فهرست مطالب

خانواده پژوهی - پیاپی 12 (زمستان 1386)

فصلنامه خانواده پژوهی
پیاپی 12 (زمستان 1386)

  • 120 صفحه، بهای روی جلد: 8,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/04/10
  • تعداد عناوین: 7
|
  • نیلوفر جلالی مقدم، حمیدرضا پوراعتماد، بهرام صالح صدق پور، کتایون خوشابی، نرگس چیمه صفحه 761
    هدف این مطالعه بررسی راهبردهای مقابله ای در والدین کودکان مبتلا به اختلالات فراگیر تحولی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه والدین کودکان مبتلا به اختلالات فراگیر تحولی تحت پوشش مرکز ساماندهی درمان و توان بخشی اختلالات اتیستیک و مرکز اتیسم به آرا در تهران می باشند.از این جامعه آماری 43 زوج از والدین به شیوه تصادفی انتخاب شدند.
    برای گروه گواه، 43 زوج والدین با روش نمونه گیری غیرتصادفی از مناطق (2 و 6) تهران انتخاب و از نظر سن و تحصیلات خود و سن و جنس فرزندشان با گروه والدین کودکان اتیستیک همتا شدند. پرسشنامه پاسخ های مقابله ای بیلینگز و موس روی اعضای دو گروه اجرا شد. تحلیل یافته ها نشان داد که مادران کودکان دارای اختلالات فراگیر تحولی در مقایسه با مادران کودکان عادی بیشتر از راهبردهای مقابله ای مبتنی بر مهار جسمانی استفاده می کنند. اما بین سایر راهبردهای مقابله ای تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد. به طور کلی مادران مورد مطالعه در هر دو گروه، بیشتر از راهبردهای مبتنی بر مهار جسمانی و مهار هیجانی استفاده می کنند، در حالی که پدران بیشتر راهبردهای مقابله ای مبتنی بر حل مسئله و ارزیابی شناختی را به کار می بردند.
    کلیدواژگان: راهبردهای مقابله ای، والدین کودکان مبتلا به اختلالات فراگیر تحولی
  • فرشته مومنی، شعله امیری صفحه 775
    هدف از انجام پژوهش شناسایی رابطه میان انواع سبک های فرزندپروری و بروز علائم بی اشتهایی روانی در دختران نوجوان 14 تا 17 ساله شهر اصفهان بود. نمونه این پژوهش شامل 53 نفر از دختران نوجوان و والدین آن ها بودند که از طریق نمونه گیری هدفدار انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته شامل پرسشنامه سبک های فرزندپروری باوم ریند و پرسشنامه سنجش رفتار تغذیه ای مینه سوتا بوده است. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج تحلیل آماری داده ها نشان داد که بین سبک فرزند پروری قاطع و اطمینان بخش والدین با بروز علائم بی اشتهایی روانی در دختران نوجوان رابطه منفی معنادار و بین سبک فرزندپروری مستبدانه والدین با بروز علائم بی اشتهایی روانی در این آزمودنی ها رابطه مثبت معنادار وجود داشت. هم چنین رابطه معناداری بین سبک فرزندپروری سهل گیرانه با بروز علائم بی اشتهایی روانی مشاهده نشد. بنابراین می توان گفت که سبک فرزندپروری والدین نقش مهمی در بروز یا عدم بروز علائم اختلال بی اشتهایی روانی و سایر زیرمقیاس های آن داشته است. هم چنین به نظر می رسد که دو سبک قاطع و اطمینان بخش و مستبدانه در قیاس با سبک سهل گیرانه نقش مهم تری در پیش بینی بروز یا عدم بروز علائم این اختلال دارند. نتایج بدست آمده بر مبنای نظریه ها مورد تبیین قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: سبک های فرزندپروری، بی اشتهایی روانی، نوجوانی
  • ابراهیم خدایی، علی معدنی پور، وحید نقدی صفحه 791
    در جهان امروز به خصوص در کشورهایی مثل کشورهای خاورمیانه که از اختلال اجتماعی رنج برده و آژانس های جامعه پذیری در جهت متضاد عمل می کنند، کارکرد درست خانواده می تواند نقش تعیین کننده ای در پیشگیری از پیامدهای منفی به خصوص مسائل رفتاری درونی و بیرونی داشته باشد. شیوه والدینی که والدین اتخاذ می کنند، اگر در عین کنترل کامل، به استقلال شخصیتی نوجوان هم تاکید کند، می تواند به عنوان یک شیوه والدینی موفق ارزیابی شود.این مقاله به ترجیح اطاعت و ترجیح استقلال به عنوان دو ارزش مهم خانوادگی از سوی نوجوانان می پردازد و به دنبال پاسخ به این سؤال است که تحت چه شرایطی احتمال این ترجیحات افزایش یا کاهش می یابد. داده ها از پیمایش ارزش های جهانی (WVS) و از موج چهارم آن می باشد. گروه سنی 24- 15 سال کشورهای خاورمیانه به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. نتایج رگرسیون لجستیک نشان می دهد که متغیرهای جمعیت شناختی نقش مهم تری در کاهش یا افزایش احتمال ترجیح اطاعت از والدین داشته اند، در حالی که در مورد ترجیح استقلال متغیرهای جامعه پذیری هم اهمیت داشتند. به علاوه نشان داده شده است که تفاوت های معناداری در ترجیح همزمان اطاعت و استقلال از سوی نوجوانان در بین کشورهای مختلف خاورمیانه وجود دارد، گو این که عوامل موثر بر این ترجیحات در اکثر این کشورها تقریبا از یک الگو پیروی می کنند.
