فهرست مطالب

فصلنامه خانواده پژوهی
پیاپی 38 (تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/07/02
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقایسه استانداردهای مربوط به زندگی مشترک، اسنادهای ارتباطی و رضایت زناشویی در افراد ساکن تهران در طول سه نسل اخیر
    سعاده ملک عسگر*، فرشته موتابی، محمدعلی مظاهری صفحات 137-157
    ساختارهای شناختی نقش تعیین کننده ای در میزان رضایت زوج دارند. این شناخت ها تحت تاثیر محیط ابتدایی زندگی ایجاد می شوند و به روابط افراد در بزرگسالی شکل می-دهند. هدف پژوهش حاضر مطالعه بخشی از این شناخت ها، یعنی استانداردها و اسنادهای ارتباطی و در عین حال، مقایسه میزان رضایت زناشویی افراد در سه نسل اخیر جامعه ی در حال تحول ایرانی است.
    این پژوهش یک طرح پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه افراد بالای 18 سال ساکن شهر تهران است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 180 نفر برای مطالعه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه استانداردهای اختصاصی رابطه، پرسشنامه اسنادهای ارتباطی و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ می-باشد.
    بررسی ها نشان داد که استانداردهای رابطه در گروه زنان دچار تغییر شده اند. در میزان اسنادهای افراد در سه نسل اخیر تفاوتی دیده نشد. میزان رضایت زناشویی افراد در نسل سوم به شکل معناداری کمتر از دو نسل قبل است. در مجموع نتایج به دست آمده، از تغییر در بایدهای نسل میانی زنان و ثبات اسنادها در طی سه نسل حکایت می کند. این تغییر با توجه به تغییرات فرهنگی، اجتماعی و حتی خانوادگی کهدر سال های کودکی زنان نسل میانی بروز پیدا کرده است، به عنوان ریشه های شکل-گیری استانداردها قابل تفسیر می باشد.
    کلیدواژگان: استانداردهای مربوط به زندگی مشترک، اسنادهای ارتباطی، رضایت زناشویی، سه نسل
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی تاثیر آموزش مهارت های سازگاری به والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان
    مریم نعمت اللهی*، سیامک طهماسبی صفحات 159-174
    پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای سازگاری به والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان 7 – 9 سال در نمونه غیر بالینی انجام شد. برای دستیابی به این هدف از یک طرح پژوهشی از نوع آزمایشی براساس طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. به این ترتیب که با روش نمونه گیری خوشه ای4 مدرسه از بین مدارس دولتی شهر تهران انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرارگرفتند. به این صورت که در نهایت30نفراز مادران کودکان 7-9 ساله درقالب گروه آزمایشی،به مدت 8 هفته،هرهفته یک جلسه به مدت دو ساعت برنامه آموزش مهارت های سازگاری رادریافت کردند. گروه کنترل نیز درنهایت31 نفر شدند.ابزار اندازه گیری پژوهش، آزمون فهرست رفتاری کودک (CBCL)بود. نتایج بررسی داده های کمی پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس بیانگرآن بودکه گروه آزمایش درمقایسه باگروه کنترل کاهش معناداری د میزان مشکلات رفتاری کودکان (p <0.01)نشان دادند. این نتیجه بیانگر آن است که با آموزش مهارتهای سازگاری به والدین می توان مشکلات رفتاری کودکان را کاهش داد از دیگر نتایج این پژوهش تاثیر این برنامه آموزشی بر کاهش خرده مقیاس های مشکلات درونی سازی و برونی سازی کودکان بود..
    کلیدواژگان: مهارت های سازگاری، مشکلات رفتاری کودکان، دانش آموزان دوره ابتدایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تاثیر سطوح خشم و شیوه های فرزندپروری مادران کودکان دچار ناتوانی های یادگیری و عادی بر خودپنداره فرزندانشان
    عصمت دانش، مرجان معنوی شاد*، کتایون خوشابی، محمدرضا حسن زاده توکلی صفحات 175-196
    هدف
    هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر سطوح خشم و شیوه های فرزندپروری مادران کودکان دچار ناتوانی های یادگیری و عادی بر خودپنداره فرزندانشان بود.
