پژوهشنامه فیزیولوژی ورزشی کاربردی
پیاپی 11 (بهار و تابستان 1389)

هدف از انجام این پژوهش مطالعه تاثیرتمرینات هوازی بر تغییرات برخی آنتی اکسیدان ها و هورمون های تیروئید بود.
روش شناسی: درابتدا 40 دانشجوی دختر غیر ورزشکار دانشگاه شیرازبطور تصادفی انتخاب و به دو گروه هوازی وکنترل تقسیم شدند. دوره تمرینی شامل 12 هفته، هرهفته سه جلسه، مدت برنامه تمرینی درهر جلسه 15 دقیقه (آزمون میدانی با لک) و شدت تمرین براساس درصدی از حد اکثرضربان قلب بود. از آزمودنی ها در دو مرحله خون گیری (قبل و بعداز تمرینات) به عمل آمد.
نتایج تحقیق نشان داد افزایش سوپراکسیددیسموتاز، بتاکاروتن و تیروکسین معنادار وتغییرات گلوتاتیون پراکسیداز و تریدوتیرونین غیرمعنادار است. افزون بر این مشخص شد تنها بین تغییرات سوپراکسیددیسموتازوتیروکسین رابطه معناداری وجود دارد (0/78=r).
بحث: به دنبال برنامه تمرینی میزان تیروکسین افزایش می یابد بنابر این ترشح هور مون های تیروئید موجب افزایش سیستم اکسایشی از طریق تغییرات عمده در تعداد و فعالیت اجزای چرخه تنفسی در میتوکندری می شود و شاید بتوان نتیجه گرفت به منظور مقابله با این روند، عوامل آنتی اکسیدان در بدن (سوپراکسید دیسموتاز و بتاکاروتن) افزایش می یابد.

نوع تمرین و چکونگی اجرای آن از جمله عواملی است که بر سلامت جسمی ورزشکاران در هنگام تمرین و نیز کسب موفقیت آنان در رقابت ها تاثیر دارد. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی تاثیر یک هفته تمرین یک جلسه ای فزاینده و درمانده ساز در روز بر تعداد لوکوسیت ها، لنفوسیت ها و نوتروفیل ها در دختران فعال بود. بدین منظور، 13 دانشجوی دختر رشته تربیت بدنی با میانگین سنی 20.33±1.73 سال، وزن 56.80±6.17 کیلوگرم، قد 161.83±5.10 سانتیمتر، اکسیژن مصرفی بیشینه 40.88±5.06 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه و سلامت کامل جسمی و روحی به طور داوطلب در این آزمون شرکت کردند. آزمودنی ها به طور تصادفی در 2 گروه شامل: گروه تجربی (یک جلسه تمرین در روز به تعداد 7نفر) و گروه کنترل (6 نفر) قرار گرفتند. خون گیری از افراد در 5 مرحله شامل 24 ساعت قبل (جهت تعیین سطوح پایه)، بلافاصله پس از انجام برنامه تمرینی در روزهای اول، سوم و هفتم و 24 ساعت بعد از اجرای آخرین جلسه تمرینی (در مدت 24 ساعت هیچگونه فعالیتی نداشتند) انجام شد. برنامه تمرینی عبارت بود از6 وهله دویدن 3 دقیقه ای با یک دقیقه استراحت فعال بین هر تکرار با سرعت اولیه 6 کیلومتر در ساعت روی دستگاه نوارگردان که بعد از هر استراحت یک دقیقه ای؛ 2 کیلومتر در ساعت بر سرعت آن افزوده می شد. شیب دستگاه نیز در تمام مدت اجرای برنامه تمرینی 1 درجه بود. استراحت فعال به صورت راه رفتن با سرعت 3 کیلومتر در ساعت روی نوارگردان در نظر گرفته شد. شدت فعالیت 75 تا 95 درصد ضربان قلب بیشینه بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون تعقیبی LSD و آزمون t وابسته در سطح معنی داری p≤0.05 با استفاده از نرم افزارهای 13 SPSS انجام شد. نتایج حاصل از این بررسی ها حاکی از این بود که تعداد لوکوسیت ها، لنفوسیت ها و نوتروفیل ها در گروه تجربی نسبت به سطح پایه و نیز در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشته است (p≤0.05). هرچند تمرین موجب افزایش معنی دار شاخص های مورد نظر شده بود، ولی پس از 24 ساعت استراحت، شمار آنها به سطوح اولیه خود برگشت (p≤0.05). تغییرات تعداد لوکوسیت ها و نوتروفیل ها همسو بود و تعداد نوتروفیل ها بیشتر از دو شاخص دیگر تغییر کرد. با تداوم تمرین از روز اول به روز هفتم تعداد شاخص های مورد نظر روند کاهشی داشت.
