فهرست مطالب

اقتصاد و تجارت نوین - سال دوم شماره 2 (پیاپی 6، پاییز 1385)

نشریه اقتصاد و تجارت نوین
سال دوم شماره 2 (پیاپی 6، پاییز 1385)

  • 186 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1385/08/16
  • تعداد عناوین: 9
|
  • امکان سنجی الحاق ایران به WTO از منظر نماگر های آزادی اقتصادی
    مرتضی سامتی، مرضیه طاهری صفحه 1
    امروزه سازمان های بین المللی به یکی از بازیگران عمده در صحنه بین الملل تبدیل شده اند و نقش کلیدی و مهمی در شکلدهی و کنترل روابط اقتصادی و تجاری در سطح بین الملل دارند. آزادی اقتصاد محدودهای را که اقتصاد بر مبنای بازار عمل میکند مشخص مینماید و تجارت نیز یکی از مقوله هایی است که میتواند بر مبنای اصول بازار عمل کند و یا تحت تاثیر محدودیتهای تصمیمات غیربازاری باشد. تامین ضوابط لازم برای الحاق به سازمان تجارت جهانی تا حد زیادی به مقوله نماگرهای آزادی اقتصادی مربوط میشود.
    در این مقاله شکاف میان ایران و اعضای سازمان تجارت جهانی در زمینه معیارهای تحقق الزامات الحاق از منظر نماگرهای آزادی اقتصادی بررسی شده است. تلاش شده است تا با معرفی سه شاخص آزادی تجاری، حقوق و عوارض گمرکی و همگرایی تجارت بین الملل، مشکل کمی شدن درجه الزامات عمومی الحاق در کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی رفع شوند. در واقع این سه شاخص تعریف شده به ترتیب نماینده سه شرط کلی الحاق یعنی اصل عدم تبعیض و تعمیم اصل دولت کاملهالوداد، کاهش و لازمالاجرا نمودن تعرفه های گمرکی و ممنوعیت استفاده از محدودیتهای کمی بر واردات و یا صادرات هستند. در اینباره مدلهای اقتصادسنجی بهکار گرفته شده اند تا ارتباط هر کدام از متغیرهای یاد شده را با معیارهای آزادی اقتصادی منتشر شده از طرف موسسه فریزر تعیین گردد.
    نتایج نشان میدهد مقادیر برآورد شده معیار آزادسازی تجاری در نمونه کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی به ترتیب 743/0 و 922/0 است که با توجه به اینکه مقدار برآورد شده برای ایران 730/0 است، بنابراین ایران از این منظر با نمونه کشورهای عضو دارای شکاف است. حداقل و حداکثر مقادیر برآورد شده برای معیار همگرایی تجارت بین الملل نیز به ترتیب 775/0 و 843/0 است. این در حالی است که ضابطه مذکور در مورد ایران 566/0 برآورد شده و بدین ترتیب ایران از منظر این ضابطه با نمونه کشورهای عضو WTO دارای شکاف است. در نهایت مقدار حداقل و حداکثر برآورد شده برای معیار حقوق و عوارض گمرکی در نمونه کشورهای عضو به ترتیب 026/0 و 057/0 است. حال آنکه مقدار برآورد شده برای ایران 103/0 است و بنابراین ایران در این زمینه نیز با نمونه کشورهای عضو WTO دارای شکاف است. در نهایت تعدادی پیشنهاد سیاستی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: سازمان تجارت جهانی، نماگرهای آزادی اقتصادی، معیارهای تحقق الزامات الحاق به WTO، مدل های داده های پنل
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • چالش ها و راهکارهای پیاده سازی تجارت الکترونیکی در ایران
    علیرضا مقدسی صفحه 22
    موضوع مقاله درباره «چالشها و راهکارهای پیادهسازی تجارت الکترونیکی در ایران» است و در آن چالشها در سه دسته فنی، فرهنگی اجتماعی و مدیریتی جای گرفتهاند و براساس آن سه فرضیه اصلی طراحی شده است. در این خصوص بعد از تبیین مبانی نظری موضوع، با بهرهگیری از روش تحقیق از نوع توصیفی و با اجرای میدانی، داده ها از دو طریق کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده اند. برای این منظور پرسشنامهای با عنوان «پرسشنامه چالش های پیادهسازی تجارت الکترونیکی در ایران» طراحی شد و در جامعه آماری تحقیق که دربرگیرنده خبرگان و متخصصان صاحبنظر و آشنا با موضوع تجارت الکترونیکی و نیز افراد دخیل در امر پیادهسازی آن است، توزیع گردید. در ادامه پرسشنامه های تکمیل شده با بهرهگیری از روش های آماری و با استفاده از نرم افزار SPSS پردازش و تحلیل گردید و دو دسته نتیجهگیری در قالب آزمون فرضیات و رتبهبندی موانع (اصلی، ابعاد هر کدام از موانع و رتبهبندی کلیه ابعاد موانع) بهعمل آمد. تحلیل داده ها نشان میدهد «چالش های فنی» مانع پیادهسازی تجارت الکترونیکی در ایران نبوده و «چالش های فرهنگی اجتماعی» و «چالش های مدیریتی» مانع پیادهسازی تجارت الکترونیکی در ایران هستند. همچنین چالش های مدیریتی، فرهنگی اجتماعی و فنی به ترتیب مهمترین چالش های سه گانه پیادهسازی تجارت الکترونیکی در ایران هستند.