    روش
    طرح این پژوهش از نوع علی-مقایسه ای بوده است. جامعه آماری این پژوهش تمامی مادران کودکان دارای ناتوانی های یادگیری بین سنین 8 تا 12 سال که به مراکز مورد نظر مراجعه کرده اند وجامعه کودکان عادی، کودکان مدارس همان مناطق بود. به این منظور 82 نفر از دانش آموزان بین سنین 8 تا 12 سال که به مراکز مورد نظر مراجعه کرده بودند، به عنوان گروه نمونه کودکان دچار ناتوانی های یادگیری انتخاب شدند.پس از تکمیل پرسشنامه های شیوه های فرزندپروری بامریند، 1991، خودپنداره کودکان آهلووالیا، 1961 و خشم اسپیلبرگر، 1999، توسط کودکان و مادرانشان، گروه کودکان عادی و مادران، پرسشنامه های مشابه را کامل کردند.داده های بدست آمده از طریق آزمون های آماری تحلیل واریانس چندمتغیری و رگرسیون مورد بررسی قرار گرفتند.
    یافته ها
    مادران کودکان دچار ناتوانی های یادگیری در مولفه های احساس خشم، واکنش خشمناک، برون ریزی خشم، درون ریزی خشم،کنترل برون ریزی خشم و کنترل درون ریزی خشم با مادران کودکان عادی تفاوت معناداری دارند.خشم مادران در رابطه میان ناتوانی یادگیری و شیوه های فرزندپروری نقش تعدیل کننده ندارد. خشم می تواند مولفه های خودپنداره رفتاری، خودپنداره تحصیلی و شادی را توجیه کنند. مولفه های خودپنداره کودکان دچار ناتوانی های یادگیری و عادی تفاوت معناداری دارند.
    نتیجه گیری
    خانواده به عنوان مهم ترین شکل دهنده پیشینه هر کودک می تواند جزء اساسی ترین موارد پژوهشی باشدو با توجه به مجهولاتی که در زمینه تاثیر شرایط مادران کودکان دچار ناتوانی های یادگیری وجود دارد، ضروری به نظر می رسد تا اطلاعاتی در این زمینه جمع آوری شود. در طی درمان برای درمانگران سوالاتی در زمینه مادران کودکان دچار ناتوانی های یادگیری و چگونگی تاثیر آنها بر روند درمانی فرزندانشان ایجاد می شود که پژوهش حاضر می تواند پاسخگوی آنها باشد.
    کلیدواژگان: سطوح خشم، شیوه های فرزندپروری، خودپنداره، ناتوانی های یادگیری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثربخشی مشاورهگروهی مبتنی بر نظریه نقش در بهبود عملکرد خانواده های دارای کودک دیرآموز
    فرناز حوله کیان*، مسعود غلامعلی لواسانی صفحات 197-215
    هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر بخشی مشاوره گروهی مادران مبتنی بر نظریه نقش بر عملکرد خانواده های کودکان دیرآموز می باشد. پژوهش حاضر،مطالعه ای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون– پس آزمون و همراه با گروه کنترل و آزمایشمی باشد.جامعهآماری پژوهش، شامل همه مادران کودکان دیرآموز در شهرستان همدان بودند که با روش نمونه گیری در دسترس 30 مادر از مدارس پسرانه و دخترانه به صورت مساوی انتخاب شدند و پس از همتاسازی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش 10 جلسه مشاوره گروهی دریافت و گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفتند. ابزارپژوهش، پرسش نامه عملکرد خانواده بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، علاوه بر آمار توصیفی، از تحلیل کوواریانس و آزمون t هم-بسته استفاده شد.درتحلیل یافته ها مشخص شد که بین نمره های پس-آزمون گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد (p<0/001). آزمون tهم بسته نیز تفاوت معناداری را در اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه نقش بر گروه مادران دارای فرزند دیرآموز پسر و دختر را نشان داد (p<0/001). بنابراین می توان نتیجه گرفت مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه نقش در بهبود عملکرد خانواده های دارای کودک دیرآموز موثر می باشد و اثربخشی این جلسات در خانواده های دارای فرزند دیرآموز پسر و دختر نیز متفاوت است.
