فهرست مطالب

نشریه جغرافیا و توسعه ناحیه ای
سال هشتم شماره 2 (پیاپی 15، پاییز و زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1390/04/01
  • تعداد عناوین: 12
|
  • ایمان باباییان، زهرا نجفی صفحه 1
    به دلیل تفکیک فضایی کم، حذف و یا ساده سازی برخی پدیده های خرد مقیاس در الگو های گردش عمومی جو، آنها در مقایسه با الگوهای منطقه ای و کوتاه مدت، نمی توانند تقریب درستی از شرایط آب و هوایی ناحیه ی مورد مطالعه را ارائه دهند. لذا باید خروجی این الگوها توسط الگوهای دینامیکی منطقه ای و یا آماری ریزگردانی شوند، تا با لحاظ اثرات محلی، خطای الگوهای گردش عمومی جو به حداقل ممکن برسد. در این مطالعه داده های روزانه ی الگوی گردش عمومیECHO-G تحت سناریوی A1، که از مرکز تحقیقات هواشناسی کشور کره جنوبی گرفته شده است، توسط الگوی آماری LARS-WG نسخه 3 از مقیاس مکانی 8/2×8/2 درجه ی جغرافیایی تا مقیاس ایستگاهی ریزگردانی شدند. توان مندی الگوی آماری در شبیه سازی اقلیم گذشته (2004-1988) ایستگاه های استان خراسان رضوی با کاربرد سناریوی حالت پایه و داده های دیدبانی مورد تایید قرار گرفت. سپس بارش، تابش، دمای کمینه و بیشینه ی دوره 39-2010 در ایستگاه های هواشناسی استان خراسان رضوی الگوسازی شد. نتایج این تحقیق حاکی از کاهش5/9 درصدی بارش در منطقه ی مورد مطالعه، افزایش میانگین سالانه ی دما بین 5/1 تا 3/3 درجه در ایستگاه های سینوپتیک استان، افزایش آستانه ی بارش های سنگین و بسیار سنگین بین 45 تا 60 درصد و همچنین کاهش بارش های فصل سرد تا حدود سیزده درصد و جابه جایی آن به سوی انتهای فصل سرد است. هرچند بارش های تابستانه در استان قابل ملاحظه نیستند، اما نتایج این تحقیق نشان دهنده ی افزایش حدود پنجاه درصدی بارش های تابستانه در این استان است.
    کلیدواژگان: تغییر اقلیم، دوره 39، 2010، خراسان رضوی، الگوی گردش عمومی جو، ریزگردانی
  • سعدالله ولایتی صفحه 21
    آبخانه ی دشت مشهد تامین کننده آب حدود صد و بیست هزار هکتار زمین کشاورزی و آب شرب شهرداری مشهد، چناران، گلبهار و تعدادی از روستاهای محدوده ی دشت مشهد است. استخراج بیش از تغذیه ی آب در سال توسط چاه ها، به ویژه چاه های عمیق که از اوایل دهه ی 1350 به این طرف صورت گرفته است، سبب افت زمان دار سطح آب زیرزمینی شده است. متوسط افت سالانه ی دشت مشهد بیش از یک متر در سال بوده که پیامدهای متعددی را در پی داشته است، از جمله می توان به کاهش آبدهی چاه ها و قنوات، نشست سطح زمین و افزایش املاح آب اشاره کرد. در مورد پیامد اخیر، لازم است گفته شود که مقدار املاح Ec آب در محدوده ی چناران به مدت بیست و دو سال (85-1363) حدود 250 میکرومهوس بر سانتی متر افزایش یافته است. همچنین به ازای هر متر افت سطح آب زیرزمینی در همین سال ها، که در مورد شانزده حلقه چاه انتخابی انجام شده است، مقدار Ec بین 26 تا 95 میکرومهوس بر سانتی متر افزایش نشان می دهد. روش تحقیق استقرایی و علی می باشد و تجزیه و تحلیل نهایی براساس نقشه ها، هیدروگراف ها و شیمی گراف ها با استفاده از روش های هم بستگی و آماری صورت گرفته است. هدف اصلی این مقاله روشن ساختن این مساله است که اگر برداشت آب زیرزمینی بیش از حد مجاز انجام شود، آبخانه شور و بلااستفاده خواهد شد.
