فهرست مطالب

زمین شناسی محیط زیست - پیاپی 27 (تابستان 1393)

نشریه زمین شناسی محیط زیست
پیاپی 27 (تابستان 1393)

  • بهای روی جلد: 30,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1393/07/14
  • تعداد عناوین: 7
|
  • کانی شناسی و ژئوشیمی کانسنگ و سنگ میزبان کانسار منگنز جلال (جنوب غربی قم)
    منصوره مهدوی بیله درق، محمد یزدی، محمد هاشم امامی صفحه 1
    معدن منگنز جلال در شمال غرب معدن و نارچ،در جنوب غربی قم و در کمربند ولکانیکی ارومیه-دختر قرار گرفته است.بخش عمده رخنمون های منطقه را سنگهای آذرین -رسوبی تشکیل می دهند.توف،توف شیلی و سیلتی،گدازه های آندزیت بازالتی اسپیلیتی شده و گدازه های اسپیلیتی که با ساختمان بالشی سنگهای غالب منططقه می باشند.یک سری توده های آذرین درونی در منطقه رخنمون دارند که جوان تر از توالی آذرین- رسوبی بوده و در آنها نفوذ کرده است.بعلاوه دایک های متعددی با ترکیب آندزیت بازالتی،مخصوصا در بخش شمال غرب منطقه مشاهده می شوند که تمام واحدهای سنگی را قطع نموده و جوان تر از همه بخشهای آن ها می باشند.این کانسار درون سنگهای آتش فشانی بالایی قرار دارد.کمر پایین و کمربالایی لایه منگنز دار را گدازه های آندزیت بازالتی و گدازه های اسپیلیتی تشکیل می دهند.لایه معدنی به موازات یکدیگر و در یک روند شمال غربی-جنوب شرقی دارند.گسترش طولی این لایه ها در حدود 200 متر می باشد.لایه های منگنز دار این معدن در طول توسط چندین گسل (با امتداد تقریبا عمود بر امتداد لایه ها) قطع و جابجا شده است که در منتهی علیع شمال غرب این معدن به یک گسل نسبتا بزرگ محدود میگردد.موازی بودن لایه ها و همچنین عملکرد گسلها سبب تفکیک این لایه ها شده است.به منظور تسهیل کار استخراجی آنها به نامهای معدن جلال D،B،A نامگذاری شده اند.بررسی پروفیل گمانه ها نشان می دهد که شیب لایه ها در اعماق به سمت شمال شرق می باشد.این کانسار یک کانسار پرشیب است که برخی از گسلهای موجود باعث برگشتگی آنها شده اند.کانه های اصلی در این لایه ها شامل پیرولوسیت،پسیلوملان،اکسیدهای منگنز و کانی های باطله همراه اغلب کواتز و کلیست است.مطالعات صحرایی،کانی شناسی و ژئوشیمیایی نشان میدهد که این کانسار از نوع اپی ترمال است.