به طور کلی با توجه به برگشت شمار شاخص های پژوهش حاضر به نظر می رسد یک جلسه تمرین در روز به مدت یک هفته علی رغم افزایش اولیه آن ها بر دستگاه ایمنی تاثیر مخربی ندارد.

متالوتیونئین (MT) در برابر استرس اکسایشی و مرگ سلولی یک اثر حفاظتی اعمال می کند. مطالعات قبلی نشان دادند ورزش حاد باعث مرگ سلول های توبول های کلیوی در موش های تمرین نکرده می شود؛ اما اثر این گونه تمرینات بر مرگ سلول های قلبی مشخص نیست. در این پژوهش، پاسخ شاخص های مرتبط با مرگ سلولی] متالوتیونئین با ایزوفرم قلبی (MT2)، سطح پراکسیداسیون لیپیدی (TBARS) وکراتین فسفومیوکیناز قلبی (CPK MB) [و همچنین ارتباط آنها در بافت قلب موش های صحرایی سالم غیر فعال در معرض فعالیت وامانده ساز بررسی شد. نتیجه پژوهش نشان داد فعالیت وامانده ساز باعث افزایش معنی دار MT2، TBARS و CPK MB می شود (P=0/000). به علاوه، تغییرات MT2 با تغییرات TBARS و CPK MB ارتباط معنی داری داشت (P=0/000). مطالعه حاضر برای نخستین بار نشان داد MT2 با استرس ناشی از فعالیت شدید تحریک می شود و بر این اساس استرس اکسایشی ناشی از فعالیت وامانده ساز ممکن است منجر به مرگ سلول های قلبی شود. با این وجود، بررسی نقش MT2 در سلول های قلبی به مطالعات بیشتری نیاز دارد.

در حال حاضر برنامه های جامع استعدادیابی در کشورهای صاحب نام در ورزش قهرمانی اصولا بر اساس معیارهای بسیاری است که یکی از این معیارها مربوط به شاخص های آنتروپومتری است. این مطالعه به منظور بررسی نیم رخ تناسب اندام در گروه های قومی استان خوزستان بر اساس شاخص های آنتروپومتری، جهت کاهش هزینه زمانی و مالی فرایند استعدادیابی انجام شده است.
در راستای رسیدن به هدف 400 نفر از دانشجویان دختر غیر ورزشکار در سال تحصیلی 85 84 دانشگاه های شهر اهواز که 153 نفر از قوم بختیاری، 124 نفر رومانی و 123 نفر عرب بودند، به صورت تصادفی انتخاب شدند، سن آنها بین 25 18 سال بود. پس از انتخاب و ثبت مشخصات فردی و اطلاعات مربوط به تندرستی نمونه ها در فرم ثبت اطلاعات، متغیرهای قد، وزن، طول اندام فوقانی، اندازه دست و کف پا، طول اندام تحتانی، شاخص توده بدنی، عرض شانه و نسبت بالا تنه به قد در تحقیق را به کمک کولیس، متر نواری و ترازو اندازه گیری شدند. کلیه اندازه گیری ها در وضعیت استاندارد نشسته و ایستاده انجام شده اند. سپس به کمک روش آماری تحلیل واریانس چندسویه، MANOVA جهت تعیین معنی داری متغیرها و همچنین از آزمون شفه جهت تعیین معنی داری اختلاف میانگین گروه های تحقیق استفاده گردید. در نهایت با توجه به دسترسی به اطلاعات مربوط به تیم 10 نفره شناگران نخبه زن کشور در سال 85، جهت هدفمندتر شدن تحقیق به توصیف تفاوت های بین نیم رخ تناسب بدنی اقوام مورد نظر در تحقیق با نیم رخ تناسب بدنی شناگران پرداخته شد.
بین میانگین طول قد، طول اندام فوقانی، اندازه دست و طول کف پای گروه های تحقیق تفاوت معنی داری وجود داشت؛ اما بین میانگین وزن، طول اندام تحتانی، عرض شانه، نسبت بالا تنه به قد و شاخص توده بدنی تفاوت معنی داری وجود نداشت.