    کلیدواژگان: مشهد، آبخانه، هیدروگراف، شیمی گراف، هدایت الکتریکی، بیلان آب
  • اکبر اصغری زمانی، سعید ملکی، علی موحد صفحه 39
    مقاله ی حاضر می کوشد یکی از رویکردهای نوین و تکنیک- محوری را که نزدیک به دو دهه پیش در نظام های برنامه ریزی و مدیریت شهری دنیا آغاز شده و نزدیک به یک دهه است که در ایران نیز به شکلی غیرنظام مند و با احتیاط علمی و اجرایی بسیار وسواس وار مطرح گردیده است، مورد آزمون قرار دهد. در این مقاله تلاش گردیده از یکی از مدل های شبیه سازی فرایندهای تغییر و تبدیل کاربری اراضی با هدف آزمون کارآیی آن در ساختارهای شهرنشینی شهر ایرانی با عنوان مدل CLUE_S استفاده به عمل آید. نتایج به دست آمده از فرایند کار نشان می دهد به شرط وجود پایگاه اطلاعاتی جامع و مناسب برای دوره های زمانی مختلف در حوزه های آماری و تصویری، می توان از فن آوری های نو در شبیه سازی، برآورد و پیش بینی رویدادهای احتمالی، که ممکن است در ادوار آتی شهرها و مدیریت و برنامه ریزی آنها با آن روبرو شوند، مورد استفاده قرار داد. براین اساس در این پژوهش از سه سناریوی آماده شده برای زنجان شبیه سازی روندهای گسترش آتی شهر با نرخ رشد 8/4 به عنوان نرخ رشد مساحت کالبدی دوره پنجاه ساله 85-1335 در سامانه ی شبیه سازی اعمال گردید. حاصل کار نشان می دهد که سامانه ی مذکور در مدل سازی سطح تغییرات فیزیکی کاربری ها و ارایه ی سناریوهای مختلف از قابلیت قابل قبولی برخوردار است.
    کلیدواژگان: سامانه اطلاعات جغرافیایی، کلواس، تحلیل زمین آماری، کاربری زمین، گسترش فضایی، کالبدی، زنجان
  • منوچهر فرج زاده، سید امیر حسینی صفحه 65
    در این پژوهش، به منظور تحلیل و منطقه بندی توزیع زمانی و مکانی یخبندان در ایران، دماهای صفر و زیر صفر، پنجاه و چهار ایستگاه هواشناسی کشور با دوره مشترک سی و یک ساله استخراج و نقشه ی پراکندگی مکانی یخبندان در ایران تهیه شد. نتایج نشان می دهد که میانگین سالانه ی روزهای یخبندان ایران، و میانگین دمای آن به ترتیب شصت و دو روز و 3- درجه بوده است. دی ماه با میانگین بیست و هشت روز، بیشترین روزها وسردترین دماها را داشته است. میانگین کمینه های مطلق کشور5/16- درجه بوده و پایین ترین کمینه های مطلق در غرب و شمال غرب کشور رخ داده است. در پهنه بندی یخبندان، منطقه ی غرب، شمال غرب والبرز، یخبندان های بسیار شدید، شمال، یخبندان کم را تجربه می کنند. در تمامی دوره ها، غرب، شمال غرب و دامنه های جنوبی البرز بیشترین میانگین ها و سردترین دماها، و مناطق شمالی و جنوبی، کمترین میانگین روزها و دماها را دارا بوده اند.
    کلیدواژگان: ایران، پهنه بندی، تحلیل زمانی، تحلیل مکانی، یخبندان
  • ابوالفضل مشکینی، صابر محمدپور، محسن رحیمی، محمد اکبرپور سراسکانرود صفحه 91
    کاربری فضای سبز یکی از کاربری های مهم خدماتی برای شهرهای امروزی محسوب می شود و یکی از مؤلفه های نیل به توسعه ی پایدار شهری است که به لحاظ اهمیت مساله مورد توجه برنامه ریزان شهری است. در این نوشتار، چگونگی تخصیص بهینه ی کاربری فضای سبز عمومی شهری، که به عنوان یکی از مهمترین کاربری های خدماتی- رفاهی شهری مطرح و دارای اثرات متقابلی بین فضای سبز و دیگر کاربری های شهری نیز می باشد، پرداخته شده است. در این زمینه فاکتورهای مطالعاتی فضای سبز، مانند: توصیف و پراکنش، سرانه ها، نسبت اشتغال این فضاها در سطح شهر و به دنبال آن فرایند توسعه و تحول فضای سبز در مقاطع زمانی84-1373 مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دیگر، استانداردهای فضای سبز از دیدگاه های گوناگون مورد بررسی و وضعیت شهر گلستان نسبت به آن سنجیده شده و میزان کمی و کیفی فضای سبز شهر گلستان از نظر معیارهای برنامه ریزی شهری مورد مطالعه قرار گرفته است. نتیجه ی یافته ها نشان می دهد که فضای سبز موجود به طور متعادل در سطح شهر توزیع نشده است و پارک-های منطقه ای وناحیه ای درسطح شهر گلستان وجود ندارد.