    کلیدواژگان: کانی شناسی، ژئوشیمی، سنگهای آذرین، رسوبی، معدن منگنز جلال، قم
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی میزان حساسیت فرسایش حوضه آبخیز مدان الموت
    قربان وهاب زاده، پیام ابراهیمی صفحه 15
    استفاده از مدل های فرسایش و رسوب یکی از کارامدترین روش ها به منظور تخمین مقدار هدر رفت خاک در حوضه های آبخیز می باشد.در این تحقیق از 4 روش MPSIAC،BLM،Fargas،جدول فیض نیا و روش نفوذپذیری Hunt Bowen به ترتیب برای محاسبه مقدار هدر رفت خاک و نفوذ پذیری در واحدهای کاری مختلف حوضه آبخیز مدان الموت واقع در استان قزوین استفاده شد و بخش هایی از حوضه که تاثیر عمده ای در هدر رفت خاک داشتند با استفاده از روش های مذکور مشخص و نتایج آنها باهم مقایسه شد.نتایج نشان داد به ترتیب مدل BLM،MPSIAC،Fargas با امتیازات 43.73،50.81،40.75 دارای میانگین نزدیک به هم و با فرسایش پذیری متوسط بوده و جدول فیض نیا منطقه را فرسایش پذیر و هانت و بوون نفوذپذیری را بسیار کند ارزیابی نمود. همچنین بر اساس پاسخ هیدرولوژیکی،زیر حوضه های 4 به مساحت 2294/308 هکتار و 1 به مساحت 1389/06 هکتار بیشتر تاثیر را در صورت وقوع سیل خواهند داشت.در صورتی که برنامه های اجرایی جهت مبارزه با فرسایش و تولید رسوب در منطقه صورت گیرد پیشنهاد می شود در اولویت داول به ترتیب در زیر حوضه 4 و 1 مورد اجرا قرار گیرد.در صورتی که هدف میزان نفوذ رواناب و جلوگیری از ایجاد سیل باشد به ترتیب زیر حوضه 4 به مساحت 2734/827 هکتار و 1 به مساحت 1544/648 هکتار و 2 به مساحت 680/386 در اولویت قرار می گیرند.
    کلیدواژگان: MPSIAC، Hunt Bowen، BLM، FARGAS، حوضه ی آبخیز مدان، جدول فیض نیا
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثرات زیست محیطی آلودگی زمین های کشاورزی کلان شهر اصفهان به آفت کش های ارگانوکلره وارگانوفسفره
    سامان خبازی، فرید مر، بهنام کشاورزی، مریم کرمانی صفحه 35
    امروزه استفاده از آفت کشها بسیار زیاد و رایج شده است و مسلما بسیاری از آنها بیش از حد نیاز مصرف می شوند.آفت کشها انواع متعددی دارند و دو گروه اصلی آفت کشهای آلی را، آفت کشهای ارگانوکلره و ارگانوفسفره تشکیل می دهند.در این مطالعه تعداد 13 نمونه خاک سطحی زمینهای کشاورزی واقع در شعاع 60 کیلومتری مرکز کلان شهر اصفهان در زمستان 1390 و بهار 1391 و 10 نمونه از آب شطحی و زیر زمینی در بهار 1391 برای اندازه گیری این دو گروه آفت کش برداشته شد. در این مطالعه غلظت باقی مانده 8 آفت کش ارگانوکلره و 9 آفت کش ارگانوفسفره در نمونه های خاک و آب اندازه گیری شد.نتایج نشان می دهد که در تمتم نمونه های آب، غلظت باقی مانده آفت کشها پایین تر از حد مجاز می باشد. از بین آفت کشهای ارگانوکلره اندازه گیری شده در خاک متابولیتهای ترکیب (DDD.DDE)DDT مقادیر بالایی را نشان دادند.در مورد آفت کشهای ارگانوفسفره در خاک،غلظت ها وابسته به عوامل متعددی از جمله نیم عمر،زمان نمونه برداری پس از سم پاشی زمین کشاورزی و میزان مصرف آفت کش دارد.غلظت اندازه گیری شده این ترکیبات بیش از حد مجاز است.