    کلیدواژگان: خانواده، نوجوان، دوستان، ارزش های خانوادگی، استقلال، اطاعت، خاورمیانه، رگرسیون لجستیک
  • منصور حکیم جوادی، محمدعلی مظاهری، مسعود غلامعلی لواسانی، مهدیه باباربیع صفحه 811
    هدف از پژوهش حاضر مقایسه رابطه ناتوانی هیجانی، استرس و دلبستگی در زوج های در شرف طلاق است. تعداد 119 زن و 63 مرد در شرف طلاق با استفاده از روش در دسترس در دادگاه خانواده شهر رشت انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس ناتوانی هیجانی تورنتو (1996، TAS-20، Bressi al.،)، پرسشنامه فشار روانی ادراک شده (1987، PSS، Cohen، et، al) و پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان (هزن و شیور، 1987) بود. از ضرایب همبستگی پیرسون، پلی کوریک و پلی سریال و تحلیل رگرسیون چندگانه با حضور 8 متغیر پیش بین جنسیت، سن، استرس، دلبستگی ایمن، اجتنابی، دوسوگرا، میزان تحصیلات و تعداد فرزندان و تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استرس با مؤلفه های دلبستگی و مؤلفه های ناتوانی هیجانی روابط معناداری را نشان می دهد. هم چنین انواع دلبستگی و مؤلفه های ناتوانی در تشخیص عواطف دارای رابطه معنادار است. یافته دیگر پژوهش متوجه متغیرهایی بود که به وسیله آن ها ناتوانی هیجانی پیش بینی می شود. در این تحلیل سه متغیر میزان تحصیلات، استرس و دلبستگی دوسوگرا 32/0 تغییرات ناتوانی هیجانی را پیش بینی می کردند. یافته دیگر این تحقیق آن بود که با توجه به استرس زا بودن فرآیند جدایی، این استرس در زنان و مردان تفاوت معناداری ندارد.
    کلیدواژگان: ناتوانی هیجانی، استرس، دلبستگی، طلاق
  • محمد محسنیان، سمیرا کرملو، آناهیتا گنجوی صفحه 827
    این پژوهش با هدف بررسی رابطه میان تمایزیافتگی خود و هوش هیجانی در افراد مراجعه کننده به مراکز قضایی و افراد مایل به ادامه زندگی مشترک در شهر تهران انجام گرفته است. نمونه مورد پژوهش شامل 61 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز قضایی و 61 نفر از افراد مایل به ادامه زندگی مشترک که با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، می باشد. هر دو گروه به پرسشنامه تمایزیافتگی خود و هوش هیجانی پاسخ دادند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که تفاوت معناداری میان گروه آزمایش و گواه در مورد هوش هیجانی و تمایزیافتگی خود (001/0P<) وجود دارد. افراد گروه گواه دارای هوش هیجانی و تمایزیافتگی بالاتری نسبت به افراد گروه آزمایش بودند. براساس تحلیل نتایج رگرسیون به شیوه گام به گام می توان مؤلفه جدایی عاطفی در متقاضیان طلاق (%13=R2) و متغیرهای واکنش هیجانی، جایگاه من و جدایی عاطفی در افراد عادی (%28=R2) را به عنوان متغیرهای پیش بین برای هوش هیجانی تلقی کرد.
