine
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Prevalence of Substance Use among Bandar Abas Azad Islamic University Students
    Mardanih., Sheikhi, A. A., Kavosian, J. Pages 65-82
    Aim
    Substance abuse is one of the most important problem and disease in current century that produced wide worry in the entire world. The solving of addiction among young and educated population is more important issue. The current research was aimed the study of the prevalence rate of the substance use (included: opium, alcohol, cigarette, Hubble bubble) among Bandar Abas azad Islamic university students.
    Method
    In this cross sectional study 310 university students were selected by stratified random sampling. For gathering data the prevalence substance use questionnaire was used.
    Results
    The findings showed the start age was 22-25 years old. Also, prevalence rate of cigarette, Hubble bubble, opium, and alcohol were higher in boy students in comparison of girl students. The rate of difference was significant by run of chi square analysis.
    Conclusion
    Sex, the history of substance use in family member, and friends were risk factors of substance use.
    Keywords: Substance Use, University Students, Prevalence, Bandar Abas
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Comparing of the Reaction Time in Substance-Dependent and Non-Dependent Individuals
    Narimanim., Soleimanie., Kord A. F. Pages 83-95
    Aim
    The aim of this study was to compare the simple, selective, and discrimination reaction time in substance-dependent and non-dependent individuals.
    Method
    In this causal-comparative study, the population included of 425 males (opium and crystal dependents) who were referred to addiction rehabilitation centers in Tabriz. By random sampling, 16 opium dependents, 16 crystal dependents, and 16 non-dependent individuals with no history of dependency as the compare group were selected. All groups peered in age, and marital status. For gathering data, “Addicts Admit Questionnaire” and laboratory device known as the "Reaction Time Assay" have been used.
    Results
    The results of this study showed that there are significant differences among all groups in simple reaction time, choice reaction time and reaction time to auditory stimuli, but no significant difference in discrimination reaction time and reaction time to visual stimulus observed.
    Conclusion
    The reaction time of substance-dependent groups is slower than non-dependent groups.
    Keywords: Reaction Time, Dependency, Opium, Crystal
    Abstract View Paper Original: Persian