    کلیدواژگان: اصفهان، آفت کش، ارگانوکلره، ارگانوفسفره، آلودگی، آب، خاک
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی ارتباط بین پدیده دولومیتی شدن و رخساره های میکروسکوپی سنگ های کربناته کرتاسه زیرین گوشفیل (جنوب غربی اصفهان)
    طاهره سلیمی، علی خان نصر اصفهانی، عبدالحسین کنگازیان، واچیک هایراپطیان صفحه 51
    واحدهای دولومیتی مورد مطالعه بر اساس پتروگرافی حاوی 5 دسته دولومیتهای خیلی ریز تا ریزبلور بی شکل،دولومیتهای ریزبلور تا متوسط بلور شکل دار، دولومیتهای متوسط بلور نیمه شکل دار، دولومیتهای متوسط تا درشت بلور بی شکل(زین اسبی) و دولومیتهای درشت بلور پرکننده حفرات می باشد.مطالعه بر روی نحوه دولومیتی شدن فراگیر، حاکی از آن است که نهشت دولومیت طی یک مرحله صورت نگرفته و در زمان طولانی روی داده است.بر اساس مطالعات میکروسکوپی به روش (white card) 7 ریز رخساره:اائید پکستون/گرینستون،میلیولیدا مادستون/وکستون،مادستون،مولوسکا مادستون/وکستون،اربیتولینا مادستون/وکستون،پلوئید پکستون/گرینستون،اائید وکستون در ستون دولومیتی شناسایی شد.6 ریز رخساره اائید پکستون/گرینستون،میلیولیدا مادستون/وکستون،مادستون،مولوسکا مادستون/وکستون اربیتولینا مادستون/وکستون،پلوئید پکستون/گرینستون در مقاطعی مشاهده شد که دولومیت نوع 4 بیشترین درصد را دارد.مجموع این مشاهدات می تواند بیانگر آن باشد که پدیده دیاژنز در برش مورد مطالعه به صورت گسترده ای عمل نموده است.
    کلیدواژگان: دولومیت، ریز رخساره، گوشفیل، کرتاسه زیرین
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ های آتشفشانی بازیک کوه قرینه، شمال شرق قروه (غرب ایران)
    سید جمال شیخ ذکریایی، افشین اشجع اردلان، سحر طربی صفحه 63
    آتشفشان قرینه از مناطق آتشفشانی قروه-تکاب در کمربند سنندج سیرجان و در منطقه قزلچه کند می باشد.بر اساس مطالعات پتروگرافی زنوکریست کواتز و پلاژیوکلاز و زنولیتهای گرانیتوییدی در ترکیب این سنگها مشاهده میشوند.فنوکریستها،زنوکریست و زنولیتها در زمینه ریز بلور با بافت پورفیریک با خمیره میکرولیتی تا شیشه ای حفره دار دیده می شوند.کلیه سنگها دارای ترکیب بازالت،الیوین بازالت و آندزیت بازالت می باشد.بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی سنگهای آلکالن بازیک مورد مطالعه جز سنگهای آلکالن سری شوشونیتی درون صفحه ای طبقه بندی می شوند.آنومالی های مثبت و منفی در الگوهای بهنجار شده عناصر کمیاب ناسازگار نشان از آلایش با مواد پوسته ای و پدیده هضم دارد.بررسی نسبت عناصر Litofil Ion Larg REE)Rare Earth Elements(ٚ HFSE)High Field Small Elements(، LILE)Elements حکایت از یک منشا غنی شبیه به بازالت های اقیانوسی OIB)Ocean Island Basalt(داشته و نقش پوسته های میانی، پایینی را در آلایش ماگمایی،موثرتر از نقش لیتوسفر زیر قاره ای می داند.
    کلیدواژگان: کوه قرینه، کوه شمال قروه، زنوکریست، زنولیت، بازالت اقیانوسی OIB
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی خواص مخزنی سازندهای کنگان و دالان در میدان گازی پارس جنوبی با استفاده از نگاره های چاه پیمایی
    میترا نوذری، بهرام موحد، سید حمید وزیری صفحه 81
    میدان گاز پارس جنوبی یکی از میادین جنوب غربی ایران در حوضه ی رسوبی زاگرس بوده و شامل دو مخزن کنگان و دالان است. سازندهای کنگان و دالان به گروه دهرم تعلق دارند و از مهمترین مخازن گازی در ناحیه خلیج فارس محسوب می شوند ارزیابی خواص پترویزیکی در چاه مورد مطالعه با استفاده از اطلاعات نمودارهای چاه پیمایی و بهره گیری از نرم افزار تخصصی geolog6.6 و روش ارزیابی پتروفیزیک احتمالی (probabilistic) انجام گرفت. برای اندازه گیری دقیق تصحیحات لازم بر روی نمودارها با در نظر گرفتن محل های ریختگی، اثرات محیطی،اثرات گازو شیل انجام شد.بعد از انجام تصحیحات لیتولوژی سازندهای کنگان و دالان با استفاده از کراس پلات نوترون-چگالی تعیین شد.آنالیز فوق نشان می دهد که این سازندها اساسا آهکی و در بعضی فواصل دولومیتی است با توجه به لیتولوژی،حجم شیل،حضور نهشته های تبخیری و تخلخل سازند کنگان به دو بخش K1وK2 و همچنین سازند دالان به دو بخش K3 وK4 تفکیک می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بخش K2 سازند کنگان و بخش K4 سازند دالان از نظر مقدار اشباع شدگی،تخلخل و لیتولوژی شرایط یک مخزن مناسب را دارد میانگین تخلخل موثر و اشباع آب موثر برای سازند کنگان به ترتیب 9.7% و9.45% و برای سازند دالان 8.2% و 8.65% به دست آمده است.