    کلیدواژگان: چالش، راهکار، پیاده سازی، تجارت الکترونیکی، ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نقش حمایت از حقوق مالکیت فکری در توسعه صادرات با رویکرد زنجیره تامین
    مسعود طارم سری صفحه 57
    امروزه سهم دانش و تحقیق و توسعه در تولید کالاها و خدمات به سرعت درحال افزایش است و تنها طریق حقوقی برای حمایت از دانش و نوآوری های حاصل از تحقیق و توسعه که در کالاها و خدمات گوناگون، اعم از صنعتی، کشاورزی، معدنی و حتی کالاهای هنری و فرهنگی نیز متبلور میشود، حقوق مالکیت فکری است. این مالکیتها خود سرمای های جدای از سرمایه های مادی بنگاه است و ارزش آنها در برخی موارد حتی از سرمایه های مادی بنگاه بیشتر است. بنابراین لازمه تصمیمگیری موفقیتآمیز در صادرات بهعنوان یکی از حلقه های زنجیره تامین آن است که صادرکننده، وضعیت حقوق مالکیت فکری در محصولات صادراتی را در قالب زنجیره تامین بهطور دقیق بررسی کند، چه در غیر اینصورت هزینه های سنگینی، توام با جبران خسارت مدنی و کیفری، هم در کشور مبدا و هم در کشور یا کشورهای هدف متوجه او خواهد بود.
    بر این اساس در این مقاله نخست، دلایل و شیوه های حمایت از مالکیت فکری در صادرات با توجه به اهمیت دارایی های فکری بررسی می شود و در این راستا نحوه حمایت از این دارایی ها و چگونگی انتخاب و اولویتبندی دارایی هایی از این نوع که باید در بازارهای بین المللی مورد حمایت قرار گیرند تشریح میشود. دوم، اهمیت مالکیتهای فکری در فعالیتهای صادراتی از لحاظ قیمتگذاری، تامین مالی صادرات، تطبیق محصول با سلیقه بازار صادراتی، بازاریابی و حضور در نمایشگاه های بین المللی بررسی می شود و سوم، چارچوبها و الزامات حقوقی حمایت از مالکیتهای فکری در داخل و در سطح بین المللی با توجه به قوانین و مقررات داخلی و نیز مفاد معاهدات چندجانبهای که جمهوری اسلامی ایران به آنها ملحق شده است، بهطور خلاصه ارزیابی میگردد.
    کلیدواژگان: حقوق مالکیت فکری، صادرات، زنجیره تامین
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مدیریت زنجیره تامین در نظام مالیاتی ایران
    نیلوفر جعفری، عیسی نخعی صفحه 77
    ماموریت اصلی سازمان امور مالیاتی کشور، وصول مالیات حقه است. سازمان در اینباره نیازمند اطلاعات معتبر و بهنگام از فعالیتهای اقتصادی مودیان و تخصیص کارشناسان کافی برای ممیزی و حسابرسی دقیق وضعیت مالی ایشان است. به لحاظ گستردگی و تنوع فعالیتهای سازمان و مشکلات اجرایی ایجاد پایگاه های اطلاعات بنیادی و محدودیت فزاینده جذب منابع انسانی متخصص، عملا سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخگویی به انتظارات دچار چالش میشود.