    کلیدواژگان: تمایزیافتگی خود، هوش هیجانی، سازگاری زناشویی
  • محسن دهقانی، مریم عباسی صفحه 839
    یکی از بزرگ ترین انتقاداتی که در حوزه پژوهش های خانواده و زوج درمانی (MFT) مطرح می شود فقدان تعاریف، مفاهیم، و پروتکل های درمانی مشخص و دقیق است. اگرچه روش تحقیق دلفی می تواند روش مناسبی برای پاسخ به این خلاء باشد، اما پژوهش های اندکی در حوزه خانواده درمانی و زوج درمانی با استفاده از این روش وجود دارند. این در حالی است که روش تحقیق دلفی برای کمک به حوزه هایی که در آن ها سردرگمی روش شناختی وجود دارد توصیه شده است.
    این مقاله کاربرد مطالعات دلفی در کمک به حل این مسئله را در حوزه های خانواده و زوج درمانی مورد بحث قرار می دهد.هم چنین در این مقاله توصیفی از روش تحقیق دلفی و بحثی درباره سابقه مطالعات دلفی که در حوزه خانواده درمانی و زوج درمانی انجام شده اند، به همراه پیشنهاداتی برای استفاده از این روش در حوزه خانواده درمانی و زوج درمانی ارائه می شود.
    کلیدواژگان: روش تحقیق دلفی، خانواده درمانی، زوج درمانی
  • مریم کورش نیا، مرتضی لطیفیان صفحه 855
    به طور کلی الگوهای ارتباطات خانواده در طول سه دهه گذشته تحقیقات بسیاری را در زمینه های گوناگون و در فرهنگ های مختلف برانگیخته اند. این در حالی است که بخش عمده این تحقیقات با استفاده از ابزار تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطات خانواده صورت گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی روایی و پایایی این ابزار در ایران بود. به این منظور 326 دانش آموز (161 دختر و 165 پسر) پایه های دوم و سوم دبیرستان های شهر شیراز ابزار مورد نظر را تکمیل کردند. بررسی روایی ملاکی این ابزار نشان داد بین ابزار تجدید نظر شده الگوهای ارتباطات خانواده و ابزار پیوند والد فرزندی همبستگی وجود دارد. نتیجه تحلیل عامل محتوای این ابزار به شیوه مؤلفه های اصلی استخراج دو عامل جهت گیری گفت و شنود و جهت گیری همنوایی بود.
    بررسی همسانی درونی نشان داد سؤالات مربوط به هر عامل با نمره کل آن عامل بیشترین همبستگی معنادار را دارند. همچنین بین نمرات مربوط به هر عامل و نمره کل نیز همبستگی معناداری وجود داشت. بررسی پایایی این ابزار به روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و شیوه آزمون بازآزمون حاکی از پایایی این ابزار بود. در مجموع، نتایج نشان داد ابزار تجدید نظر شده الگوهای ارتباطات خانواده از ویژگی های روان سنجی مناسبی برخوردار است و می تواند به عنوان ابزاری روا و پایا در مورد دانش آموزان ایرانی به کار برده شود.
    کلیدواژگان: ابزار تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطات خانواده، روایی و پایایی
|
  • N. Jalalimoghadam, H. R. Pouretemad , B. S. Sedghpor, K. Khoshabi , N. Chimeh Page 761
    The purpose of this study is to investigate the coping strategies used by parents of children with Pervasive Developmental Disorders (PDD). Par-ents of 43 children with PDD were selected through random sampling method and matched on age, educa-tion, and sex of children as well. A control group of 43 parents of child-ren without documented physiologi- cal/psychological problems were sele- cted using simple sampling method from two districts of Tehran (2 & 6).All participants were asked to fill in the Coping Responses Inventory (Bill-ings & Moos, 1981). This inventory measures 5 types of coping strategies including appraisal-focused coping (5- items), problem-focused coping (3 ite-ms), emotion-focused coping (11 ite-ms), somatic-focused coping (9 items) and social support focused coping (4 items). The test-retest reliability coeff-icient of this inventory is 0.80. Also the reliability of each subscale of this inventory is 0.90 for problem-focused coping, 0.60 for emotion-focused cop-ing, 0.68 for appraisal-focused coping, 0.90 for somatic-focused coping and 0.90 for social support focused coping. Statistical analyses showed that moth-ers of children with PDD tend to use more somatic-focused coping strategi-es. There were no other differences between the two groups. In both grou-ps, father used more appraisal-focused and problem-focused coping strategi-es, but mothers were somatic-focused and emotion-focused.