    کلیدواژگان: فضای سبز شهری، توسعه ی پایدار، سرانه ی فضای سبز، شهر گلستان
  • سید هادی حسینی، حسین حاتمی نژاد، حسین قدرتی صفحه 117
    هدف این مقاله، تدوین راهبردهای توسعه ی شهر سبزوار بر اساس نظریه ی توسعه ی پایدار شهری است. روش تحقیق مبتنی بر بهره گیری از روش های توصیفی و تحلیلی است. در بخش نظری تحقیق به طور خاص از روش تحلیل داده های ثانویه(اسنادی) استفاده شده و در بخش عملی، روش تحقیق، مطالعه ی موردی بوده است که در آن علاوه بر استفاده از روش اسنادی، از روش های تحقیق کیفی همانند مصاحبه ی عمیق و مشاهده فردی علنی استفاده شده و در تحلیل داده ها از روش تحلیل راهبردی استفاده شده است. تکنیک های مورد استفاده برای تحلیل عبارت اند از: تکنیک دلفی و الگوی تحلیلی کیفی سوات، که در قالب رویکرد راهبردی مورد استفاده قرار گرفته اند. یافته های تحقیق حاکی از این است که در بخش عوامل درونی، نقاط ضعف شهر بر نقاط قوت آن برتری دارد و در بخش عوامل بیرونی، فرصت های شهر بر تهدیدهای آن دارای برتری محسوسی است. نتیجه این که؛ برنامه ریزی توسعه ی پایدار شهر باید مبتنی بر راهبردهای گروه WO باشد، به عبارت دیگر از فرصت های بیرونی جهت برطرف کردن نقاط ضعف درونی شهر بهره گرفت.
    کلیدواژگان: پایداری شهری، سوات، دلفی، برنامه ریزی راهبردی، سبزوار
  • حمید شایان، خدیجه بوذرجمهری، محمود رضا میرلطفی صفحه 151
    کارکرد اصلی مناطق روستایی در جهان سوم، کشاورزی، است و به دلیل تاثیر ویژه آن بر اشتغال، تعدیل فقر و درآمد، امنیت غذایی و خودکفایی، از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش به بررسی نقش کشاورزی (به عنوان متغیر مستقل) در توسعه ی روستایی (متغیر وابسته)بخش میانکنگی سیستان می پردازد. روش تحقیق، از نوع توصیفی تحلیلی و بر مبنای داده های جمع آوری شده از پرسش نامه ی استاندارد روستا و خانوار می باشد. برای تحلیل داده ها از آزمون های هم بستگی و تحلیل چند متغیره متناسب با هدف تحقیق استفاده شده است. حجم جامعه ی نمونه 372 سرپرست خانوار در چهل روستای نمونه بوده است که با روش تخصیص متناسب به صورت تصادفی به دست آمده است. ضریب تغییرات چهار بعد توان کشاورزی نشان می دهد که بعد اجتماعی با ضریب 12/0 همگن ترین و بعد تولیدی با ضریب 35/0 ناهمگن ترین بعد است. بین ابعاد توسعه-ی روستایی نیز بعد اجتماعی با ضریب 14/0 همگن ترین و بعد اکولوژیکی با ضریب 26/0 ناهم گن ترین بعد است. آزمون هم بستگی بین دو متغیر مستقل (توان کشاورزی) و وابسته (توسعه ی روستایی)، رابطه ی معناداری را نشان داده است. براساس تحلیل چند متغیره، بعد تولیدی به تنهایی 3/40 درصد از تغییرات متغیر وابسته (توسعه ی روستایی) را تبیین نموده است. در مجموع ابعاد چهارگانه ی توان کشاورزی 4/52 درصد از تغییرات توسعه ی روستایی را بیان کرده است. نتیجه ی تحلیل چند متغیره بعد تولیدی - به عنوان مهمترین و اثرگذارترین بعد - نشان می دهد که سرانه ی درآمد خالص به تنهایی 3/27 درصد و عملکرد گندم 5/7 درصد واریانس توسعه ی روستایی را تبیین می کند. این مساله ضرورت توجه و برنامه ریزی شاخص های مهم بعد تولیدی کشاورزی را یادآور می شود.