    کلیدواژگان: میدان پارس جنوبی، سازند کنگان ودالان، تخلخل، آب اشباع شدگی، ارزیابی پتروفیزیکی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی دوره های فعالیت پاره های گسل گیو با استفاده از تراورتن های همزاد با زمین لرزه
    معصومه زمانی، محمد مهدی خطیب، غلامرضا میراب شبستری، محسن علی آبادی صفحه 91
    گسل امتداد لغز گیو به عنوان یکی از گسلهای فعال در 30 کیلومتری جنوب بیرجند واقع شده است.سیمای این گسل به صورت یک گسل ناپیوسته است و از پاره های متعددی تشکیل شده است. گسل خوردگی نهشته های کواترنر و رخداد زمین لرزه های 1324 و1369 بر روی این گسل از نشانه های فعال بودن این گسل می باشد.یکی از ویژگی های منحصر به فرد گسل گیو تشکیل نهشته های تراورتن پس از هر مرحله فعالیت آن می باشد.با توجه به اینکه هر مرحله پاره های گسل گیو با یک مرحله تراورتن زایی همراه بوده است لذا بررسی مراحل تراورتن زایی نشان میدهد که میزان فعالیت پاره های گسل در طول زمان متفاوت بوده است،از این رو با بررسی تعداد مراحل تراورتن زایی برای هر پاره گسل یک دیرینه لرزه خیزی به صورت نسبی مشخص شده است.مطالعات صحرایی حداقل سه مرحله تراورتن زایی رادر امتداد بعضی پاره های گسل گیو نشان میدهند.بر این اساس گسل گیو به 4 پاره گسل اصلی تقسیم شده است به طوزیکه پاره گسل گاریجگان قدیمی ترین و دارای بیشترین فعالیت و پاره گسل گیو دارای کمترین فعالیت و به عنوان جوانترین پاره گسل شناخته شد.
    کلیدواژگان: گسل گیو، گسلش فعال، پاره های گسل، مراحل تراورتن زایی، دوره های فعالیت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Mineralogy and geochemistry of host rocks of in the Jalal Mn ore Deposit (South of Qom)
    Mansore Mahdavi, Mohammad Yazdi, Mohammad Hasham Emami Page 1
    Jalal Manganese ore is located in the southwest of the Qom. The area is located in Uromieh-Dokhtar geological zone of Iran. The base and host rock of the area include Eocene volcanic rocks such as basalt, andesite, trachyte, rhyolite, andesite-basaltic lava and spillitic lava. The lavas are more pillow types. The younger andesite-basaltic dykes have been intruded to these volcano-sedimentary rocks of the area.The Mn- mineralization was hosted in the volcano-sedimentary rocks of the area. Hangingwall and footwall of ore are andesite-basaltic lava and spillitic lava. The ore mineralization was hosted as vein type within faults, joints and fractures. The main direction of ore mineralization is NW-SE in the several parallel layers. These layers have been known as A, B, D ore layers in the Jalal area. The surface outcrop of ore layers is about 2km and have been cut by several local faults, mainly in NW of the area. The new drillings show that the dip and direction of the ore layers have been changed in the dipper parts mainly to the NE. The ore minerals are mainly pyrolusite, Psilomelane, with Mn oxides and non-ore minerals are mainly calcite and quartz. Field survey, geochemical and mineralogical studies show that the mineralization is vein epithermal type.