    کلیدواژگان: مشاوره گروهی، نظریه نقش، عملکرد خانواده، کودکان دیرآموز
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • «رفتارهای پر خطر شایع و عوامل خانوادگی موثر بر آن از دیدگاه نوجوانان: یک پژوهش کیفی»
    الهه آتش نفس، * راهب قربانی، سید موسی طباطبایی، حسین عبدوس، سمیه عباس پور، علیرضا محمودیان صفحات 217-233
    مقدمه
    تغییرات تکنولوژیک، فرهنگی و اجتماعی پر شتاب جوامع امروز، می توانند سبب بروز مشکلات فراوان جسمی، روانی، اجتماعی و رفتارهای پر خطر و آسیب های اجتماعی ناشی از آن در نوجوانان گردند. هدف از این مطالعه تبیین دیدگاه های دانش آموزان دوره متوسطه شهر سمنان در زمینه رفتارهای پر خطر شایع در این گروه سنی و عوامل خانوادگی موثر بر آن می باشد.
    مواد و روش ها
    تحقیق حاضر یک پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوایی است. طی نمونه گیری مبتنی بر هدف، 98 دانش آموز پسر و دختر پایه سوم دبیرستان های شهر سمنان انتخاب و در این مطالعه شرکت یافتند. از طریق برگزاری 8 جلسه بحث گروهی متمرکز و طرح تعدادی سوالات باز به عنوان راهنمای بحث، جمع آوری اطلاعات انجام گردید. همزمان با جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل محتوا شروع و بر اساس اهداف مطالعه، کد گذاری داده ها انجام و تم ها استخراج شد.
    یافته ها
    در نهایت 3 تم اصلی و 4 تم فرعی استخراج گردید. تم های اصلی: رایج ترین رفتارهای پر خطر در این گروه سنی، روش فرزند پروری والدین و فضای روانی موجود در خانواده بودند.
    نتیجه گیری
    آموزشهای جامع و پیگیر به نوجوانان در رابطه با شایع ترین رفتارهای پر خطر و همچنین به والدین آنان در رابطه با روش های صحیح فرزند پروری و چگونگی کنترل و راهنمائی نوجوانان، می تواند در کاهش این معضل اجتماعی و تعدیل عوامل خانوادگی موثر بر آن مفید باشد.
    کلیدواژگان: رفتارهای پر خطر، نوجوانان، عوامل خانوادگی، پژوهش کیفی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ضمانت اجرا واثر قرارداد در جلوگیری از ازدواج مجدد
    محمد روشن*، حسن فدایی، سید محمد آذین صفحات 235-253
    خانواده ساده ترین اجتماع انسانی است. بخشی از شکل گیری این نهاد، غیرارادی و بخش دیگر آن کاملا ارادی و بر اساس قصد و اراده است. ازدواج در برخی موارد از قواعد عام حقوقی پیروی نمی کند و همین امر، مطالعه احکام و موضوعات مرتبط با آن را حائز اهمیتی ویژه ساخته است. شناخت جایگاه آزادی قرارداد در اصل برخورداری از حق ازدواج مجدد و یا عدم آن و نیز شخصیت طرف عقد، از همین دست است. قواعد حاکم بر حقوق خانواده، نوعا امری است و در نتیجه، اراده زن و مرد را یارای مخالفت با آن نیست.
    این مقاله در پی آن است تا به اثر آزادی اراده بر ازدواج مجدد بپردازد؛ مطالعه ای که تاکنون جسته و گریخته انجام شده و کلی گویی ها و بعضا تعصبات غیرحقوقی، اثر همان اندک را نیز زائل نموده است.
    کلیدواژگان: ازدواج مجدد، آزادی اراده، سلب حق، قرارداد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی رابطه بین روابط جنسی پیش از ازدواج بانگرش به روابط فرازناشویی
    سیدهادی تبار*، سعید قنبری، علی زاده محمدی، مجتبی حبیبی صفحات 255-267
    هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین نگرش به روابط فرازناشویی و تعداد شرکای جنسی در مردان متاهل با و بدون سابقه رابطه جنسی پیش از ازدواج با همسر یافردی غیر از همسر فعلی بود. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع بنیادی و به لحاظ نحوه جمع آوری اطلاعات از نوع توصیفی-مقایسه ای بود. از جامعه آماری مردان متاهل زیر 45 سال،تعداد 144 نفر از مردان متاهل ساکن شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه نگرش به روابط فرازناشویی و برای تجزیه و تحلیل داده ها،از آزمون تحلیل واریانس یک راهه،تی مستقل و همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها نشان داد که میزان نگرش به روابط فرازناشویی در مردان متاهل با سابقه رابطه جنسی پیش ازازدواج با همسر یا فردی غیر از همسر آینده تفاوت معناداری داشت. همچنین بین تعداد شرکای جنسی پیش از ازدواج و نگرش به روابط فرازناشویی رابطه معناداری وجودداشت.این تحقیق موید آن است که مردان متاهل دارای سابقه رابطه جنسی پیش از ازدواج با همسر یا غیر همسر و با تعداد شرکای جنسی بیش تر،از نگرش به روابط فرازناشویی سهل گیرانه-تری برخوردار بودند.