در این مطالعه علاوه بر مشخص کردن تناسب اندام گروه های قومی، نشان داده شد که تناسب اندام دختران گروه های قومی با یکدیگر متفاوت است و دختران قوم رومانی از لحاظ ویژگی های آنتروپومتری استعدادهای نهفته بیشتری جهت یادگیری برخی رشته های ورزشی از قبیل شنا دارند

ارزیابی ترکیب بدن در تعیین و کنترل وضعیت آمادگی و تندرستی فرد به سزائی اهمیت دارد. دردوره نوجوانی تغییرات عمده ای درقد، جثه، ترکیب بدن، قدرت واجرای حرکتی ایجاد می شود که به وضعیت بالیدگی بیولوژیکی مربوط می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت ارزیابی ترکیب بدن در گروه سنی نوجوانان که بلوغ را تجربه می کنند و نیز تاثیر شرایط آب و هوایی بر ترشحات هورمونی در این دوران، هدف از این تحقیق تعیین تاثیر وضعیت متفاوت بالیدگی بر BF%، BMI، WHR دختران نوجوان غیر ورزشکار در مناطق سردسیر و گرمسیر است.
روش شناسی: بر اساس این هدف، 600 دانش آموزدختر غیر ورزشکار شهرستان نهاوند با دامنه سنی 11 تا 18 سال و 390 دانش آموز دختر غیر ورزشکار شهرستان کرمان با دامنه سنی 11 تا 18 سال در این تحقیق شرکت کردند. بر اساس متوسط سن شروع قاعدگی، 120 نفر از دانش آموزان 14 ساله نهاوند و 36 نفر از دانش آموزان 14 ساله کرمان به صورت هدفدار به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه زودرس، میان رس، دیررس طبقه بندی وBF%، BMI، WHR آنها اندازه گیری شد.
نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد، بین BF%، BMI، WHR سه گروه در نهاوند تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>P) در حالی که بین BF%، BMI، WHR سه گروه در کرمان تفاوت معنی داری (p>0.05).
با توجه به داده های حاصل از پژوهش می توان نتیجه گرفت که شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر و گرمسیر بر وضعیت بالیدگی و در نتیجه میزان BF%، BMI، WHR دختران نوجوان غیر ورزشکار تاثیر متفاوتی دارد.

معمولا در فرآیند درمان دیابت، از روش های مختلفی (رژیم غذایی، دارو، ورزش و مکمل ها) استفاده می شود. با اینحال در مورد اهمیت بالینی ترکیب این روش ها، اطلاعات اندکی وجود دارد. امروزه شنبلیله به عنوان یک مکمل گیاهی در کنار سایر روش های درمانی کاربرد دارد، با این حال در مورد کارایی و همچنین خطرات احتمالی ناشی از استفاده همزمان آن درکنار سایر عوامل هیپوگلیسمیک، قطعیت وجود ندارد.
روش شناسی: در این تحقیق، 12 مرد دیابتی نوع II، پس از جمع آوری نمونه های مربوط به وضعیت اولیه (FBS، 2hpp، HbA1c، HDL، LDL، TG و TC) در قالب 4 زیرگروه 3 نفری، 4 مرحله (هر کدام 8 هفته) ورزش، مصرف شنبلیله، ورزش همراه با مصرف شنبلیله و کنترل را به صورت تصادفی تجربه کردند و در پایان هر مرحله، نمونه گیری مجدد انجام شد. جلسات ورزش به مدت 3 جلسه در هفته (25 دقیقه دویدن با %60 از حد اکثر ضربان قلب، که به تدریج به 45 دقیقه و با شدت%75 رسید) و مصرف شنبلیله به صورت روزانه 8 گرم (در دو نوبت) انجام شد.
مصرف هر دوی شنبلیله و ورزش، باعث کاهش FBS، 2hpp و HbA1c شد و همچنین در این موارد، تعامل آنها بهتر از هر کدام از آنها بود؛ ولی فقط ورزش باعث تغییر سطوح HDL، LDL و TG گردید (0/05>P). به علاوه، تنها اثر ورزش توام با مصرف شنبلیله، باعث کاهش TC شد (0/05>P) بحث: تعامل مصرف شنبلیله و ورزش می تواند اثر بهتری نسبت به هر کدام از آنها و به ویژه در مورد قند خون ناشتا، گلوکز پس جذبی، هموگلوبین گلیکوزیله شده و کلسترول تام داشته باشد.