    Keywords: Mineralogy, geochemistry, volcano, sedimentary rocks, Jalal Mn, deposit, Qom
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Determining the sensitivity to erosion (Medan watershed)
    Ghorban Vahhabzadeh, Payam Ebrahimi Page 15
    The uses of the sediment and erosion models are the most suitable methods to estimate the soil loss rate in a watershed. In this research 4 method of Fargas, BLM, MPSIAC, Feiznia tables and Hunt Bowen infiltrations method were used to calculate the soil loss rate in different work units of Alamoot Medan watershed in Qhazvin province. The areas which were effective in soil loss were determined with these methods and then results were compared to each other. Results showed that the models Fargas, MPSIAC and BLM with grades of 40.75, 50.81 and 43.73 have close mean to each other and mean erodibility. Feiznia table evaluated the region more erodible and infiltration was determined slowly by Hunt Bowen. Moreover, based on the hydrological response the sub watershed 4 with an area of 2292.308 hectare and 1 with an area of 1389.06 hectare had most effects when flood happened. For operational programs to control erosion and sediment production in region it is recommended that in first priority must be sub watershed 4 and 1. If the purpose is runoff penetration and preventing flood sub watershed 4 with an area of 2734.827 hectare and 1 with an area of 1544.648 hectare and 2 with an area of 680.386 must be respectively first priority.
    Keywords: BLM, FARGAS, MPSIAC, Feiznia table, Hunt Bowen, Medan watershed
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Environmental impact of agricultural land contamination of organochlorine and organophosphorus pesticides, Isfahan metropolis
    Saman Khabazi, Farid Moore, Behnam Keshavarzi, Maryam Kermani Page 35
    Use of pesticides is a common practice in agriculture nowadays and indeed most pesticides are overused. Two major groups of pesticides are organochlorin and organophosphorus. In this study 13 surface soil and 10 surface and groundwater samples were collected in winter 1390 and spring 1391 within a radius of 60 Kms from the center of Isfahan metropolis. The measured concentrations of 8 organochlorin and 9 organophosphorus pesticide in the collected water samples indicate that all fall below the maximum recommended level and pose no threat to the environment. However, results from soil samples revealed that among the organochlorides the concentration of DDT metabolites i.e combined DDE and DDD concentration is rather high. The concentration of organophosphorus pesticide in soil depends upon several factors including, degradation half life and the amount of used pesticide. The concentration of residual organophosphor pesticide in soil is above recommended safe values.
    Keywords: Isfahan, pesticide, organochlorin, organophosphorus, concentration, water, soil
    Abstract View Paper Original: Persian
  • An investigation on the relation between dolomitization and microfacieses of carbonate rocks in Lower Cretaceous in Gushfil (South west of Isfahan)
    Tahereh Salimi, Alikhan Nasr Esfahani, Abdolhosein Kangazian, Vachik Hirapetian Page 51
    Dolomite units of study based on Petrography contains five groups very fine to finely crystalline anhedral dolomites, finely to medium crystalline euhedral dolomites, medium crystalline subhedral dolomites, medium to coarsely crystalline anhedral dolomites (saddle) and coarsely crystalline planar-C dolomites (cement dolomite). Studing on pervasive dolomitization express that dolomite sediment has been not happened in one stage but this phenomena has been happened in long time. MicroFacies of study based on white card contains: Ooid packstone/grainstone, milliolida mudstone/ wackstone, mudstone, mulluska mudstone/wackstone, orbitolina mudstone/wackstone, pelloid packstone/grainstone, ooid wackstone. These observations can explain that diagenesis in section of study has been act vastly.