    کلیدواژگان: رابطه جنسی پیش از ازدواج، نگرش به روابط فرازناشویی، شرکای جنسی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Comparing Relationship Standards, Attributions and Marital Satisfaction AcrossThree Recent Generations in Tehran
    S. Malek Asgar*, F. Motabi, M. A. Mazaheri Pages 137-157
    Relationship standards and attributions could be considered as significant cognitive variables that have received significant attentiontheoretically، empirically، and clinically. Relationship standards contain family member’s beliefs about their close relations in particular and other relations in general. Attributions are inferences generated by individuals to explain the causes of behaviors and events in their relations. In this study the changes in these cognitive variables and marital satisfaction were analyzed in three recent generations in Tehran. The sample of the study includes 180 females over 18 years old who live in Tehran. Specific Relationship Standards Questionnaire، Relationship Attribution Measure، and Enrich Scale for Marital Satisfaction were used for data gathering. The results indicated that second and third generation have higher standards. But there were no significant differences in their attributions. The marital satisfaction was significantly meaningful in third generation. This study well explains these changes in terms of cultural transition that has been experienced by Iranian society in recent decades.
    Keywords: Relationship standards, Attributions, Marital satisfaction, tree generation
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The effectiveness of parent's skills training program on reducing children's behavior problems
    Maryam Nematollahi *, Dr. Siyamaktahmasebi Pages 159-174
    Objectives
    The aim of this research was to evaluate the effectiveness of parents'' skill training program on reducing children''s behavioral problems.
    Method
    In an experimental study (pre-post-test)، 4 primary schools were randomly selected from schools of Tehran. Two schools were randomly allocated into experimental group and two into control group. Experimental group (mothers of children aged 7-9 years) received parents'' skill training program for 8 weeks، two hours sessions. Parents'' reports participating in the training program (n=30 mothers) were compared with parents'' reports of non-trained control group (n=31 mothers). Data were gathered using Child Behavior Checklist (CBCL) and analyzed using covariance analyses.
    Results
    There was a significant difference between the experimental and control group after the training. The experimental group reported a significant decrease in children''s behavioral problems.
    Keywords: parent's skill training, children's behavioral problems, primary school
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The impact anger level and childrearing styles of mothers on self-concept of their children with or without LD
    E. Danesh, M. Manavi Shad*, K. Khoushabi, M. Tavakoli Pages 175-196
    Aim
    The purpose of current research was to examine the impact of anger level of mothers who have children with or without LD on the self-concept of children.
    Method
    The method of the study was comparative and correlational. Statistical population included all mothers of children with LD that were clients of LD centers and the mothers of children without LD recruited from the same location. In total، 82 children were selected in two sample groups ranging 8 -12 years of age with and without LD. Then، questionnaires of The State - Trait Anger Expression Inventory (STAXI-2) and BaumrindChildren’s Self-concept Scale by Ahluwalia (1961) were filled. The data were analyzed by MANOVA and regression method.
    Results
    LD was not found as moderator variable in relation between anger and childrearing. Differences found between mother''s children with and without LD in feeling angry، angry reaction، expression-out، anger expression - in، anger control – out،anger control – in،anger impact of behavior self-concept، educational self-concept and happy. There was a difference between children with and without LD in self-concept as well.
    Conclusion
    Family as the most important agency that shapes child'' past demand more basicresearch on childrearing styles of children with LD. It is essential to expand our research based knowledge about them. This study suggests differences between parenting styles of mothers with or without LD children that may have clinical implications for professionals involved in treatment of these children and their mothers.