    کلیدواژگان: توان کشاورزی، توسعه روستایی، بخش میانکنگی، سیستان
  • پروین شفیعی، سید هدایت الله نوری، حسن بیک محمدی، احمد تقدیسی صفحه 173
    توسعه ی کشاورزی در شهرستان اردستان؛ به دلیل نبود آب و خاک، کوچک بودن اراضی کشاورزی، با مشکلاتی روبرو است که مهاجر فرستی از مهمترین پیامدهای آن است. بخش عمده ای از این مشکلات را می توان با توسعه ی متناسب صنایع کوچک و کارگاهی و اشتغال زایی برطرف نمود. لذا جهت توسعه صنایع کوچک و کارگاهی این شهرستان در فاصله ی سال های (85- 1375) پنجاه و سه واحد صنعتی که شامل کارگاه های صنایع قالی بافی، غذایی، کانی و... است، به دلیل فرآورده های کشاورزی و معدنی در دهستان های اردستان (گرمسیر، ریگستان، برزاوند و...) ایجاد شده که نقش مهمی در اشتغال روستاییان ایفا نموده است. هدف اصلی، در این پژوهش آن است که صنایع کوچک و کارگاهی متناسب با شرایط و قابلیت های مناطق روستایی اردستان را بررسی و صنایع پیشنهادی (صنایع غذایی – کشاورزی، غیر کشاورزی، دستی- هنری و بومی) را به ترتیب اولویت مکانی در هریک از دهستان های اردستان ارائه کنیم. برای این منظور روش سلسله مراتبی، مورد بحث و استفاده قرار گرفته است و پرسشنامه هایی براساس سه گروه صنایع مزبور، با استفاده از نظرات بیست تن از کارشناسان صنایع؛ تهیه و تکمیل شده است، که اطلاعات به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد؛ دهستان کچو «کچومثقال» با وزن نسبی (24/0) برای استقرار صنایع غذایی کشاورزی، دهستان گرمسیر«مهاباد» برای ایجاد و استقرار صنایع غیر کشاورزی، دستی هنری و بومی بهترین مکان ها، در مناطق روستایی شهرستان اردستان، از نظر متخصصان، به حساب می آیند.
    کلیدواژگان: صنعت، صنایع کوچک و کارگاهی، شهرستان اردستان، مکان یابی، روش سلسله مراتبی
  • محمد رحیم رهنما، عزت الله مافی، روح الله اسدی صفحه 197
    تحقیقات انجام شده درباره شهر مشهد نشان از مشکلات گوناگون شهرداری در مواردی همچون شفافیت و اطلاع رسانی، عدالت؛ پاسخ گویی و عدم رضایت مندی شهروندان است، که از عمده ترین شاخص های حکمروایی خوب به حساب می آیند. لزوم انجام تحقیقی نسبتا جامع با تکیه بر اصول و شاخص های حکمروایی خوب شهری برای نشان دادن وضعیت کلی آن در کلان شهر مشهد و برنامه ریزی در راه ارتقای آن ضرورتی غیرقابل انکار به شمار می آید. لذا با در نظر گرفتن رویکردهای نوینی همچون حکمروایی خوب شهری و توجه به این موضوع که حکومت شهری در مقابل حکمروایی شهری قرار می گیرد، این تحقیق با سنجش میزان اعمال شاخص های حکمروایی خوب(مشارکت، شفافیت، قانون مندی، پاسخ گویی و...) از زوایای مختلف دریچه ای را به روی این مهم باز می کند که اولا اعمال این شاخص ها از ضروریات توسعه ی پایدار است و این که شهروندان می توانند در فرایند برنامه ریزی و اجرای برنامه نقش بسیار مهمی ایفا نمایند و راه رسیدن به اهداف را تسهیل کنند. برای دست یابی به این هدف با تکمیل پرسشنامه به حجم نمونه ای برابر با 391 تن از شهروندان و تعداد 32 تن از کارشناسان و متخصصان شهرداری و شورای شهر پرداخته شد. نتایج تحقیق در قالب تحلیل SWOT نشان داد که موقعیت حکمروایی در مشهد از میان چهار حالت تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی و رقابتی در بدترین وضعیت ممکن یعنی موقعیت تدافعی قرار دارد. همچنین مشهد از نظر عوامل درونی(قوت و ضعف) با ضعف روبرو است و در برابر عوامل خارجی(فرصت و تهدید) واکنش مناسبی نشان نداده است. در پایان نیز راهکار های متناسب برای برون رفت مشهد از مشکلات موجود در راستای حکمروایی خوب ارائه شده است. از مهمترین این راهکار ها می توان به این موارد اشاره کرد: 1. اجماع مدیران محلی بر اجرای مدیریت یکپارچه شهری و ضرورت هماهنگی بین سازمانی2. قانون-مداری سازمان ها و جلوگیری از دخالت گروه های غیررسمی در مدیریت شهری.