  • F. Momeni, Sh. Amiri Page 775
    The aim of the study was to investig-ate the relationship between child rearing styles and incidence of anorex-ia nervosa in female adolescents betw- een the age of 14-17 in Esfahan city. The sample of this study was consist-ing 53 female adolescents and their parents which were selected through purposeful sampling. The adolescents filled Minnesota Eating Behavior Sur- veey (MEBS) and their parents filled child rearing questionnaire of Baum Rind.The results firstly showed that there is a significant positive relationship between democratic style of parents and anorexia nervosa among female adolescents. Second, there is a signi-ficant negative relationship between autoritian style of parents and anorexia nervosa between female adolescents. Third, no significant relationship bet-ween permissive style of parents and anorexia nervosa was not found in female adolescents. So, we conclude that there is a relationship between child rearing styles and incidence of anorexia nervosa and its subscales in female adolescents.
  • E. Khodaii , Medanipori, V. Naghdi Page 791
    In contemporary world, especially am-ong the middle east countries which h-ave social disorders and their institut-ions of socialization act contradictori-ly, family can have an important role in prevention of internal and external behavior problems. Parenting style in family can be evaluated as a succe-ssful parenting style if attends to adol-escents’ independence besides monit-oring them. This article discusses preferences of obedience and indepen-dence as two familial values. The main question is that in which conditions the probability of these preferences will increase or decrease? Used data extracted from the fourth wave of World Value Survey. The 15-24 years old adolescents in the Middle East countries were selected as our samples. Findings show that demogra-phic variables have an important role in preference of obedience, while both of demographic and social variables are important in preference of indepe-ndence. In addition, we have shown that there are significant differences between different countries in mutual preference of obedience and independ-ence, while the effective variables of these preferences follow the same mo-del in majority of these countries.
  • M. Hakimjavadi , M. A. Mazaheri , M. Gholamali Lavasani , M. Babarabi Page 811
    The purpose of this study was compa- rison of alexithymia, stress and attach-ment in divorcing couples. Subjects (119 female, 63 male) were collected from Guilan Family Judicature. The instruments were Toronto Alexithymia Scale (TAS-20, Bressi et al., 1996) Perceived Stress Scale (PSS, Cohen, et, al, 1987) and Attachment Styles Questioner (Hazan & Shaver 1987).Analysis was based on Pearson, poly choric, poly serial correlation, regress-ion analysis, and (MANOVA). Findings suggest significant relation-ship between stress & attachment and alexithymia. In addition, secure attac- hment showed significant relationship with indicator of emotion subscale of alexithymia. In regression analysis three variables of education, stress and ambivalence attachment predicted ale- xithymia accounting for 32% of variance. There was no significant relationship between gender and perc-eived stress.
  • M. Mohsenian, S. Karamlo, A. Ganjavi Page 827
    The present research is aimed to study the relation between differention of self and emotional intelligence, and is conducted among individuals reff-ering to judical conters and those who tend to continue their marital life. The sample of the following research cons-ist of 61 individuals referring to judic-al conters and 61 individuals who tend to continue their marriage.Both groups completed differentiation of self Inventory and Emotional intell-igence scale. The results indicate significant differences between exper-imental and control groups in emoti- onal intelligence and differentiation (p
  • M. Dehghani , M. Abasi Page 839
    Lack of clear and concise definitions, concepts, and treatment protocols in the field of marriage and family therapy research has been criticized frequently. Given this, the field of marriage and family therapy would benefit from a helpful research meth-odology that could shed light on areas of conflict; very few studies based on this method have been carried out. This paper argues that application of Delphi studies would serve to address the issue. A description of Delphi methodology and its application in marriage and family therapy research literature are presented. Nineteen years of research (1988-2007) has been reviewed and based on the evidence, advantages, disadvan-tages, and some guidelines of Delphi method are discussed.
  • M. Koroshnia, M. Latifian Page 855
    Family communication patterns during the last three decades have drived many investigations in various fields and cultures. The main part of these studies have used the Revised Family Communication Patterns (RFCP) inst-rument. Therefore the purpose of this study was to investigate the validity and reliability of RFCP in Iran. To pursue this aim 326 (161 female and 165 male) students were selected by multistage random cluster sampling method from second and third highschool students of Shiraz city.Participants completed RFCP. Findin-gs showed that there was a positive relationship between RFCP and Parentchild Bonding Instrument (PBI) which provided evidence to support the criteria validity of the RFCP. Principal component factor analysis was also used to evaluate the construct validity of the instrument. The results showed that two factors of conversati-on orientation and conformity orienta- tion could be extracted.The RFCP showed a good internal consistency and acceptable test-retest reliability as well as Cronbach alpha coefficient. In sum, the psychometric properties of RFCP suggest that the instrument can be used as a valid and reliable scale for Iranian students.