    Keywords: anger, childrearing, learning disabilities, self, concept
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Effectiveness ofroletheory based group counselingon family function of families withslow-learningchildren
    Farnaz Hole Kian*, Masoudgholamali Lavasani Pages 197-215
    The purpose ofthis studywas to examine theeffectiveness ofgroup counseling basedonthe roletheory on function of families withslow-learningchildren. The present study is a Quasi-experimental research with pre-test and post-test، and with experimental and control groups. Statistical population includes allmothersof slow-learningchildren in thecityof Hamadan. A sample of 30 subjects selected through available sampling methodfrom high schoolswith equal numbers of both genders. Based on cloningfeatures were allocated in experimentalandcontrolgroups. The experimental groupreceived10group counseling andcontrol groupwas placedin the waiting list. Datacollection instrument is familyfunction questionnaire. Descriptive statistics، covariance analysis andt-test were applied to analyze data. It was foundthatthere is a significant differencebetween post-test of experimentalandcontrolgroup (p<0/001). t- test showed significant difference in effectiveness of role theory group counseling for motherswith slow-learninggirl and boy (p<0/001). So we canconclude that group counseling basedonthe roletheory iseffective on improving thefunction offamilies withslow-learningchildren. In addition، this effectivenessis different for families of slow-learningchildren based on the gender of child.
    Keywords: group counseling, Roletheory, family function, slow, learningchildren
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Prevalent High Risk Behaviors and Important Family Factors From the Point of View of Adolescents: A Qualitative Research
    Atashnafas E. *, Ghorbani R., Tabatabaee M., Abdoos H., Abbas Poor S., Mahmoudian A Pages 217-233
    Introduction
    Fast changes at technologic، cultural and social level in community could cause many physical، psychological and social problems for some adolescents. The aim of this study was making clear the views of high school students of Semnan city on prevalent high risk behaviors and important family factors involved.
    Materials and Methods
    This study is a qualitative research with content analysis. Through a purposivesampling، 98 students (boys & girls) at 3rd grade of highschools of Semnan city was selected and participated. Setting up 8 focus group discussion with some open questions as guide line، data gathering was carried out and at the same time analysis of data was started. Based on objectives of the study، coding of data was performed and themes were extracted.
    Results
    In the course of content analysis، 3 main and 4 subordinated themes were extracted. Main themes are: common high risk behaviors in this age group، parenthood approaches and psychological atmosphere in the family.
    Conclusions
    Comprehensive and continuous education of adolescents and parents about common high risk behaviors isassociated with correct parenthood approaches، control، and providing guidance to adolescents that found useful for decreasing risky behaviors and modifying effective family factors.
    Keywords: High risk behaviors, adolescents, Family Factors, Qualitative research
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The effectiveness of Contractual Freedom to the Choice of Partner
    M. Roshan*, H. Fadaii, S. M. Azin Pages 235-253
    Family is the simplest human society. Some part of its construction is involuntary; no one chooses his/her parents. But when it is time to accompany with a partner، «the freedom to choose» plays a key role: whether to choose marriage itself or to choose a specific partner. The authors aim to scrutiny the legitimacy of contracts regarding restriction، prohibition or compulsion of marriage. There is a famous legal maxim which states that: «In family law، the regulations are imperative and no one can compromise unlike them». This paper is to verify this general claim regarding contractual freedom in marriage.
    Keywords: Marriage, Divest of right, Contractual Freedom, Contract
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Relationship between Premarital sex and Attitudes toward Infidelity
    S. H. Alitabar*, S. Ghanbari, A. Zadeh Mohammadi, M. Habibi Pages 255-267
    This studycompared theattitudes towards infidelityin married men with and without premarital sexual history with current wife or a personother thanthe current wife and the number of experienced sexual partners before marriage. This research was fundamental in terms of objective، and descriptive-comparative in terms of data collection method. The population of this study consists of all married men less than 45 years in Tehran. A sample of 144 married men living in Tehran was selected. For collecting data، the Attitudes toward infidelity scale and for data analysis، one way ANOVA، independent sample t test & Pearson correlation were used. The findings revealed that a significant difference in attitude toward infidelity between married men with a history of premarital sexual relations with spouse or a person other than future spouse. Also، there is a significant relationship between thenumber of premarital sexual partnersandattitudes toward infidelity. This research confirms that married men with a history of premarital sexual relations with future spouse or other (s) have more permissive attitudes toward infidelity. Also، it was found that the more number of premarital sexual partners more tendency towards out of wedlock sexual affaires.
    Keywords: Premarital sex, Attitudes toward infidelity, sexual partners
    Abstract View Paper Original: Persian