    کلیدواژگان: حکمروایی خوب شهری(Urban Good Governance)، مدیریت شهری، مشهد، SWOT
  • علی حاجی نژاد، علی عسگری، محمود محمودی، محمد شیرازیان صفحه 225
    پایداری، برای مدت زیادی موضوع اصلی پژوهشگران علوم مختلف، به ویژه علوم محیطی بوده است. در هر شاخه ی علمی می توان تعریف ویژه ای از پایداری داشت، اما پس از توافق بر سر تعریف پایداری، آنچه که اهمیت دارد نحوه ی ارزشیابی پایداری است. پایداری روستا به عنوان یک سکونتگاه انسانی به مجموعه ای از عوامل زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی وابسته است. هدف اصلی این پژوهش معرفی نظریه ی مجموعه های فازی و بسط الگوهای ریاضیات فازی برای ارزشیابی پایداری سکونتگاه های روستایی بر پایه ی شاخص های مختلف اجتماعی،اقتصادی و زیست محیطی است. این مطالعه با مطرح کردن ناکارآمدی و به ویژه عدم سنخیت روش های موجود برای ارزشیابی پایداری سکونتگاه های انسانی، می کوشد تا منطق فازی را به عنوان یک سیستم هوشمند در ارزشیابی پایداری سکونتگاه های انسانی بیازماید و در واقع سؤال اصلی، این-گونه بیان می شود که آیا ارزشیابی میزان پایداری و یا ناپایداری سکونتگاه های انسانی با روش منطق فازی امکان پذیراست؟ نظریه ی مجموعه های فازی قادر است نظریات انسان در ارتباط با پایداری را به یک الگوی ریاضی علمی متصل کند. پیاده سازی عملی هر الگو بر مبنای دریافت کارشناس آگاه از موضوع مورد بررسی و ایجاد یک تابع عضویت برای هر شاخص است. در نهایت سکونتگاه های این منطقه به عنوان مطالعه ی موردی انتخاب شده و آزمون کاربرد منطق فازی در ارزشیابی میزان پایداری آنها اعمال می شود. روستای زو با 572/0به عنوان پایدارترین سکونتگاه و سرانی با 347/0، به عنوان ناپایدارترین سکونتگاه گزینش شدند. نتایج نشان داد که تفاوت چشمگیری بین سکونتگاه های مختلف این بخش از لحاظ پایداری زیست محیطی و اجتماعی وجود دارد. در صورتی که از لحاظ پایداری اقتصادی سکونتگاه ها بسیار همگن تراند؛که دلایل آن را باید در توانایی های اقتصادی، تنگناهای محیطی، ویژگی های فرهنگی و موقعیت فضایی سکونتگاه های مختلف جستجو کرد.
    کلیدواژگان: ناپایداری، سکونتگاه های کوچک کوهستانی، ارزشیابی، منطق فازی، بخش قوشخانه
  • غلامعلی کمالی، محمد باقر بهیار، رضا مین باشیان صفحه 247
    این تحقیق به منظور بررسی تاثیر شرایط هواشناسی بر تعیین زمان مناسب سمپاشی علف های هرز و تعداد روزهای مجاز سمپاشی در مزارع نیشکر در سال 1388 طراحی گردید. مهمترین پارامترهای دیده بانی شده محدود کننده سمپاشی، عبارت اند از: باران، باد،دما و رطوبت نسبی. پس از تهیه ی آمار هواشناسی، بهترین زمان شروع و پایان سمپاشی علف های هرز با توجه به محدوده ی مجاز آنها از نظر هواشناسی برای هر سال استخراج شد. تاریخ ها به شماره روز ژولیوسی تبدیل گردید. نتایج نشان داد که در این منطقه، از میان عوامل محدود کننده، دما بیشترین تاثیر را در تعیین تاریخ سمپاشی و تعداد روزهای مجاز دارد. کل روزهای مناسب برای سمپاشی بر اساس دما به طور متوسط در سال 53/69 روز بود. بهترین زمان شروع سم پاشی پس از رویش 24 و 27 مهر به ترتیب با احتمال 50و 75% می باشد.