    Keywords: dolomite, micro facies, Gushfyl, Lower Cretaceous
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Petrography and Geochemistry of the Basic Volcanic rocks of Kuh-e-Gharineh, north-east Ghorveh (west of Iran)
    Seyed Jamal Shaykh Zakariaee, Afshine Ashjae Ardalan, Sahar Tarabi Page 63
    The volcano of Kuh-e-Gharineh is one of the volcanic areas of Ghorveh-Tekab in Sanandaj - Sirjan belt and located in Ghezelche Kand area. guartz xenocryst, plagioclase and granitoid xenolithe are seem in the composition of these rocks.Phenocrysts, xenocrysts, xenolithe are seem in a backgrand of microcrystalline with porphyric texture and microlytic matrix to glassy vesicular. On the basis of conducted petrographic researches, all rocks are consisted of basalt, olivine basalt and andisi basalt compounds. According to geochemical studies, the studied alkaline basalt rocks (ultrapotassic) are categorized as intraplate alkaline shoshonitic rocks. The negative and positive anomalies of normalized patterns of incompatible rare elements show the contamination with the crust and the phenomenon of assimilation. The analysis of the portion of the LILE)Litofil Ion Larg Elements(, HFSE)High Field Small Elements(, and REE)Rare Earth Elements(elements shows a sign of an enriched source similar to OIB)Ocean Island Basalt(oceanic basalt and also considers the role of upper /lower crusts to be more effective than that of the subcontinental lithosphere in magmas contamination.
    Keywords: Kuh, e, Gharineh, north, east Ghorveh, Xenocryst, Xenolithe, OIB oceanic Basalt
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Determination of Reservoir character of kangan & dalan formation in south pars gas field using wireline logs
    Mitra Nozari, Bahram Movahed, Seyed Hamid Vaziri Page 81
    The south pars gas field is on of the southwestern fields of iran in zagros sedimentary basing and consists of two kangan and dalan reservoirs. the Kangan and Dalan formations belong to Dehram Group and are the most important gas reservoirs in Persian Gulf area. Petrophysical characteristics in the studied well were evaluated by the data of the well logs and Probabilistic method was used for petrophysical by Geolog 6.6 software. for an accurate evaluations, the necessary corrections were applied on logs by considering the places of wash out, environment effects, gas and shale effects. After that, the lithology of the Kangan and Dalan formations were determined by using of cross plot of neutron – density. Analysis of wire line data shows that the formation is basically limeston and in some part it is dolomite. on the based of Lithology, shale volume, presence of evaporate sediments and porosity, the Kangan formation has been zoned to and, and the Dalan formation has been zoned to and. The results show that the zone of the Kangan formation and the zone of the Dalan formation have on apporiate reservoir in terms of gas saturation level, porosity and lithology as results porosity (PHIE) and water saturation (SWE) were obtained 9/45%, 9/7% for kangan and 8/65%, 8/2% for Dalan formation in average, respectively.
    Keywords: south pars field, Kangan, Dalan formation, porosity, water saturation, petrophysical evaluation
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Evaluation of activity periods of Giv fault-segments using study of co-seismic travertines
    Masoomeh Zamani, Mohammad Mahdi Khatib, Gholamreza Mirab Shabestari, Mohsen Aliabadi Page 91
    The Giv strike-slip fault as one of active faults is located at 30 km in the south of Birjand. The appearance of this fault is discontinuous as it is composed of different pieces. Quaternary depositions rupture and occurrence of destroyer earthquakes in 1324 and 1369 years are signs of fault activity. One of unique features on Giv fault is producting travertine deposits after each activity. With respect to each stage of Giv fault activity is associated with one stage of travertinization in the past, therefore study travertinization stages show that the number of segments activity is different, hence survey the number of travertinization stages for each fault-segment is recognized a paleoseismology relatively. Field studies show at least three stages of travertinization along some of segments. Accordingly the Giv fault is divided into four main segments so that Garijgan segment-fault has recognized as the oldest and the most activity and Giv segment-fault has recognized as the youngest and the lowest activity.
    Keywords: Giv fault, Active faulting, Fault, segments, Travertinization stages, Activity periods
    Abstract View Paper Original: Persian