    در این مقاله تلاش کرده ایم تا با توجه به امکان استفاده از منابع برون سازمانی در این خصوص در نظام مالیاتی ایران و براساس مفاهیم مدیریت زنجیره تامین، زنجیره تامین مالیات طراحی و ارائه گردد. این زنجیره پیشنهادی شامل سه جریان اصلی وصول مالیات (مالی)، تشخیص مالیات (خدمات) و اطلاعات اقتصادی (اطلاعات) است. در پایان نیز مدل توسعه زنجیره تامین مالیات بر مبنای همکاری شراکتی پایدار و با اقتباس از تجربیات و اصول حاکم بر مدیریت زنجیره تامین پیشنهاد شده است.
    کلیدواژگان: مدیریت زنجیره تامین، بخش خدمات، مالیات
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نقش تجارت الکترونیکی در مدیریت زنجیره تامین
    محمد ناطق، پریسا یعقوبی صفحه 99
    تمرکز بنگاه ها بر زنجیره های تامین برای کسب مزیت رقابتی از ویژگی خاص دهه های اخیر است. از سوی دیگر پیشرفتهای اخیر در فناوری های اطلاعاتی عامل دیگری است که فضای کسبوکار شرکتها را به شدت تغییر داده است. موضوع این مقاله درباره پتانسیل بالای تجارت الکترونیکی برای کمک در دستیابی به اهداف زنجیره تامین است. این مقاله بهطور خاص به بررسی تاثیر ابزارهای تجارت الکترونیکی بر دنبال کردن روابط مبتنی بر همکاری بیشتر با تامینکنندگان آنها میپردازد. همچنین بیان میدارد که چگونه تجارت الکترونیکی از روابط مشارکتیتر در حوزه های اصلی زنجیره تامین پشتیبانی میکند. تجارت الکترونیکی بهطور اساسی ساختارهای زنجیره تامین سنتی شرکتها را در بسیاری از صنایع مجددا شکلدهی میکند و هزینه های یکپارچگی میان خریداران و تامینکنندگان را کاهش میدهد. همچنین تجارت الکترونیکی موجبات ایجاد روابط شفاف در میان اعضای زنجیره تامین را فراهم میآورد. در این مقاله سعی شده است بر اهمیت بالای ابزارهای تجارت الکترونیکی بهعنوان یک عامل اساسی در دستیابی به اهداف یکپارچهسازی زنجیره تامین تاکید شود. در نهایت میتوان گفت این مقاله رویکرد و دیدی جامع در زمینه نقش تجارت الکترونیکی در دستیابی به اهداف زنجیره تامین ارائه میدهد.
    کلیدواژگان: مدیریت زنجیره تامین، تکنولوژی (فناوری) اطلاعات، تجارت الکترونیکی، یکپارچگی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • زنجیره تامین سبز: راهبرد نوین کسب مزیت رقابتی در قرن 21
    مظفر ناصری طاهری صفحه 132
    محیط زیستگرایی در هزاره جدید یکی از موضوعات مهم بهشمار میرود. از اینرو دولتها با اهرمهای سیاستی مختلف سعی دارند بنگاه ها را به درونیسازی هزینه های تخریب زیست محیطی ملزم کنند. این مقاله به بررسی وضعیت فعلی زنجیره تامین سبز کشور در بخشهای حمل و نقل، صنعت و معدن و کشاورزی از نظر شاخصهای عملکردی و زیست محیطی میپردازد و اقدامات و شاخصهای مورد نیاز برای استقرار یک زنجیره تامین سبز را تبیین و مزایای استقرار آن را احصا میکند تا از این رهگذر در فضای به شدت رقابتی حاکم بر بازار، اول آنکه، الگویی برای سنجش و ممیزی عملکرد زیست محیطی فراهم گردد. دوم آنکه، آن دسته از بنگاه های داخلی که بهدنبال توسعه پایدار هستند با درک عمیق ابعاد کلیدی ارزش در سراسر زنجیره تامین برای کسب مزیت رقابتی بهره مند گردند.