    کلیدواژگان: آمار هواشناسی، تاریخ سم پاشی، روزکاری، علف های هرز، نیشکر
  • عزت الله مافی، مهدی سقایی صفحه 267
    اقتصاد گردشگری در هر مکان تابع عرضه و تقاضابی است که بازار گردشگری را شکل می دهد. از این رو بررسی اقتصاد و شناخت بازار گردشگری و عرضه و تقاضای موجود در آن می تواند تبلوری از هزینه های گردشگر و درآمدهای میزبان به حساب آید. در این راستا نوشتار پیش رو، به بررسی اقتصاد گردشگری در کلان شهر مشهد به عنوان یک بازار گردشگری پرداخته و در چارچوب عرضه و تقاضا، هزینه و درآمدهای گردشگری را در اقتصاد گردشگری این کلان شهر مورد بررسی قرار می دهد. در بررسی اقتصاد گردشگری مشهد روش ها و الگوهایی با توجه به داده های در دسترس مورد استفاده قرار گرفته است و داده های مورد نیاز نیز از طریق مطالعات اسنادی و تکمیل پرسشنامه هایی توسط ساکنان و گردشگران به دست آمده است. در بررسی های انجام شده در ارتباط با اقتصاد گردشگری در کلان شهر مشهد، ضریب مکانی به دست آمده 4/1 و ضریب تکاثری اشتغال برابر 79/2 می باشد. همچنین متوسط هزینه کرد گردشگران در این کلان شهر معادل 100545 برآورد گردیده و ضریب تکاثری درآمد گردشگری نیز معادل 51/1 برآورد شده است. جریان درآمد گردشگری نیز در اولویت اول به خدمات تجاری (خرید) با 25/33 درصد و پس از آن خدمات اقامتی با 52/23 درصد و در اولویت های بعدی حمل و نقل و غذا و نوشیدنی قرار گرفته است. با توجه به تمامی مباحث و بررسی های انجام شده در ارتباط با اقتصاد گردشگری کلان شهر مشهد و با توجه به حجم جریان پولی این اقتصاد، یکپارچگی افقی و موازی در جریان درآمد گردشگری در بین عرضه ی محصول گردشگری و تقاضای گردشگران وجود دارد، که توزیع درآمد گردشگری را امکان پذیر می سازد و هریک از خدمات ارائه شده در چارچوب عرضه ی گردشگری، سهمی را از هزینه های گردشگران به خود اختصاص می دهند که در موازات هم قرارگرفته و فرایند توزیع درآمد گردشگری را شکل می دهند. با این وجود، توزیع درآمد و اشتغال ناشی از گردشگری ناعادلانه بوده و نیازمند تدوین گونه ای راهبردی برای باز توزیع این دو پارامتر تاثیرگذار است.
    کلیدواژگان: اقتصادگردشگری، عرضه و تقاضا، ضریب تکاثری، کلان شهر مشهد، محصول گردشگری
|
  • Iman Babaeian, Zahra Najafi Page 1
    Because of low Spatial resolution and simplifications in meteorological processes in Global Circulation Models, they cannot sufficiently simulate the weather, comparing to the regional models; then, spatial and temporal downscaling of the GCM outputs are needed for decreasing errors of the Global Circulation Models. There are two methods of downscaling: statistical and dynamic. Weather Generator technique is one of popular methods of statistical downscaling. In this study, meteorological parameters of ECHO-G General Circulation Models including maximum and minimum temperature, radiation and precipitation were downscaled by a weather Generator model of LARS-WG in the period of 2010-2039. Results show the mean of precipitation will decrease by 9.5 percent; mean temperature will be decreased by 1.5-3.3 degrees in the period under study (2010-2039). Thresholds of heavy and extreme rainfalls will increase by 45 and 60 percent respectively. It is calculated that precipitations of cold season will increase by 13 percent with a shift toward the end of cold season. Finally, it was found that summer rainfall increases by the amount of 50 percent.
  • Sadollah Velayati Page 21
    Dashte-Mashhad Reservoir provides the water supply needed for irrigating 120 acres of agricultural lands and also the soft water for people living in Mashhad, Chenaran, Golbahar and a number of villages in the region. The deep wells of the region have been using the water stored in this reservoir since 1350 in a rate which exceeds that of water being imported to it, hence the decrement of the water supply. The average reduction rate is more than one meter per year which has consequences including reduction in the wells’ water output, lowering the ground level and the increment of minerals in the water With regard to the last point, it should be mentioned that the level of Ec minerals in the water of Chenaran region has increased by 250 MHO in centimeter during 22 years (1363 to 1385). In addition, for each meter of reduction in the height of underground waters in the same period, the level of Ec (26 at the beginning) has increased to 95 MHO in centimeter. The method of research is inductive and causal and the final analysis is done based on correlation analysis of the data extracted from a set of maps, hydrographs, and chemo graphs. It can be argued that the over-extraction of the reservoir will make it very salty and eventually unusable.
  • Akbar Asghari Zamani, Saeed Maleki, Ali Movahhed Page 39
    The present paper aims to examine one of the technically-based approaches in the field of urban planning and urban management which started about two decades ago, and has been tested in Iran over the past decade with some scientific and executive prudence. In this paper, the CLUE_S model, one of the models for land use changes process simulation, is used to examine its efficiency in urbanization of Iranian cities and simulating their structure. Since the researchers had suitable data about Zanjan, this city was used as an appropriate case. For geo-statistical analysis, are SPSS, ArcGIS and CLUE_S are used. The results show that if there are sufficient and suitable databases for several time series, it is possible to use the new technologies in simulation and prediction of future events of urban planning and management. In this study, three scenarios are proposed for the future of the Zanjan growth, which, among the rate of 4.8% from 1956 to 2006 Seems to be rather logical and acceptable and shows the physical growth of Zanjan in 2021.