هدف این تحقیق عبارت است از مقایسه اثرات تمرین مقاومتی یک نوبت و سه نوبت بر قدرت، استقامت و حجم عضلانی بالاتنه و پایین تنه در مردان تمرین نکرده. برای این منظور، 18 دانشجوی تمرین نکرده به طور داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند و به صورت تصادفی در دو گروه تمرین مقاومتی یک نوبت (9 نفر، سن 1/8±22/8 سال، قد 4/5±175/5سانتی متر، و وزن 4/5±66/4 کیلوگرم) و تمرین مقاومتی سه نوبت (9 نفر، سن 1/5±22/6 سال، قد 2/5±176/7 سانتی متر، و وزن 4/2±68/3 کیلوگرم) قرار گرفتند. آزمودنی های هر دو گروه سه روز در هفته به مدت 8 هفته و با شدت یکسان (8 تکرار بیشینه) تمرین کردند. قبل و بعد از 8 هفته تمرین، قدرت عضلانی آزمودنی ها با استفاده از آزمون یک تکرار بیشینه (1RM) در دو حرکت بالاتنه (پرس سینه و جلو بازو) و دو حرکت پایین تنه (جلو پا و پشت پا)، استقامت عضلانی با استفاده از اجرای حد اکثر تکرار ممکن با شدت 75 درصد 1RM در دو حرکت پرس سینه و جلو پا، و حجم عضلانی نیز با استفاده از اندازه گیری دور بازو و دور ران ارزیابی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t وابسته و آزمون t مستقل استفاده شد و معنی دار بودن تفاوت ها در صورتی پذیرفته شد که (p<0/05) باشد. نتایج نشان داد بعد از 8 هفته، قدرت و استقامت عضلانی در حرکات بالاتنه و پایین تنه در هر دو گروه به طور معنی داری افزایش یافت؛ اما حجم عضلانی فقط در گروه تمرین مقاومتی سه نوبت افزایش معنی داری نشان داد. افزایش در قدرت و استقامت عضلانی در حرکات پایین تنه به طور معنی داری در گروه سه نوبت نسبت به گروه یک نوبت بالاتر بود؛ در حالیکه هیچ تفاوت معنی داری در افزایش قدرت و استقامت عضلانی در حرکات بالاتنه بین دو گروه وجود نداشت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در مردان تمرین نکرده تمرین مقاومتی سه نوبت نسبت به تمرین مقاومتی یک نوبت در ارتباط با افزایش قدرت و استقامت در عضلات پایین تنه و کسب توده عضلانی بهتر می باشد در حالی که در ارتباط با افزایش قدرت و استقامت عضلانی بالاتنه بین تمرین مقاومتی یک نوبت و سه نوبت تفاوتی وجود ندارد

این تحقیق با هدف مقایسه اثر دو برنامه تمرین مقاومتی یک جلسه ای با شدت های مختلف بر میزان متابولیسم استراحت پسران دانشجو انجام شد.
روش شناسی: تعداد 12 مرد دانشگاهی با میانگین های سن (1/1 ± 21/92 سال)، قد (4/55 ± 175/17 سانتی متر) و وزن (7/5±69/74 کیلوگرم) به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و به فاصله 13 روز در دو مرحله ورزش مقاومتی شرکت نمودند. در مرحله اول، انجام 7 حرکت به صورت ست های استاندارد (3 ست، 12 تکرار و شدت50% یک تکرار بیشینه) و در مرحله دوم همین تعداد حرکات به صورت دایره ای (3 ست، 8 تکرار و شدت 75% یک تکرار بیشینه) انجام شد. میزان متابولیسم استراحت در قبل و بعد از انجام تمرینات مقاومتی با شدت 50% و 75% یک تکرار بیشینه (1RM) اندازه گیری شد.
تحلیل داده ها با استفاده از آزمون tهمبسته و T مستقل نشان داد که میزان RMR هر دو مرحله در فاصله 15 ساعت پس از ورزش نسبت به RMR روز قبل از ورزش افزایش قابل ملاحظه ای دارد. این افزایش در مرحله شدت 50%1RM معنی دار (0/02=P) و در مرحله شدت 75% 1RM غیر معنی دار (0/062=P) بود. مقادیر RER روز دوم نسبت به روز اول در هر دو مرحله آزمون، کاهش معنی داری داشت (0/001= Pبرای مرحله50%1RM و 0/006= Pبرای مرحله 75%1RM).