    نتایج مطالعه نشان میدهد عملکرد عالی اقتصادی بنگاه تابعی از کسب مزیت رقابتی است. بنابراین استقرار زنجیره تامین سبز از یکسو با حفظ و بهبود کارایی، بهبود کیفیت و بهرهوری و صرفهجویی در هزینه ها منجر به کسب مزیت رقابتی می شود و از سوی دیگر از طریق دستیابی به فرصتهای جدید بازار، افزایش فروش، افزایش سهم بازار و دستیابی به حاشیه سود بیشتر، بهبود عملکرد اقتصادی بنگاه را در پی دارد.
    کلیدواژگان: زنجیره تامین سبز، هزینه تخریب محیط زیست در ایران، هزینه اجتماعی، مزیت رقابتی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • راهنمای نویسندگان
    صفحه 163
    زبان: فارسی
  • چکیده انگلیسی
    صفحه 1
    زبان: انگلیسی
|
  • Feasibility of Joining Iran to WTO Using Economic Freedom Indicators
    Morteza Sameti, Marzieh Taheri Page 1
    This paper aims to analyze the relationship between the degree of economic freedom indicators and WTO accession prerequisites. Moreover, it examines the gap between the accession criteria in Iran and the WTO members and evaluates the sensitivity of this gap to the degree of various economic freedom indicators and finally, this study proposes some guidelines to improve the degree of economic freedom indicators that, in turn, will prepare the country to access to WTO. The selected criteria of prerequisites for accessing WTO comprise trade liberalization, custom duties and integration of international trade (IIT). The panel data regression analysis is employed using the 73 WTO member's data. Three regression equations are identified and estimated. Sorting the estimated values from small to large, the lower and upper limits of each criterion is identified in the member countries. The maximum and minimum estimated values of trade liberalization criterion in WTO member countries are 0.743 and 0.922, respectively. For Iran, the estimated value is 0.730 which shows a gap between Iran and the sample of 73 WTO member's countries. In addition, the maximum and minimum estimated values of custom duties criterion are 0.775 and 0.843, respectively. Comparing these two latter values with the estimated value for Iran which is 0.566, it shows that there is a significant gap between them. Finally, the estimated lower and upper limits for the IIT criterion in selected WTO member's countries are 0.026 and 0.057, respectively. So, the lower the IIT criterion estimated values, the better the process of WTO accession.
    Keywords: WTO Accession, Economic Freedom Indicators, International Trade, Panel Data
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Challenges and Solutions of the Electronic Commerce Implementation in Iran
    Alireza Moghaddasi Page 22
    Despite the popularity of e-Commerce technologies and its applications, very few studies have attempted to examine in depth the factors which underpin the adoption process. The study upon which this paper is based approaches the implementation of e-Commerce from the perspectives of challenges and solutions in Iran. Furthermore, it provides many potential solutions to current technological challenges and outlines directions to develop e-Commerce in the country. Challenges are classified into three categories: technical, cultural-social and managerial and then three hypotheses are defined based on those challenges. To test the hypotheses, I develop a conceptual understanding of implementation process on the basis of the literature and previous empirical research. To collect the data, a questionnaire is designed and filled out by electronic commerce researchers, experts and officials and the collected data are analyzed and then the hypotheses are tested using SPSS software. The findings show that cultural-social and managerial factors play a crucial role in the electronic commerce implementation while technical factors do not play a significant role in the electronic Commerce Implementation in Iran.
    Keywords: Electronic Commerce Implementation, Challenges, Solutions, Iran
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Role of the Intellectual Property Rights Protection in Promoting Exports: A Supply Chain Approach
    Masoud Taromsari Page 57
    In a globalizing business environment and an increasingly crowded marketplace, small and medium sized enterprises (SMEs) need to differentiate their products in order to attract potential consumers. As innovation, creativity and knowledge are becoming key elements of competitiveness; companies are increasingly required to find efficient approaches to manage their innovation creativity and knowledge effectively. The range of tools offered by the legal system of intellectual property (IP) rights provides the owners of IP rights a multiplicity of options to manage their innovation, knowledge and creativity. IP rights enable companies to differentiate their products from those of their competitors and obtain a fair degree of exclusivity that helps to reduce the risks and uncertainties associated with the introduction of the new or improved products into the marketplace. In particular, the rights granted by the IP system enable owners of IP rights to have exclusivity over their trade secrets, trademarks, designs, inventions, and literary or artistic creations and thereby: •It decreases the likelihood of copying or imitation by competitors. •It increases the practical options for commercializing the new or improved products. •It deals more effectively with any violations of their IP rights. In developing strategy and exports plan, most SMEs face a number of challenges. They need to ensure that their strategy and exports plan adequately take into account all factors that may affect their competitive edge in the target market(s). So, this article aims to deal with these problems at the national and international levels.