  • Manouchehr Faraj-Zadeh, Seyed Amir Hoseini Page 65
    In this paper the minimum temperatures of 54 weather stations collected for a 31-year period were analyzed for zoning the frost regions in Iran. The results of this study show that the average of the number of frost days per year was 62, and the average temperature was 3 degrees of centigrade below zero. Dey the tenth month in the Iranian calendar, December 22-January 20 with an average of 28, had the most frost days and the lowest temperatures. The most frosted days with severe temperature points belong to January with the average of less than 30 days. The regions of West, North West and the Alborz were the most highly frosted ones, while Northern parts experienced less severe frosts. In all the periods, West, North West and Southern sides of the Alborz had the highest average and lowest temperatures, whereas Northern and Southern regions had the lowest average and highest temperatures.
  • Abolfazl Meshkini, Saber Mohammadpour, Mohsen Rahimi, Mohammad Akbarpour Saraskanroud Page 91
    Urban green spaces are one of the most important services in modern cities and form a set of urban sustainable development factors which receive considerable attention from urban planners. This paper explains how land use can be optimally allocated to urban public green spaces. In this study, some of the factors influencing urban green spaces in a period from 1373 to 1384 were studied. Moreover, development process and historical transformation of green spaces at time series and in another sector, precipitins of green space, have been studied from various viewpoints and measured with regard to Golestan urbanized situation. According to standards of urban planning study, the quality and quantity rate of green space of Golestan the results show that territorial and regional parks do not exist in Golestan as a town. The existing green space moreover, is not distributed in a balanced manner on the surface.
  • Seyed Hadi Hosseini, Hossein Hatami Nezhad, Hossein Ghodrati Page 117
    The purpose of this article was to plan development al strategies for Sabzevar based on the sustainable development theory. The method of research has been descriptive and most of the data used in the study were secondary (documentations) which were then analyzed using Delphi and SWOT models with a strategic approach. Documentation and qualitative research methods such as deep interview and individual observation were used throughout the case study. The findings show that in the internal factors, weak points of the city exceed its strong points, whereas with respect to the external factors, opportunities weigh more than threats. One can conclude that most of Sabzevar urbanization development al strategies must be based on using WO strategies; in other words, people in charge of running the town must make use of the opportunities in hand to eliminate the internal weaknesses of the town.
  • Hamid Shayan, Khadije Bouzarjomehri, Mahmoud Reza Mirlotfi Page 151
    The main function of rural areas in the third world is the agricultural function which is crucially important because of its great effects on employment, moderating income and poverty, food security and self-efficacy. This article studies the role of agriculture (as an independent variable) in rural development (related variable) of Miyankangi district in Sistan. The method of the study was descriptive – analytical and the data were collected through standard rural and family questionnaires. For analyzing the data, the researchers used multivariate analysis and correlation tests. The sample of the study included 372 people taken randomly from 40 villages. The variance observed in the four dimensions of agricultural power showed that the social dimension with a coefficient of 12% was the most homogeneous dimension, while productive dimension with a coefficient of 35% was the most heterogeneous one. Among the rural developmental dimensions, the social one with a coefficient of 14% was the most appropriate and the ecological dimension with a coefficient of 26% was the most inappropriate one. The correlation test showed a significant relation between the two independent and related variables. Based on the multivariate analysis, the productive dimension has explained 40.30% of the variance of the related variable. In general, the four agricultural dimensions have explained 52.4% of the changes of rural development.
  • Parvin Shafiey, Sid Hdayatallah Nori, Hasan Bikmohmadi, Ahmad Taghdisi Page 173
    Agriculture development in Ardestan faces many problems due to the lack of water and soil, and shortage of agricultural lands. One of the most important consequences of this is migration from the city. A considerable part of these problems can be solved by developing small industries and workshops and creating job opportunities. From 1375 to 1385, 53 industrial units including carpet, food and inorganic industries have been developed using the inorganic and agricultural potentials found in the rural areas of Ardestan (Garmsir, Rikstan, Barzavand, Kego, Hombrat) and such measures have had an important role in rural employment. The main aim of this research was to analyze the small industries established around Ardestan’s rural regions and to suggest the most appropriate ones regarding their potentials for producing agricultural, non-agricultural products. To this end, the AHP method was used and a questionnaire related to the three groups was developed based in the views expressed by 20 experts in the regional industries. The results show that Kego (Kegomethghal) with the relative weight of 0.24, and Garmsir (Mahabad) are the best locations for developing agricultural and non-agricultural small industries across the region respectively.