می توان گفت انجام ورزش مقاومتی با شدت 50 درصد از یک تکرار بیشینه باعث افزایش میزان متابولیسم استراحت شده و می توان از این شدت برای برنامه های کاهش وزن استفاده نمود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر 4 هفته تمرین تناوبی شدید بر شاخص های منتخب فیزیولوژیکی و متابولیکی مردان فعال بود. 14 مرد فعال به طور داوطلب در این پژوهش شرکت کردند که به گونه تصادفی به دو گروه تمرین تناوبی شدید (HIT) و کنترل (CON) تقسیم شدند. پیش و پس از تمرینات آزمودنی ها: 1) یک آزمون ورزشی فزاینده را برای تعیین VO2max و حد اکثر توان درVO2max (Pmax)، 2) آزمون زمان تا واماندگی با Pmax (Tmax)، 3) 3 آزمون متناوب وینگیت با 4 دقیقه بازگشت به حالت اولیه بین هر آزمون را اجرا کردند. همچنین غلظت لاکتات خون استراحتی در دقایق 3 و 20 بعد از آخرین وینگیت اندازه گیری شد. پروتکل تمرین تناوبی شدید شامل 6 الی 10 تکرار 30 ثانیه ای با شدت 125 درصد Pmax به همراه 4 دقیقه بازگشت به حالت اولیه بین تکرارها، 3 روز در هفته برای یک دوره 4 هفته ای بود، حال آن که گروه کنترل هیچ برنامه تمرینی را اجرا نمی کردند. داده ها با آزمون های تی مستقل، تی زوجی، آنالیز واریانس و آزمون اندازه گیری های تکراری در سطح معناداری p<0/05 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که پس از تمرینات VO2max، Pmax، Tmax، کل کار انجام شده در آزمون (Tmax (WTmax، حد اکثر برون ده توان، میانگین برون ده توان و حد اکثر لاکتات خون در گروه تمرین تناوبی شدید افزایش معنادار و همچنین لاکتات دوره بازگشت به حالت اولیه به گونه معناداری کاهش یافت (p<0/05). در گروه کنترل، تغییر معناداری در هیچ کدام از متغیرها مشاهده نشد (p>0/05). یافته های حاضر پیشنهاد می کند که یک دوره تمرینات تناوبی شدید با دوره های استراحت کوتاه از کارایی بالایی برخوردار بوده که می تواند موجب افزایش اجرای هوازی و بی هوازی در مدت کوتاه شود.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی عملکرد و پاسچر دینامیک افراد مبتلا به پارگی لیگامنت صلیبی قدامی بعد از عمل جراحی بازسازی این لیگامنت بود. بدین منظور 12 آزمودنی سالم و 12 آزمودنی که عمل جراحی بازسازی لیگامنت صلیبی قدامی انجام داده و دوره بازتوانی را به پایان گذرانده بودند، به ترتیب به در دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. سپس آنها به ترتیب تست گردش ستاره ای و لی لی تک پایی برای مسافت را برای ارزیابی پاسچر دینامیک و عملکرد مفصل زانو انجام دادند. داده های گردآوری شده به وسیله آزمون آماری ANOVA یک سویه در سطح معنی داری (05/ 0 < p) تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان دادکه بین امتیاز آزمون گردش ستاره ای اندام تحتانی که تحت عمل جراحی بازسازی لیگامنت صلیبی قدامی قرار گرفته بود، با اندام تحتانی همتا در گروه کنترل و اندام تحتانی سالم این افراد تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/ 0 < p)؛ اما بین عملکرد اندام تحتانی که تحت عمل جراحی بازسازی لیگامنت صلیبی قدامی قرار گرفته بود، با اندام تحتانی همتا در گروه کنترل و اندام تحتانی سالم این افراد تفاوت معنی داری مشاهده شد (05/ 0 < p). لذا می توان نتیجه گیری نمود که بعد از انجام عمل جراحی بازسازی لیگامنت صلیبی قدامی و انجام مراحل بازتوانی، پاسچر دینامیک این افراد به مراحله قبل از عمل جراحی برمی گردد در حالی که عملکرد مفصل زانوی این افراد به وضعیت سالم و قبل از عمل جراحی برنمی گردد.