    Keywords: Intellectual Property Rights, Protection in Promoting Exports, Supply Chain Approach
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Supply Chain Management and Tax System in Iran
    Niloofar Jafari, Issa Nakhaei Page 77
    Legislative collection is the main mission of the Iranian state tax organization (ISTO). The assessment of the ISTO requires up to date information of taxpayers, economic activities as well as assigning adequate experts for auditing and accounting their financial status. The ISTO is unable to satisfy its stakeholders’ expectations because of some fundamental issues including its widespread and variant activities, lack of an up to date databases, and so on. Therefore, in this study a tax information master plan is proposed to exchange information among the tax supply chain using an efficient database. As a result, a tax supply chain is introduced to connect all relevant actors involved in the tax system and then some efficient solutions are suggested to improve the relationship among the main actors of the tax supply chain in Iran.
    Keywords: Supply Chain Management, Tax System, Iran
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Role of Electronic Commerce in Supply
    Mohammad Nategh, Parisa Yagoubi Page 99
    Nowadays firms focus on supply chain management to gain competitive advantage. Also recent advancements in information technology are another factor that has radically changed the firm's business expectations. The article focuses on the superior potential of e-Commerce in achieving supply chain goals. More specifically, this article investigates the effects of e-Commerce on the actors of supply chain. Furthermore, it considers how e-Commerce enhances the efficiency of supply chain management. e-Commerce fundamentally reshapes the structure of traditional supply chain of firms and decreases the transaction costs between suppliers and customers. This article evaluates the e-Commerce effects as a fundamental factor in achieving the goals of supply chain integration and suggests having a comprehensive view on the role of e-Commerce in achieving supply chain goals.
    Keywords: Supply Chain Management, Information Technology, Electronic Commerce, Integration
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Green Supply Chain: A New Strategy for Competitive Advantage in 21 st Century
    Mozaffar Naseri Taheri Page 132
    Several studies have considered the concept of ecological sustainability as a framework for studying supply chain management. As part of this effort, recent studies have examined the greening of supply chain management (GSCM) within various contexts including in manufactures, agriculture, transportation, and mining. Adding the “green” component to supply chain management involves addressing the influence and relationships of supply chain management to the natural environment. Motivated by an environmentally-conscious mindset, it can also stem from a competitiveness motive among firms. A number of environmentally conscious practices are evident throughout the supply chain ranging from green design (marketing and engineering), green procurement practices, total quality environmental management (internal performance measurement, pollution prevention), environmentally friendly packaging and transportation. Expanding this figure, a number of organizational relationships could be found at various stages, including customers and their chains, as well as suppliers and their chains. This paper aims to introduce and provide an overview of the various issues related to environmental (green) supply chain management and its theoretical and empirical backgrounds. So, based on the experiences and literatures, the performance measures of environmental supply chains are identified and then analyzed for the manufactures, agriculture, transportation, and mining sectors of Iran. Future studies must address the business and environmental results of a GSCM performance measurement system and their impact within the organization, industry, and society at large.
    Keywords: Green Supply Chain, Environmental Degradation Costs, Social Costs, Competitive Advantage
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Supply Chain Flexibility and the Firm Performance
    Kourosh Simaei, Fariborz Jola Page 7
    Lean and agile are not maturely exclusive approaches to consider supply chain flexibility and the firm performance and their application should be heuristic. Their merge might provide competitive advantages. In order to develop the market, application of these approaches simultaneously should consider supply chain (SC) flexibility dimensions. Those dimensions have more impact on market share expansion. It should also be noted that flexibility as a key feature of an agile network in uncertainty is needed in the supply chain to counter the uncertainty in parameters affecting decision making process.
    This paper introduces the supply chain flexibility extents and more specifically, it aims to explore the impact of most important SC flexibility components on the firm’s performance.
    Keywords: Flexibility, Agility, Leanness, Supply Chain Management
    Abstract View Paper Original: English