  • Mohammad Rahim Rahnama, Ezzatollah Mafi, Roohollah Asadi Page 197
    Mashhad municipality faces several governance issues including transparency, providing information, justice, accountability and lack of satisfaction on the part of citizens. The necessity of researching these issues and analyzing the current situation of governance in Mashhad cannot be denied. This study opens a new horizon in this regard by analyzing the indicators of good governance (participation, transparency, legality, and accountability). It is argued that these indicators are necessary for realizing sustainable development and citizens can play a very important role in the process of planning and implementing the plans and facilitate achieving the goals in this area. To this end, a questionnaire was filled by 391 participants and 32 experts from municipality and city council of Mashhad. The Results of analysis based on WSOT model show that, out of the four defined states, namely aggressive, conservative, defensive and competitive, the situation of governance in Mashhad is in the worst state, i.e. in defensive state. It was also found that Mashhad is weak regarding the internal factors (weaknessesand strengths) and has not had an appropriate reaction to the external factors (threats and opportunities). Finally, a number of strategies to improve the status quo are proposed: 1) reachinga consensus among local officials to realize an integrated urban management and inter-organization harmony; 2) accountability on the part of organizations and and prevention of irresponsible groups to intervene in urban management.
  • Ali Hajinejad, Ali Asgary, Mahmod Mahmodi, Mohammad Shirazian Page 225
    For a long time, the concept of sustainability and unsustainability, the ways to assess them, and the factors involved in the process of various areas of scienc, especially the environmental ones. Sustainability in rural areas as human settlements depends heavily on a series of factors including environmental and socio-economic factors. This paper aims at introducing fuzzy set theory and the extension of fuzzy mathematical models for assessing the sustainability of rural settlements based on several socio-economic and environmental indicators. In an attempt to demonstrate the inefficiency and inappropriateness of the methods for assessing the sustainability of rural settlements, fuzzy logic as a smart system has been tried and tested for sustainability assessment. On this basis, the main question can be put forward in this way: Is it possible to assess the sustainability of the rural settlements through fuzzy logic? In an answer to this question, it can be said that the fuzzy set theory can relate the human approaches to the sustainability concept to a scientific mathematical model. To run such a model requires that the membership function be created for every single indicator in fuzzy system and serve as a basis for the operations. According to this model, whose implementation is described step by step in this paper, it is revealed that the researched settlements (Qooshkhaneh District of Shirvan) do not enjoy the same level of sustainability. The implemented fuzzy test application in assessing the sustainability level of the settlements of this district also implies that Zoo village with the rate of 0.572 has the highest level of sustainability and Sarani is the least sustainable village of the district. The research findings also revealed that there is a huge difference among the settlements of this district in terms of social and environmental sustainability. However, in terms of economic sustainability, the settlements seem more homogeneous. The reason for this could be attributed to economic potentials, environmental limitations, cultural features, and spatial situation of the villages in the region.
  • Gholam Ali Kamali, Mohammad Baqer Behyar, Reza Minbashian Page 247
    This study was conducted to investigate the effect of Meteorological conditions on determining the date and duration of spraying in sugarcane fields in Haft Tappeh in 1388. The most important observed parameters who limit spraying are rainfall, wind, temperature and relative humidity. The date of the first and final spraying for each year were determined based on the data collected in this study. Then these dates were changed to Gregorian calendar number. Given the typical theory and the materials used in variables, the t-test was used to measure the possible limits of means. The results showed that suitable spraying dates were 24 and 27 of the seventh month in the Iranian calendar of Mehr the seventh month in the Iranian calendar with a probability of 50 and 75 percent, respectively. Also, the results showed that the most limiting factor in the region was temperature. The total number of suitable working days was set to be 69.53 days based on this limiting factor.
  • Ezzatollah Mafi, Mahdi Saghayee Page 267
    Tourism economy is a subordinate of supply and demand that form the market of tourism. So, the study of economics and the recognition of tourism market along with supply and demand can bring the issue of tourism and host incomes into account. In this direction, the present paper deals with tourism economy in the metropolitan Mashhd, as a touristic market and in the framework of supply and demand and cost and benefits involved in the tourism economy. In the study of touristic economy of Mashhad, we have used methods and procedure with regard to the accessible dates. the datas have been gained from documentary studies and through the completion of questionnaires by residents and tourists Examining preformed with the tourism economy of Mashhad metropolitan, gained place coefficient 1.4 and the frequency coefficient of employment is equivalent to 2.79. The flow of tourism income firstly located to trade services (buying) with 33.25% and residence place services at the second rank, with the 23.52%. The next priorities are transportations, foods and refreshing beverages. With the attention of all performed studies in the case of tourism economy of Mashhad metropolitan and the volume of money flow of this industry, horizontal and parallel unity in tourism income flow between current product supply of tourism and tourist demands that can distribute tourism income. Whatever of performed services in the tourism supply framework allocated a share of tourism costs to itself. This issue comes to reset in parallel and forms income distribution of tourism. Although income distribution and employment resulting from tourism is not equitably, yet it need to a strategic type of redistribution of these two parameters.